محققان ایرانی موفق شدند یک زیستحسگر طراحی کنند که سرطان تخمدان را در مراحل ابتدایی و تنها از طریق بررسی نمونه خون افراد تشخیص میدهد.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، محققان ایرانی موفق به ساخت آزمایشگاهی شدهاند که میتواند بروز سرطان تخمدان را در مراحل ابتدایی و تنها از طریق بررسی نمونهی خون افراد تشخیص دهد.
در این کار تحقیقاتی تلاش شده است تا برای آشکارسازی بدون نیاز به برچسب و اندازهگیری آنتی ژن اختصاصی سرطان تخمدان ۱۲۵ (CA۱۲۵)، در برابر سایر آنتی ژنهای مشابه موجود در محیط سرم خون، یک آپتاحسگر بسیار حساس و انعطاف پذیر مبتنی بر ترانزیستور اثر میدان طراحی شده و مورد بررسی قرار گیرد. این آپتاحسگر از نانو ورقههای اکسید گرافن احیا شده بر روی فیلم پلیمر انعطاف پذیری از جنس پلی متیل متااکریلات ساخته شده است.
همچنین سعی شده است که حساسیت آپتاحسگر در حدی باشد که بتوان غلظت آنتی ژن تولید شده در نمونههای سرطانی را در مقادیر بسیار کم و در محدوده خطی وسیع اندازه گیری کرد، زیرا هر چه سرطان زودتر تشخیص داده شود، برنامههای درمانی و جلوگیری از انتشار آن موفقیت آمیزتر خواهد بود.
طبق نتایج حاصل شده، این آپتاحسگر، تشخیص سریع نشانگر مرتبط با سرطان تخمدان را با دقت و حساسیت بالا در مراحل اولیه ابتلا امکانپذیر میسازد.
آپتاحسگر پیشنهادی، قابلیت اندازهگیری در محدوده خطی گسترده و حد تشخیص پایینی داشته است.همچنین کارایی آن برای آنالیز این نشانگر سرطانی در نمونههای بالینی و مایعات بیولوژیکی مورد ارزیابی قرار گرفته است.
خواص سطح آپتاحسگر با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی، میکروسکوپ انتقال الکترونی و میکروسکوپ نیروی اتمی مشخص شده است. همچنین پس از بررسی آزمایشگاهی زیست حسگر ساخته شده، صحت نتایج بهدست آمده برای اندازه گیری آنتی ژن CA۱۲۵ در نمونههای سرم خون حاوی این آنتی ژن، نتایج بهدست آمده از زیست حسگر پیشنهادی با نتایج بهدست آمده از روش استاندارد ELISA مقایسه و صحت نتایج تأیید شد.
در ساخت این آپتاحسگر از نانولولههای کربن برای افزایش مساحت سطح و قرارگیری آپتامر روی سطح زیست حسگر و نهایتاً افزایش حساسیت استفاده شده است. همچنین، از نانو ورقههای اکسید گرافن احیا شده بهعنوان کانال ترانزیستور اثر میدان استفاده شده است.
یکی از مزایای استفاده از ترانزیستورهای اثر میدان الکتروشیمیایی به عنوان حسگر، قابلیت طراحی آنها در ابعاد کوچک است.
استفاده از نانو ورقههای گرافن کوچک سازی ابعاد ترانزیستور را بیش از پیش امکانپذیر میسازد تا بتوان آرایهی حسگر و سیستم پردازش سیگنال را روی تراشههای کوچک طراحی کرد؛ بنابراین با این روش میتوان سیستمهای میکروآنالیز قابل حملی را برای اندازهگیری آنتی ژن در محل بافت آلوده شده و بدون نمونهبرداری از بافتهای سرطانی انجام داد.
این تحقیقات حاصل تلاشهای عبدالله سلیمی عضو هیأت علمی دانشگاه کردستان و سمیرا منصوری مجد دانشآموخته مقطع دکترای دانشگاه کردستان است.