گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ کشور ما به دلیل برخورداری از ذخایر بزرگ نفت و گاز و میانگین این ذخایر حائز رتبه اول در دنیاست، لذا جا دارد که برنامه بلندمدت و جامعی را در خصوص حضور در بازارهای انرژی و اثرگذاری در این بازارها داشته باشیم؛ در این راستا یکی از ابزارهایی که می تواند در این برنامه ریزی نقش مهم و بسزایی داشته باشد بورس انرژی است.
بورسها چند نقش اصلی دارند که از جمله آنها کمک به کشف قیمتهای تعادلی، تامین مالی و ارتقای شفافیت معاملات است. بورس انرژی میتواند در تمام این زمینهها به صنعت انرژی کشور چه در حوزه نفت و بعضی از محصولات پتروشیمی و چه در صنعت برق کمک شایانی کند.
یکی از مزایای بورس انرژی انحصارزدایی است و دسترسی عادلانه و غیر تبعیضآمیز به منابع و مواد اولیه در این بازار برای همه مصرف کنندگان فراهم است و این موضوع میتواند به سرمایهگذاری بیشتر بخش خصوصی در صنعت انرژی کمک شایانی کند، لذا در این زمینه با نمایندگان و کارشناسان حوزه انرژی به گفت و گو نشستیم.
علی مروی، نماینده نیشابور و تخت جلگه در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»، در خصوص بورس انرژی گفت: بررسی های کارشناسی نشان می دهد که نهادینه شدن بورس انرژی در عرصه معاملات نفتی و گازی و دیگر حوزه ها بسیار مفید و موجه است و در بازار هم از آن استقبال شده و افراد زیادی برای خرید این محصولات از طریق بورس انرژی ثبت نام کرده اند.
وی در خصوص مزایای معامله در بورس گفت: هر کالایی که در بورس قرار می گیرد به قیمت واقعی نزدیک می شود و از ایجاد شبهه ها نیز جلوگیری می کند.
این عضو کمیسیون انرژی مجلس گفت: امکان رقابت میان فروشندگان و متقاضیان امتیاز دیگر بورس انرژی است که از شکل گیری انحصار جلوگیری می کند.
مروی در خصوص امکان معاملات بین المللی نفت خام در بورس انرژی افزود: باید بررسی شود تا ببینیم آیا این ظرفیت وجود دارد یا خیر، اما اگر مقدور باشد حتماً باعث ایجاد شفافیت می شود.
احمد سجادی، نماینده فریمان، سرخس، احمدآباد و رضویه نیز درباره همین موضوع اضافه کرد: بورس انرژی در صورتی که به درستی اجرایی گردد طرح خوبی است و باعث ایجاد شفافیت و رفع انحصار می شود.
وی اضافه کرد: با استفاده از بورس انرژی می شود از دلال بازی ها و سفته بازی ها جلوگیری کرد و قیمت های واقعی را کشف نمود.
این نماینده مجلس اضافه کرد: البته عملکرد فعلی بورس انرژی مناسب نیست و این طور نبوده که پولی که جذب این بازارها شده هزینه تولید شود؛ صنایع ما در قبال این سرمایه ها تقویت نشده و در مواردی قیمت ها نیز رشد کرده اند، به عنوان مثال قیر و کود شیمیایی به عنوان دو محصول پتروشیمی با ورود به بورس انرژی رشد شدید قیمت ها را تجربه کردند.
همچنین سید علی حسینی، مدیرعامل بورس انرژی در گفتوگو با خبرنگار ما در خصوص تاثیر تاسیس بورس انرژی بر مصرفکنندگان خرد گفت: کلاً مفهوم بورس انرژی و تشکیل این بورس در ایران یک کار نوپاست، البته با توجه به اینکه هنوز یک سال هم از فعالیتمان نگذشته است، شاید هنوز ارزیابی زود باشد، ولی با توجه به اینکه خریداران حاضر برخی از محصولات عرضه شده در این بورس را نوعاً صنایع کوچک تشکیل میدهند، میتوانیم بگوییم که مصرفکنندگان کوچک هم در این بورس مورد حمایت قرار گرفته و دسترسیشان به مواد اولیه راحتتر و امنتر شده است و به راحتی میتوانند بر اساس اطلاعیههای بورس انرژی به زمان عرضهها، قیمت و شرایط آن پی برده و بر این اساس خودشان را برای خرید مواد اولیه آماده کنند.
وی با اشاره به ایجاد بسترهای مناسب در یک سال گذشته برای بورس انرژی اظهار داشت: بسترهای لازم به لحاظ سخت افزار، نرم افزار، کارگزاران مجاز، آموزش کارگزاران، آموزش دست اندرکاران، فعالیت بخشها، شرکتهای توزیعی، نیروگاهها، پتروشیمیها و پالایشگاهها فراهم شده است؛ برنامه ما در بورس انرژی عمدتاً برای دو سال آینده توسعه این بازار است تا پارامترهای عملکردی این بازار از جمله حجم معادلات، ارزش معاملات و تعداد کالاهای عرضه شده را بتوانیم ارتقا دهیم.
ایران به عنوان یکی از بزرگترین کشورهای تولیدکننده نفت و گاز و دارنده یکی از بزرگترین ذخایر و منابع هیدروکربوری جهان شناخته میشود، بنابراین با توجه به رویکرد مصرح در سند چشم انداز 1404 در ارتقای جایگاه جمهوری اسلامی ایران به کشور اول منطقه از لحاظ اقتصادی، سیاسی، علمی و ...، لزوم تاسیس بازاری جهت کشف قیمت و معامله نفت و پتروشیمی به عنوان یک کالای استراتژیک در منطقه بیش از گذشته احساس، و همین موضوع زمینه ساز طرح قیمت گذاری این محصولات در داخل کشور شد.
در پایان لازم به ذکر است، امروز مدیرعامل بورس انرژی از عرضه 5000 بشکه نفت خام در بورس انرژی در آینده نزدیک خبر داد که با استقبال متقاضیان و کارشناسان همراه شده است.