حزب کارگزاران؛ از تاسیس تا تغییر/ حامی دیروز گفتمان سازندگی با شرط امروز حزب کنار نیامد

به گزارش خبرنگار احزاب «خبرگزاری دانشجو»، بهمن ماه ۱۳۷۴ بود که شانزده تن از وزیران، معاونان و نزدیکان «آیت‌الله‌هاشمی رفسنجانی» رئیس‌جمهور وقت ایران در بیانیه‌ای با عنوان خدمتگزارن سازندگی اعلام کردند در انتخابات مجلس پنجم حضور فعال خواهند داشت و فهرستی از کاندیداهای مورد حمایت خود را معرفی خواهند کرد؛ این اقدام با واکنش منفی شدید جناح راست رو به رو شد که این اقدام را دخالت قوه مجریه در قوه مقننه قلمداد کردند، همچنین وزرای امضاکننده بیانیه را تهدید به استیضاح کرده و حتی طرح بررسی کفایت رئیس‌جمهور در مجلس را مطرح کردند.


در ‌‌نهایت با فرمان رهبر معظم جمهوری اسلامی، مبنی بر حضورنداشتن وزیران در این گروه غائله فروکش کرد و با حذف ۱۰ وزیر، به یک جمع ۶ نفره کاهش یافت که شامل ۵ معاون رئیس جمهور و شهردار تهران می‌شدند که با صدور بیانیه‌ای با عنوان «کارگزاران سازندگی» حضور خود را در عرصه انتخابات اعلام کردند؛ این گروه نهایتا با فشار شورای نگهبان فعالیت انتخاباتی خود را با عنوان «جمعی از کارگزاران سازندگی» سامان داد.

بدین ترتیب، حزب «کارگزاران سازندگی» ایران تاسیس شد؛ هرچند که «محمدعلی نجفی»، علاوه بر این ۶ نفر، در جلسات هیات موسس شرکت می‌کرد؛ کارگزاران به دست محفلی از مدیران تاسیس شد که اغلب از ۳ استان کشوریعنی کرمان، اصفهان و یزد. برخاسته بودند.

در روز تاسیس این حزب، مرعشی علاوه بر مدیران داخل دولت و اقوام نزدیک، از شماری از افراد آن روز نظیر «اسحاق جهانگیری»، «غلامرضا آقازاده»، «مهدی کروبی»، «محمد خاتمی» و چند تن دیگر نیز دعوت به عمل آورد؛ اما از میان این جمع چهره‌های سر‌شناس نظیر مهدی کروبی و محمد خاتمی به دلیل فعال بودن در مجمع روحانیون مبارز در آن جلسه و جلسات بعدی حزب حاضر نشدند.


 
هرچند غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی و عطاالله مهاجرانی از چهره‌های مطرح آن در انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸) از مهدی کروبی حمایت کردند اما حزب کارگزاران از نامزدی میرحسین موسوی حمایت کرد؛ همانگونه که حسین مرعشی سخنگوی وقت حزب كارگزاران سازندگي در فروردین ماه 88 گفت: طبق مصوبه شورای مركزی، تمام اعضای اين حزب جز كرباسچي موظف به حمايت از موسوی هستند.

وی در همین باره گفته بود: در شورای مرکزی حزب کارگزاران مقرر شد که این حزب به طور قاطع از موسوی حمایت کند، البته کرباسچی به دلیل مرخصی دو ماهه و همچنین تعهد قبلی به کروبی، می‌تواند از ایشان حمایت کند.

 
پس از اعتراضات به نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری دهم حزب کارگزاران و اعضای آن در اعتراض به نتایج انتخابات، اقدام به نوشتن بیانیه‌هایی کردند؛ در قسمتی بیانیه در تیرماه ۱۳۸۸ آمده است: "مایه تاسف و تاثر گردید اینکه در اوج شکوه و عظمت سیاسی ملت ایران، پاره‌ای جزم اندیشی‌ها، بی‌تدبیری‌ها، خودخواهی‌ها و ناسپاسی‌ها، این نعمت بزرگ را به نقمت، اعتماد عمومی را به بی‌اعتمادی و فرصت‌ها را به تهدید تبدیل کرد."

سرانجام شمار زیادی از اعضای حزب کارگزاران سازندگی نظیر هدایت آقایی، محمد عطریانفر، فائزه هاشمی، روشنک سیاسی، آیدا مصباحی، جهانبخش خانجانی، مرتضی الویری و حسین مرعشی پس از اعتراضات به نتایج انتخابات ریاست جمهوری دهم بازداشت شدند.

این درحالی است که فروردین ماه امسال محمد قوچانی، سعید لیلاز، محمدحسین عادلی، علی جمالی، شهربانو امانی، خانم مقیمی، اعظم نوری، عباس علیخانی، علی‌اشرف افخمی، سید افضل موسوی، مهندس پناه، عبدالله حسینی، عباسعلی اللهیاری، فرزانه ترکان، خانم کفایتی، جهانبخش خانجانی و حجت‌الاسلام ملکی به شورای مرکزی کارگزاران اضافه شدند و به نظر می‌رسد نطفه تغییرات جدید در این حزب از‌‌ همان ابتدای سال جاری در حال شکل گیری بود.

همچنان که غلامحسین کرباسچی پیش‌تر نیز، در پاسخ به این پرسش که «آیا کارگزاران در دولت جدید نسبت به قبل فعال‌تر خواهد شد؟»، گفت: اگر فضای امنیتی در کشور در آینده برطرف شود، این زمینه فراهم خواهد شد که احزاب و گروه‌های سیاسی و همچنین رسانه‌ها فعالیت جدی‌تری داشته باشند و این شامل حزب کارگزاران سازندگی نیز می‌شود.

وی با بیان اینکه «احزاب به دنبال کارهای ضدامنیتی و به هم زدن امنیت در کشور نیستند»، اظهار کرد: ‌ امیدواریم با مستقر شدن دولت جدید فضایی که در طول این سال‌ها شاهد آن بودیم تغییر کند و به احزاب و شخصیت‌های سیاسی که در زمینه‌های مختلف اظهارنظر می‌کنند نگاه سیاسی شود نه نگاه امنیتی.

همچنین روزنامه کارگزاران تریبون رسمی این حزب است؛ این روزنامه ۱۱ دی ۱۳۸۷ بدلیل انتشار بیانیه دفتر تحکیم وحدت پیرامون جنگ غزه که به جز اسرائیل، حماس را بدلیل سوء استفاده از غیر نظامیان و حکومت ایران را بخاطر تجهیز حماس محکوم کرده بود، توسط هیات نظارت بر مطبوعات توقیف شد.

البته غلامحسین کرباسچی در خردادماه ۹۱ درباره انتشار مجدد روزنامه کارگزاران گفت: مهلت عدم انتشار این روزنامه از نظر قانون مطبوعات به پایان رسیده است. ولی تا به این لحظه وزارت ارشاد در خصوص انتشار دوباره روزنامه کارگزاران ابلاغیه‌ای به ما اعلام نکرده است.

کرباسچی خاطرنشان کرد: به طور حتم اگر وزارت ارشاد با انتشار مجدد روزنامه کارگزاران موافقت کند بایستی روند اداری این موضوع طی شود تا تصمیم‌گیری‌ها در خصوص انتشار دوباره روزنامه کارگزاران صورت گیرد.

به هرحال حزب کارگزاران سازندگی، با اعضایی که به «تکنوکرات»‌ها معروفند در میانه احزاب اصلاحطلبی است که پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم تا همین چند وقت پیش فعالیت بیفروغی داشت به طوری که حتی برخی اعضای آن حتی سخنگویش بازداشت شد و برخی اعضایش نیز در خارج از کشور به تحلیلگران ثابت رسانههای اپوزیسیون نظام بدل شدند.

اما کارگزاران به مراتب خوش اقبال‌تر از احزابی چون جبهه مشارکت و سازمان مجاهدین بود که با لغو مجوز از سوی کمیسیون ماده ۱۰ احزاب مواجه شدند؛ حزبی که اگرچه حمیدرضا فولادگر عضو این کمیسیون، آن را «از درون پاشیده» خطاب کرد، اما این امید را داشت که با تغییر فضای سیاسی کشور، بتواند بار دیگر وارد عرصه رقابتهای سیاسی شده و حیات خود را از سر بگیرد؛ حزبی که بسیاری آن را دولت ساخته خوانده و معتقد بودند که وارد دوره افول خود شده است و حتی محمدهاشمی که چندی پیش استعفای خود از حزب را به صورت رسمی اعلام کرد به عنوان یک عضو موسس بر این باور بود که شعارهای حزب کارگزاران نه تنها دچار افول نشده بلکه به گفتمان قالب کشور نیز بدل شده است.

بله....

خبر استعفای محمد هاشمی و چند و چون‌های دلیل استعفای وی، حزب کارگزاران را در هفته اخیر پر خبر‌ترین و حاشیه ساز‌ترین کرد.

محمد هاشمی که از قدیمی‌ترین و موثر‌ترین اعضای حزب بود استعفا داد و دلیل آن را هم اینگوه عنوان کرد: "ترکیب جدید شورای مرکزی حزب کارگزاران بسیار شبیه به جبهه شده است؛ من ترجیح دادم با شرایط جدید در شورای مرکزی نباشم چراکه دیدگاه‌ها در حزب کاملاً متفاوت شده بود. افراد دیدگاه‌های مختلفی را مطرح کردند که ترجیح دادم در شورای مرکزی نباشم."

وی همچنین تاکید کرده است: "در کشور احزاب نباید جانشین جبهه‌ها شوند. حزب با جبهه متفاوت است ظاهراً برخی از فعالین سیاسی تعریف حزب را با جبهه اشتباه گرفته‌اند. به همین دلیل من با شرایط جدید حزب کارگزاران کنار نیامدم. من به دنبال تشنج در حزب نبودم به همین دلیل کناره‌گیری کردم. من دیگر فعالیتی در قالب تشکیلات کارگزاران نخواهم داشت وقتی شما احساس می‌کنید که آن انسجام که لازمه فعالیت سیاسی درون شورای مرکزی یک حزب است وجود ندارد، دیگر فعالیت در آن ضروری به نظر نمی‌رسد."

محمد هاشمی در واکنش نسبت به این مهم آیا آقای محمد هاشمی دوست داشته ‌است «کارگزاران»،‌‌ همان محفل چندنفره شبه‌خانوادگی که از‌‌ همان آغاز باهم بوده‌اند، بماند؟ اینگونه پاسخ داد که «"نخیر. حزب در اکثر استان‌ها دفتر و نماینده و شورا دارد. در شورای مرکزی هم ۱۷نفر بودیم و می‌توانیم ۳۰نفر هم بشویم اما باید اشخاص واجد شرایط حزب باشند. عضویت و کار در حزب ممانعت ندارد اما در مقام تصمیم‌گیری آن‌ها شاید بخواهند طبق ایده‌های خود تصمیم بگیرند."

غلامحسین کرباسچی، دبیرکل کارگزاران سازندگی درباره استعفای محمد هاشمی گفته است: ‌"ما چیزی در جدا شدن ایشان ندیدم. خود ایشان و همه افراد محکوم به حبس ابد در حزب نیستند. همه می‌توانند تا یک مدتی کار کنند و ممکن است وقتی صلاح ندانند ادامه فعالیت در حزب را متوقف کنند. کار در احزاب اجباری و ابدی نیست."

کسانی چون وی مدعی‌اند که به جای حزب دنبال ایجاد جبهه هستند و شاید به همین دلیل است که برخی اختلافات در این حزب ریشه یافته است و همین نگرانی‌ها این حزب را مجاب کرد تا با برگزاری جلسه فوق العاده اعضای شورای مرکزی، تکلیف خود را مشخص کرده و به سرگردانی‌ها پایان دهند.

باید منتظر ماند تا با خروج نتایج جلسه امروز شورای مرکزی حزب کارگزاران مشخص شود که با وجود استعفای محمد هاشمی آیا همچنان دبیر کل این حزب نسبت به جبهه شدن این حزب تاکید دارد یا خیر؟! و شفافیت نهایی درباره موافقین و مخالفین نسبت به اتخاذ چنین تصمیمی صورت گیرد.

گزارش: نیره ساری