به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، در برنامه چوب خط ویژه تحلیل عملکرد اقتصادی دولت کارشناسان مطرح کردند که جسارت لازم برای انجام تغییرات مورد نیاز وجود نداشت، اما اگر تحولی در اقتصاد کشور رخ نداد دولت حداقل می تواند با فساد و تبعیض شکل گرفته در پرداخت ها به مبارزه بپردازد.
به گزارش روابط عمومی برنامه چوب خط، این هفته با توجه به قرارگیری در هفته دولت و گرامیداشت شهیدان والا مقام و ساده زیست رجایی و باهنر برنامه بصورت ویژه عملکرد اقتصادی دولت و وزارت خانه های مربوطه را مد نظر قرار داد و شاهد توضیحات مسئولانی از وزرات خانه های نفت، نیرو، کار و کشاورزی بودیم.
اما در استدیوی پخش زنده برنامه با توجه به قرارگیری در هفته دولت و انتظاراتی که جوانان در حوزه اقتصاد و معیشت از دولت دارند دو کارشناس جوان اقتصادی میهمان چوب خط بودند.
دولت به وعده تورم زیر 10 درصد عمل کرد
سید مصطفی صفاری استاد دانشگاه و روزنامه نگار اقتصادی در پاسخ به سوال مجری برنامه در خصوص نکات مثبت و منفی کارنامه اقتصادی دولت یازدهم گفت: موفقیت دولت در حوزه کنترل تورم و عمل به وعده کاهش تورم به عدد زیر 10 درصد بوده است که البته به سبب بالابودن نرخ بهره، فعالیت های اقصادی را تعطیل کرد و رکود فراگیر را منجر شد.
وی افزود: از سال 92 که نرخ سود بانکی به شدت بالا رفت همه فعالیت ها تعطیل شد، زیرا افراد به این نتیجه رسیدند که اگر پول خود را در بانک بگذارند بهتر از اینست که ریسک کنند، مالیات، بیمه، عوارض شهرداری و هزینه های دیگر بدهند آخر هم ضرر کنند، مشکل رکود امروز عدم کارایی سیستم بانکی کشور است.
احسان خان دوزی دیگر مهمان برنامه و استاد دانشگاه های علامه طباطبایی و امام صادق(ع) در پاسخ به همین سوال گفت: مهمترین دستاورد دولت بازگرداندن ثبات به اقتصاد کلان کشور بود که شامل ثبات در اجزای مختلف اقتصاد همچون نرخ ارز، تورم و شاخص های از این دست می شد.
وی افزود: در حوزه نقد عملکرد نیز باید گفت فرصت سوزی شد وتحولات ساختاری لازم صورت نگرفت، سال های بعد از تحریم و زمان بعد از برجام فرصت های خوبی به لحاظ هزینه های سنگینی که سال های 91-92 پرداخت کردیم وجود داشت تا بتوانیم برخی مشکلات دیرپا را اصلاح کنیم همچون اصلاح بزرگ در سیستم مالیاتی و بودجه ای کشور بویژه بودجه جاری که کل پول دولت را می بلعد و عملکرد عمرانی را دچار مشکل کرده، موارد دیگری همچون یارانه های نقدی و سهام عدالت که البته از این فرصت به سبب کم جسارتی استفاده نشد.
وی در پاسخ به صحبت مجری برنامه مبنی بر اینکه بسیاری از مشکلات دولت فعلی به میراثی که از دولت قبلی برده ربط داده می شود، نیز پاسخ داد: 100 درصد این دولت هر مشکلی که داشته باشد از دولت قبلی چند گام جلوتر است، سال های انتهای دولت قبل به سمت سیاست های مخرب اقتصاد می رفتیم که این روند متوقف شد و تا حد زیادی ثبات برگردانده شد.
رکود فعلی با چند محرک تقاضا بر طرف نمی شود
خاندوری بیان کرد: اکنون دیگر مردم برای خرید که می روند با افزایش قیمت نسبت به هفته و ماه قبل مواجه نمی شوند، بعد از تورم شدید همواره دولت ها ابتدا سعی در مهار تورم و بازگرداندن ثبات و اعتماد دارند سپس به رکود رسیدگی می شود، البته ریشه رکود فعلی آنقدر ساده نیست که با چند عامل محرک تقاضا بر طرف گردد، دولت نیز در این امر کامیاب نبوده و ناچار بود این روند را طی کند.
صفاری دیگر مهمان برنامه یادآور شد: دولت روز اول گفت یارانه 10 میلیون نفر را حذف می کند ولی این طرح را سه سال مسکوت گذاشت و الان شروع به حذف کرده، اصلاح مالیات های مستقیم تازه امسال شروع شده، عدم کارایی نظام بانکی مشکلات خود را به جامعه تحمیل می کند، بانک های ما بنگاه دار شده اند و منابع را در بنگاه های خویش مصرف می کنند، بحث کفایت سرمایه مطرح شده از سوی بانک مرکزی هم مورد کم توجهی قرار گرفته است.
این روزنامه نگار اقتصادی افزود: هم اکنون نه تنها نقدینگی وجود ندارد بلکه پول ها فریز شده اند، لذا شاهد نبرد بانک ها برای جذب پول هستیم، زیرا عمده پول را یا خود بانک ها به بنگاه هایشان تزریق کرده اند یا افرادی در عمدتا حوزه مسکن این منابع را گرفته اند و پس نمی دهند.
وی تصریح کرد: قانون کار به عنوان یکی از موانع اصلی اشتغال باید اصلاح شود، قانون کار و تامین اجتماعی دست در دست هم گذاشته اند تا کاری ایجاد نشود، رئیس جمهور در گزارش روز گذشته خود در محضر رهبر انقلاب گفت باید سالی یک میلیون شغل ایجاد کنیم تا آمار بیکاری ثابت بماند، اما با این ساختار که نمی شود شغل ایجاد کرد.
سن بالای هیات دولت با ریسک پذیری تناسبی ندارد
صفاری تصریح کرد: اصلاح نظام عرضه را احمدی نژاد انجام داد و شوک تبدیل دلار از 1000 به 3500 تومان در زمان وی انجام شد، مشکل فعلی اصلاح سیستم اداری و شیوع فساد است که با همایش گذاشتن حل نمی شود، قدرت و جسارت می خواهد سن هیات دولت نیز بالاترین سن در تاریخ جمهوری اسلامی است، لذا ریسک پذیری کم و تمایل به حفظ وضع موجود افزایش پیدا می کند که تناسبی با تصمیمات انقلابی مورد نیاز برای اصلاح نظام مالیاتی و حوزه های دیگر ندارد.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: ساختار غلط و بنگاه داری کردن بانک ها عواقبی دارد، اقتصاد ایران همچون بیماری است که همزمان از چند مشکل مختلف رنج می برد و به گفته رهبر انقلاب به ستاد فرماندهی برای اقتصاد مقاومتی نیاز دارد، اما در میان خود اقتصاددان های دولت اختلاف نظر هست، همه می گویند نرخ بهره بانکی باید پایین بیاید اما در مقابل آن مقاومت می شود زیرا این به ضرر بانک هایی است که بانکداری نمی کنند.
خان دوزی دیگر کارشناس مهمان برنامه یادآور شد: قانون بانکی پنج شش سال پیش طرح شد همچنان هم وضعیت مشخصی ندارد بگونه ای که حتی در سال چهارم دولت هم ارائه نشد، این نشان می دهد که فراتر از فردی همچون رئیس بانک مرکزی یا وزیر اقتصاد، بسیاری از ارکان تمایلی به بهم زدن وضع مجود ندارند و مقاومت می کنند.
وی تصریح کرد: این مقاومت کردن ها اکنون برای خود دولت هم آزار دهنده شده چنانچه دیدیم رئیس جمهور گفت نمی گذارند اصل 44 اجرا شود که البته حرف پذیرفتنی نیست زیرا باید چاره اندیشی کنند و بسته های حمایتی در نظر بگیرند که منافع فعالان اقتصادی به آن سمت برود.
تناقض هر و عمل در حمایت از تولید ملی
این استاد دانشگاه با بیان اینکه باید برای هر طرحی انگیرش اقتصادی ایجاد کرد، گفت: اگر تا کنون منفعت عده ای در واردات کالاهای اساسی بوده قطعا زمانی که شما سعی در تقویت بنیه کشور در حوزه تولید داخلی این اقلام کنید، مقاومت هایی شکل خواهد گرفت، یا فرار مالیاتی امروز یکی از معضلات اساسی کشور است ولی کسی جرات ورود به تغییرات بزرگ را ندارد.
خاندوزی افزود: در سیاست های اقتصاد مقاومتی هم طرف عرضه را گرفته ایم، اقتصاد دانی نداریم که طرفدار تولید و جذب سرمایه باشد، همان سالی که سیاست های اقتصاد مقاومتی رهبر معظم انقلاب مطرح شد هزینه تولید به شدت بالا رفت و مالیات بر ارزش افزوده را اجرا کردند.
وی با ارائه توضیح بیشتر در این خصوص گفت: برای مثل گاز که کم می آید اول از کارخانه ها قطع می شود، در کشور تولید محوری مثل آلمان اما اول گاز خانه ها را قطع می کنند، در این دولت قیمت گاز خانگی 20 درصد، کارخانه ها 45 درصد، صنایعی که مصرف گاز بالا دارند 85 درصد و پتروشیمی ها 300 درصد افزایش داشت، حرف و عمل ما در حمایت از اقتصاد و تولید تناقض دارد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: اقتصاد باید از دلالی خارج شده و به سمت تولید برود، معافیت های مالیاتی نیز تولید محور شوند، کسانی تلخی فساد اقتصادی را تجربه می کنند که در طرف عرضه قرار دارند، واسطه که این میان بهره بردار است، آرزوی ما اینست فضا بگونه ای شفاف شود که هر روز صبح که از خواب بیدار می شویم لیست کسانی که امروز مجوز واردات گرفته اند را در سایت وزارت صنعت و معدن بتوانیم مشاهده کنیم.
در ادامه مجری برنامه پرسید که آیا مردم تغییر و تحولی را در اثر فعالیت دولت در معیشت خویش تجربه کرده اند، وی نیز پاسخ داد: تصمیماتی هم که گرفته شده اند عمدتا در حوزه تثبیت اقتصاد کلان بوده بجز موارد استثنایی همچون طرح بیمه سلامت که چون پرداخت از جیب را کم می کند اصابت مستقیم به شهروندان دارد و تغییری قابل لمس است، اما در حوزه های دیگر تحول و تصمیم جدی اتفاق نیفتاده که بخواهد احساس شود، زمان سه سال اما برای اجرای چنین تغییراتی برای دولت کافی بوده است.
10سال عقب گرد کرده ایم
صفاری دیگر مهمان این هفته چوب خط تصریح کرد: اعتقاد دارم فضای اقتصادی خانوار ها به سال 83 بازگشت کرده است، یعنی 10 سال به عقب برگشته ایم در سال های اخیر فقط کسی که در بانک پول گذاشته برنده بوده، افراد حقوق کاری خود را دریافت می کنند ولی درآمدهای غیر حقوقی خود را نگرفته اند فرد اگر در مسکن، بورس خودرو یا هرکجای دیگر سرمایه گذاری کرده سود نگرفته است، در نتیجه سفره ها کوچکتر شده اند، داده های مرکز آمار همچون کاهش 25 درصدی مصرف میوه هم این موضوع را تایید می کنند.
این روزنامه نگار اقتصادی افزود: موافق انقباض پولی و مالی هستم که از دوسال آخر دولت احمدی نژاد شروع شد و باید در این دولت هم ادامه پیدا می کرد ولی نه به مدت سه سال، وقتی دولت 75 درصد درآمد خود را مالیاتی می کند و 9 درصد ارزش افزوده می گیرد این پول از خانوار ها گرفته می شود و به همین میزان سفره آنها را کوچک می کند.
وی تاکید کرد: امروز بالاخره مجلس طرح انبساط مالی 90 هزار میلیارد تومانی را تصویب کرد، 48 هزار میلیارد تومان اوراق غرضه آن به پیمانکاران سیاه بخت داده می شود که دوسه سال است کار خود را انجام داده اند نه پول و چکی دارند نه می توانند از دولت شکایت کنند، برخی با مشکلات جدی مواجه اند، از سود بردن هم پشیمان گشته اند فقط می خواهند بتوانند ادامه دهند.
خاندوزی دیگر مهمان استدیوی پخش زنده چوب خط گفت: سال قبل بودجه عمرانی کشور 30 هزار میلیارد تومان بود که سال 90 نیز همین عدد را داشتیم ولی در عمل این میزان نصف ارزش واقعی سال 90 را هم ندارد، یعنی پروژه کمتری در استان ها انجام شده، شغل کمتری برای جوان ها بوده و در نتیجه به تهران آمده اند تا به کارهای دیگر مشغول شوند.
صفاری اما یادآور شد: البته دولت به لحاظ کاهش فروش نفت واقعا در مضیقه است، 100 میلیارد دلار دارایی های بیرون از کشورمان نیز به سبب تحریم ها قابل دسترس نبود، ولی در هر صورت این شرایط معیشت مردم را محدود کرد و سیاست های ضد تورمی انقباضی سبب رکود شدید شد، زمانی بحران تولید داشتیم الان انبارهای تولید کنندگان مملو از لوازم خانگی و خودرو و موارد دیگر است ولی مصرف کننده پولی برای خرید ندارد.
وی ادامه داد: به عنوان مثل دو صنعت سیمان و فولاد وقتی سود دهی دارند که حوزه مسکن فعال باشد، فعالیت های عمرانی تعطیل شد، عمده صادرات این دو صنعت به عراق بود که به سبب حضور داعش متوقف شد، بازار مسکن هم که راکد است پس صنایع سیمان و فولاد باید از کجا سودهی داشته باشند.
خاندوزی نیز گفت: بخشی از مشکلاتی که برای جامعه پیش آمد غیر قابل اجتناب بود ولی دولت باید برخی اصلاحات و ترمیم ها را انجام می داد، وقتی 43 هزار میلیارد تومان یارانه را بین 75 میلیون نفر توزیع می کنید هیچ اثری نخواهد داشت، نیمی از این پول اگر نگه داشته می شد و نیم دیگر به حوزه عمرانی داده می شد بودجه عمرانی ما هر سال دو برابر شده بود.
دولت اجرای اقدامات را معطل برجام کرد
صفاری در پاسخ گفت: مسئله داشتن جسارت است، وزیر اقتصاد روز اول گفت 10 میلیون یارانه بگیر را حذف می کنیم ولی به ملاحظه کاری سیاسی و مماشات افتاد، الان کم می کنند که سه سال پرداخت کرده اند، البته دولت هم فکر می کرد برجام زودتر از اینها به نتیجه برسد، خود روحانی هم گفت از کجا می دانستم مذاکرات اینقدر زمان بر می شود، فقط هفت ماه طرح بین مجالس دو طرف در انتظار بود.
وی افزود: همین مسئله اجرای سیاست های اقتصادی را به تاخیر انداخت، البته اکنون دیگر سیاست های قبلی عوض شده اند و سیاست های انبساطی شروع شده، همین کارت های اعتباری که قرار است در دسترس همه اقشار قرار گیرند، در بازار تقاضا ایجاد می کنند آن هم نه فقط بصورت هدفمند شده در حوزه خودرو بلکه برای هر کالایی که خود فرد نیازمندی اش را تشخیص می دهد.
این روزنامه نگار اقصادی تصریح کرد: امروز مجلس سیاست های انبساطی 90 هزار میلیارد تومانی را تصویب کرد که کار خیلی بزرگ بود ولی خوب زمان نیاز دارد، واکسن بچه را 10 صبح می زنید ولی 10 شب طب می کند، انبساطی که در حال شروع است باید به سمت عرضه و تولید برود.
این استاد دانشگاه ادامه داد: وام مسکن اگر قرار است بدهید جای آنکه مستقیم به جوانان بدهید به سازنده با نرخ 5-6 درصد پرداخت شود تا خانه را بسازد بعد با همان وام تحویل متقاضی بدهد، تنها راه نجات اقتصاد ایران اینست که انبساط به سمت تولید برود بجای آنکه دلالان را بهره مند کند.
سال آخر هیچ دولتی تحول اقتصادی رخ نمی دهد
خاندوزی دیگر مهمان چوب خط به عنوان جمع بندی در دقایق آخر برنامه گفت: تجربه به ما نشان داده که سال پایانی دولت زمان مناسبی برای جراحی های بزرگ اقتصادی نیست، دولت ها هم کمتر تمایل دارند چنین عملی را انجام دهند بلکه بیشتر به سمت خاتمه برنامه های خود می روند، لذا نباید منتظر باشیم که اکنون تحول چشمگیری از نو شکل بگیرد.
وی در پایان تصریح کرد: اما مسئله ای که در ماه های اخیر به دغدغه جدی مردم تبدیل شده فساد و تبعیضی است که در دریافتی ها شکل گرفته و چشم پوشی از آن بی عدالتی هایی را نهادینه کرده است، دولت در فرصت باقی مانده می تواند با این موضوع برخورد کند، مسئله ای که استقبال مردم را نیز به همراه خواهد داشت.
چوب خط برنامه ای ترکیبی با موضوع اقتصاد ایران است که در هر قسمت به موضوعات مختلفی پیرامون فرصت ها، آسیب ها و موانع پیش روی اقتصاد ایران با حضور کارشناسان، نمایندگان مجلس و مسئولان سابق و فعلی می پردازد.
مردم حمایت کردند نهادهای حاکمیتی علاقه نشان نمی دهند
مسئولان نوشت افزار های ایرانی اسلامی ایران نوشت ضمن قدردانی از ابراز علاقه و حضور مردم از عدم توجهی و بی تفاوت دستگاه مربوط بویژه وزارت آموزش و پرورش گلایه دارند.
به گزارش روابط عمومی برنامه چوب خط، با توجه به قرارگیری در آستانه مهرماه و ایامی که نمایشگاه های فروش لوازم التحریر برپا می شوند مهمان تلفنی این هفته سعید حسینی مدیر مجمع نوشت افزار ایرانی اسلامی بود که چند سالی است نمایشگاه های ایران نوشت را با هدف ارائه نوشت افزار دارای طرح های برگرفته از الگو ها و طراح های بومی و ملی برگزار می کنند.
وی در این گفتگو بیان کرد: اینکار از روز اول توسط افرادی از جمع خود مردم شروع شده و همواره نیز از سوی مردم مورد حمایت و استقبال قرار گرفته و از محصولات آن استفاده شده است، در مقابل مسئولان خیلی با این کار ارتباط نگرفته اند و ما نیز زیاد دنبال نهادهای دولتی نرفته ایم.
حسینی یادآور شد: شروع کار سختی های زیادی داشت هنرمندان ما در این حوزه کار نکرده بودند و احساس دوری می کردند، ولی اکنون می بینند اثری بجای آنکه در یک گالری محدود شود در دستان میلیون ها مخاطب گردش می کند که انگیزه ویژه ای به آنها داده است، باید طرح های جذاب داشته باشیم بویژه که جبهه مقابل با عقبه بسیار قوی وارد میدان می شود.
مدیر مجمع نوشت افزار ایرانی اسلامی گفت: امسال که چهارمین سال برگزاری نمایشگاه است محصولات جدیدی با چهره های موضوعی داریم و در حوزه ترویجی کار زیادی انجام شده، در کنار نمایشگاه محور اصلی جشنواره است، برنامه های متعدد فرهنگی انجام داده ایم با این شعار محوری که بچه های ایرانی باید قهرمان های ایرانی داشته باشند، افرادی که با فرهنگ ما همخوانی بیشتری دارند.
وی ادامه داد: نمایشگاه مرکزی ایران نوشت که بیشتر جنبه رسانه ای و جشنواره ای دارد از دوم شهریور در خیابان حجاب شروع شده و تا 12 شهریور نیز ادامه دارد تا موج اولیه را ایجاد کنم ولی از نیمه شهریور ماه نمایشگاه های استانی ایران نوشت آغاز به کار می کنند که آدرس آنها در سایت ایران نوشت درج می شود، نمایشگاه های بازباران نیز در پنج نقطه پایتخت با همکاری شهرداری تهران از جمله در بوستان ولایت و فرهنسگرای اشراق از دهم شهریور ماه فعالیت خود را شروع می کنند.
حسینی پیرامون وضعیت قیمت کالاهای ارائه شده در نمایشگاه های ایران نوشت نیز گفت: از دفتر های پانصد تومانی معروف به دفتر بازرگانی تا اقلام با کیفیت تر و فانتزی در طیف های مختلف محصول ارائه شده و کاملا در حوزه قیمت و کیفیت قابل رغابت با نمونه های وارداتی هستند.
مدیر مجمع نوشت افزار ایرانی اسلامی در پاسخ به سوال مجری برنامه در خصوص میزان تعامل با آموزش و پرورش برای اجرای بهتر این طرح گفت: به صراحت می گویم ارتباط خوب و تنگاتنگی که انتظار می رود وجود ندارد، از چند سال قبل هم هرچه پیگیری کردیم بی اثر بوده، همچون خیلی از مسائل دیگر که نهادهای حاکمیتی رخوت دارند و به راحتی از بسیاری مسائل مهم گذر می کنند.
چوب خط برنامه ای ترکیبی با موضوع اقتصاد ایران است که در هر قسمت به موضوعات مختلفی پیرامون فرصت ها، آسیب ها و موانع پیش روی اقتصاد ایران با حضور کارشناسان، نمایندگان مجلس و مسئولان سابق و فعلی می پردازد.