بهترین‌ها و بدترین‌های تلویزیون در ماه مبارک رمضان معرفی شدند

گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»؛ با آغاز ماه مبارک رمضان، ویژه برنامه های مناسبتی تلویزیون نیز مانند سال های گذشته آغاز شده و بینندگان بسیاری را پای تلویزیون نشاند. اما بررسی تفصیلی برنامه های امسال ماه مبارک رمضان می تواند علاوه بر عیارسنجی برنامه ها در رقابت با یکدیگر، مؤید میزان موفقیت سیما نسبت به سال های گذشته نیز خواهد بود.

«خبرگزاری دانشجو» با بررسی و نظرخواهی از کارشناسان حاذق این حوزه و هم چنین نظرخواهی از مخاطبان ارجمند خود، بررسی دقیق و تفصیلی در این موضوع انجام داد که حاصل این نظرات و جمع بندی آن در ادامه می آید.

بهترین سریال: مدینه

هر چند سریال های رمضان امسال نسبت به سال های گذشته افت شدیدی کرده بود و روند نزولی کیفیت سریال های رمضانی در رمضان امسال به اوج رسید، اما سریال مدینه به کارگردانی سیروس مقدم توانست تا حدودی از این موضوع، خود را جدا کند.

هر چند یکی از موضوعات همیشگی درباره سریال های ماه رمضان، محتوا و موضوع فیلم ها بوده، اما «مدینه» توانست با بهره گیری از محتوای متناسب و تدقیق در موضوع ربا، از این لحاظ نمره مناسبی دریافت کند.

فیلمنامه قابل قبول، بازی های مناسب  و پرداخت معمولی در کنار محتوای متناسب کاری کرد که مدینه در میان سریال های امسال، لقب پر مخاطب ترین را دریافت کند و در نظرسنجی «خبرگزاری دانشجو» نیز بعد از «ماه عسل» در رده دوم پر بیننده ترین برنامه های ماه رمضان امسال قرار گیرد.

البته باید اذعان کرد مدینه در برابر سریال های موفق رمضان های گذشته تلویزیون ضعف های محسوسی دارد و فرضاً اگر در کنار سریال های موفق سال های گذشته تلویزیون در رمضان مانند «میوه ممنوعه»، «مثل هیچکس»، «متهم گریخت»، «خانه به دوش»، «سقوط یک فرشته» و... قرار گیرد اختلاف فاحش آثار موفق سال های گذشته با موفق ترین اثر امسال تلویزیون واشح و مشهود است. حتی «مدینه» نسبت به اثر قبلی کاردگردان خود که سه گانه «پایتخت» بود نیز در سطح پایین ترین قرار دارد اما در مجموع باید لقب موفق ترین سریال رمضان امسال را به «مدینه» ی سیروس مقدم داد.

 بدترین سریال: هفت سنگ

طبیعتاً هر ساله بعضی سریال ها به لحاظ کیفیت در سطح پایینی قرار می گرفت و مورد انتقاد مردم قرار می گرفت، اما به جرأت می توان گفت هیچ کدام از سریال های رمضانی تلویزیون در تمام این سالها، به اندازه «هفت سنگ» مورد انتقاد قرار نگرفت.

تکلیف روشن بود. سریالی که کپی برداری کاملی از سریال امریکایی «MODERN FAMILY» بود و حتی در قسمت های اولیه آن آن در تمام دکوپاژها و میزانسن ها نیز از سریال مذکور پیروی می کرد، سریالی که به لحاظ محتوا- که مهم ترین شاخصه مدیوم تصویر است- هیچ ارتباطی به خانواده ایرانی و سبک زندگی ایرانی اسلامی نداشت و سریالی که حتی در خنداندن مردم نیز کاملا ناموفق عمل کرد مشخصاً مورد هجمه انتقادات مردم و منتقدین قرار خواهد گرفت.

بر خلاف برخی نظرات، به نظر می رسد مهم ترین وجه ضعف «هفت سنگ» موضوع کپی برداری آن نباشد. چه آنکه اقتباس و کپی برداری به شیوه صحیح و معقول آن اتفاق ناگواری برای یک سریال یا فیلم به حساب نمی آید. هر چند که اقتباس و کپی برداری در «هفت سنگ» نه منطقی و نه معقول نبود، اما مهم ترین موضوع در این خصوص، محتوای ضعیف و بی مایه آن است. محتوایی که نه می تواند مخاطب را پای تلویزیون نگه دارد و نه حرف درست و درمانی را تحویل مخاطب می دهد و نه حتی توان خنداندن مردم را در حد و اندازه سریال های طنز دیگر ندارد.

امسال «هفت سنگ» انضافاً مستحق لقب ضعیف ترین سریال و بدترین اثر تلویزیونی در ماه رمضان بود.

برنامه های سحرگاهی: 23 شبکه و هیچ!

بعد از مشکلاتی که به طرز مشکوک و نامعلومی باعث حذف فرزاد جمشیدی از گردونه برنامه های سحرگاهی سیما شد، به نظر می رسد اساساً این برنامه ها که مهمانان همیشگی مردم در سفره های سحر بودند کاملاً به دست فراموشی سپرده شدند.

هیچکس نمی تواند درباره درستی یا نا درستی خروج فرزاد جمشیدی از برنامه «ماه خدا» رأی و نظر قطعی صادر کند، اما آن چه محرز است این است که با خروج فرزاد جمشیدی که یقیناً با همراهی و اهمال برخی کارشناسان و افراد داخل سازمان صدا و سیما صورت گرفت، «ماه خدا» که سال های متمادی جزو پر بیننده ترین برنامه های کل سیما بود، از عرش به فرش آمد و پایگاه اجتماعی خود را به خصوص در میان جوانان تا حدود زیادی از دست داد.

حضور حسن سلطانی هر چند به ذائقه برخی از اقشار خوش آمد، اما اجرای تخت و ساده، بخش های بدون خلاقیت، و مجموعه ماه خدا آن قدر ساده، تکراری و بی خلاقیت شد که بخش عمده ای از مخاطبان «ماه خدا» از دست بروند و در میان سایر شبکه های سیما سرریز شوند.

اما تلخ ترین و شاید یکی از بزرگترین نقاط ضعف سیما آن جا بود که به جز شبکه دو سیما که در حوزه تخصصی خود برنامه ای مطلوب و تلاشی قابل احترام داشت،  هیچ یک از شبکه های سیما نه تنها برنامه در خوری برای این تایم زمانی تدارک ندیدند، بلکه اساساً برنامه ای آماده پخش نبود که بخواهیم درباره قوت و ضعف آن نظر بدهیم. در واقع سیما به طرز عجیبی عرصه را در مورد برنامه های سحرگاهی خالی کرده و باعث شد مخاطبان بی شمار این بازه زمانی در میان وله ها و بخش های معمولی و ضعیف شبکه های سیما پراکنده شوند و حتی برخی، بعد از سالها دوباره به رادیو پناه ببرند.

این موضوع به وضوح در میان نظرات مخاطبان نیز قابل مشاهده بود تا انجا که «ماه خدا» که همواره جزو محبوب ترین و پر مخاطب ترین برنامه های رمضان هر سال بود، امسال و در نظرسنجی «خبرگزاری دانشجو» با کسب تنها 3 درصد آراء، از آخر دوم شد! پس عجیب نیست اگر بزرگترین شکست سیما در رمضان امسال را به دلیل ضعف مفرط در برنامه های سحرگاهی بدانیم.

 برنامه های افطار: از مدال طلایی که مال «ماه عسل» است تا درخشش فراتر از انتظار «ضیافت»

شاید بتوان گفت پر فروغ ترین شاخه سیما در برنامه های رمضانی امسال، برنامه های افطاری بود. برنامه هایی که توانست بخش قابل توجهی از جامعه را با خود همراه سازد و تقریباً رضایت کاملی از برنامه های افطار در میان مخاطبان پر تعداد خود به وجود آورد. حضور برنامه های گیرایی چون «ماه عسل» در شبکه3، «ضیافت» شبکه قران، «شهر باران» در شبکه یک و برنامه هایی در سایر شبکه ها، توانست گستره ای وسیع به وجود آورد تا سلایق مختلف بتوانند برنامه ای متناسب با ذائقه خود در برنامه های افطار سیما بیابند.

با این همه اما نباید از ارزش های «ماه عسل» غافل شد. برنامه ای که به جرأت می توان گفت جزو موفق ترین برنامه های تلویزیون در سال های گذشته بوده و امسال نیز مانند سال های گذشته توانست عنوان پر مخاطب ترین برنامه افطار را از آن خود کند. امسال اما هر چند انتقاداتی به مجموعه ماه عسل به خصوص قرائت های شخصی مجری از دین که در برنامه پدر مقتول به اوج رسید، اما حقیقت آن است که احسان علیخانی ماه عسل امسال را پخته تر، متین تر و قدرتمند تر روی انتن برد و لقب بهترین مجری حال حاضر تلویزیون را به نیکی از آن خود کرد. ماه عسل امسال آن قدر خوب بود که در سایه ضعف سایر حوزه های سیما، بیش از قبل به چشم آید و یکه تاز نظرسنجی ها باشد.

تمام این ها اما نباید ما را برنامه موفق و دلنشین شبکه قران در این ایام غافل کند. «ضیافت» هر چند در شبکه قران پخش می شد و هر چند از شبکه های پرطرفدار سراسری دور بود، اما با بهره گیری از میهمانان درخشان خود توانست لحظات دلنشینی را برای مخاطبان خود ایجاد نماید و همین ها بود که باعث درخشش فراتر از انتظار آن شد، تا آنجا که در نظرسنجی «خبرگزاری دانشجو»، «ضیافت» توانست بعد از «ماه عسل» و «مدینه» در جایگاه سوم قرار گیرد.

برنامه های ترکیبی: عملکرد مطلوب «جشن رمضان» و «ماه عسل»

به نظر می رسد یکی دیگر از موارد رشد تلویزیون در رمضان امسال، برنامه های ترکیبی بود. برنامه هایی که با فاصله بعد از افطار روی انتن می رفت و متناسب با حال و هوای ماه مبارک بود. امسال جشن رمضان با اجرای نوستالژیک کاظم احمدزاده و اجرای انرژی هومن حاجی عبداللهی  و البته طرح موضوع پاکت آرزو، لحظات زیبا و دلنشینی را برای مخاطب رقم بزند. محتوایی که کاملاً متناسب با حال و هوای معنوی ماه مبارک رمضان بود و بازخوردهای مثبت جشن رمضان93 نشان از احیای این برنامه و رشد چشمگیر انت نسبت به سال های قبل داشت.

شبکه دو سیما نیز شب های روشن را روی آنتن داشت. برنامه ای ترکیبی که با فرم خاصی از اجرای در فضای باز به زندگی اجتماعی می پرداخت و سعی در پرداخت به محتوای دینی در قالبی نو داشت. قطع یقین سطح برنامه در حدی بود که مخاطب بالایی را جذب خود کند و بیش از آن چه که الان شاهد آن هستیم، در میان مردم بدرخشد، ولی سوء تدبیر عجیب شبکه دو سیما و جابجایی چند باره زمان پخش برنامه و آرام گرفتن «شب های روشن» در بازه پخش 00:30 تا 2:00 بامداد تا حدود زیادی به برنامه جفا کرد و لطمه جدی به تعداد مخاطبان آن گذاشت.

در مجموع برآیند نظر کارشناسان امر و مخاطبان «خبرگزاری دانشجو» در حوزه های مختلف در جدول زیر می آید: