گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، در روزهایی که همه منتظر بودند با رفتن برجام به مجالس ایران و امریکا سرانجام آن روشن شود؛ اما با وجود تصمیمگیری در مورد برجام در هر دو کشور هنوز کارشناسان سرنوشت دقیقی برای برجام و نحوه عملیاتی شدن آن متصور نیستند.
حضور آمانو، رئیس آژانس انرژی اتمی در تهران و بیان برخی عبارات و البته بازدید از سایت نظامی پارچین نیز به ابهامات بندهای پذیرفته شده از سوی ایران در برجام افزود؛ از این رو برای روشن شدن ابعاد حضور اخیر امانو در ایران و بازدیدهای انجام شده به سراغ یکی از کارشناسان و مولفان کتب در زمینه مذاکرات هستهای کشور رفتیم.
محسن نصری، استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان در این گفتوگو از لزوم بررسی برجام به وسیله اسناد بالادستی سخن گفت و تصریح کرد: اولین سند، قانون اساسی کشور است، دومین سند قانون مصوب مجلس است، قانونی که در دوم تیرماه امسال با رای بسیار بالایی تصویب کرد، و سومین مورد سیاستهای کلان و خط قرمزهای نظام است که رهبر معظم انقلاب اسلامی تعیین کردند.
وی معتقد است اگر دولت و مسئولین در زمینه بررسی برجام تعامل و همکاری لازم را با مجلس شورای اسلامی نداشته باشند، این مسئله هم به نوعی توهین و تحقیر مجلس و نمایندگان است و هم توهین به مردم است.
آنچه در ادامه میآید مشروح گفتوگوی خبرنگار خبرگزاری دانشجو در اصفهان است:
محسن نصری، استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان، در این گفتوگو در رابطه با حضور آمانو در کمیسیون ویژه بررسی برجام مجلس شورای اسلامی، گفت: با توجه به جمعبندی مرحله اولیه مذاکرات هستهای و اینکه چهار مرحله از اجرای توافق نیز هنوز باقی مانده است، بخشی از مسائل فنی ما مربوط به رابطه با آژانس و گزارشهای آمانو است که در متن برجام هم ذکر شده که آمانو باید ایران را در خصوص این مسئله راستی آزمایی کند و با توجه به این راستیآزمایی باید اقداماتی را در رابطه با توقف یا تعلیق تحریم ها انجام دهند، پس لازم است که بین ایران و آژانس ارتباطات بیشتری باشد.
وی افزود: اما در زمینه حضور آمانو در ایران و حضور در کمیسیون برجام که البته جلسه به نوعی محرمانه بوده است و اطلاعات دقیقی از این جلسه وجود ندارد، چند نکته مهم وجود دارد.
استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان گفت: مسئله اول این است که مجلس شورای اسلامی هم از نظر قانون اساسی و هم بر اساس فرموده حضرت آقا که میفرمایند مجلس در بررسی برجام کنار گذاشته نشود، وظیفه دارد که محتوای برجام را مورد بررسی قرار دهد.
لزوم بررسی برجام با توجه به اسناد بالادستی
نصری ادامه داد: مسئله بعدی این است که برای بررسی محتوای برجام چند اسناد بالادستی وجود دارد، که برجام باید با آنها محک بخورد، اولین سند، قانون اساسی کشور است، دوم قانون مصوب مجلس است، قانونی که در دوم تیرماه امسال با رای بسیار بالایی تصویب کرد، و سومین مورد سیاستهای کلان و خط قرمزهای نظام است که رهبر معظم انقلاب اسلامی تعیین کردند.
وی تصریح کرد: کمیسیون ویژه بررسی برجام در مجلس باید با این سه سند بالادستی برجام را مورد بررسی قرار دهد و گزارش آن را به صحن علنی مجلس ارائه دهد و به اطلاع مردم برسانند.
استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان با اشاره به بخشی از ابهامات و ایرادات ممطرح شده در کمیسیون برجام و همچنین جلساتی که از صدا و سیما هم پخش شد، بیان داشت: یکسری ابهامت در رابطه با بحث راستی آزمایی وجود داشت که این موارد ان شاالله در جلسه ای که برگزار شده و آمانو به کمیسیون ویژه برجام در مجلس رفته است، حتما مورد بررسی قرار گرفته و نمایندگان مجلس پاسخ های شفافی را از آمانو شنیدهاند.
مراکز بین المللی انرژی اتمی در عمل نشان دادند که صداقت ندارند
نصری تاکید کرد: اما نکته بسیار مهم این است که عملکرد، رفتار و تجربه ۳۷ سال گذشته نشان داده است که مراکز بین المللی انرژی اتمی، گزارشهای آنها و موضع گیریهای آمانو صادق نیستند و این موارد نشان داده است که ما نمی توانیم امیدی به صداقت و درستی مراکز بین المللی داشته باشیم؛ چراکه در عمل نشان داده اند که صداقت ندارند.
وی تصریح کرد: مواردی از قبیل گزارشهای غیر واقع بینانهای که ارائه دادهاند، پرونده ایران را بی دلیل به سازمان ملل در چند سال گذشته فرستادند و قطعنامههای ظالمانه علیه ایران صادر کردند؛ بیانگر این است که ملت و دولت ایران به آژانس، آمانو و گزارش هایی که وی ارائه می دهد، نباید امید داشته باشد.
استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان با بیان اینکه آژانس انرژی اتمی باید بر اساس روال قانونی بررسی و راستی آزمایی انجام دهد، گفت: آژانس تا کنون اعلام کرده جمهوی اسلامی ایران هیچ انحرافی نداشته است، اما متاسفانه صداقت آمانو و گزارشهای البرادهای قبل از وی، مورد تایید نیست.
نصری در ادامه تصریح کرد: برای مثال در سال ۸۶ شش سوال از جمهوری اسلامی ایران پرسیدند و ایران هر شش سوال را پاسخ داده است، سال ۹۲ توافقی بین آمانو و صالحی بوده است، که آژانس از ایران ۱۸ سوال پرسیده و در ۱۶ مورد پاسخ ایران را پذیرفته اند و دو سوال دیگر هم پاسخ داده شده که ظاهرا این پاسخها کافی نیست، پس وقتی بدون دلیل، منطق و استناد میگویند این پاسخها کافی نیست، به این معنا است که میخواهند پرونده ایران را باز بگذارند.
وی تاکید کرد: این نوع رفتارهایی که آژانس و مدیرکل آژانس از خود داشتهاند، بیانگر این است که آنها هیچگاه حق و حقوق ملت ایران را به رسمیت نمیشناسند و ما باید به تعبیر حضرت آقا به درون و داخل کشور اتکا داشته باشیم.
دولت و مسئولین در مورد بازدید آمانو از پارچین پاسخگو باشند
استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان در رابطه با بازدیدی هم که آمانو از پارچین انجام داده است، گفت: دولت، مسئولین دولتی، وزارت خارجه و صالحی در این مورد پاسخگو باشند، که آیا این بازدید در چهارچوب سیاستهای کلی نظام و خطوط قرمز ایران در مذاکرات بوده است یا خیر.
نصری بیان داشت: اینطور که در گزارشهای عمومی اعلام شد، بحث مصاحبه و گفتوگو و بازجویی از دانشمندان ما نبوده است و فقط بازدید از پارچین بوده است، که بر اساس جوی که رسانههای غربی ایجاد کرده اند، آمانو از پارچین بازدید کرد، تا بدانند ایران کار خاصی در پارچین انجام نمیدهد.
وی تاکید کرد: اما اینکه آیا این بازدید طبق قوانین و مقررات و سیاستهای کلان بوده است، باید مسئولین برای مردم ایران توضیح دهند.
مجلس در راستای احقاق حقوق ملت و جمهوری اسلامی سوالات صریح از آمانو و آژانس بپرسد
استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان در پاسخ به این سوال که آیا مجلس نباید تعارفات را کنار بگذارد و یکسری از مسائل را از شخص آمانو سوال کند؟، گفت: قطعا اینطور است و باید مجلس شورای اسلامی برای احقاق حقوق ملت ایران و جمهوری اسلامی و جلوگیری از نفوذ آنها در کشور ایران که رهبری بارها مطرح کردند، سوالات بسیار صریح و شفافی از آمانو و آژانس داشته باشند.
نصری بیان داشت: اما با توجه به رفتاری که آژانس انجام میدهد و موضع گیریها و گزارشاتی که ارائه میکند، هیچ اعتمادی نباید داشته باشیم که پاسخهایی که آنها ارائه میدهند، که معمولا پاسخهای کلی و دیپلماسی است، صادقانه باشد.
وی در ادامه گفت: با توجه به این موارد، باید روی پای خودمان بایستیم و لازم است که افکار عمومی داخلی و افکار عمومی جهان را در دیپلماسی عمومی در ارتباط با دیگر ملتها توجیه کنیم و بگوییم که این سوالات را از امانو داریم و از وی این پاسخها را دریافت کردهایم که این پاسخها مقداریش قابل قبول است و برخی از پاسخها هم مورد قبول نیست.
استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان در خصوص لزوم حضور سران سه قوه در کمیسیون ویژه بررسی برجام، بیان داشت: طبق روالی که کمیسیون ویژه بررسی برجام اعلام کرده است، نهایتا باید تا دهم مهرماه گزارش خود را به صحن علنی مجلس اعلام کند و قطعا چند روزی هم باید به تدوین گزارش بپردازند.
نصری ادامه داد: زاکانی، رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام اعلام کرده اند که از سران سه قوه دعوت کردهایم که به کمیسیون بیایند و در حوزه خودشان توضیحاتی را در این زمینه ارائه دهد و تا امروز تا آنجایی که خبر داریم، سران سه قوه هیچ کدام در جلسه کمیسیون ویژه برجام حضور پیدا نکرده اند.
عدم تعامل دولت با مجلس در بررسی برجام، توهین و تحقیر مجلس و نمایندگان است
وی افزود: نقوی حسینی، سخنگوی کمیسون ویژه برجام در گفتگوی ویژه خبری اعلام کرده: « صالحی از وجود اسناد محرمانه ای میان ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی خبرداده که نقشه راه را تعریف می کند و اعضای کمیسیون برجام، این نقشه را درخواست کردند و صالحی گفت این امکان وجود دارد که اسناد محرمانه را در اختیار کمیسیون بگذارم و فعلا کمیسیون منتظر است تا این اسناد را ببیند».
استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان تصریح کرد: با توجه به این نکات، اگر همکاری و تعامل با مجلس شورای اسلامی و نمایندگان مجلس و مردم صورت نگیرد، هم به نوعی توهین و تحقیر مجلس و نمایندگان است و هم توهین به مردم است.
نصری ادامه داد: از سویی تلاش برای این است که مجلس از اطلاعات لازم و دقیق برخوردار نباشد که بتواند درست تصمیم بگیرد و در خصوص این مسائل طبیعتا به دولت و مجمع دولت ایراد وجود دارد، که مجلس را در خصوص این مسائل محرمانهای که بین آژانس و ایران بوده، مطلع نمیکند.
وی خاطرنشان کرد: نکته دیگر در خصوص این اسناد محرمانه این است که اگر اسنادی به جز برجام بین ایران و آژانس وجود داشته باشد، قطعا ملت ایران و مسئولین در مجلس و مسئولین امر در نهادهای ما باید مطلع میشدند، که متاسفانه مطلع نشدهاند.
استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان تصریح کرد: چند روز پیش که صالحی مجبور شد این مسئله را در کمیسیون ویژه برجام مطرح کنند، روشن شد اسناد محرمانهای هم برای فعالیتهای ایران وجود داشته، اما متاسفانه تا الان این گزارش و اسناد را در اختیار مجلس قرار ندادهاند و امیدواریم که طی روزهای آینده این اتفاق صورت بگیرد.
نصری تاکید کرد: این مسئله موجب میشود که مجلس شورای اسلامی و شورای عالی امنیت ملی که قرار است در زمینه برجام تصمیم بگیرند، و این تصمیم ابعاد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در نظام و انقلاب ما دارد، تصمیمی باشد که به تعبیر رهبر انقلاب مسئولان امر بتوانند آن گزارش را در محضر خداوند مطرح کنند.
وی افزود: در واقع این تصمیم باید با صداقت و نیت درست و با تصمیم صحیح و ضمن رعایت مصالح جمهوری اسلامی ایران صورت بگیرد.
توطئه، توهین و دشمنی امریکا با ایران هنوز پابرجاست
استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان خطاب به مردم ایران گفت: نکته مهمی که وجود دارد این است که ملت ایران به این نکته توجه داشته باشند که امریکا و رژیم صهیونیستی و ایادی آنها در اروپا ۳۷ سال است که علیه ملت ایران توطئه و دشمنی کرده اند و هنوز هم این موارد را رها نکرده اند، و هنوز توطئه، توهین و دشمنی آنها با ملت ایران باقی است.
نصری ادامه داد: بنابراین نباید خدای ناکرده عدهای بخواهند به تعبیر رهبری چهره امریکای جنایت کار و شیطان را بزک کنند و فکر کنند که رابطه با امریکا مشکلات کشور را حل می کند.
وی بیان داشت: لازم است هم مسئولین و هم مردم توجه کنند که شعار و آرمان اصلی انقلاب اسلامی استقلال آزادی و جمهوری اسلامی بوده و ما باید به سمت تمدن ایرانی اسلامی حرکت کنیم و قطعا نمیتوانیم خدای ناکرده زمانی موضع ضد استکباری و ضد استبداد را کنار بگذاریم.
استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان با بیان اینکه آماده رابطه و تعامل با همه ملتها و دولتها مگر رژیم صهیونیستی هستیم، بیان داشت: اما این تعامل، رابطه، تعامل و مذاکرهای است که منافع اصلی ملت ایران را تامین کند، نه خدای ناکرده بخواهد راه نفوذی را در عرصههای سیاسی و فرهنگی و اقتصادی کشور ایران برای دشمن فراهم کند و بی حرمتی در این زمینه صورت بگیرد.
نصری در پایان تاکید کرد: به همین جهت رهبر انقلاب بارها فرمودهاند که حل مشکلات و مسائل اقتصادی ما در لوزان و ژنو و وین نیست، و بستگی به خودمان، اقتصاد مقاومتی، تلاش و کوشش بیشتر و اصلاح الگوی مصرف دارد.