به گزارش خبرنگار اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، عزت نفس شادي و پايه ي شادماني و موفقيت است و همه ابعاد مختلف زندگي ، مانند سلامت جسمي ،ثبات عاطفي ،پيشرفت تحصيلي ،ارتباط با ديگران ،انتخاب همسر ،دستيابي به اهداف ،معلومات و موفقيت شغلي را تحت تاثير قرار مي دهد.
پرورش عزت نفس سالم از بدو تولد آغاز مي شود و بعنوان يک ارزيابي در طول زندگي ادامه مي يابد هر کودک به همان اندازه به خودش علاقه مند است و براي خودش ارزش و احترام قايل است که توسط والدين و ساير اشخاص مهم زندگي اش مورد احترام و ارزش و محبت واقع مي شود. اگر در مدرسه عملکرد ضعيفي دارد ، احتمالا خواستار توجه دائمي است .بي تربيت و قلدر است ،غالبا پرخاشگر است و ديگران دوستش ندارند ،معمولا به اين علت است که احساس مي کند مورد محبت و قابل دوست داشته شدن نيست و به خودش نيز علاقه اي ندارد.بنابراين پرورش عزت نفس در برنامه هاي پرورشي کودکان ،از اهم مسائل است.
8 راهکار عملی برای تقویت عزت نفس در کودکان:
1-اغلب اوقات نام فرزندتان را بکار ببريد. براي فرزندانتان يک لقب يا اسم خودماني محترمانه انتخاب کنيد،مثل آفتاب ،شاخه نبات و... و از بکار بردن القاب تمسخر آميز اجتناب کنيد.اسم فرزندتان را روي يک پلاک ،پارچه يا تابلو با حروف درشت بنويسيد و در اتاقش نصب کنيد تا قبل و بعد از خواب آنرا ببيند. براي او داستانهايي در باره خودش بگوئيد و اسمش را در داستان بياوريد.اسم فرزندتان را بصورت يک امضا به او ياد بدهيد که در گوشه ي نقاشيهايش بکار ببرد.شکل يک قلب را که نام فرزندتان داخل آن باشد بکشيد.
2-کتاب ها ،آلبوم عکس و يادداشت هاي شخصي فرزندتان را نگهداريد.عکسهاي فرزندتان و عکسهاي خانوادگي را در اتاق او نصب کنيد. اسناد وروز تولد او و تاريخچه پزشکي فرزندتان را در جايي امن حفظ کنيد.بعد از تولدش هر ماه از او عکس بگيريد و بعدا مراحل رشدي اورا به او نشان دهيد.اولين کلمات بي معني و جملات و آوازهاي کودکتان را ضبط کنيد.براي فرزندتان دفتر خاطراتي تهيه کنيد و اتفاقهاي مهم زندگيش را در آن ثبت و نگهداري کنيد.دفتري از اولين نقاشيهاي او درست کنيد و هميشه نام و تاريخ را در بالاي هر نقاشي بنويسيد.
3-تا جايي که امکان دارد به فرزندتان «بله »بگوييد . کارهاي خوب و قابل قبول به فرزندتان ارائه دهيد و به او بگوييد «بله تو مي تواني آنرا انجام دهي» و به جاي نه گفتن «صبر کن » و يا هر کلمه ي ديگري به جز «نه»، از بکار بردن کلمه ي «نکن »اجتناب کنيد ، چون فرزندتان همان عمل ممنوع را انجام مي دهد. براي شکستن عادات به فرزندتان مانند تقاضاهاي بيجا و پافشاري کردن ،بر گفتن «بله» به او تاکيد کنيد.مثلا اگر فرزندتان گفت مي توانم دير وقت بخوابم ؟بگوئيد:بله به زودي يا بعدا. از گفتن کلمه شايد اجتناب کنيد.
4-حس شوخ طبعي را در فرزندتان پرورش دهيد و به او بياموزيد که منشا شادي در درون هر فرد است مطمئن شويد که او هر روز مقداري ساعت فراغت دارد ، دست کم 15 تا 30دقيقه که بتواند در آن زمان بازي کند و يا تنها باشد،لبخند بزنيد،بخنديد و با خنده صحبت کنيد. با بچه ها شوخي کنيد. از يک آينه ي بزرگ استفاده کنيد تا واکنشها و شادماني هر دو طرف را ببنيد.چند دقيقه از روز را اختصاص دهيد که فرزندتان آواز بخواند و موسيقي شاد بنوازد ، از موسيقي شاد در جهت تغيير خلق افسرده به خلق شاد استفاده کنيد. در جوکها ، معماها،بازيها و شعرهاي فزرندتان شريک شويد و به لطيفه هاي او بخنديد. با فرزندتان بازي کنيد و کسالت کارهاي عادي را با شوخي از بين ببريد. زماني را براي تميز کردن يا لباس پوشيدن در نظر بگيريد و ساعت راتنظيم کنيد که در اتمام آن زنگ بزند.
5-فرزندتان را برانگيزيد که با جرات باشدو محاسبه گرانه احساس خطر کند.فرزندتان را به تجربه کردن چيزهاي جديد تشويق کنيد تا درباره ي آنچه احساس مي کند و با آن برخورد مي کند تحقيق و کاوش کند . فرزندتان را تشويق کنيد تا غذاهاي جديد را امتحان کند ،در عوض اينکه از او بپرسيد:«آيا مقداري از اين غذاي جديد مي خواهي ؟»
به فرزندتان حق انتخاب بدهيد. به او آموزش دهيد تا مودبانه رفتار کند و از کلماتي مانند «لطفا» يا «متشکرم» استفاده کند و قبل از پيوستن به ديگران براي بازي ،ابتدا اجازه بگيرد. و به فرزندتان اجازه دهيد که بشنود و بداند که براي گرفتن حقش تلاش مي کنيد و در موقع لزوم از او دفاع مي کنيد . به فرزندتان کمک کنيد تا تصميم بگيرد براي چه اموري مبارزه کند و نسبت به چه اموري بي اهميت باشد.
6- هر روز زماني را براي «تنهايي »فرزندتان اختصاص دهيد. از زمان تولد او به بعد،بهاو اجازه دهيد تا هر رو در يک زمان معين و در محيطي آرام به مدت 15 تا 30 دقيقه بازي کند . براي چند دقيقه با او بازي کنيد،سپس بازي را متوقف کنيد و تنها او را تماشا کنيد و با او صحبت کنيد و سپس کم کم فاصله خود را از او دورتر کنيد، به فرزندتان اجازه دهيد تا در حين روز زماني را چرت بزند، اگر نياز است از زمانسنج استفاده کنيد. به ياد داشته باشيد که اغلب يک کودک نا آرام ممکن است بتواند در تنهايي خودش را آرام کند و کمک کردن ، نوازش کردن يا قدم زدن نتواند او را آرام کند. زمانيکه فرزندتان بتواند به فعاليتهاي آرام بپردازد، فضايي آرام براي او هيا کنيد تا تنها باشد،اين فضا مي تواند جايي خلوت ، يک چادر ، پشت يک ميز يا درون اتاقش باشد.
7-به فرزندتان مسوليتهاي متناسب با سنش محول کنيد. به کودکتان بر اساس رشد و تواناييهايش مسوليت بدهيد.مسئوليت پذيري را به صورت ساده شروع کنيد و اولويت بدهيد و در يک زمان تنها يک وظيفه ب او محول کنيد،هنگامي که او در کارها مشارکت مي کند،احساس ارزشمندي مي کند. مسوليتهاي متناسب با سن پيش از دبستان (سه تا پنج سال ):اسباب بازيهايش را مرتب کند.لباسهايش را کم کم بپوشد.لباسش را آويزان کند. لباسهاي کثيف را در سبد لباسها بگذارد.شروع به چيدن ميز کند. ميز غذا را مرتب کند.نشاني و شماره ي تلفن خانه را ياد بگيرد.با تلفن شماره گيري کند. متناسب با رشد او ،وظائف محول شده به او را متنوع ، جالب و مهيج کنيد. با انتظار بسيار کم از او ، دانستن و داشتن انتظار بسيار،تعادل ايجاد کنيد.
8-ترس و احساس گناه را در فرزندتان تخفيف دهيد.هرگز با گفتن اينکه «چيزي براي ترسيدن وجود ندارد»احساسات فرزندتان را ناديده نگيريد.هميشه به حرفهاي فرزندتان احترام بگذاريد،آنها براي او بسيار واقعي اند.هرگز از ترس به عنوان روشي براي تعليم و تربيت فرزندتان استفاده نکنيد.بچه هايي که باترس از تنبيه و تحکم زندگي مي کنند ناتوان هستند.
هنگام خواب فرزندتان،بر خواب خوش و روياهاي لذت بخش تاکيد کنيد تا اضطرابي که در زمان خواب براي جدا شدن از شما احساس مي کند، کاهش يابد.اگر امکان دارد منشا و منبع ترس کودکتان را پيدا کنيد.احساس گناه در فرزندتان را کاهش دهيد.روي عمل فرزندتان تمرکز کنيد نه روي خودش.براي از بين بردن ترس فرزندتان در مورد حيوانات از حيوانات پلاستيکي و يا پارچه اي در بازي استفاده کنيد. به او اطمينان دهيد که وقتي او خانه را ترک مي کند شما خوب و سالم هستيد.
کودکان داراي عزت نفس پايين
اگر فرزندتان رفتارهاي نابهنجاري دارد،طغيانگر و سرکش است.خود و ديگران را ناراحت مي کند. در دوستيابي و حفظ آن مشکل دارد. توجه دائمي مي خواهد نااميد و خجالتي است. از شکست مي ترسد.جرات رويارويي با موقعيتهاي جديد را ندارد.مسئوليت پذير نيست. ديگران را براي اشتباهاتش سرزنش مي کند و... احتمالا عزت نفس او ضعيف است.
بچه هاي داراي عزت نفس بالا
از نظر جسمي، رواني، عاطفي سالم هستند.توسط ديگران پذيرفته مي شوند و به خوبي با آنان ارتباط بر قرار مي کنند. شخصيتي خاص و يگانه دارند.قابليت رقابت سالم و رويارويي با چالشها را دارند. براي خودشان ارزش و اهميت قائل اند.احساس قدرت و خود محوري دارند.