رقابت بر سر پرداخت سود به مردم؟ / جدول پیش‌بینی سود شرکت‌ها

گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو» -  علیرضا اسدی کرم؛ پس از اعلام بانک مرکزی جهت فروش اوراق مشارکت با نرخ 23 درصد ، بانک ها نیز به صورت علنی و با نرخ هایی عجیب اقدام به اعلام پرداخت سود کردند. بانک ملی اعلام کرد که در طرح 5*5 به صورت دو ساله به سپرده ها سود 55 درصدی پرداخت می کند.  موسسه مالی و اعتباری عسکریه نیز  نرخ 25 درصد را برای  سود یک ساله اعلام کرده است که احتمالا  اغلب این موسسات برای جذابیت، امکان برداشت سپرده را با نرخی کمتر(البته به طور ناچیز) قبل از زمان سر رسید برای سپرده گذاران فراهم می کنند.

بانک مرکزی نیز موفق شد که اوراق مشارکت با نرخ 23 درصد را به میزان 22 هزار میلیارد ریال به فروش برساند.این اقدامات از زوایای گوناگون بر بازار سهام سایه افکنده است که  در زیر به بررسی آن پرداخته می شود:

1- تاثیر بر نرخ تنزیل 

در محاسبه ارزش ذاتی از کلیه روش های مورد استفاده در بازار سرمایه نظیر روش هایDDM ،FCF   و سود باقیمانده، نرخ تنزیل مورد استفاده هر چه پایین تر باشد در برآورد قیمت سهم می توان به اعداد و ارزش های بالاتری رسید.در صورتی که نرخ بدون ریسک عددی  بین 25 تا 27.5 درصد باشد، نرخ تنزیل با احتساب چه میزان ریسک در بازار را باید در  محاسبات ارزش ذاتی لحاظ نماییم تا قیمت برخی از سهام فعلی توجیه پذیر باشد؟ آیا با نرخ تنزیل 35 درصد یا 40 درصدی می توان سهم مناسبی را  زیر ارزش ذاتی در بازار شناسایی کرد؟

2- تاثیر بر P/E  بازار و شرکت ها

همواره نرخ سود بانکی نسبت معکوسی با نرخ P/E  شرکت ها و بازار دارد، زیرا  قاعدتا رشد سود بانکی باعث کاهش نسبت P/E  بازار و شرکت ها می شود، مگر اینکه انتظارات از رشد سودآوری آتی شرکت ها بالا باشد که بتواند اثر افزایش نرخ سود بانکی را کاهش دهد.

در حال حاضر متوسط نسبت P/E   بازار 7.5 است، در حالی که نسبت P/E  سود بانکی(20درصد سالانه)، 5 و نسبت P/E  سود بانکی (25 درصد سالانه)، 4 است که  در اینجا نیز ناهمخوانی آشکاری بین سود بانکی و متوسط P/E  بازار مشاهده می کنیم.

3- تاثیر بر انتظار رشد سودآوری  از شرکت ها  و دریافت سود نقدی بیشتر

در صورتیکه فردی در بازار سرمایه سرمایه گذاری کند، این فرد به عنوان یک سرمایه گذار معقول و منطقی انتظار دارد که سود شرکت (مورد نظر جهت سرمایه گذاری ) طوری رشد کند که بتواند با سود بانکی و لحاظ مقداری به عنوان صرف ریسک برابری نماید، لذا قطعا  افزایش سود بانکی، انتظارات سهامداران از شرکت های مورد نظر را افزایش می دهد.

همچنین این افراد خواستار دریافت سود نقدی بیشتری از شرکت خواهند شد تا بتوانند بازده بالاتری نسبت به بازار پول کسب کنند.

4- تاثیر بر فضای کلان اقتصادی کشور

افزایش نرخ سود بانکی یک سیاست انقباضی است که در فضای تورمی شدید به کار گرفته می شود تا با جمع آوری نقدینگی  از رشد تورم در جامعه کاسته شود. در فضای فعلی اقتصاد کشور که یک فضای رکودی است (نه صرفا رکود تورمی)، افزایش نرخ سود بانکی و رقابت بانک ها با یکدیگر در جذب سپرده ها  به افزایش رکود در  اقتصاد منجر می شود، زیرا پول در شرایط رکود که اکثر مشاغل و شرکت ها با مشکل فروش مواجه اند، بازده بالاتری را نسبت به هر نوع کسب و کار به دست  می آورد، لذا در این وضعیت  بخشی از نقدینگی از چرخه تحرک بخشی به اقتصاد خارج می شود  و ممکن است فروش نهایی و بازده شرکت ها و مشاغل نیز کاهش محسوسی پیدا کند.

5- افزایش هزینه های مالی شرکت ها و بنگاه ها

افزایش سود بانکی سبب می شود که بانک ها تسهیلات مورد نیاز شرکت ها و بنگاه ها برای سرمایه در گردش و راه اندازی طرح های توسعه را  با نرخ های بالاتری اعطاء کنند که این امر به معنای افزایش هزینه های مالی آنهاست  و از سود آتی شرکت ها  می کاهد.

مقایسه بازدهی برخی از شرکت ها با سود بانکی

در ادامه  بازده تعدادی از شرکت های منتخب در بازار سرمایه با نرخ سود بانکی 55 درصدی  اعلامی بانک ملی مقایسه شده است. به این منظور  سهم هر شرکت  با لحاظ  دریافت دو سود نقدی طی سال های 93 و94(سود نقدی مربوط به سود شرکت ها در سال های  92 و 93) و قیمت برآوردی سهام در پایان سال 94  با قیمت فعلی در محاسبه بازده سهم در  نظر گرفته شده است.

سایر مفروضات

 سود نقدی سال 93 ، مربوط به سودهای تقسیمی شرکت ها از سال 92  است، بنابراین آخرین EPS  شرکت ها برای سال 92 لحاظ و DPS  طبق روال معمول شرکت ها در نظر گرفته شده است.

 سود نقدی سال 94 ، مربوط به سودهای تقسیمی شرکت ها از سود سال 93  است. اغلب شرکت ها پیش بینی سود سال 93 خود را اعلام  کرده اند. لذا در این برآورد نخستین سود اعلامی شرکت ها برای سال 93  لحاظ شده است.

 با توجه به اینکه اغلب شرکت ها سودهای تقسیمی را طی  فرصت هشت ماهه پرداخت می کنند، لذا سود نقدی دریافتی سال 93 با نرخ 25 درصد برای مدت متوسط  15 ماه  سرمایه گذاری می شود.

 با فرض رشد 20 درصدی سود شرکت ها نسبت به نخستین سود اعلامی آنها برای سال 93، سود سال 94 برآورد شده است.

با فرض دو  P/E   5 و 7.5   آخرین قیمت های سال 94  برآورد شده است.

بنابراین سناریوهای کلی به دو صورت زیر برآورد شده است:

سناریوی اول: فرض P/E=5  برای سهام شرکت ها در  پایان سال 94

در صورتی که فرض کنیم در پایان سال 94، متوسط P/E بازار 5 باشد ، در این صورت  اکثر  سهام  بازده مناسبی نخواهند داشت  و حتی قادر به حداقل تامین سود قابل مقایسه با سپرده های بانکی نیز نخواهند بود. 

سناریوی دوم:فرض P/E=7.5  برای سهام شرکت ها در انتهای سال 94

در صورتی که فرض کنیم در پایان سال 94، متوسط P/E بازار 7.5  باشد، در این صورت  سهام شرکت ها به دو گروه بالاتر از بازده بانکی و گروه پایین تر از  بازده بانکی تقسیم می شود. 

الف-   شرکت های دارای بازده بالاتر از سود بانکی
 

ب - شرکت های دارای بازده کمتر از سود بانکی

همان گونه که جداول بالا نشان می دهد، بسیاری از شرکت ها  با فرض متوسط P/E 7.5  توجیه خرید و نگهداری در قیمت های فعلی را دارند. حتی گروهی از شرکت ها که در جدول بالا بازده کمتری نیز به خود تعلق داده اند نیز با راه اندازی طرح های توسعه و افزایش سود به سودهایی بالاتر از پیش بینی انجام شده فوق دست می یابند.

شرکت هایی نظیر ملی مس، چادرملو و گل گهر  با راه اندازی طرح های توسعه و افزایش سود خواهند توانست به بازده های به مراتب بالاتر از آنچه در جدول ذکر شده است، دست یابند.

شرکت های گروه انفورماتیک  نیز خواهند توانست با افزایش تراکنش ها به افزایش سود دست یابند. لذا بالا بودن P/E  شرکت های معدنی، فلزی، انفورماتیک و دارویی  نیز موید همین  انتظار بازار از این گروه هاست.

طبیعی است که شرکت هایی نظیر خودروسازان  مواد غذایی وکاشی که در یک فضای رقابتی فعالیت می کنند  و طی یک سال اخیر توانستند با افزایش قیمت محصولات رشد یابند، با برقراری یک فضای رقابتی و بدون هیجان در اقتصاد نخواهند توانست به رشد قابل توجهی در سال های آینده دست یابند.