پیشرفت‌هایی در مورد شناسایی گزینه‌های فنی داشته‌ایم/ برای رسیدن به توافق جامع راهی طولانی در پیش داریم/ در مورد تحریم‌ها با موضوعات بسیار بسیار دشوار روبرو هستیم

به گزارش خبرنگار بین الملل «خبرگزاری دانشجو» ؛ و به نقل از سایت وزارت خارجه آمریکا ، مقام بلندپایه دولت آمریکا که خواست نامش فاش نشود در گفتگو با خبرنگاران درباره مذاکرات هسته ای گفت.. من فقط می خواهم چند کلمه در شروع صحبت و بویژه درباره نوع نقش وزارت انرژی آمریکا در این مذاکرات بیان کنم.

بی تردید، وزارت انرژی آمریکا یکی از چندین نهاد آمریکایی است که بخشی از تیم مذاکره کننده به شمار می رود. نقش ما اساسا پرداختن به برخی از مسائلی است که ذاتا نسبتا پیچیده هستند. این مسائل درباره فناوری هسته ای است و اینکه این مسائل چگونه می تواند در شکل گیری توافق بالقوه نقش داشته باشند. 

وی افزود: «مونیز» وزیر انرژی آمریکا برای سومین بار خودش در این مذاکرات شرکت دارد. همانطور که می دانید حضور وی در این مذاکرات با حضور دکتر «علی صالحی» رئیس سازمان انرژی اتمی ایران به صورت تصادفی همزمان نشده است.  مونیز از یک ماه پیش در این سه جلسه حضور پیدا کرده است.

البته باید تاکید کنم که وزارت انرژی آمریکا از همان ابتدا بخشی از تیم مذاکره کننده بوده است زیرا این نهاد به علت توان سازمانی و آزمایشگاه هایش در زمینه هسته ای در کشور متخصص به شمار می رود.

وی ادامه داد: برای نمونه باید توجه داشت کوین ویل (از وزارت انرژی آمریکا) از ابتدا کار در زمینه هماهنگ کردن کارها و گاهی هم حتی در انجام دادن تجزیه و تحلیلهای صادقانه و تجزیه و تحلیل فنی چندین پیشنهاد درگیر بوده است. این طرحهای پیشنهادی، غالبا به پیشنهادهای فنی تبدیل شده اند که برای پرداختن به پرسشهایی بوده اند که در مسیر مذاکرات مطرح شده اند. این مقام بلندپایه آمریکایی در ادامه سخنانش افزود.

این مقام وزارت خارجه آمریکا ادامه داد که موضوعاتی که به آنها می پردازیم دربرگیرنده مسائلی ازقبیل غنی سازی، رئاکتورها، طرح رئاکتورها، و مسائل مربوط به تولید مواد شکافت پذیر است و اینکه همه این مسائل با هم از منظر تجزیه و تحلیل کیفی مسائل مرتبط با زمان فرار هسته ای ، اهمیت پیدا می کنند. درعین حال باید توجه داشت مسائل فنی به صورت خاص درباره شفافیت و راستی آزمایی مطرح هستند که بی تردید در توافق احتمالی ، بسیار اهمیت دارند.

وی افزود: مونیز چندین ملاقات دو نفره با صالحی داشته است. این ملاقاتها همسو با تلاشها برای پی بردن به شکافهای فنی بوده است و اینکه به گزینه های مطرح در زمینه فنی قالب داده شود که می تواند در نهایت به صورت نوعی توافق فنی سیاسی نهایی شود و این توافق برای ایالات متحده و کل گروه پنج بعلاوه یک رضایت بخش باشد .

این رضایتمندی باید از منظر رسیدن به توافقی باشد که به نیازهای ما برای حصول اطمینان کامل درباره صلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران احترام بگذارد و ملاحظات لازم برای وجود زمان کافی برای (اقدام در صورت) فرار هسته ای را مدنظر بگیرد.

درباره نقشهای وزارت انرژی آمریکا در این حوزه باید بگویم که برای نمونه در حوزه این مسائل فنی از منظر تاسیسات و آزمایشگاههای هسته ای، آزمایشگاه ملی آرگون Argonne نقش ایفا کرده است. آزمایشگاه ملی لیورمور (Livermore)، آزمایشگاه ملی لس آلاموس(Los Alamos) ، آزمایشگاه ملی اوک ریج(Oak Ridge) ، آزمایشگاه نورث وست پاسیفیکPacific Northwest ، آزمایشگاه ساندیا Sandia ، آزمایشگاه ملی ساوانا ریور Savannah River ، و تاسیسات هسته ای شهر کانزاس و مجموعه وای-۱۲ Y-۱۲ نقش ایفا کرده اند.

بنابراین می بینید که فقط کوین ویل و صرف کارهای فکری در این ماجرا نقش نداشته است (خنده مخاطبان) بلکه چندین بخش درگیر بوده اند و جزییات زیادی در این زمینه مطرح بوده است.

وی در ادامه افزود.. اینها نکاتی بود که درباره بحثهای انجام شده با صالحی مطرح است. اما درباره چهار مذاکره «جان کری» وزیرخارجه آمریکا با «محمدجواد ظریف» وزیر خارجه ایران و ده مذاکره مسئولان سیاسی تیمهای مذاکره کننده و دیگر دیدارهای انجام شده و رایزنی های اتحادیه اروپا و امثال آن نمی خواهم مطلبی بگویم.

درباره مذاکرات با صالحی باید بگویم که همه این مذاکرات بسیار بسیار حرفه ای بوده است و از نظر مشخص کردن مسائل فنی و شفاف کردن آنها و قالب دهی به آنها به منظور مشخص کردن گزینه های مطرح روی میز در توافق بالقوه، سودمند بوده اند.

باید بگویم که صالحی فردی بسیار مطلع است. او بسیار مهارت دارد. او دکترای خود را در مهندسی هسته ای از یک دانشگاه فوق العاده اخذ کرده است. درباره مذاکرات انجام شده نیز از عبارت «فو‌ق‌العاده حرفه‌ای »برای توصیف مذاکرات استفاده می‌کنم.

خبرنگار  روزنامه نیویورک تایمز گفت ما روز گذشته با یک مقام ارشد صحبت کردیم و آن شخص گفت آمریکا برای محاسبه فرار هسته ای از یک مدل اختصاصی استفاده کرده است تا آنچه برای افزایش زمان فرار هسته ای به یک سال برای دوره زمانی دو رقمی مورد نیاز خواهد بود مشخص کند. اما احتمالا، این بدان معناست که هر کشور دیگری مدلهای اختصاصی خود را دارد.

آیا شما تاکنون با انگلیس ، فرانسه، آلمان، روس ها، چینی ها و حتی ایرانیان برای ارزیابی مدل های آنها و رسیدن به یک استاندارد مشترک تعامل داشته اید زیرا قرار نیست توافق بین آمریکا و ایران باشد بلکه بین شش قدرت و ایران خواهد بود؟

مقام ارشد آمریکایی گفت :« در مورد گروه ۱+۵ پاسخ مثبت است و تا آنجا که من می دانم هیچ یک از ما رویکرد خاص خود را در خصوص مدل سازی چرخه سوخت با دیگران در میان نگذاشته است . اما آنچه ما به اشتراک گذاشته ایم ، ایده های مختلف بوده است و بعد هر کدام از تجزیه و تحلیل های خودمان را به عنوان مثال در مورد زمان فرار هسته ای انجام می دهیم. خبر خوب این است که همه ما به نتایج به طور قابل ملاحظه مشابه دست می یابیم.»

خبرنگار پرسید : در مورد ایرانی ها هم وضع به این شکل است؟

مقام آمریکایی پاسخ داد :« من گفتم گروه ۱+۵. دوباره می گویم ما مدل سازی های خودمان را با هم در میان نمی گذاریم. ما نتایج خود را با ایرانیان مطرح می کنیم.»

خبرنگار خبرگزاری رویترز گفت اختلاف های فنی تا چه اندازه زیاد است و آیا اختلافهای فنی وجود دارد؟

مقام آمریکا در پاسخ گفت :« من نمی‌خواهم وارد جزئیات شوم. آنچه می توانم بگویم این است که ما قطعا پیشرفتهایی در مورد شناسایی گزینه های فنی در هر یک از حوزه های مهم داشته ایم و گزینه دیگری وجود ندارد. ما هنوز راهی طولانی در پیش داریم و من در اینجا به طور خاص بر موضوعات فنی تمرکز می کنم. در مورد تحریم ها ما هنوز با موضوعات بسیار بسیار دشوار روبرو هستیم.»

از اسوشیتدپرس پرسید آیا مونیز در حال حاضر برای دادن امتیازهای فنی یا مطرح کردن گزینه ها و رسیدن به نوعی درک فنی ، اختیاراتی دارد؟ مقام آمریکایی پاسخ داد :« بدیهی است در نهایت این توافق میان گروه پنج بعلاوه یک و ایران است بنابراین نباید در این باره اشکال تراشی کرد. کری مذاکره کننده ارشد آمریکاست.

در نهایت ، این کری است که بسته ای را تدوین می کند و ما در دولت آمریکا در مورد آن بحث می کنیم. با توجه به این صحبت ها در حال حاضر حداقل از طرف ما و من فکر می کنم بسیار روشن است از طرف ایران ، صالحی و مونیز صحبت هایی می کنند که بسیار مهم است تا توافقی کلی حاصل شود. اما دوباره بسیار مهم است که توجه داشته باشیم حتی اگر صالحی و مونیز در حوزه هایی به توافق هایی برسند همان صحبت مطرح خواهد بود که تا زمانی که در مورد همه موضوعات توافق نشود ، در مورد هیچ موضوعی تصمیم گیری نخواهد شد. وضعیتی که ابتدا کری و ظریف و در نهایت سراسر آمریکا با آن روبرو هستند ، بررسی بسته ای کامل است که پس از تدوین شدن باید بررسی شود.»

 خبرنگار روزنامه لس آنجلس تایمز گفت پس از دستیابی به توافق ، احتمالا کارشناسانی خارج از دولت و شاید دولتهای دیگر مانند اسرائیلی ها ، نظراتی را در مورد مدل سازی و نتیجه گیری شما مطرح می کنند. به نظر شما آیا این طرف ها ، مجهز هستند و اطلاعات مورد نیاز را برای چنین قضاوتهایی در اختیار دارند یا به این سبب که افرادی مثل شما افرادی خودی هستید انحصارا در موضعی قرار دارید که صحیح ترین قضاوت ها را داشته باشید؟

مقام آمریکایی پاسخ داد :‌« در این مرحله آنها به طور قطع اطلاعات کاملی که برای قضاوت نیاز دارند در اختیارشان نیست. اگر راه حلی میان گروه ۱+۵ پیشنهاد شود ، مشخص است که ما از آن دفاع می کنیم. این به معنای آن است که ما اطلاعات را مبادله می کنیم و ارزیابی های دیگر وجود دارد. اکنون معتقدم همانطور که یک مقام ارشد دیگر دولت آمریکا گفت ما با شرکای خود در مورد برخی پیشنهادها گفتگو کرده ایم.»

مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به این مسئله که پس از علنی شدن توافقنامه، تمام طرف های خارجی به اطلاعات کامل دسترسی خواهند داشت و می توانند در مورد آن قضاوت آگاهانه ای انجام دهند، گفت: ما انتظار حجم وسیعی از قضاوتها را داریم چه آگاهانه و چه غیر آگاهانه. وی افزود: من معتقدم که اطلاعات کافی در اختیار مردم قرار خواهد گرفت تا بتوانند تحلیل های مستقلی داشته باشند.

پرسش  خبرنگار روزنامه واشگتن پست این بود، باتوجه به آن که تا زمانی که توافق بر سر همه موارد حاصل نشود، توافقنامه ای در کار نخواهد بود آیا این منصفانه است که بگوییم شما در نزدیکی یا احتمالا حتی در نقطه ای قرار دارید که آغاز حس اعتماد است - این که یک سال زمان برای فرار هسته ای وجود خواهد داشت؟

این مقام وزارت خارجه آمریکا در پاسخ تاکید کرد من نمی دانم - یک عبارت هوشمندانه و بخردانه دیگر این است که تا کار به پایان نرسد، نتیجه آن مشخص نیست - درنتیجه تنها مطلبی که می توانم بگویم این است که ما تاکنون در زمینه های مختلف و در ابعاد فنی مختلف که می توانند برخی از مفاد توافقنامه راتشکیل دهند، به پیشرفت های زیادی دست یافته ایم. ما همواره تلاش می کنیم اطمینان یابیم ترکیبی از گزینه ها را داریم که خط قرمز اساسی ما را در زمینه فرار هسته ای لحاظ می کند.

از این رو باز هم می گویم به همین خاطر است که بسیاری از این مسائل در نهایت باهم مرتبط هستند به این معنی که اگر اینجا بر سر موضوعی توافق شود جای دیگر باید آن را متوازن کنیم.

پرسش بعدی را خبرنگار خبرگزاری اسوشیتدپرس مطرح کرد. وی این سوال را پرسید که توافقنامه ماه مارس تا چه حد فنی خواهد بود؟ آیا این توافقنامه شامل موارد کمی هم خواهد بود؟

مقام ارشد وزارت  خارجه آمریکا در پاسخ به این پرسش گفت: اگر توافقی حاصل شود که من نمی دانم چه خواهد بود چگونه می تواند بدون اینکه برخی ابعاد کمی را شامل شود معنی داشته باشد. منظورم این است که در غیر این صورت [توافق حاصل شده] یک برنامه اجرایی نخواهد بود.

خبرنگار «اسوشیتدپرس» تاکید کرد منظورتان توافقنامه ماه مارس یا چارچوب توافق است؟

مقام آمریکایی پاسخ داد، بله و تاکید کرد البته باید در نظر داشته باشید که من مذاکره کننده ارشد نیستم. اما به نظر من نمی توان بدون در نظر گرفتن ابعاد کمی به یک چارچوب معنی دار دست یافت.

این مقام مذاکره کننده هسته ای در ادامه درپاسخ به سئوال یکی از خبرنگاران که پرسیده بودآیا شما فکر می کنید پیش از پایان ماه مارس به توافق خواهید رسید یا این که گفتکو برای حل همه مسائل تا پایان ماه جولای طول خواهد کشید اظهار داشت:‌دقت کنید این هدف غایی ماست، همانطور که «جان کری» بارها اعلام کرده است، هدف این است که ما تا پایان ماه جاری درباره چارچوب توافق به نتیجه رسیده باشیم. من نمی توانم پیش بینی کنم که آیا این اتفاق خواهد افتاد یا نه؟

این دیپلمات در پاسخ به سئوال بلومبرگ درباره کشیدن مذاکرات به بحث‌های مربوط به موضوعات پادمان گفت: همه مسائل مربوط به شکافت هسته‌ای که مربوط به برنامه هسته‌ای ایران است یعنی ماده شکافت، دوره ها، مقدار،‌اشکال و جاهایی که این فرایند انجام می شود به موضوع بحث ما مربوط می شود.

 وی درباره حواشی مربوط به مذاکرات هسته ای افزود،‌من واقعا در این مورد خاص چیزی نمی دانم. کاملا مشخص است که این حواشی هم در مذاکرات نقش دارند. کاملا بدیهی است که این حواشی درباره میزان سوخت رآکتورها نیست، اما شما به عنوان مثال می دانید که چه حواشی درباره چرخه سوخت هسته ای وجود دارد.

خبرنگار بلومبرگ از او پرسید که شما می گوید در گروه ۱+۵ شما مدل‌های اختصاصی نداشته اید، پس شما چطور برای یک سال به نتیجه رسیدید و آیا وقتی به یک نتیجه می رسید روسیه هم نظر مشترکی با شما دارد؟ و آیا اسرائیل هم درباره این اصلاحات نظر موافقی دارد؟

این مقام آمریکایی در پاسخ گفت: من نگفتم که ما همگی کاملا با یکدیگر هم نظر هستیم. من گفتم که درباره اصطلاحاتی نظیر گریز هسته‌ای با یکدیگر توافق داریم. البته بسیاری مسایل درباره اسرائیل نیز می توانیم بگوئیم که نتانیاهو معتقد است این زمان گریز هسته ای بسیار کوتاه تر است.