خبرنگاران در فیلم‌ها و سریال‌ها؛ از پارتی تا کیف انگلیسی

گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»؛ عرصه خبر و خبرنگاری به واسطه ماهیت جذاب و بعضا پر هیجان آن همیشه سوژه جذابی برای پرداختن در فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تلویزیونی بوده و در فیلم‌ها و سریال‌های مختلف داستان اصلی یا خرده داستان‌ها به خبر و خبرنگاری پرداخته‌اند. در این گزارش به مناسبت فرا رسیدن روز خبرنگار، برخی از این فیلم‌ها و سریال‌ها را مرور می‌کنیم.



«کیف انگلیسی»


کیف انگلیسی یکی از جذاب‌ترین سریال‌های اواخر دهه هفتاد بود. سریالی با مضمونی سیاسی که کمتر کسی فکر می‌کرد از آن استقبال شود اما این سریال مورد استقبال مخاطبان عام و منتقدان قرار گرفت. داستان سریال در مورد منصور ادیبان است؛ فردی که در فرانسه در رشته حقوق تحصیل کرده و در بازگشت به ایران نامزد نمایندگی مجلس می‌شود اما در دور اول شکست می‌خورد. او پس از شکست در انتخابات با مستانه مهاجر دختری متمول آشنا می‌شود که تحت حمایت انگلیس‌هاست. منصور ادیبان در دور بعدی انتخابات با حمایت مستانه رأی می‌آورد.


داستان کیف انگلیسی به اتفاقات سیاسی دهه 1320 می‌پردازد و منصور ادیبان علاوه بر نمایندگی در مجلس شورای ملی آن زمان، سردبیری روزنامه «ایران آزاد» را برعهده دارد و از این طریق نیز در حوادث سیاسی روزگار خود سهیم است. علاوه بر این، با تماشای سریال کیف انگلیسی می‌توان به از اوضاع و احوال روزنامه‌های ایران در آن دوره پی برد و از خط و ربط‌ها و اتفاقات سیاسی که بازتاب آنها در انتشار روزنامه تاثیرگذار بود آگاه شد.


سریال کیف انگلیسی توسط سید ضیاءالدین دری در مقام کارگردان و نویسنده تهیه شده بود و لیلا حاتمی در نقش مستانه مهاجر، علی مصفا در نقش منصور ادیبان و فرهاد اصلانی، محمدرضا شریفی‌نیا، رضا کیانیان و حسام نواب صفوی در نقش‌های فرعی حضور داشتند.


«مدار صفر درجه»


سریال مدار صفر درجه در سال 1386 از شبکه اول تلویزیون ملی ایران پخش شد. سریالی که گمان می‌رود براساس زندگی «عبدالحسین سرداری» ساخته شده است. عبدالحسین سرداری دیپلمات دولت ایران در فرانسه در طی جنگ جهانی دوم بوده است. او که در آن زمان مسئول امور کنسولی ایران در پاریس بود، توانست با استناد به توافق‌نامه حقوق شهروندی که بین دولت شاهنشاهی ایران و آلمان نازی منعقد شده بود، جان عده قابل توجهی از یهودیان ایرانی را نجات دهد. علاوه بر این، او توانست جان بسیاری از یهودیان غیر ایرانی مقیم فرانسه و سایر نقاط تحت اشغال آلمان هیتلری را با صدور پاسپورت ایرانی برای آن‌ها نجات دهد. اقدامات عبدالحسین سرداری بعدها به تایید و تشویق دولت ایران نیز رسید. او همچنین توسط موسسات یهودی متعددی مورد قدردانی قرار گرفته است. اما شخصیت‌های سریال و پایان آن ربطی به عبدالحسین سرداری ندارد.


داستان این سریال در مورد حبیب پارسا جوانی ایرانی است که با بورسیه تحصیلی عازم فرانسه می‌شود و در رشته فلسفه تحصیل می‌کند. در دانشگاه با دختری یهودی به نام سارا آشنا می‌شود که این آشنایی داستان را پیش می‌برد. حبیب به واسطه شوهر خواهر با نفوذش که از دوستان رییس سفارت ایران در فرانسه نیز بود کارمند سفارت خانه می‌شود و با ورود آلمان‌ها به فرانسه برای سارا و مادرش پاسپورت ایرانی تهیه می‌کند و آنها را به ایران می‌فرستد و خودش توسط آلمان‌ها دستگیر می‌شود.


حبیب با مراجعت به تهران نیز توسط شهربانی دستگیر می‌شود و مدتی را تحت شکنجه و در زندان به سر می‌برد. بعد از آزادی از زندان در روزنامه‌ای که توسط یکی از دوستان پدرش منتشر می‌شد مشغول به کار می‌شود و مقاله‌های تند و انتقادی‌اش مورد توجه قرار می‌گیرد. این سریال نگاهی جدی و پر رنگ به مساله صهیونیزم دارد.


نویسنده و کارگردان مدار صفر درجه حسن فتحی بود و ناتالی متی در نقش سارا، شهاب حسینی در نقش حبیب و آتنه فقیه نصیری و لعیا زنگنه نقش‌های اصلی آن را برعهده داشتند.


«بدون شرح»


بدون شرح سریالی طنز بود که ابتدا اتفاقات آن در یک دفتر روزنامه می‌گذشت و آرام آرام داستان به فضای خانوادگی نیز وارد شد. این سریال اولین تجربه کارگردان آن یعنی مهدی مظلومی بود و لوکیشن‌های آن در یک دفتر روزنامه، خیابان، خانه شخصیت اول و دوم سریال می‌گذشت. داستان بدون شرح از این قرار بود که هفته‌نامه «شهر قشنگ» به مدیر مسئولی آقای کاووسی و سردبیری فرید منتشر می‌شد اما مخاطبی نداشت و همیشه شماره‌های منتشر شده آن برگشت می‌خورد! این سریال نیم نگاهی به جریانات روز کشور در عرصه مطبوعات و اطلاع‌رسانی و از طریق طنز روزنامه‌های زرد را مورد انتقاد قرار می‌داد.


بار طنز این مجموعه بر دوش امیر جعفری بازیگر نقش فرید بود که با تیکه کلام‌های خود سعی در خنداندن بیننده داشت. نویسنده و کارگردان این سریال مهدی مظلومی بود و فتحعلی اویسی، امیرجعفری، مریم سعادت، لیلی رشیدی، فلامک جنیدی، مهدی صبایی و امیر نوری نقش‌آفرینی در این مجموعه را برعهده داشتند.


«قصه پریا»


فیلم سینمایی «قصه پریا» به کارگردانی فریدون جیرانی از جمله فیلم‌های سینمایی است که قصه یک شخصیت خبرنگار را روایت می‌کند. فریدون جیرانی که خود سابقه کار مطبوعاتی دارد و زمانی در روزنامه‌هایی مانند همشهری فعالیت داشت در قصه پریا سراغ زندگی دختری به نام حدیث رفته که خودش و پدرش در عرصه خبر فعال هستند. حدیث به پسر عمویش سیاوش (مصطفی زمانی) که او نیز خبرنگار است علاقمند است اما متوجه می‌شود سیاوش به دختر معتادی به نام سروین علاقمند است و در نهایت با او ازدواج می‌کند. سیاوش سعی می‌کند سروین را از اعتیاد نجات دهد اما خودش هم معتاد می‌شود و کار خبر را رها می‌کند. حدیث تلاش می‌کند سیاوش را نجات دهد اما سیاوش در نهایت به دلیل ابتلا به بیماری ایدز فوت می‌کند.


«لیلی با من است»


لیلی با من است در سال 1374 ساخته شد و علاوه بر اکران در سینما بارها از تلویزیون نیز پخش شد. این فیلم از جمله فیلم‌هایی است که با مخاطب ارتباط برقرار کرد و بیننده آن را پسندید. داستان لیلی با من است از این قرار است که صادق مشکینی برای ساخت خانه نیمه کاره‌اش می‌خواهد از صندوق تلویزیون وام بگیرد. شغل او فیلم‌برداری است و برای گرفتن این وام باید به مناطق جنگی برود و فیلمی مستند تهیه کند اما از جبهه و جنگ می‌ترسد! صادق همراه با آقای کمالی به منطقه عازم می‌شود و در آنجا برای آنکه به خط مقدم نرود ماجراهای زیادی ایجاد می‌کند اما این تلاش‌ها نتیجه‌بخش نیست و او بالاخره راهی خط مقدم می‌شود و مجروح می‌گردد.


کارگردان فیلم تحسین‌شده لیلی با من است کمال تبریزی بود و پرویز پرستویی، محمود عزیزی، شهره لرستانی و رحمان باقریان در آن ایفای نقش می‌کردند.


«قرمز»


یکی دیگر از فیلم‌هایی که به نوعی به شغل خبرنگاری پرداخته است «قرمز» فریدون جیرانی است که در سال 1377 ساخته شده است. این فیلم روایت گر زنی به نام هستی است که همسر اولش فوت کرده و دختری به نام طلا دارد. هستی بعد از فوت شوهرش با ناصر ملک که مردی پولدار است ازدواج می‌کند. اما پس از ازدواج متوجه می‌شود که ناصر دچار بیماری روانی است. هستی در جریان پیگیری کارهای مربوط به طلاق خود با زوج خبرنگاری که در مورد طلاق گزارش تهیه می‌کنند آشنا می‌شود. در این فیلم، این زوج خبرنگار نقش محوری دارند و در چند مورد هستی موفق می‌شود با کمک آنها از دست شوهر بیمارش نجات پیدا کند.


بازیگران قرمز هدیه تهرانی در نقش هستی مشرقی، محمدرضا فروتن در نقش ناصر ملک و شهره سلطانی و پیمان شریعتی در نقش زوج خبرنگار بودند.


«پارتی»


فیلم سینمایی پارتی به کارگردانی سامان مقدم و با بازی سوپر استار آن روزهای سینمای ایران یعنی هدیه تهرانی و علی مصفا در سال 1379 ساخته شد. این فیلم یکی از فیلم‌هایی است که به نحو جدی و پر رنگ به مسایل سیاسی و مطبوعاتی در دوره دوم خرداد می‌پردازد.


داستان پارتی از این قرار است که امین حقی تصمیم دارد وصیت‌نامه برادر شهیدش حسین را در روزنامه چاپ کند اما مخالفین امین که این اقدام را برای خود مضر می‌دانند پس از تهدید و شکنجه طی توطئه‌ای او را به دادگاه احضار می‌کنند. همسر امین و دوستان او از جمله آزاد تصمیم می‌گیرند برای آزادی او پول تهیه کنند اما موفق نمی‌شوند. آنها با تصمیم آزاد منزل خواهر امین را اجاره می‌دهند اما امین که بعد از آزادی متوجه می‌شود منزل خواهرش برای برگزاری پارتی شبانه اجاره داده شده آزاد را از منزل خود بیرون می‌کند و آزاد نیز تحت فشارهای روحی خودکشی می‌کند.