روز فناوری هسته‌ای یا روز حسرت؟

گروه سیاسی «خبرگزاری دانشجو»؛ بیستم فروردین ماه در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران به عنوان روز ملی فناوری هسته‌ای نامگذاری شده؛ این نامگذاری از آن جهت است که هفت سال پیش در چنین روزی از دستاوردهای جدید و قابل توجه انرژی هسته‌ای رونمایی و پلمپ تاسیسات هسته‌ای شکسته شد.

در سال های اخیر همواره جشنی ملی در این رابطه ترتیب داده می شد و مسئولان از دستاوردهای بروز انرژی هسته‌ای رونمایی کرده‌اند، اما امسال حال و هوای 20 فروردین جور دیگری است.

عزتی که با توافقی کاذب به راحتی بر باد رفت و خون احمدی روشن‌ها نادیده گرفته شد تا عده‌ای طعم زندگی بدون تحریم را بچشند که البته این هم حاصل نشد و ملت سربلند ما آلت دست دشمنانی گردید که تا دیروز حتی جرأت به زبان آوردن نام ایران را نیز نداشتند، اما امروز گستاخی این جماعت به حدی رسیده که ضمن صدور قطعنامه علیه ملت ایران، انتخابات مردم سالار کشورمان را نیز نامشروع می‌دانند و نگران حقوق از دست رفته توابع غیر قانونی افغان ساکن ایران می‌شوند.

در واقع چنین گستاخی‌ها و اظهارات بی‌شرمانه‌ای از سوی دشمن نتیجه امضای توافقنامه‌ای است که عزت ملی ما را نشانه گرفته است.

همان طور که گفته شد هر ساله در روز ملی فناوری هسته‌ای از دستاورد‌های جدید انرژی اتمی رونمایی می‌شد، اما در سال جدید دولت نه تنها دستاورد و نوآوری برای نمایش دادن ندارد، بلکه باید پاسخگوی اذهان بیدار جامعه نیز باشد که چرا سایت‌های هسته‌ای را یکی پس از دیگری به تعلیق کشانده است؟

در اینجا به بازخوانی توافقنامه ژنو و تذکر چندین نکته حائز اهمیت در این روز ملی می‌پردازیم:

1. با نادیده گرفتن مقدمه در بندهای نخستین این توافقنامه، ایران باید از کلیه فعالیت‌های هسته‌ای خود چشم پوشی کند و صنعت اتمی خود را عملاً به حالت تعلیق درآورد. هر چند که این عبارت عیناً در توافقنامه ذکر نشده است، اما جمهوری اسلامی خود را موظف به کاهش غنی سازی 20 درصد آن هم تا 50 درصد و اکسید کردن باقی مانده آن دانسته است. معنای این بند توافقنامه جز این نیست که ایران از تمامی غنی سازی 20 درصد خود چشم پوشی کند.

2. جدای از تعلیق غنی سازی 20 درصد و کاهش چشم گیر آن به نصف، ایران از انجام هر گونه فعالیتی در فردو، نظنز و اراک محروم است؛ همچنین در بند‌های دیگر با ساخت هر گونه پایگاه جدید هسته‌ای صراحتاً مخالفت شده است.

3. در جای دیگری از توافقنامه، بند مربوط به تحقیق و توسعه آمده است: «ایران به فعالیت‌های تحقیق و توسعه نظارت شده‌اش ادامه می‌دهد، اما صرفاً آنهایی که برای انباشت اورانیوم غنی سازی نباشد.» دکتر سعید زیباکلام، استاد علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (ع) درباره این بند می‌گوید: «یعنی دانشمندان کشورمان حتی حق تحقیقات را هم در رابطه با اورانیوم ندارند و هر گونه تحقیق مستقیم یا غیر مستقیم با انباشت اورانیوم باید متوقف شود، بنابراین نه تنها بازفرآوری در این زمینه ایجاد نمی شود، بلکه آن چیزی هم که هست، برچیده خواهد شد.»

4. بند دیگری از این سند، موسوم به رصدهای گسترده و اطلاعات و اخبار بسیار دقیقی است که جمهوری اسلامی ایران باید در اختیار آژانس قرار دهد. از جمله این اطلاعات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. اطلاعات تمامی ساختمان‌های مراکز هسته‌ای خود

2. توصیف مقیاس عملیات هر یک از مراکزی که سهمی در فعالیت‌های هسته‌ای دارند

3. اطلاعات در مورد معادن اورانیوم و کارخانجات تولید اورانیوم

4. اطلاعات در مورد منبع هر یک از موارد مورد استفاده

لازم به ذکر است، ایران باید تمامی این اطلاعات را ظرف سه ماه در اختیار طرف مقابل خود قرار دهد.

دکتر سعید زیباکلام، از استادان دانشگاه در رابطه با این بند نیز می‌گوید: «علاوه بر این ایران باید یک پرسشنامه بروز از اطلاعات طراحی شده در مورد راکتور اراک که برای طرف مقابل بسیار مهم است و دانش فنی آن به دلیل تحریم‌های گذشته کاملاً بومی است، در اختیار قرار دهد.

در ادامه نیز دسترسی‌های نا‌محدود روزانه‌ای به بازرسان آژانس داده شده است، به طوری که حتی به کارگاه‌های تولید سانتریفیوژ و روتور، بدون قید مکانی - در هر جای ایران که باشد - دسترسی خواهند داشت.

5. اما با وجود تمامی این امتیازات مثبتی که جمهوری اسلامی به طرف مقابل داده است، طرف غربی باز هم صراحتاً قول نداده تحریم‌ها را لغو کند و یا قدمی به نفع ایران بردارد. حتی آقای اوباما در پاسخ به پرسشی مبنی بر ضمانت عدم ساخت بمب هسته‌ای توسط ایران می‌گوید: «هچ تضمین بنیادینی وجود ندارد... لکن ما امکانات رصدی و نظارتی بی‌سابقه‌ای را طراحی کرده‌ایم و تعهدات و قول‌های ایران را طی شش ماه آینده به دقت مورد راست آزمایی قرار خواهیم داد.»

و این یعنی آغاز یک باخت بزرگ. از دست دادن همه چیز در مقابل بدست آوردن هیچ چیز. امسال جشن ملی فناوری هسته‌ای سراسر حسرت است.