مصرف لوازم آرایش قاچاق و خطر سرطان در کمین مردم/ حتی لوازم آرایش ارگانیک هم سالم نیستند

به‌گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، لوازم آرایش در ایران جزو پرمصرف‌ترین اقلام محسوب می‌شود که به واسطه مصروف بی‌رویه آن ایران در رتبه دوم خاورمیانه پس از عربستان و جزو ۱۰ کشور پرمصرف جهان قرار گرفته است.

مقایسه سرانه مصرف لوازم آرایش در ایران و کشورهای اروپایی نشان می‌دهد که ایرانی‌ها به‌طور متوسط ٤. ٥ درصد از درآمد سالانه‌شان را برای لوازم آرایش هزینه می‌کنند؛ این درحالی است که آلمانی‌ها تن‌ها ١. ٥ درصد و فرانسوی‌ها و انگلیسی‌ها نیز ١. ٧ درصد از درآمد سالانه‌شان را برای خرید لوازم آرایش هزینه می‌کنند.

براساس اعلام انجمن واردکنندگان لوازم آرایشی و بهداشتی کشور، گردش مالی لوازم آرایش در ایران حدود ٢. ١ میلیارد دلار است که این رقم ایران را پس از عربستان به‌عنوان بزرگترین واردکننده لوازم آرایش در خاورمیانه معرفی می‌کند.

لازم به‌ذکر است نزدیک به ٧٠ درصد واردات لوازم آرایشی به ایران از طریق قاچاق انجام می‌شود و حدود ١٥ میلیون نفر در ایران مصرف‌کننده لوازم آرایش به شمار می‌آیند. 

اما آنچه که امروز با این آمار استفاده از لوازم آرایشی قاچاق برای مردم خطر آفرین شده، استفاده از لوازم آرایشهای غیراستانداردی است که دستفروشان معمولا در محیط‌هایی مثل مترو آن را به فروش می‌رسانند و اکثر مردمی که بیشترین استفاده را از وسایل حمل و نقل عمومی دارند و یا محل عبورشان از این دستفروشان است به دلیل ارزان بودن و دردسترس بودن به خرید این اقلام اقدام می‌کنند غافل از اینکه لوازم آرایشی که بعضا قیمت آن از یک قرص نان هم ارزانتر است کیفیتی نداشته و بیشتر موجب ایجاد بیماری‌های پوستی و سرطانی می‌گردد.

کارشناسان پزشکی معتقدند ترکیبات سرب و آرسنیک که در داخل کرم‌های آرایشی، رژ لب و ... به کار می¬رود باید به ترتیب زیر ppm ۲ و ۱۰pmm باشد، در این صورت مصرف این مواد آرایشی هیچ عارضه‌ای به دنبال ندارد. اما از آنجا که حجم بیشتر لوازم مصرفی آرایشی موجود در بازار را کالاهای تقلبی که از مبادی غیر رسمی وارد کشور می¬شوند و معمولاً کیفیت پایینی نیز دارند، تشکیل می¬دهند و از طرفی، با توجه به اینکه بسیاری از افراد که سطح درآمد پایینی دارند به این نوع لوازم آرایشی روی می¬آورند، سلامت این فرآورده¬‌ها و اثرات مخرب آن بر سلامت پوست و مو نیز مورد سؤال است که در این زمینه باید از اظهارنظر متخصصان پوست و مو بهره برد.

همچنین مقاله های زیادی درباره خطر استفاده از برخی روانساز‌ها در مواد آرایشی منتشر شده است. خشکی و التهاب پوست و مخاط¬ها، التهاب چشم، نازک شدن پلک¬ها، حساسیت¬های گوارشی و تنفسی، اختلال در فعالیتهای غددی و ضعف عمومی از جمله خطراتی است که در صورت استفاده بلند مدت از لوازم آرایشی سلامت انسان را تهدید می کند.

دکتر حسین فودازی متخصص آنکولوژی (سرطان شناسی) در این‌باره می‌گوید: حتی مواد آرایشی و بهداشتی ارگانیک که در برخی فروشگاه‌ها تبلیغ می‌شود به صورت ۱۰۰ درصد ارگانیک نیست و به طورحتم از مواد شیمیایی برای ساخت آن‌ها استفاده شده است.

یکسری از این ترکیبات که باعث ایجاد مشکلات می‌شوند، ماده‌ای است با عنوان «رنگ قطران زغال سنگ» که به وفور از این ماده در محصول آرایشی استفاده می‌شود که سرطان زایی این مواد نیز ثابت شده است.

یکی دیگر از ترکیباتی که در این صنعت استفاده می‌شود «سرب» است. این ماده به عنوان یکی از فلزات سنگین شناخته شده که در محصولات آرایشی بخصوص در رژ لب‌ها بیشترین کاربرد را دارد، علت استفاده از این فلز به دلیل ایجاد ماندگاری و در واقع یک نوع طراوت در رنگ آن می‌شود.

«فرمالدئید» یکی از دیگر مواد مورد استفاده شده در صنعت لوازم آرایشی و بهداشتی است. فرمالدئید به عنوان ماده نگه دارنده و روشن کننده به رنگ‌ها افزوده می‌شود. استنشاق گاز فرمالدئید مشکلات ریوی را به همراه دارد و استفاده آن‌ها در صنعت آرایشی و بهداشتی می‌تواند حساسیت‌های شدید تنفسی را برای افراد رقم زند.

شایع‌ترین مادۀ شیمیایی موجود در لوازم آرایش، «پارابن»‌ها هستند که به عنوان نگه دارنده در تمامی ترکیبات محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شوند و بی شک موجب بروز اختلالات هورمونی در دوران بارداری و بلوغ می‌شوند. ترکیبات آرایشی کم و بیش دارای یکسری مواد شیمیایی مضر برای بدن هست، اما مواد آرایشی که به صورت استاندار تهیه می‌شود در مجموع این مواد مضر را کمتر داراست.

سهم تولیدکنندگان داخلی در این صنعت بسیار ناچیز است و از طرفی، گرایش روزافزون به مصرف این فرآورده¬‌ها در کشور معضل قاچاق و برندهای تقلبی پیش روی فروشندگان متمرکز و مغازه دار‌ها و مصرف کنندگان این فرآورده ¬‌ها قرار داده است. 

براساس گزارشی که مرکز تحقیقات بهارات، مستقر در لندن، نیز ارائه کرده است، رشد سالیانه مصرف فرآورده¬‌های آرایشی در عربستان ۱۱ و در ایران ۱۲ درصد تخمین زده شده است.

با این حال، شاید تن‌ها مرجعی که می‌توان براساس آن میزان مصرف فرآورده‌های آرایشی در ایران را تخمین زد متوسط هزینه و درآمد خانوار دانست؛ براساس آمار مرکز آمار، متوسط هزینه سالانه هر خانوار شهری و روستایی به قیمت جاری در سال ٩٠ به ترتیب بیش از ١٣٢ میلیون و ٧١٦ هزار ریال و ٨٣ میلیون و ٩٧٣ هزار ریال و برای کل کشور ١١٩ میلیون و ٣٤١ هزار و ٣١ ریال برآورد شده است. با توجه به اینکه متوسط هزینه سالانه هر خانوار شهری و روستایی و کل کشور به قیمت جاری در سال ٩٠ برای خرید لوازم آرایشی به ترتیب سه میلیون و ٢٨٨ هزار ریال و دو میلیون و ٥٨٠ هزار ریال و سه میلیون و ٩٥ هزار ریال برآورد شده، به این ترتیب هر خانواده ایرانی به طور متوسط در سال ٩٠ حدود ٢، ٥ درصد از هزینه هایش را صرف خرید فرآورده های آرایشی کرده است.

رئیس انجمن واردکنندگان آرایشی و بهداشتی و عضو هیات رئیسه مجمع واردات، نیز معتقد است حداقل حدود ۱۵ میلیون نفر مصرف کننده روزانه اقلام آرایشی در ایران هستند. 

در یک نگاه کلی می‌توان گفت: ایران هفتمین کشور مصرف کننده مواد آرایشی در جهان محسوب می‌شود. 

واردات فرآورده های آرایش مو نیز شامل بیش از ۷۳ هزار و ۶۲۹ کیلوگرم «فیکساتور مو» به ارزش ۱۵۷ هزار و ۵۷۸ دلار، معادل حدود ۴۵۷ میلیون تومان و چهار هزار و ۵۹ کیلوگرم «فرآورده فر و بازکردن فر مو» به ارزش حدود ۲۲ هزار دلار یا ۶۱ میلیون تومان و سایر فرآورده¬های بهداشتی و آرایشی مو غیر از شامپو به مقدار دو میلیون و ۱۲۳ هزار و ۱۱۶ کیلوگرم به ارزش بیش از ۳۱ میلیارد تومان یا ۱۰ میلیون و ۷۴۵ هزار و ۸۹۴ دلار می شود. همچنین در این مدت ۴ میلیون و ۴۸۵ هزار و ۹۷۳ کیلوگرم شامپو به ارزش بیش از ۳۵ میلیارد تومان یا ۱۲ میلیون و ۳۵۴ هزار و ۷۸۱ دلار، وارد کشور شده است.

اگرچه آمار روند کاهشی واردات قاچاق محصولات آرایشی و بهداشتی را نشان می دهد، اما به دلیل سوددهی بالا بازار آن همچنان داغ است که این موضوع معضل قاچاق و وادات این محصولات را از مبادی غیر رسمی جدی تر می نماید. به طوریکه، مسئولان این بخش معتقدند لوازم و کالاهای آرایشی به صورت قاچاق و از طریق مرزهای غربی و شرقی وارد ایران می شوند و آن دسته از این لوازم که دارای مارک‌های معروف اروپایی یا آمریکایی هستند تقریبا تماماً قلابی بوده و به طرز ماهرانه‌ای در چین، تایلند و ترکیه جعل و روانه بازار ایران می شوند.