فلسفه پروتکل الحاقی پذیرش بازرسی‌های گسترده است

حجت‌الاسلام مجتبی ذوالنور جانشین سابق نماینده ولی فقیه در سپاه در گفتگو با خبرنگار احزاب «خبرگزاری دانشجو»، درباره پروتکل الحاقی اظهار داشت: ان‌پی‌تی یعنی پادمان اصلی به معنای قرارداد منع تولید و تکثیر سلاح‌های هسته‌ای است و دارای ضعف‌هایی در دو بخش  نظارت و بازرسی‌ است.

وی ادامه داد: در حیطه نظارت، بازرسی‌های آژانس محدود به مراکز هسته‌ای رسمی اعلام شده است یعنی اگر یکی از کشورهای عضو ان‌پی‌تی ۵۰ تا مرکز هسته‌ای اعلام نشده داشته باشد الزامی وجود ندارد که تحت پوشش ان‌پی‌تی آژانس بتواند بر آن مراکز غیر رسمی اعلام نشده نظارتی داشته باشد.

این کارشناس مسائل سیاسی درباره ضعف ان‌پی‌تی در بخش بازرسی‌ها تصریح کرد: در بازرسی‌های آژانس استمهال پیش‌بینی شده است که  اگر آژانس به کشوری بگوید ما می‌خواهیم مرکز  الف را بازدید کنیم کشور هدف می‌تواند تا سه ماه درخواست استمهال کند  و مهلت بگیرد بعدا هم که بازرسان آژانس به آن کشور بروند مسئولین کشور هدف می‌توانند بگویند مرکز الف که مورد درخواست آژانس بوده  آماده نیست و مکان دیگری را برای بازرسی معرفی کنند.

وی با بیان اینکه طی پروتکل الحاقی بخشی از این ضعف‌ها را جبران کردند، گفت: مطابق پروتکل دو نوع بازرسی یعنی بازرسی‌های اعلام قبلی  شده و سرزده وجود دارد در بازرسی‌های اعلام قبلی شده کشور هدف  ۲۴ ساعت هم وقت دارد تا بازرسان را به آن مکان ببرد و در بازرسی‌ها اعلام نشده باید ضمانت‌هایی وجود داشته باشد که بازرسان بتوانند بدون هیچ اعلامی وارد آن سایت شوند و از دورن سایت به کشور مدنظر اعلام کنند که برای بازرسی آمده‌ایم.

حجت‌الاسلام ذوالنور افزود: در حیطه نظارت هم در پروتکل گفته‌اند بازرسی اختصاص به مرکز هسته‌ای رسمی ندارد و هرجا که آژانس دلایلی بر مشکوک بودن فعالیت آن مرکز داشته باشد می‌تواند درخواست بازدید بدهد.

این کارشناس مسائل سیاسی تاکید کرد: در بخش بازرسی‌های سرزده باید کشور میزبان و هدف ویزای دائمی یعنی یک ساله و یا ویزایی با ورود مکرر برای بازرسان صادر کند که دیگر منتظر صدور ویزا نباشند.

وی با بیان اینکه ۱۴۳ کشور دنیا تاکنون پروتکل را امضا کرده‌اند که امضا کردن با اجرای پروتکل تفاوت دارد، اظهار داشت: غالبا کشورهایی که پروتکل را امضا کرده‌اند کشورهایی هستند که نه فعالیت هسته‌ای و نه نیروگاهی دارند و بعضا به دلیل اینکه فقیراند و از طریق امضای این پروتکل می‌توانستند بهره‌مندی از صندوق بین المللی پول داشته باشند این اقدام را انجام داده‌اند.

حجت‌الاسلام ذوالنور  افزود: مثلا آمریکا که دائما بر طبل امضای پروتکل الحاقی می‌کوبد این پروتکل را با شروطی پذیرفته است و بسیاری از موارد را حذف کرده‌اند قدرت‌های هسته‌ای به پروتکل الحاقی توجهی ندارند چون با مسیرشان منافات دارد.

این کارشناس مسائل سیاسی در پاسخ به اینکه اخیرا از سوی رئیس‌جمهور گفته شد که بازرسی در پروتکل الحاقی نیامده است، تاکید کرد: فلسفه  پروتکل الحاقی پذیرش بازرسی‌ها  و هدف آن گسترش حیطه نظارت و دسترسی آژانس است  و اینکه گفته شد بازرسی ندارد با روح پروتکل در تضاد است اصلا رسالت پروتکل همین است .

وی خاطر نشان کرد:  آیا آژانس سندی و دلیلی ارائه کرد که بگویند ما به سمت سلاح‌های هسته‌ای و مسیر غیر صلح آمیز حرکت کرده‌ایم؟ خیر؛ بلکه تاکنون آمانو چندین بار اعلام کرده که ایران انحرافی نداشته است اما چرا مستکبرین همچنان برای ما مشکل درست می کنند؟ استدلال‌شان این است که می‌گویند همه جا را ندیده‌ایم چون ندیده‌ایم نمی‌توانیم اطمینان و تضمین بدهیم سوالم از رئیس جمهور این است  اگر آنها بیایند بررسی کنند و ما بگویم به  جای مکان الف مکان ب را ببیند مجددا می‌گویند همه جا را ندیده‌ایم و  بعد از اینک همه چیز را از دست دادیم به نقطه اول بازمی‌گردیم.