امر به معروف و نهی از منکر بر خلاف فرهنگ جهانی آزادی‌پرستی است

به گزارش گروه سیاسی «خبرگزاری دانشجو»، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در همایش راهکارهای اجرای اصل هشتم قانون اساسی، انقلاب اسلامی را ثمره امر به معروف و نهی از منکر امام خمینی(ره) و یارانش دانست و افزود: همین مسأله بیانگر این است که امر به معروف و نهی از منکر چه میزان اهمیت دارد و چه اثرات عظیمی می‌تواند در جهان داشته باشد.

آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی با بیان این‌که هرچند مسأله امر به معروف و نهی از منکر در قانون اساسی آمده است، اما با گذشت حدود 35 سال از انقلاب اسلامی، هنوز در زمینه این اصل با اهمیت، کار چندانی نشده است، ادامه داد: هرچند کارهای پراکنده‌ای از سوی مردم یا برخی نهادها صورت گرفته است، اما به جایی نرسیده است.

وی با طرح این سئوال که چرا در زمینه امر به معروف و نهی از منکر قانونگذاری نشده و کاراساسی صورت نگرفته است و آیا اگر قانون وضع شده بود، تا کنون اجرا شده بود یا خیر، افزود: علیرغم این‌که به فرمایش امام(ره)، مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در حکم قانون است، اما قوانین مصوب آنها در باب امر به معروف و نهی از منکر مورد عمل قرار نگرفته است. لذا باید برای پاسخ به این سئوال تحلیل و بررسی و آسیب شناسی صورت بگیرد و دلایل عدم پرداختن به مسأله امر به معروف و نهی از منکر مشخص شود.

علامه مصباح یزدی در ادامه به آسیب شناسی این مسأله پرداخت و خاطر نشان کرد: اولین دلیل این است که اصل هشتم قانون اساسی با سایر اصول قانون اساسی فرق دارد، چرا که بر خلاف سایر اصول قانون اساسی، همه ملت را مخاطب قرار داده و همه را مکلف به اجرای امر به معروف و نهی از منکر می‌کند، نه یک دستگاه خاص را، و از آنجا که ایجاد محدودیت و برخی تضییقات، لازمه قانونمندی است، این امر بر خلاف میل افراد مبنی بر آزاد بودن است، لذا اهتمام جدی بر این مسأله نشده است.
 
وی نفوذ فرهنگ جهانی را دومین عامل نپرداختن به مسأله امر به معروف و نهی از منکر دانست و خاطر نشان کرد: امروز در فرهنگ جهانی که آمریکا سردمدار آن است، آزادی مطلق به معنای بی‌بند و باری، امری مقدس شمرده می‌شود و بر اساس این فرهنگ اصل بر این است که هرکس، هرکاری که دلش خواست انجام دهد – مگر این‌که جلوی آزادی دیگران را بگیرد - و این برخلاف فرهنگ اسلامی است که تبعیت از هوای نفس در آن مذموم شمرده شده است. اما از آنجا که موج این فرهنگ جهانی کشور ما و به خصوص روشنفکران و دولتمردان ما را نیز فراگرفته است سبب شده تا جرأت نداشته باشند که در مقابل آزادی به معنای بی‌بند وباری موضع بگیرند.

عضو خبرگان رهبری با اشاره به این‌که بر اساس این فرهنگ، افراد در انجام کار خود مطابق هوای نفس، خود را محق می‌دانند افزود: همین تأثیر فرهنگ جهانی در مسئولان ما سبب شده بود که وقتی از وزیر اسبق ارشاد سئوال کردند شما به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی چه کاری برای فرهنگ کرده اید، اظهار داشته بود که چه چیزی بالاتر از آزادی. لذا این فرهنگ در بین کسانی که قدرت قانونی و اجتماعی دارند و به ویژه باید در مجامع عمومی اظهار نظر کنند، نیز نفوذ کرده است به گونه‌ای که حتی افراد متدین در مسائلی مانند حقوق بشر و آزادی از احکام اسلام کوتاه آمده و توجیه می‌کنند که باید زمان شناس بود و امروز با 1400 سال پیش تفاوت دارد.

وی خاطر نشان کرد: نفوذ فرهنگ جهانی و ترویج فرهنگ «دلم می‌خواهد» سبب شده است تا اقدامی جدی‌ در زمینه امر به معروف و نهی از منکر (که بر خلاف این فرهنگ است) انجام نشود.

این فیلسوف اسلامی در ادامه سخنانش، وجود اختلافات بین احزاب و گرایش‌های سیاسی و نیاز آنها به جذب آرای اقلیت‌ها را مانع دیگری برسر راه پرداختن به اصل هشتم قانون اساسی دانست و افزود: طبیعی است که هر حزبی می‌خواهد در انتخابات برنده شود و فرمول‌هایی برای پیروزی در انتخابات وجود دارد که در دنیا مرسوم است و یکی از آنها جذب رأی اقلیت هاست. لذا در بسیاری از کشورها احزاب برای حذب آرای اقلیت‌ها با آنها لابی می‌کنند تا حمایت و آرای آنها را جلب کنند.

وی ادامه داد: حتی عده‌ای در کشورما برای آن‌که بتوانند برنده انتخابات شوند، با یهودیان لابی کردند، علیرغم این‌که یهودیان بسیار اندک هستند و ظاهرا تأثیر چندانی در نتیجه انتخابات ندارند. با این توضیح، وضع لابی این احزاب با اقوام و مذاهب غیر شیعی به خوبی روشن می‌شود. از این رو طبیعی است که چنین افراد و احزابی که هم در قوه مقننه هستند و هم در قوه مجریه، دوست نداشته باشند که با وضع قانون امر به معروف و نهی از منکر، رنجش خاطر عده‌ای را فراهم کنند و آرای آنها را از دست بدهند، چرا که بالاخره وضع هر قانونی، تضییقات و محدودیت‌هایی را به دنبال دارد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در ادامه آسیب شناسی عدم اجرای اصل هشتم قانون اساسی، به وظیفه روحانیت و حوزه‌های علمیه در این باره اشاره و خاطرنشان کرد: امروز بعد از گذشت 35 سال از پیروزی انقلاب اسلامی، در مورد مسائل فقهی امر به معروف و نهی از منکر هم متأسفانه کار زیادی انجام نشده است، و هنوز بسیاری از ابعاد فقهی مسأله روشن نیست.

علامه مصباح یزدی ادامه داد: به عنوان نمونه یکی از شرایط امر به معروف و نهی از منکر عدم خوف ضرر است، در حالیکه در خصوص این‌که ضرر چیست و مصادیق آن‌چه هستند، خیلی کار نشده است. مثلا اگر دولتی خلاف اسلام رفتار می‌کند آیا مردم حق دارند که نهی از منکر و امر به معروف کنند در حالی که احتمال اخراج شدن از کار خود را می‌دهند یا نه؟

وی افزود: وقتی امام(ره) نهضت اسلامی را آغاز کرد، برخی از بزرگان، این حرکت را اشتباه می‌دانستند چرا که خوف ضرر در آن وجود داشت و لذا تکلیف را ساقط شده می‌دیدند، در حالیکه امام فتوا دادند که امروز تقیه حرام است ولو بلغ ما بلغ، یعنی به نظر امام(ره) وقتی ضرری متوجه ضروریات دین اسلام است، جا دارد که هزاران نفر کشته شوند، اما جلوی این ضرر گرفته شود و البته ایشان با صلابت و شجاعت خودشان انقلابی را ایجاد کردند که برکات فراوانی را در جهان ایجاد کرد.

استاد اخلاق حوزه علیمه قم با اشاره به دیگر وظیفه حوزه‌های علمیه برای اجرای امر به معروف و نهی از منکر اظهار داشت: مانع دیگر اجرای اصل هشتم قانون اساسی، مسأله فرهنگی است، چون امروز در زمانی قرار داریم که در فرهنگ جهانی، آزادی به معنای بی‌بند و باری، مانند بت مورد پرستش قرار می‌گیرد و به قدری در جامعه ما نیز رواج یافته است که برخی فرهیختگان نیز مجبورند تا در مجامع عمومی توجیه کنند که کشور ایران در مقابل این آزادی‌ها نایستاده و حقوق بشر را قبول دارد. گاهی حتی به سخن امام(ره) هم استناد می‌کنند که فرمود: میزان رأی ملت است، و به گونه‌ای از آن سخن می‌گویند که گویا اگر مردم رأی دادند که خدا نیست، خدا باید برود و اگر مردم خواستند تا ضروریات اسلام کنار گذاشته شود، باید اسلام را رها کرد!  این وظیفه حوزه علمیه است که بت شکنی کرده و در مقابل این فرهنگ باطل بایستد.

وی ادامه داد: همانگونه که فرهنگ جهانی الحادی در طول مدت چند صدسال با شگردهای مختلف و سیاست‌های پیچیده بر مردم جهان تحمیل شده است، حوزه علمیه نیز باید با برنامه ریزی صحیح و استدلال منطقی، فرهنگ اسلامی را به صورت عقلانی ترویج کرده و جا بیندازد، ولو این‌که در این مسیر مورد ملامت و ناسزای عده‌ای نیز قرار بگیرد.

استاد اخلاق حوزه علمیه خاطر نشان کرد: روحانیت و مبلغین ما باید هم علم داشته باشند، هم توان ارائه مطالب قوی و مستحکم فرهنگ اسلامی را با شیوه عقلانی داشته باشند، و هم در عمل شجاعانه عمل کرده و از ناسزا و دشنام نهراسند؛ چرا که اگر حفظ دین و کیان اسلام جز با شنیدن ناسزا و دشنام و ملامت ممکن نباشد، باید این دشنام‌ها را به جان خرید، همانگونه که به فرمایش قرآن کریم، همه پیامبران مورد ملامت و ناسزا قرار گرفتند.

وی ادامه داد: باید در مقاله ها، روزنامه‌ها و مجلات، برنامه‌های صدا و سیما و مجامع علمی، فرهنگ اسلامی را ترویج کرده و با بتی به نام آزادی به مقابله پرداخت، چرا که آزادی واقعی همان آزادی است که در دین گفته شده و آن رهایی از تعلقات است و آزادی در فرهنگ جهانی به معنای بندگی هوای نفس است که پست‌ترین بندگی هاست.

عضو خبرگان رهبری در پایان افزود: لذا نباید از فرهنگ جهانی و شعارهای آنها مانند آزادی، حقوق بشر و حقوق شهروندی و مانند اینها هراسید، چرا که تبیین احکام اسلام و فرهنگ اسلامی بر عهده روحانیت است و طبیعی است که در فرهنگ اسلام کافر و بهایی با مسلمان برابر نیستند، اما باید آن را با بیان و منطق قوی و عقلانی تبیین کرد.
 

گفتنی است همایش راهکارهای اجرای اصل هشتم قانون اساسی(امر به معروف و نهی از منکر) پنجشبه 18 اردیبهشت ماه در سالن همایش‌های مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد.