گروه دیگررسانه‌های خبرگزاری دانشجو، چند سالی است که مراکز دولتی بخشی از نیروهای موردنیاز خود را به‌صورت سالانه از طریق آزمونهای استخدامی از میان صدها هزار فارغ‌التحصیل دانشگاهی جذب می‌کنند. تعداد ناچیز مشاغل و تعداد زیاد شرکت‌کنندگان، نحوه برگزاری آزمون، مواد درسی آزمون، هزینه‌های قابل‌توجه شرکت در آزمون، هفت‌خوان مصاحبه حضوری، و ... مواردی هستند که بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی را از دستیابی به شغل موردعلاقه ناامید می‌کنند.
تا پیش از این در اغلب آزمونهای استخدامی مراکز دولتی، برگزاری آزمون‌ها توسط سازمان سنجش به‌صورت یکپارچه و هماهنگ کشوری بوده است. اما برخلاف سازمان‌های دولتی، مراکز خصوصی برای جذب نیرو چندان زمان نمی‌گذارند و در کوتاه‌مدت و عموما بدون دریافت وجه و برگزاری آزمونهای عریض و طویل، نیروی موردنیاز خود را جذب می‌کنند؛
با این حال اخیرا آزمونی با عنوان «آزمون استخدامی شرکتهای خصوصی و دانش بنیان» از سوی شورایی با همین عنوان (شورای سیاست‌گذاری آزمون استخدامی شرکتهای خصوصی و دانش بینان) زیر نظر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری (دکتر سورنا ستاری) و توسط یک شرکت خصوصی دانش بنیان به نام «موسسه میزان گستران شریف» با برند تجاری فن‌آورد (پایگاه اینترنتیwww.inre.ir)در حال ثبت‌نام از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و غیردانشگاهی است. آزمونی متفاوت با آزمون های برگزار شده از سوی نهادهای دولتی (سازمان سنجش و ...) و در عین حال پر از ابهام.
آزمونی برای حمایت از شرکت های خصوصی
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، صداوسیما، مرکز همکاری های فناوری و نوآوری ریاست جمهوری، ستاد توسعه فناوری های نرم و هویت ساز، کارگروه ارزیابی تشخیص صلاحیت شرکت ها و موسسات دانش بنیان، ستاد توسعه علم و فرهنگ، سازمان صنایع کوچک و شرکتهای صنعتی ایران، موسسه کار و تامین اجتماعی، یاران فناوری پردیس و شرکت فن‌آورد (مجری بند ۷۴ برنامه حمایت از شرکت های دانش بینان) از جمله حامیان این آزمون استخدامی هستند که در راس آنها معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری قرار دارد.
شرکت «موسسه میزان گستران شریف» یا همان فن‌آورد، مجری این آزمون در دیماه سال ۹۴ توسط محمدحسین قمری در سازمان ثبت شرکت ها ثبت شده است (اینجا+ ). مهندس قمری در عین حال دبیر شورای سیاست‌گذاری آزمون استخدامی شرکتهای خصوصی و دانش بینان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هم می باشد.
گفتنی است این آزمون استخدام شرکتهای خصوصی و دانش‌بنیان، برای اولین بار و با حمایت ویژه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت کار برگزار می شود. همچنین نشست خبری آزمون هم در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برگزار شده است. در این زمینه در سایت مرکز ثبت نام آمده است:
با توجه به تجربه مجموعه فن‌آورد در برگزاری رقابت‌های ملی مهارت سنجی با هدف رتبه‌بندی و شناسایی سرمایه‌های انسانی ارزشمند، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اقدام به تصویب طرح برگزاری اولین آزمون ملی استخدام شرکتهای خصوصی و دانش‌بنیان نموده است. (اینجا +)
بر اساس اطلاعیه سایت این طرح (www.inre.ir) ، در این آزمون استخدامی، رقابت کارجویان برای جذب در ۲۲۶ عنوان شغلی در ۸ دسته شغلی به شرح زیر صورت می‌گیرد.
- اجرایی و فنی
- بهداشت، درمان و مراقبت
- خدماتی، رفاهی و آموزشی
- طراحی، رسانه ای، بازاریابی و فروش
- فن آوری اطلاعات
- کارشناسی و مهندسی
- مالی، حقوقی و اداری
- مدیریتی
- آزمونی برای استخدام انواع و اقسام مهندس، تراکت پخش‌کن و گچ کار!
این طرح در قیاس با سایر آزمونهای استخدامی و حتی علمی کشور، تفاوت‌ها و ابهامات جالب توجهی دارد.
تعریف مواد امتحانی برای مشاغل خدماتی همچون پخش تراکت، رانندگی کامیون، رانندگی تراکتور، کارگر ساده، کارگر ساختمانی، نقاش و گچ کار ساختمانی، رنگ‌کار، باغبان، پیک موتوری، سنگ‌کار، نگهبان و ... است. در این استخدام برای اولین بار، کارجویان مشاغل خدماتی از طریق آزمون کتبی (اینترنتی) جذب خواهند شد. براین اساس، تسلط بر کامپیوتر و IT ازجمله موارد تفاوت این آزمون با آزمونهای قبلی است(متن دفترچه شرکت در آزمون (اینجا+) .
با توجه به اینکه مرحله اول آزمون استخدامی به‌صورت اینترنتی برگزار می‌شود، لذا بسیار از افرادی (کارگر ساده و...) که با کامپیوتر آشنایی ندارند از این مرحله حذف‌شده و جای آنها را فارغ‌التحصیلان دانشگاهی خواهند گرفت. از این منظر می‌توان گفت شانس دانشگاهی‌ها برای جذب در مشاغل خدماتی و کارگری بیشتر شده است که این هم از ترفندهای جدید استخدامی است.
اما نکته دیگر، برگزاری همزمان و یکجای آزمون برای مهندسان، فارغ التحصیلان دانشگاهی و کارگران ساده و خدماتی و ... است. به عبارتی درحالی که کارگران در حالت عادی بدون آزمون و پرداخت هزینه های آنچنانی در دستگاه عریض و طویل دولتی و همچنین شرکتهای خصوصی استخدام می شوند، اما حالا باید در کنار مهندسان IT و ... علاوه بر پرداخت پول و انتظار ۷ ماهه، در آزمون کتبی (اینترنتی) و مصاحبه حضوری نیز شرکت کنند.
در حقیقت این آزمون مصداق بی انصافی و سوءاستفاده از وضعیت فعلی بیکاران در کشور است که استخدام کارگران ساده را هم ردیف مهندسان و مشاغل رده بالا در نظر گرفته و چشم طمع به جیب این اقشار ضعیف دوخته است. در هر حال معطلی هفت ماهه برای استخدام یک باغبان، گچ کار، کارگر ساده و ... غیرمنطقی، استرس زا و دارای تبعات اجتماعی و روانی می باشد.
- نامشخص بودن تعداد نفرات استخدامی و محل استخدام
یکی از ابهامات اصلی این آزمون، نامشخص بودن محل استخدامی و تعداد نفرات استخدام شونده است. در دفترچه این آزمون برخلاف سنت مرسوم اشاره‌ای به تعداد نفرات قابل‌پذیرش و سهمیه شهرها، شرکت‌ها و مناطق نشده است.
گرچه تعداد دقیق نیروی مورد نیاز مشخص نیست، با این‌حال محمدحسین قمری دبیر شورای سیاست‌گذاری و سرپرست اجرایی آزمون استخدامی شرکتهای خصوصی و دانش‌بنیان می‌گوید: «درنهایت پذیرفته‌شدگان تقریباً شامل ۵ هزار نفر می‌شوند». اما مسئله این است که ۵ هزار نفر در کدام جغرافیا استخدام می شوند؟
به عبارت دیگر، مثلا شخصی که در حال حاضر از استان کرمان در این آزمون شرکت می کند، دقیقا نمی داند که محل اشتغال او کرمان خواهد بود یا کردستان یا مازندران. همچنین اگر تعداد دقیق افراد موردنیاز در دفترچه برای هر عنوان شغلی و شرکت و سازمان مشخص باشد، ممکن است بسیاری از افراد با ارزیابی وضعیت شغل مورد نظر و محل استخدامی از ثبت نام انصراف دهد که در اینجا این چنین حقی برای شرکت کننده قائل نشده اند.
این روال برخلاف تجربه طولانی آزمون های استخدامی و علمی کشور است. در بزرگ ترین آزمون های علمی مثل کنکور سراسری، با نزدیک ۱ میلیون شرکت کننده و چندین هزار رشته و بیش از ۲هزار دانشگاه، روال روشن و منطقی حاکم بوده، که در آزمون استخدامی شرکتهای خصوصی و دانش بنیان آن تجریه منطقی و شفاف دیده نمی شود. درحالی که این آزمون از نظر تعداد شرکت کنندگان، تعداد عناوین و تعداد محل کار، سطح بسیار نازل تری دارد.
همچنین بر اساس اظهارات دبیر شورای سیاست‌گذاری و سرپرست اجرایی آزمون، بعد از مرحله اول که اینترنتی برگزار می‌شود، در مرحله دوم مصاحبه حضوری در ۶ استان (تهران، خراسان رضوی، آذربایجان، اصفهان، هرمزگان و خوزستان) انجام خواهد شد. حال سؤال این است که اگر شخصی در استانی به‌جز این ۶ استان در این آزمون ثبت‌نام کند، تکلیفش در مرحله دوم چیست؟ به عبارتی تکلیف شرکت‌کنندگان ۲۵ استان دیگر در مرحله مصاحبه چه می‌شود؟ آیا ثبت نام کننده اهل کرمانشاه باید برای مصاحبه حضوری به تهران برود، یاخوزستان و یا تبریز؟ در این مورد نیز هزینه های فرد بسیار افزایش خواهد یافت.
- حضور عجیب مدرسان شریف در منابع پیشنهادی
درحالی‌که در آزمونهای استخدامی فقط عناوین امتحانی در گرایش‌های استخدامی به‌صورت کلی ذکر می‌شود، اما در یک مورد عجیب در انتهای دفترچه راهنمای این آزمون برای همه ۲۲۶ عنوان شغلی منابع به‌صورت کتاب تألیفی و کمک‌آموزشی معرفی‌شده‌اند. نکته جالب‌توجه این است که در بین کتاب‌های معرفی‌شده، کتاب‌های کمک‌آموزشی و کنکوری موسسه «مدرسان شریف» حدود ۱۴۹ بار برای گرایش‌های مختلف معرفی‌شده است.
حال سؤال این است که مدیران این آزمون بر اساس کدام تحقیق و یافته علمی به این نتیجه رسیده‌اند که منابع کنکوری موسسه مدرسان شریف بهترین و اصیل‌ترین منابع برای آزمون است؟ این موضوع شائبه ی جدیدی را درکنار دیگر نقاط کور این آزمون، به ذهن متبادر می کند.
- هزینه نجومی آزمون
طبیعی است که هر آزمونی هزینه‌هایی دارد که شامل هزینه محل برگزاری، هزینه‌های پرسنلی، هزینه کاغذ و ... است که مجری آزمون برای این منظور مبالغی را تحت عنوان هزینه شرکت در آزمون دریافت می‌کند.
بر اساس اطلاعیه مرکز استخدامی آزمون، مبلغ مصوب برای انتخاب از اولین دسته شغلی ۵۷۰۰۰ تومان می‌باشد، اما اگر داوطلبی بخواهد علاوه بر دسته شغلی اول خود، دسته دیگر را نیز انتخاب کند، باید مبلغ ۳۷۵۰۰ تومان دیگر را نیز پرداخت نماید. به‌عنوان‌مثال اگر داوطلبی حداکثر یک عنوان شغلی از دسته مدیریتی و یک عنوان شغلی از دسته اجرایی و فنی را انتخاب نماید، می‌بایست مجموعاً ۹۴۵۰۰ تومان پرداخت نماید.
قابل‌ذکر است هزینه شرکت در آخرین آزمون استخدامی سازمان سنجش برای دستگاه‌های دولتی ۲۹۰۰۰ تومان بوده است.
در سایت این مرکز در توضیح هزینه های این آزمون و محل استفاده آن آمده است:
برخی از مهم‌ترین هزینه‌های برگزاری این رویداد ملی به شرح زیر می‌باشد:
- نیازسنجی از شرکتهای دانش‌بنیان و خصوصی برای تدوین ردیف‌های شغلی و تهیه موارد آزمون در مرحله اینترنتی و حضوری
- برگزاری تست‌های متعدد شخصیت‌شناسی برای شرکت‌کنندگان در آزمون و ارائه راهنمای شغلی تفصیلی بر اساس تحلیل نتایج این تست‌ها.
- لازم به ذکر است تست‌های این آزمون شامل آزمونهای MBTI، DISC، My Next Move وWatson glader می‌باشد که هزینه شرکت در برخی از این آزمون‌ها در مراکز مرتبط یا کانون‌های ارزیابی برای برخی از موارد فوق بین ۵۰ تا ۱۲۰ هزار تومان برای هر فرد می‌باشد.
- هزینه ایجاد بانک سوالات آزمون در زمینه‌های دانشی و مهارتی برای ۲۶۶ عنوان شغلی با مشارکت و نظارت بیش از ۳۰ عضو هیئت علمی آزمون
- هزینه فراخوان سراسری و ملی
- هزینه‌های اجرایی زیرساخت و بستر‌های فناوری اطلاعاتی
- هزینه برگزاری بخش حضوری شامل هزینه اساتید، هزینه‌های اجاره و تامین زیرساخت شبیه‌سازی شرایط کاری برای مهارت‌سنجی تخصصی و هزینه‌های جانبی برگزاری مرحله حضوری در ۶ استان منتخب
*طبیعتا هزینه‌های برگزاری رویداد حضوری و مهارت‌سنجی بسیار بالا می‌باشد و شایان ذکر است هزینه برگزاری المپیادهای مهارتی در کشور با ظرفیت مشابه، بیش از این مبلغ می‌باشد.
جالب است که هزینه های زیرساختی این طرح شبه بخت آزمایی باید از جیب متقاضیان تامین شود، درحالی که نهاد های توانمند و دارای زیر ساخت در این زمینه وجود دارند.
اواسط روز ۲۶شهریور و با نزدیک شدن به اتمام زمان ثبت نام سایت از دسترس خارج شد. ولی دست‌اندرکاران راه حل جایگزینی ارائه کردن تا کسی از ثبت نام جا نماند.
- درآمد مجری آزمون از محل برگزاری آزمون
بر اساس اطلاعیه مرکز آزمون استخدامی شرکتهای خصوصی و دانش‌بنیان تا تاریخ ۲۶ شهریور ماه تعداد ۱۵۵۴۹۰ حساب کاربری در سامانه ثبت شده که تنها ۳۳۸۹۹ نفر ثبت‌نام خود را تکمیل نموده‌اند. (اینجا+) در این آزمون شرکت کرده‌اند که اگر هر نفر فقط در یک دسته شغلی شرکت کرده و معادل ۵۷۰۰۰ تومان پرداخت کرده باشد، این مرکز با ۳۳۸۹۹ ثبت نام قطعی در آزمون، حدود
یک میلیارد و ۹۳۲ میلیون تومان (۱,۹۳۲,۲۴۳,۰۰۰) درآمد داشته است.
- اصل استخدام در محاق است
در این آزمون همه چیز به هم می آیند. همانطور که محل جغرافیایی مشاغل، شرکت های خواستار نیرو، ظرفیت استخدام و ... مبهم و عجیب است، اصل استخدام پس از طی کردن هفت خوان ۷ ماهه، به طرز عجیبی مبهم است.
در سایت این مرکز در توضیح نحوه استخدام آمده است:
آیا شرکتهای خصوصی و دانش‌بنیان ملزم به استخدام و جذب برگزیدگان می‌باشند؟
خیر؛ این آزمون هیچ تحمیل و اجباری بر کارفرمایان متقاضی نیروی انسانی ندارد و کارفرمایان متقاضی با پرداخت هزینه در قالب حامی این رویداد، در برگزاری مرحله دوم آزمون (مصاحبه حضوری) را مشارکت می‌نمایند. (اینجا+)
در پایان ذکر چند نکته الزامی به نظر می رسد:
- براساس دفترچه این آزمون، طول مدت مراحل ثبت نام تا استخدام هر شخص نزدیک به ۷ ماه طول خواهد کشید. حال سوال این است که چگونه سازمان سنجش، برگزاری و اعلام نتایج غول کنکور را در کمتر از ۳ ماه به سرانجام می رساند، اما یک تراکت پخش کن یا کارگری ساده برای استخدام باید ۷ ماه در استرس زندگی کنند که آیا قبول بشوند یا نه؟ به عبارتی برگزار کنندگان این آزمون براساس کدام منطق، در شرایط بسیار اسفناک بیکاری بسیاری از جوانان، استرس مضاعفی را برای این افراد ایجاد می کند؟
- نکته دیگر این است که چرا معاونت علمی ریاست جمهوری در این چنین آزمون استخدامی خود به عنوان متولی مطرح است؟ مراکز دانش بنیان راسا و با اتکا به خود، بسیار سهل و آسان موفق به جذب نیرو بوده اند. راه اندازی این تشکیلات و زیر ساختار با پول کارجویان و شرکت ها، آن هم موازی تشکیلات مراکزی مثل سازمان سنجش که زیر ساخت آماده را در اختیار دارند، چه توجیهی دارد؟
- سوال سوم این است که چرا وزارت کار اصول و قوائد یکسانی را برای برگزاری آزمون های استخدامی تدوین نمی کند تا شاهد دکان‌بازی هر سازمان و شرکت خصوصی یا دولتی نباشیم؟ در این مورد می توان به مشخص نبودن هزینه برگزاری آزمون های استخدامی اشاره کرد که هر سازمانی برای خود هزینه و ارقام خاصی را در نظر می گیرد که در بعضی اوقات تفاوت آنها بیش از دو برابر است.
- سوال چهارم این است که اگر هیچ تعهدی بر استخدام وجود ندارد، چرا سازمان های مسئول از جمله وزارت کار و معاونت علمی ریاست جمهوری از برگزاری این آزمون حمایت کرده و همچنین سازمان صداوسیما در تبلیغ آزمون استخدامی مرتبا آگهی پخش می کند؟
- در نهایت اینکه چه سازمان یا شخصی مسئول این سوءاستفاده از جوانانی خواهد بود که برای حفظ غرور و حیثیت خود در پی دستیابی به شغل آبرومندی هستند اما با طرح چنین آزمونهای استخدامی، به یاس و ناامیدی رهنمون می شوند؟
در ادامه موارد امتحانی برخی از مشاغل خدماتی آمده است که در نوع خود خلاقانه و جالب هستند:
منبع:تراز
ارسال نظرات