گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو-محمدعلی امینی؛ بودجه 97 آنقدر عجیبوغریب بستهشده که کسی نمیخواهد مسئولیت آن را مستقیماً بر عهده بگیرد. حذف یارانه 31 میلیون نفر، افزایش قیمت بنزین و گازوئیل، دلار خیلی زیر قیمت بازار، کاهش بودجه عمرانی و افزایش هزینههای جاری، تخصیص رقمهای میلیاردی برای جلسات هیئت دولت، همایشهای مرکز بررسی استراتژیک ریاست جمهوری، از بین بردن بوی بدجاده منتهی به فرودگاه امام خمینی (که اینیک قلم انصافاً خیلی عجیب است) و چیزهایی از این قبیل، همه و همه باعث شده تا مسئولیت بودجه را کسی گردن نگیرد. دولت انتظار دارد، بودجه بدون تغییر به تصویب مجلس برسد و میگوید اگر مجلس تغییر داد، دیگر مسئولیت تبعات بودجه با ما نیست و این نمایندگان هستند که باید جوابگو باشند. نتیجه این دعواها برای معیشت مردم چه خواهد بود؟ «تقریباً هیچ»
ترکیب کمیسیون تلفیق مشخص شد / اکثریت اصلاحطلب
روزنامه اصلاحطلب اعتماد با خوشحالی از انتخاب اعضای کمیسیون تلفیق بودجه میگوید: «14 روز پس از ارائه لايحه بودجه سال ٩٧ کل کشور به مجلس شوراي اسلامي كه توسط حسن روحاني، رئیسجمهوری در صحن علني مجلس انجام گرفت، نمايندگان ضمن تشكيل كميسيون تلفيق بودجه، رئیس و اعضاي هیئترئیسه اين كميسيون را انتخاب كرده و غلامرضا تاجگردون، نماينده گچساران كه رياست كميسيون برنامه و بودجه مجلس را بر عهده دارد، بهعنوان رئیس كميسيون تلفيق بودجه نيز برگزيدند. اين در حالی است كه بهجز تاجگردون اصلاحطلب كه در رأس كميسيون تلفيق، مسئولیت اداره جلسات پر چالش اين كميسيون حساس را بر عهده خواهد داشت، اكثر ديگر اعضاي اين كميسيون را نيز نمايندگان اصلاحطلب و حامي دولت تشكيل ميدهند.»
حالا اصلاحطلبان حامی دولت در مجلس قرار است بودجهای که توسط تیم اقتصادی رئیسجمهور بستهشده، مورد بررسی قرار دهند. ابتدا به نظر میرسید آنها از این همسویی راضی باشند. بههرحال مسئولیت بودجه بهطور مستقیم با یک گروه سیاسی است و فرصتی برای اصلاحطلبان و محافظهکاران پیشآمده تا شعارهای دادهشده را تحقق بخشند؛ اما تنها بعد از گذشت چند روز وضعیت آنطور که میخواستند پیش نرفت. انگار نطفه جدایی اصلاحطلبان و محافظهکاران، سر مسئله بودجه منعقد میشود.
رئیسجمهور: اگر مجلس بودجه را اصلاح کند مسئولیتش دیگر با ما نیست!
«دولت این اختیار را دارد که بنزین را گران کند و یا یارانه نقدی مدنظر قانون هدفمندی را حذف کند، دولت ۵ سال چنین اختیاری داشته است، اما تاکنون به آن عملنکرده است و حالا میخواهد بار این موضوعات را به گردن مجلس بیاندازد.» اینها را غلامرضا تاجگردون، رئیس اصلاحطلب کمیسیون تلفیق بودجه گفته. او که به نظر از حرفهای حسن روحانی ناراحت است با اشاره به اینکه رئیسجمهور تأکید دارد که اگر تبصرههای ۱۴، ۱۸ و ۱۹ لایحه بودجه موردتوجه قرار نگیرد، درواقع لایحه بودجه متعلق به دولت نیست، گفت: «ما مسئولیت او را به استناد قانون اساسی درزمینهٔ برنامه و بودجه قبول داریم، بنابراین رئیسجمهور مسئول کل برنامه و بودجه باشد و این مسئولیت را به گردن مجلس نیندازد.»
تاجگردون اما در ادامه در پاسخ به صحبت رئسجمهور در این زمینه که مجلس اگر لایحه بودجه را تغییر میدهد باید پاسخگوی مردم باشد، گفت: «مجلس تغییری در لایحه بودجه و تبصرههای مدنظر دولت نداده است، دولت خواسته است ۳۷ هزار میلیارد تومان یارانه نقدی بدهد، کمیسیون تلفیق قبول کرده است، دولت عنوان کرده میخواهد یارانه عدهای را قطع کند، در کمیسیون همین موضوع پذیرفتهشده است.»
با این صحبتها به نظر میرسد شرایط بد اقتصادی سال آینده، اصلاحطلبان و محافظهکاران را به جان هم انداخته تا هیچکس مسئول مستقیم بودجه نباشد. از طرفی کسی هم جرئت اصلاح بودجه را در کمیسیون تلفیق ندارد. چون فضا بهگونهای ساختهشده که اصلاحکننده مسئول همهچیز است.
نقطه دلگرمکننده / ورود نمایندگان مستقل و ولایی
دعوای بین اصلاحطلبان و کارگزاران محافظهکار نهایتاً به نفع مردم نخواهد بود. در این وضعیت ورود نمایندگان مستقل و ولایی میتواند وضعیت را به سمت بهبود لایحه بودجه سال آینده سوق دهد.
در همین راستا حاج بابایی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ضمن اعتراض به طرح دولت برای حذف یارانهها گفته: «دولت از مجلس مجوز میخواهد که برخی افراد تحت پوشش کمیته امداد، بهزیستی و حاشیهنشینان را جدا کرده و به آنها یارانه دهد و مابقی مردم اگر یارانه میخواهند، در کمیته امداد و بهزیستی ثبتنام کنند.» او در ادامه گفته: «بنده این را توهین به مردم میدانم و نمیتوانم این بند را مصوب کنم. مجلس وظیفه دارد به دولت کمک کند و در بحث وزرا دیدید که با تمام توان به هر کس دولت معرفی کرد، رأی دادیم و به این کار ما نیز ایراد گرفته شد؛ اما بنده میدانم که بسیاری کارمندان ما نیز به یارانه نیازمند هستند و نمیتوان گفت این افراد را حذف کنید.»
بهروز نعمتی سخنگوی هیئترئیسه مجلس در گفتوگو با خبرگزاری دانشجو گفته: «دولت باید بهصورت شفاف بگوید که آیا میخواهد قیمت حاملهای انرژی را افزایش دهد یا خیر و اگر هم میخواهد افزایش دهد باید بهصورت شفاف بگوید که چه قیمتی برای بنزین، گازوئیل و دیگر حاملهای انرژی در نظر دارد. در حال حاضر قیمت حاملهای انرژی که در بودجه 97 آمده عدد ندارد و بهصورت پکیج مطرحشده است که در این پکیج نیز بازهم بهصورت شفاف قیمت حاملهای انرژی مانند گاز سفید، بنزین و... نیامده است.»
احد آزادی خواه با حضور در تحریریه خبرگزاری دنشجو درباره حذف یارانه بگیران در سال 97 گفت: « معتقدیم حذف حدود 33 میلیون یارانه بگیر یکشبه کار ریسکپذیر و خطرناکی است و اینکه ما به یکباره این تعداد را حذف کنیم حتما بازخوردهای اجتماعی خواهد داشت. دولت میتوانست تدبیر کند و اگر میخواست صادقانه وارد عمل شود در طول دولت قبل از انتخابات در 4 سال گذشته هر سال تعدادی از این یارانه بگیران را حذف میکرد.
وی افزود: سوال من اینجاست چرا باید بزرگترین رخداد مدیریت و بودجهای کشورمان رنگ و بوی سیاسی بگیرد؟ ما هر سال لایحه بودجه داشتهایم. دولت و سخنگوی دولت هم همین افراد بودند. حذف 33 میلیون یارانه بگیر بعد از انتخابات سیاسی کاری دولت است.»
امید نا امید شده؛ از گشایشات برجامی تا تورم تک رقمی بر باد رفته!
استمرار رکود در بودجه سال آینده، خوش بینی به گشایشات برجامی که کم کم با تهدید و تحریمهای جدید، برجام را به سراب تبدیل میکند و افزایش هزینههای جاری زندگی در سال آینده، مردم را چشم انتظار اقدامات مجلس برای اصلاح لایحه بودجه 97 گذاشته است. اصلاح طلبان و تیم حامی روحانی هم حسابی گیر افتادهاند؛ از یک طرف میخواهند وجهه مردمی حفظ شود و از طرفی نمیخواهند مسئولیت سیاستهای اقتصادی دولت را به دوش بگیرند.
به نظر میرسد دولت هم چشم انداز خوبی برای باقی عمرش که کم هم نیست ندارد چرا که با وا دادن اقتصاد در داخل کشور، امیدش از برجام خدا آورده هم به یأس تبدیل شده و هر روز باید تحریمهای جدید آمریکا را که نقض فاحش برجام میداند محکوم کرده و ژست مقابله به مثل در انظار عمومی بگیرد. مردم اما هوشیار شدهاند. تورم پایینی که دولت به هر شکل صحیح یا غلط برای کشور رقم زده بود حالا در اولین سال دولت دوازدهم جایش را به ولنگاری اقتصادی داده و هر روز بازارهای اقتصادی امنیت فکری مردم را به مخاطره میاندازند.
دود دعوای اصلاحطلبان کمیسیون تلفیق و تیم اقتصادی دولت، نهایتاً به چشم مردم میرود. انگار مسئولین دولتی و نمایندگان عضو کمیسیون تلفیق ارادهای برای اصلاح بودجه 97 ندارند. انتظار مردم از نمایندگان مجلس و دولتیها بیشتر از این حرفهاست. مسئولین اما بهجای حل مسئله، به فکر این هستند که تقصیر وضعیت بد اقتصادی را به گردن چه کسی بیندازند. در این میان هستند افرادی که میگویند تا 800 سال هر اتفاقی بیفتد تقصیر دولت اسبق است؛ اما مشخص است حنای آقایان در میان مردم دیگر رنگی ندارد.