بستر لازم برای رونمایی از «رستاخیز» درسال گذشته فراهم نبود

به گزارش خبرنگار فرهنگی«خبرگزاری دانشجو»، نشست خبری فیلم «رستاخیز» با حضور احمدرضا درویش، کارگردان تقی علی قلی زاده تهیه کننده، حسین جعفریان فیلم بردار و سایر عوامل فیلم ظهر امروز در سالن کنفرانس سعدی همایش های برج میلاد برگزار شد.

در ابتدای این نشست درویش راجع به کلیت پروژه فیلم گفت: نمی توانم اشتیاقم را از حضور در اینجا مطرح نکنم ده سال است چنین میزانسنی ندیده ام و شاید این بهترین و جدی ترین نمایشی بود که در سالن میلاد شاهد بودم.

شنیده بودم کیفیت این سالن به لحاظ صدا و تصویر خوب نیست اما به نظر من که خوب بود به غیر از چند نکته که اهمیتی ندارد و احساسات و علاقه میان شما  آنها را برطرف می کند.

همچنین از هنرپیشه های میهمان که بدون هیچ انگیزه ای به جز حضور در یک کار فرهنگی تلاش کردند و دین خودشان را ادا کردن تشکر می کنم.

پرویز پورحسینی، لیلا بلوکات زهره حمیدی، مهتاب کرامتی و شقایق فراهانی به عنوان بازیگر مهمان در «رستاخیز» حضور افتخاری داشتند.

وی در خصوص نحوه شکل گیری فیلنامه «رستاخیز» عنوان کرد: حدود 14 سال پیش به اتفاق برادر بزرگم احمد مسجدجامعی به شهر دمشق رفته بودیم و از زیارت مزار حضرت زینب (س) باز می گشتم که به دلیل ریزش باران مجبور شدیم زیر یک شیروانی بایستیم و دو ساعت با هم گفت و گو کنیم در آنجا بحث از سینمای ایران و رابطه اش با تاریخ صدر اسلام به میان آمد و من مطرح کردم که یکی از آرزوهایم این است که راجع به قیام عاشورا، فیلمی در تاریخ کارنامه ام داشته باشم پس از گفت و گوهای که به میان آمد به شخصیت حضرت عباس(ع) رسیدم که گرچه شخصیت بزرگی است اما چون جزء معصوم نیستند مخالف این بودم که نور به چهره ایشان بیاندازیم و مسجدجامعی هم حرف من را پذیرفت همان جا عهد بستیم تا تلاش کنیم این کار سرعت بگیرد خوشبختانه آن عهد الان به ظهور نشسته است.

وی افزود: عوامل و نیروی انسانی پرشماری در این پروژه در همه ابعاد فکری، تحقیقاتی و غیره، سرمایه گذاری در ایران و کشورهای خارجه شرکت داشتند که همه اینها با عشق به عاشورا و نهضت امام حسین(ع) همراه بود.

درویش در ادامه این نشست این نشست پیرامون منابع و مأخذ استفاده شده در «رستاخیز» تصریح کرد: هر چقدر منابع و مأخذ در این کار استفاده شده باشد آنقدر زیاد است که شاید ده ها سال زمان می برد درباره عاشورا و نهضت امام حسین(ع) در طول تاریخ هر کسی که به ایشان باور و علاقه داشته سعی کرده به هر نحوی تحقیقی انجام دهد.

مورخین، شعراء و نقاشان هر کدام به نوبه خودشان برای ماندگار شدن این حرکت و نهضت قدمی برداشته اند.

البته این منابع فقط محدود به ایران نمی شود و بسیاری از علما و مورخین اهل سنت هم منابعی را گردآوری و منتشر کرده اند که البته آثار ماندگاری است حتی نویسندگان و مورخان غیرمسلمان هم در این باره کتاب های زیادی نوشته اند که از برخی آنها استفاده شده و حتی در تیتراژ پایانی هم به آنها اشاره شده است.

کارگردان پروژه «رستاخیز» در ادامه در خصوص نقش تهذیب در «رستاخیز» ابراز داشت: ماهیت تحقیق تا انتهای این کار ادامه داشته است گرچه از ابتدا به صورت متمرکز سه سال تحقیق صورت گرفته و این تحقیقات فقط محدود به قیام امام حسین (ع) نبوده است بلکه برای شناخت گستره وسیع اسلام تحقیق شده و در این راستا از حدود 400 سال قبل از بعثت پیامبر تا 300 سال پس از شهادت امام حسین (ع) تحقیقاتی صورت گرفته و فیش برداری شده است و فیلنامه هم هفت سال ویراش مجدد شده و در سطح عالی مشابه نظامی داشته است.

حسین جعفریان، فیلم بردار در ادامه نشست، فیلم «رستاخیز» را جزء فیلم های فاخر سینمایی ایران دانست و ادامه داد: این فیلم بسیار پرهزینه بوده اما به لحاظ امکانات فنی از تجهیزات فوق العاده ای در این فیلم برخوردار نبودیم البته قرار بود تهیه کننده وسایل تازه ای را برای گروه خریداری کند اما به لحاظ مالی میسر نشد البته از سالی که فیلمبرداری کار شروع شد برخی از امکاناتی را که الان داریم آن موقع نداشتیم و با همان امکانات سینمای ایران فیلم را ساختیم.

جعفریان افزود: یکی از تلخ ترین خاطره ای که در طول این کار داشتم این بود  که یکی از بچه های گروه زنده یاد محمد صاحبی از سکو به پایین افتاد و متأسفانه جانش را از دست داد و در این جلسه لازم می دانم از او یاد کنم.

علی علیقلی زاده، تهیه کننده فیلم «رستاخیز» در بخش دیگری از این نشست در ادامه سخنان جعفریان عنوان کرد: این فیلم سرویس فوق العاده ای نگرفته است و براساس آن چیزی که در سنیمای ایران معمول بوده بهره گرفته، در واقع عنصر اصلی پروژه «رستاخیز» انگیزه افراد متخصص بود که این فیلم را به یک اثر خوب تبدیل کرد سابقه این فیلم به سال 81 بر می گردد که سرانجام در بهمن 88 به مرحله فیلم برداری رسید و طی حدود 11 نماه از فیلم برداری ده ها هزار نفر تلاش های زیادی کشیدند.

این تهیه کننده در ادامه سخنانش پیرامون بودجه صرف شده در فیلم «رستاخیز» ادامه داد: البته حق افکار عمومی این است که درباره چگونگی صرف منابع عمومی مطلع شود سیاست دولت یازدهم هم این است که صرف بودجه در بخش  سینما را بر روی سایت قرار دهد که البته به نظرم کار درستی است اما زمانی که بودجه یک فیلم خصوصی است حق دارد بخشی از اطلاعات فیلم را نزد خود محفوظ نگه دارد.

«رستاخیز» یک فیلم کاملاً خصوصی و بیش از 50 درصد منابع مالی  فیلم در خارج از ایران در قالب دو شرکت سرمایه گذاری شده است این فیلم از هیچ منابع دولتی استفاده نکرده و نهادهای متعددی از این فیلم حمایت کرده اند بنابراین سهامداران فیلم کاملاً متعلق به بخش خصوصی است.

علیقلی زاده گفت: فیلمبرداری ساخت «رستاخیز» به طور کلی 12 سال طول کشیده است که بخش مهمی از این زمان صرف مطالعات و تحقیقات نگارش  نقد و اصلاح فیلمنامه به لحاظ فنی و مضمونی شده است.

مجید میرفخرایی، طراح صحنه «رستاخیز» در ادامه این نشست در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران که چرا از لوکشین کاخ گلستان و قلعه رودخان در این فیلم استفاده شده بود، اظهار داشت: در پاسخ به اینکه کاخ گلستان یکی از لوکشینی های «رستاخیز» بود ترجیح می دهم به آن شخص بگویم شما باید یک بلیط بخرید و کاخ گلستان را ببینید که آیا در این فیلم اصلاً از آن استفاده شده است یا نه؟ 

ما در «رستاخیز» یک سری لوکشین ساختیم و یک سری را انتخاب و تغییراتی در آن به وجود آوردیم تا به صورت دلخواه در آید من در اینکه از لوکشین قلعه رودخان در «رستاخیز» استفاده شده اشکالی نمی بینم چون ما به یک فضای دِیر نیاز داشتیم و با مشورت های که شد، دیدم قلعه رودخان مناسب است البته برخی چیزها مثل زنگ کلیسا را به آن اضافه کردیم.

تهیه کننده و کارگردان این فیلم در ادامه گفت: من تشکر می کنم که به گروه طراح صحنه ایرانی اعتماد کردم و این اعتمادها باعث شد توان و حس ما برای ادامه کار دو چندان شود و به جرأت باید بگویم صنعت سینمای ما در «رستاخیز» خود را نشان داد

همچنین باید بگویم این کار به لحاظ تصویری و کاری می تواند مطابق اثرهای سایر کشورها باشد.

احمدرضا درویش در بخش دیگری از این نشست در خصوص صحنه عاشورا در «رستاخیز» بیان کرد: راجع به جنگ درآن دوران تحقیقات وسیعی صورت گرفت حتی در مورد اجزاء، شمشیر، آرایش نیروها و نقشه میدان شکل گرفته در عاشورا تحقیقات زیادی شده است در این مورد بحث جنگ در تاریخ مطرح بود که رودرو و رجز خوانی بوده و نماینده ای از دو لشکر برابر یکدیگر قرار می گرفتند و رفته رفته جنگ سراسری می شد و در نهایت کل لشگر کوفه به لشگر امام حسین(ع) حمله می کند.

از صبح تا عصر که جنگ شروع می شود ماجراهای زیادی شکل می گیرد تاریخ می گوید، آمدن حر به جنگ یکی از اتفاقات مهم روز عاشورا بود که این اتفاق لشکر یزید را برافروخته می کند و جنگ نابرابری شکل می گیرد و در انتها به لکشر یزید حمله و خیمه های امام حسین(ع) را به آتش می کشد در واقع در «رستاخیز» سعی شده براساس آنچه که در تاریخ آمده همه موارد رعایت شود اگر قرار بود جزء به جزء تاریخ را در یک کار سینمایی به آن می پرداختیم این امکان وجود نداشت.

پس از مراحل تحقیق «رستاخیز» آنچه که مهم بود این بود که بتوانیم چند شرط را در نگاه به تاریخ در نظر بگیریم و یک نگاه منطقی میان تاریخ، سینماف روایت و تخیل ایجاد کنیم.

می خواستیم یک روایت سینمایی و داستانی ارائه داده و از طرفی مدنظر داشتیم داستغان فیلم در وسط ماجرای عاشورا قرار داشته باشد، نه در کنار فیلم.

کارگردان «رستاخیز» در ادامه سخنانش افزود: تا اینکه شخصیت بُکَیر را پیدا کردیم

که تاریخ در باره آن فقط در حد یک سطر بیشتر گواهی نمی دهد که وقتی حُر به امام حسین(ع) پیوست به همراه فرزندش بُکَیر بود.

تاریخ درباره زندگی فرزند حر و حتی خود شخصیت حر سکوت زیادی داشته از این رو بُکَیر را انتخاب کردیم تا به عنوان قاصد از سوی دمشق، وقایع و شخصیت ها را به هم ربط بدهد و به نوعی راوی قصه باشد ما در این کار  تا جایی حق تخیل داشتیم که تاریخ سکوت کرده باشد.

البته خطبه حضرت امام(ره) و دیالوگ های حضرت عباس (ع) از جمله سکانس های بود که به جز ویرایش ادبی هیچ دخل و تصرفی در آن نشده بود.

حتی به ترور شخصیت حضرت عباس هم در تاریخ اشارات کوتاهی شده بود و نماز حضرت حر پشت سر امام حسین(ع) یکی از نکته های مهم است که تاریخ به حساب می آید که تاریخ در مقابل آن سکوت می کند اما در این باره از سوی ما روایت سینمایی صورت گرفته است همچنین مذاکره عمر بن سعد  و امام حسین(ع) نماز عاشورا وقایع صبح و شب عصر عاشورا نکات برجسته ای است که در این فیلم به آن پرداخته ایم قرار نیست این فیلم همه آن وقایع را به نمایش بگذارد بلکه این یک آغاز است و انشاء الله فیلم های دیگری ادامه دهنده این راه باشند.

در بخش دیگری از این نشست سید محسن  موسوی، طراح گریم فیلم «رستاخیز» گفت: چهره بردازی حدود 90 نفر را در این کار برعهده داشتم که با گفت و گوهای که با آقای درویش داشتیم و نظریاتی که در این میان ارائه شده برای گریم شخصیت ها به توافق رسیدیم من در این زمینه بیشتر به سمت شمایلی رفتم که تاکنون از حضرت عباس(ع) کشیده شده است.

در ادامه این نشست تقی علیقلی زاده در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چرا برای ساخت موسیقی فیلم «رستاخیز» از یک آهنگ ساز غیرایرانی و غیرمسلمان استفاده شده است، بیان کرد: کافی است احساس کنیم مناسب ترین انتقاد چیست و وقتی تشخیص دادیم چه مذهب و چه ملیتی دارد بنابراین انتخابش می کنیم فیلم سازهای غیرایرانی سهمشان از فیلمنامه «رستاخیز» تفاوتی با آهنگ ساز نداشت و به نظرم برای موسیقی این فیلم انتخاب درستی شده است.

سینما خیلی مرز ندارد و باید به این اتفاقات دامن بزنیم هماطنور که کاگردان ما می تواند در کشوری مثل فرانسه فیلم بسازد یک موسیقی دان  غیرایرانی هم بتواند در اینجا کار کند البته این امر نشان دهنده کیفیت بهتر آنها و بی کیفیتی هنرمند ایرانی نیست و حیطه سیاسی هنرمندان ایرانی نیست.

علیقلی زاده در ادامه سخنانش پیرامون حضور «رستاخیز» در بخش بین الملل گفت: به نظر می رسد این فیلم از این ظرفیت برخوردار است و مخاطبش را در جای جای دنیا شناسایی کند.

تجربه ای که با نمایش های محدود طراحی شده این فیلم داشتیم ظرفیت خود را نشان داده و تقاضاهای هم برای خرید حقوق کشورهای مختلف داشته و از سوی منتقدین نشریات بین المللی مورد توجه قرار گرفته است به نظرم به دلیل موضوع ناب و قصه زنده مانده 13 قرن پیش و تلاش عاشقانه فیلم سازنده «رستاخیز» چشم انداز خوبی پیش رو دارد.

تهیه کننده این فیلم در بخش دیگری از سخنانش در پاسخ به این پرسش که آیا درست است سال گذشته  «رستاخیز» آماده بود اما به دلیل اختلافات با جواد شمقدری به نمایش در نیامد، تصریح کرد: بله صحیح است سال گذشته نیز فیلم آماده بود اما به دلیل اختلافات با شمقدری آن را نمایش ندادیم البته اختلافات ما فقط با ایشان نبود.

درویش در ا دامه سخنان علیقلی زاده گفت: به هر حال بستر لازم برای رونمایی از این فیلم در گذشته فراهم نبود.

وی افزود: نهضت امام حسین(ع) برخورداز از حماسه، ایثار، مرثیه و عشق است و سعی کردیم «رستاخیز» از این ونگ ها برخوردار باشد.

علیقلی زاده در ادامه این نشست در پاسخ به این پرسش که آیا این احتمال وجود دارد که «رستاخیز» در محرم سال آینده در سینما اکران شود، بیان کرد: برنامه ریزی های داریم که تا قبل از آغاز ماه محرم اکران فیلم را در سینما شروع کنیم البته تجربه نشان می دهد در این ماه نمایش فیلم شکست می خورد چه بسا که فیلم روز واقعه هم همین گونه شد یه نظر می رسد برای اینکه فیلم با تماشاگر ارتباط برقرار کند باید قبل از ماه محرم اکران شود طبیعتاً همه مردم برای ماه محرم یک برنامه روتینی دارند که رفتن به هیئت ها و مراسم عزاداری و شکستن این برنامه که سالیان سال است در میان مردم جا افتاده کار سختی است اما تلاش می کنیم رستاخیز در ماه محرم در سینما اکران شود چه بسا که تناسب موضوع هم وجود دارد.

درویش در ادامه این نشست در خصوص تفاوت نام فارسی و انگلیسی «رستاخیز» گفت: در فارسی عنوان این فیلم «رستاخیز» نام گرفته که این به دلیل تشابه اش با قیامت است و به عربی نام این فیلم قربانی است که به زبان عرب قربانی به حسین(ع) نام دارد.

و.ی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: من فکر می کنم این فیلم محصول ظرفیت بالقوه ایران است و همه سینمای ایران نیست ظرفیت های زیادی موجود است که بخشی از آن در این فیلم دیده شده و از این لحاظ به خودم می بالم کسانی که در این فیلم زحمات زیادی کشیده اند و سرمایه گذاری کرده اند و به دلیل نیت درونی اشان رضایتی نداشته اند نامی از آنها ببریم یک اعتقاد و باور به مذموم و پایه اصلی به محتوای فیلم و از طرفی اعتقاد به سنیمای ایران باعث گردیده یک باور شکل بگیرد و همه گروه واقعاً با نیت فرهنگی و ترویج نام اهل بیت(ع) و امام حسین(ع) وارد کار شود.

درویش خاطرنشان کرد: من 6 سال پیش خدمت یکی از مراجع بزرگوار رسیدم و بدون اینکه این موضوع را به رسانه های خبری اعلام کنم به صورت خصوصی با ایشان گفت و گوی داشتم ایشان یکی از مراجعی است که نسبت به این مسائل بسیار حساس هستندو در یک جمله به من گفتند از خودت غافلی که چه پرنده اقبالی بر شانه ات نشسته!

کارگردان «رستاخیز» افزود: من ساخت این فیلم را یک فرصت و شانس بزرگ برای خودم می دانم و فکر می کنم در زندگی برایم یک موهبت الهی است و از کسانی که در این کار عمر و انرژی شان را گذاشتند ممنون هستم.

در بخش پایانی این نشست علیقلی زاده ابراز داشت: نسخه فعلی فیلم نسخه مطلوب و مورد نظر ما است و فکر نمی کنم بخواهیم نسخه دیگری از کار را داشته باشیم البته ممکن است برای کشورهای عربی و سایر کشورها فکری برایش داشته باشیم

وی درباره طولانی بودن زمان فیلم افزود: فکر می کردم اینکه فیلم سه ساعت است.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا زمان فیلم در سانس پخش آن مشکلی ایجاد نمی کند، بیان کرد: فکر می کردم اینگونه باشد اما تا به حال کسی در این مورد چیزی به ما نگفته است.

تهیه کننده «رستاخیز» ادامه داد: اصولاً ساخت چنین فیلم هایی که مضامین خاص دارد باید در یک دایره تخصصی تأییداتی را به همراه داشته باشد.

وقتی یک فیلم تاریخی ساخته می شود قطعاً باید فرآیند پیش از تولید توأم با اصلاح و کامل کردن در سطوح بالا باشد و نیز وقتی به شخصیتی همانند امام حسین(ع) می رسیم این وظیفه سنگین تر است.

علیقلی زاده در پایان گفت: امیدوارم با نیت خیر و تأثیری که در مخاطب خواهد داشت که البته قشر متدین جامعه که تعداد قابل توجهی دارند از دیدن این فیلم احساس غرور خواهند کرد.

امیدوارم با نیت خیری که این فیلم دارد تأثیری در مخاطب بگذارد که البته قشر متدین جامعه که تعداد قابل توجهی دارند از دیدن این فیلم احساس غرور خواهند کرد.

در نهایت باید بگویم «رستاخیز» فیلم بسیار سختی بود اما در مجموع شیرین بود و فکر می کنم فتح البابی برای گشایش راه برای سایر همکاران باشد.