جذب سرمایه خارجی برای مناطق آزاد ناموفق بوده است/ افزایش هزینه زندگی برای بومیان این مناطق

غلامرضا شرفی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو درباره اصرار دولت بر گسترش مناطق آزاد، گفت: کجای دنیا کشوری با مختصات ایران علیرغم موقعیت و معابر ارتباطی مناسب به سراسر دنیا، ۱۵ منطقه آزاد دارد؟ باید ملاحظات کارشناسی بسیار دقیق انجام شود. انتخاب مناطق آزاد نباید سلیقه‌ای و دلخواه باشد. موضوع بسیار مهم و مربوط به اقتصاد یک کشور است. هدف از ایجاد منطقه آزاد تعامل با دنیای تجاری خارج از کشور برای زایایی و تولید است. چقدر سرمایه خارجی جذب کرده‌ایم؟ (۱۰ درصد نیست.) نتوانسته‌ایم حتی تضمین اصل سرمایه را بکنیم. منطقه آزاد نیاز به سرمایه‌گذاری مکمل داخلی دارد. باید جذابیت برای این سرمایه‌گذاری ایجاد شود.


وی درباره فشارهای اقتصادی ناشی از افزایش هزینه‌های زندگی بر بومیان، افزود: وقتی مختصات منطقه­‌ای آزاد اطلاق شود و مشخص شود معاف از برخی پرداختی‌های دولتی است، مسلماً جذابیت برای سرمایه‌داران ایجاد می‌شود و موردتوجه قرار می‌گیرد. اگر در بخش عملیاتی به مناطق آزاد پرداخته شود، بله خوب است اما در شرایط فعلی، منشأ کارآفرینی و تولید مناسب نیستند. بنابراین بله؛ فشارهای اقتصادی بر بومیان وجود دارد.


نماینده آبادان در مجلس دهم درباره تحقق اهداف تأسیس منطقه آزاد اروند، گفت: منطقه آزاد نیاز به سرمایه‌گذاری خصوصی دارد. نیاز به اجرای بخش دولتی وجود ندارد، بلکه نیاز به حمایت بخش دولتی است. منطقه آزاد اروند دسترسی به تمام خطوط ریلی، هوایی، شوسه، دریایی و کم‌ترین فاصله با چندین کشور منطقه را دارد. نیاز به برنامه‌ریزی برای جذب سرمایه خارجی نیز دارد. قطعاً نیاز به صادرات مجدد در بخش صنعت در این منطقه وجود دارد که بسیار مهم است. هیچ جای خاورمیانه جذابیت‌های سرمایه‌گذاری و موقعیت فوق‌العاده منطقه آزاد اروند را ندارد. امید است در آینده این مهم رخ دهد اما تابه‌حال چنین مواردی محقق نشده است.
 

 

شرفی با اشاره به امکان قاچاق کالا از طریق مناطق آزاد، بیان کرد: اصولاً مناطق آزاد یکی از نقاط تهدید هستند. مخصوصاً آن‌ها که در مرزها هستند. اما کالای ترانزیتی تحت نظارت شدید است و کالاهای چمدانی هم تحت نظارت هستند. در مناطق آزاد اروند و کیش و قشم دیده می‌شود که ابزار کنترلی بسیاری وجود دارد و میزان قاچاق بسیارکم است.


وی در پایان امتیاز تردد خودروهای لوکس را بدون هزینه‌های گمرکی مختص هندسه مناطق مشخص‌شده دانست و افزود: استان خوزستان به‌­دلیل محرومیت‌هایی که در دوران جنگ تحمیلی داشت، با تعامل استاندار سابق با مسئولین مربوطه از این امتیاز برخورد شد. اما نیازی نیست مناطق دیگر از این امتیاز برخوردار باشند و ممکن است موجب انحراف و ضربه به خودروسازی داخل کشور بشود. اگر تعداد مناطق آزاد زیاد و همگی این امتیاز را داشته باشند انحراف پیدا می‌شود. محدوده مورداستفاده این خودروها افزایش می‌یابد و مناسب صنعت خودروسازی داخلی نیست. ورود خودروهای لوکس به دلیل هزینه تعمیر بالا، منجر به خرید خودروی ارزان و هزینه نگهداری بالا است. جلوگیری از ورود این خودروها هم معقول نیست! اینکه امتیاز خودروهای لوکس کمکی به اقشار آسیب‌پذیر نمی‌کند منطقی است؛ اما امتیازی است که به مناطق آزاد اختصاص داده‌شده است. آیا ایران‌خودرو و سایپا حاضر به عرضه خودروهای خود در مناطق آزاد به قیمت صادرات هستند؟ آیا دولت حمایت از تولید خودروهای با برند روز دنیا را در مناطق آزاد انجام می‌دهد؟