رعایت مسائل بهداشت حرفه‌ای در خانه تکانی شب عید

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو،‌ جلال ملتجی، کارشناس مسئول بهداشت حرفه‌ای معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در گزارشی به بهداشت حرفه‌ای در خانه تکانی شب عید  اشاره کرد:

برپایی آیین زیبا و دیرینه نوروز در بین خانواده های ایرانی آدابی دارد كه از آن جمله می توان به مراسم خانه تكانی در روزهای پایانی سال اشاره كرد مراسمی که باید در انجام آن به رعایت نکات ایمنی توجه بسیار داشت.

در كنار توجه به نظافت و آراستگی منزل در آستانه سال نو، اگر خانه‌تكاني با رعايت نكات ايمني و بهداشتی همراه نباشد، ممکن است تبديل به مشکلات زیادی مانند كتف‌درد، گردن‌درد، كمردرد، مسمومیت، سوزش و خارش پوست دست همراه گردد.

خانه تكانی و انجام كارهای منزل مشاركت تمامی اعضای خانواده را می طلبد تا هم مادره خانواده خسته و آزرده نشوند و هم با انجام كارها به طور گروهی، شادمانی و صمیمیت بیشتری در بین افراد ایجاد شود. همچنین لازم نیست نظافت خانه را به كاری سخت و طاقت فرسا تبدیل كنیم چون اگر خانه تكانی شب عید را بر خلاف نام آن از چند هفته قبل از عید شروع كنیم می توانیم به راحتی كارها را سر و سامان دهیم. درنهایت با رعایت برخی نکات ساده می توان یک خانه تکانی ایمن داشت و مجبور نشد سال نو را با دردها و انواع بیماریها شروع کرد.

مهمترین حوادثی که ممکن است هنگام خانه تکانی رخ دهند عبارتند از : ۱_کمردرد و ناراحتیهای عضلانی و اسکلتی ۲- مسمومیت با مواد شیمیایی ومشکلات تنفسی ۳_سقوط از نردبان و چهارپایه

-كمردرد بزرگ ترین آسیب خانه تكانی!

بدون شك كمردرد بزرگ ترین آسیب و مشكلی است كه زنان خانه دار به هنگام خانه تكانی با آن مواجه می شوند. جابه جا و بلند كردن اجسام سنگین بدون رعایت اصول صحیح، مهم ترین عامل ایجادكننده كمردرد است. برای پیش گیری از ابتلا به كمردرد بهتر است هنگام برداشتن اجسام از روی زمین یا جابه جا كردن آن ها، پشت خود را صاف نگاه داریم، زانوها را خم و برای تحمل وزن جسم به عضلات پای خود تكیه كنیم. این كار باعث می شود فشار ناشی از بار سنگین به جای كمر به مفصل ران منتقل شود و از گرفتگی عضلات و دردهای ناگهانی به ویژه در عضلات كمر جلوگیری شود. چنان چه جسم سنگینی را از زمین بلند كرده اید، برای چرخش به جهتی خاص به هیچ وجه نباید بالاتنه را از محل كمر به آن سمت بچرخانید بلكه باید تمام بدن را از محل پاها به آن سمت برگردانید.  اشیای سنگین را نباید به سرعت و با یك حركت سریع و ناگهانی از روی زمین برداشت. هرگز نباید در حالی كه جسمی را توسط یك دست بلند كرده اید، برای برداشتن جسم دیگری تلاش كنید. اگر تمایل دارید هر ۲جسم را با هم حمل كنید، ابتدا باید باری را كه در دست دارید، روی زمین بگذارید و سپس هر ۲ جسم را به طور هم زمان و با هم بلند كنید.

-درد مچ دست شایع ترین مشكل فیزیكی زنان خانه دار

«درد مچ دست» به عنوان شایع ترین مشكل فیزیكی زنان خانه دار است كه مهم ترین علت آن شست و شوی زیاد می باشد و در روزهای آخر سال كه خانم ها می خواهند بیشترین كار را،در كمترین زمان ممکن انجام دهند، این علائم بیشتر دیده می شود كه با علایم گزگز كردن یا بی حس شدن انگشتان دست در نیمه های شب بروز می كند و در صورت بروز این مشكل باید به پزشك مراجعه كرد و از درمان های دارویی و فیزیوتراپی بهره گرفت. برای پیش گیری از بروز این مشكل باید سعی كرد ضمن اختصاص روزهای بیشتر به خانه تکانی ،تقسیم بندی نظافت خانه برای روزهای متعدد، كاهش فعالیت های شدید بدنی،زمانی هم به استراحت و نرمش دست ها اختصاص داده شود.

مشکلات تنفسی

مسمومیت های ناشی از مواد شوینده: یکی از اتفاقات رایج سنت دیرین خانه تکانی در ایام پایانی سال که گاهی اوقات با حوادث ناگوار همراه می شود، مسمومیتهای ناشی از استفاده همزمان شوینده های اسیدی در محیطهای دربسته است. که میتوان به استفاده جوهرنمک ، سفید کننده ها در نظافت محیطهای دربسته و کوچک مثل حمام و سرویسهای بهداشتی اشاره کرد.  این کار منجر به آزاد شدن گازهایی مثل اسیدکلرامین در فضا شده که استنشاق آن باعث تحریک بافت تنفسی مانند ریه ها و حنجره و...می شود. استنشاق این گازها باعث التهابات ریوی شده و گاهی اوقات در افرادی که سابقه آسم و تنگی نفس دارند، می تواند منجر به خطر مرگ شود. مهترین عامل بروز آسیب های تنفسی بکارگیری موادشوینده و جرم گیرها در غلظت بالا و نیز استفاده از آب داغ درحین شستشو می باشد،که تبخیر این مواد را افزایش می دهد.

استفاده مداوم از مواد شوینده و پاک کننده ها از جمله جرم گیرها و مواد سفید کننده، سوزش دائم چشم، آلرژی و حتی احتمال بروز سرطان را در زنان خانه دار افزایش می دهد. استفاده از ماسك به هنگام مصرف شوینده های شیمیایی، وجود هواكش، باز گذاشتن پنجره ها ونیز خارج شدن از محل (حمام یا سرویس بهداشتی) بعداز ریختن موادشوینده به مدت ۱۰-۲۰ دقیقه و مراجعه مجدد جهت شستشو می تواند تا حد زیادی از بروز این عوارض جلوگیری كند.

چون بیشتر مواد شوینده از PH استاندارد برخوردار نیستند و باعث تحریكات پوستی می شوند باید هنگام استفاده از این مواد از دستكش استفاده کرد. افرادی كه پوست حساس دارند، باید ابتدا یك دستكش نخی و سپس روی آن یك دستكش لاستیكی به دست كنند. و همچنین باید توجه داشت هنگام خرید مواد پاک کننده مثل جوهر نمک و سفید کننده و... به منظور تنظیف سرویسهای بهداشتی و سایر وسایل حتما برگه اطلاعات شیمیایی (برچسب مواد شیمیایی)را دارا باشد، و از مواد شیمیایی فاقد مجوز و ارزان قیمت فله ای استفاده نشود.

عوامل حساسیت‌زا در منازل

وجود حشره های ریز میكروسكوپی به نام هیره یا مایت كه در گرد و غبار داخل فرش، مبلمان، پرده‌ها، قفسه‌های كتاب و انبارهای خانگی پیدا می‌شود، عامل عمده حساسیت‌زا بودن گرد و غبار خانگی به‌شمار می‌رود. ذرات مربوط به این حشره در هوا معلق شده وارد چشم، دهان، بینی و راه تنفسی شده و منجر به بروز علائم عطسه، آب ریزش بینی، سرفه یا گاهی تنگی نفس و حمله آسم در فرد حساس به هیره می‌شود. - ازدیگر ذرات موجود درگرد و غبار منازل،‌ ذرات مربوط به پوسته حشرات خانگی مانند انواع سوسك‌ها، پشه و مگس بوده كه آنها نیز در بروز علائم آلرژیك نقش به‌سزایی دارند.

استفاده از نردبان و چهار پایه باید برای نظافت پنجره ها و سقف ها از نردبان های استاندارد و ۲طرفه و چهارپایه هایی كه سطح اتكای مطمئنی دارد استفاده كرد و از بالا رفتن روی نرده یا قرنیز خودداری كرد بررسي‌ها نشان مي‌دهد ميزان حوادث و‌ ‌سقوط‌ ‌از ارتفاع در اين ايام‌ ‌افزايش مي‌يابد‌. - در هنگام استفاده از نردبان و چارپایه ابتدا از سالم بودن آن اطمینان حاصل کنید.  چنانچه دچار ضعف و سرگیجه هستید از نردبان و یا چارپایه استفاده نکنید. 

از نردبانهای ایمن دو طرفه که توسط زنجیر یا طناب به هم وصل شده اند استفاده کنید.  چنانچه از نردبان یک طرفه استفاده می کنید شیب مطمئن به نردبان بدهید و انتهای نردبان را با کفشکهای لاستیکی ثابت کنید.(فاصله یک چهارم طول نردبان از پای دیوار تا پایه نردبان شیب مطمئن است).

از قرار دادن شی یا هر چیز دیگر به منظور افزودن ارتفاع به نردبان یا قرار دادن آن روی چارپایه خودداری کنید.

- هنگام بالا رفتن از نردبان از هر دو دست استفاده کنید .

استفاده از یک دست و همراه داشتن وسیله ای دیگر مانند سطل یا ... خطر ناک است و احتمال سقوط زیاد می شود.

- استفاده از نردبان و چارپایه برای انجام کار طولانی در ارتفاع، مناسب نیست و باید از سکوی کار استفاده شود.