امتحان دارم، غذا نمی خورم!

گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، از یک طرف برای شهریه دانشگاه باید مبلغ بالایی پرداخت کنی و از طرف دیگر، فرصتی برای مطالعه و درس خواندن نداری، در نهایت روزهای آخر، دقیقا چند روز مانده به امتحان تصمیم می گیری که چند کتاب 800 صفحه ای را بخوانی و یا حتی به فکر دوره کردن مطالب هم می افتی. در نهایت از تمام اقدامات مفیدی که  باید هر انسان سالمی انجام دهد، صرف نظر می کنی. در این میان اولین اقدامی که می کنی در بحث تغذیه است که در زمان خوردن غذا صرفه جویی می کنی و غذاها را تند می خوری.

کیفیت تغذیه‌ به خصوص در دوران امتحانات، تاثیر به سزایی در موفقیت یا عدم موفقیت آنان در امتحانات دارد. در دوران امتحانات معمولا جوانان به علت ترس از عدم موفقیت در امتحان، دچار استرس می‌شوند. یکی از اثرات مهم استرس بر تغذیه این است که موجب اتلاف مواد مغذی از بدن شده و نیاز آن‌ها را به مواد مغذی افزایش می‌دهد؛ بنابراین غذای عادی و معمولی که انسان مصرف می‌کند، در شرایط غیرعادی و در مواقعی که شخص دچار اضطراب و استرس است، نمی‌تواند پاسخ‌گوی نیازهای تغذیه‌ای انسان شود چنانچه درصورتی که این حالت ادامه یابد، می‌تواند منجر به سوءتغذیه در جوانان شود.

در زمان امتحانات، فعالیت فکری زیاد، ممکن است تمایل به مصرف مواد شیرین را افزایش دهد؛ چرا که انرژی لازم برای فعالیت سلول‌های عصبی صرفا از گلوکز است و گلوکز یا قند ساده در اثر متابولیسم کربوهیدرات‌ها (مواد قندی، نشاسته‌ای) حاصل می‌شود؛ لذا ممکن است در اثر فعالیت فکری زیاد، نیاز به کربوهیدرات افزایش یابد. افراط در مصرف انواع شیرینی و موادی که در تهیه آن‌ها از قند و شکر استفاده می‌شود، می‌تواند موجب افزایش وزن و چاقی شود.

همچنین باعث برقراری عادت غلط مصرف مواد شیرین در انسان می‌شود و این عادت، چنانچه ادامه یابد می تواند منجر به افزایش وزن شود، در آینده و با بالا رفتن سن موجب چاقی و عوارض ناگوار ناشی از آن می‌شود. در ضمن مصرف مواد شیرین به سلامت دندان‌ها لطمه می‌زند و موجب پوسیدگی و خرابی دندان‌ها می‌شود.

چنانچه مواد شیرین نزدیک به وعده‌های اصلی غذایی مصرف شوند، چون قند آن‌ها به سرعت جذب خون شده و موجب افزایش قند خون می‌شود، ایجاد سیری کرده و شخص اشتهایی برای صرف غذای اصلی ندارد. چون شیرینی‌ها ارزش تغذیه‌ای بالایی ندارند و حاوی مقدار کافی مواد مغذی نیستند، لذا نمی‌توانند نیازهای تغذیه‌ای انسان را تامین کنند و چنانچه جانشین غذای اصلی گردند، موجب سوءتغذیه می شود.

در دوران امتحان به علت مشغله‌ی فراوان و صرف وقت زیاد برای درس خواندن، معمولا فرصتی برای ورزش، پیاده‌روی و سایر فعالیت‌های فیزیکی باقی نمی‌ماند. این کمبود تحرک می‌تواند عوارض و اختلالات زیادی در شخص ایجاد کند. برای کسانی که اضافه وزن دارند و یا آمادگی ابتلا به چاقی را دارند، کمبود تحرک موجب افزایش وزن و چاقی می‌شود.
 

در دوران امتحانات دانشجویان وقت زیادی را صرف خواندن درس و آماده شدن برای امتحانات می‌کنند و به این علت با عجله و در مدتی کوتاه غذا می‌خورند، بنابراین موادی را ترجیح می‌دهند که به آسانی خورده شوند و نیاز به پوست کندن، خرد کردن و جویدن زیاد نداشته باشند. به این علت معمولا از خوردن فیبر غذایی امتناع می‌ورزند که این امر موجب اختلالات مختلف از قبیل یبوست و در سنین بالاتر، افزایش چربی‌های نامطلوب خون، بروز عوارض قلبی - عروقی و سکته، سرطان، افزایش فشارخون، چاقی، دیابت و بسیاری عوارض ناگوار دیگر در آنان شود.

در ایام امتحانات پایان ترم، نوجوانان و جوانان اکثر اوقات خود را صرف درس خواندن و آماده‌سازی برای امتحان می‌کنند، در نتیجه فرصت کوتاهی را به تغذیه ی خود اختصاص می‌دهند و با عجله غذا می‌خورند و غذا را به خوبی نمی‌جوند. این امر برای سلامت آنان بسیار مضر است؛ زیرا مواد غذایی در دهان در اثر عمل جویدن، خرد و ریز شده و با بزاق آغشته و سپس آماده برای هضم می‌شوند. حال چنانچه این مرحله‌ی مهم به خوبی انجام نشود، اولین مرحله‌ی هضم دچار اختلال می‌گردد و بار دستگاه گوارش سنگین می‌شود که پیامد آن بروز ناراحتی‌های گوارشی است. در ضمن در افراد چاق که اشتهای کاذب برای غذا خوردن دارند، خوب نجویدن غذا و با عجله غذا خوردن موجب مصرف غذای بیشتر شده و زمینه‌ی مناسبی برای چاقی بیشتر فراهم می‌کند.

برخی از دانشجویان به علت آن‌که شب‌ها مطالعه می‌کنند و دیر به بستر می‌روند، صبح دیر از خواب برمی‌خیزند و در نتیجه فرصتی برای خوردن صبحانه ندارند و بدون مصرف صبحانه به سر جلسه امتحان می‌روند. این مسأله عوارض زیادی در بردارد، از جمله آن‌که موجب افت قندخون می‌شود که عوارض عصبی از قبیل سستی، بی‌حالی، خستگی، عصبانیت، بی‌حوصلگی و افسردگی را به همراه دارد. به خصوص کاهش حافظه و قدرت یادگیری، یکی از اختلالات مهم افت قندخون یا «هیپوگلیسمی» است. بنابراین افرادی که بدون خوردن صبحانه در جلسه‌ی امتحان شرکت می‌کنند، شانس کمتری برای موفقیت در امتحان دارند.

به هنگام درس خواندن و آماده شدن برای امتحانات پایان ترم، معمولا شاگردان دچار اضطراب و استرس زیادی می‌شوند که این حالات در افراد لاغر موجب کاهش اشتها و عدم مصرف غذای کافی می‌شود و در نتیجه به شدت لاغری کمک می‌کند.

در افراد با وزن بالا، استرس باعث پرخوری عصبی شده و منجر به دریافت مقدار زیادی کالری می‌گردد، که موجب افزایش بیشتر وزن و چاقی می‌شود.معمولا در دوران امتحان، افراد خوردن آب را فراموش می‌کنند و یا از مصرف آب خودداری می‌ورزند. این امر باعث بروز یبوست، اختلال در سلامت پوست و اختلال در واکنش‌های بیوشیمیایی داخلی بدن می‌شود و سلامت شخص را به خطر می‌اندازد.

اضطراب امتحان، حالت تشویش، نگرانی و هیجان ناخوشایندی به وجود می آورد که بیشتر دانش آموزان به آن دچار می شوند. گاهی این اضطراب با سردرد، سرگیجه، دل درد، حالت تهوع، تپش قلب و تنگی نفس همراه است و دیگر هیچ اشتها و انگیزه ای برای غذاخوردن باقی نمی گذارد. اما نباید فراموش کرد که تغذیه مناسب تأثیر مستقیم بر عملکرد دانشجویان دارد. رژیم های غذایی ناسالم و نادرست قابلیت فراگیری، تمرکز حواس و هوشیاری دانشجویان را کم می کند. تغذیه در دوران امتحان باید موجب تقویت قدرت فکری، افزایش قدرت ایمنی بدن و آرامش اعصاب و روان شود.

مصرف ویتامین C در افزایش قدرت یادگیری در فصل امتحانات از اهمیت زیادی برخوردار است. نیاز مغز به ویتامین C برای خنثی کردن رادیکال ‌های آزاد بسیار بیشتر از سایر ارگان ‌های بدن است. امروزه نقش ویتامین C در افزایش قوای مغز، هوشیاری، رفع کم خوابی و کاهش اضطراب اثبات شده است. مصرف ویتامین C در افزایش قدرت یادگیری در فصل امتحانات از اهمیت زیادی برخوردار است.

اگر ویتامین C در کنار غذاهای حاوی آهن مصرف شود، موجب افزایش جذب آهن و مانع بروز کم‌ خونی می‌ شود. کمبود آهن عامل مهمی در کاهش قدرت یادگیری و حافظه است.

به دانشجویان توصیه می‌ شود، در ایام امتحانات از لیمو ترش و مرکبات مانند نارنگی، پرتقال و سایر میوه‌ ها مانند کیوی، توت‌ فرنگی، گرمک، طالبی و از سبزی‌ ها مانند گل کلم، کلم، اسفناج، گوجه فرنگی، فلفل دلمه ‌ای، جعفری و سیب زمینی استفاده کنند.

رژیم های غذایی ناسالم و نادرست قابلیت فراگیری، تمرکز حواس و هوشیاری را کم می کند. تغذیه مناسب موجب تقویت قدرت فکری، افزایش قدرت ایمنی بدن و آرامش اعصاب و روان می شود.