با وجود تلاش کشورهایی اروپایی در وضع قوانین سختگیرانه در ممنوعیت کشت محصولات تراریخته و درج عنوان "GMO" یا تراریخته بر روی برچسب این محصولات، اما در داخل کشورمان، مدافعان تراریخته در تلاش برای ممانعت از شناسایی این محصولات توسط مردم هستند!
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، یک فوق تخصص مهندسی ژنتیک از تصمیم جدید وزارت کشاورزی آمریکا برای اعمال مقررات جدید برچسب گذاری محصولات تراریخته خبر داد و گفت:« دولت امریکا نمی خواهد برچسبگذاری واقعی این محصولات را انجام دهد ولی به دلیل فشار مردم و رسانه ها مجبور به برچسبگذاری تراریختهها هستند اما در برچسبگذاری محصولات دستکاری شده ژنتیکی یا تراریخته به جای GMO قرار است از کلمه زیست مهندسی شده Bioengineered استفاده کند که برای بسیاری از افراد مبهم است و این سوال پیش می آید که چرا آنها نمیخواهند برچسب این محصولات به صورت واضح و شفاف باشد؟ چرا دولت امریکا از اینکه بگوید این محصولاتGMO یا تراریخته است، فرار میکند؟»
پرفسور علی کرمی درباره تصمیم جدید وزارت کشاورزی آمریکا در مورد اعمال مقررات جدید برچسب گذاری محصولات تراریخته، گفت: «وزارت کشاورزی آمریکا در ماه می اطلاعیهای مبنی بر تغییرات در برچسبگذاری محصولات تراریخته( GMO) براساس قوانین جدید این کشور صادر کرد.در همین زمینه این وزارتخانه سایتی را برای نظرسنجی و گرد آوری و جمع بندی نظرات مردم کشورشان راه اندازی کرده است چون این قانون جدید را قرار است تا ماه جولای اعمال کنند لذا می خوهند نظرات مردمشان را در قانون جدید برچسب گذاری محصولات دستکاری شده ژنتیکی اعمال کنند.»
وی با بیان اینکه آنها نمی خواهند لیبلینگ (برچسب گذاری) واقعی انجام دهند، گفت:« برچسب گذاری محصولات دستکاری شده ژنتیکی به دو مدل امریکایی و اروپایی انجام می گیرد. در مدل اروپایی که مدل معتدل است در برچسب این محصول می نویسند GMO (دستکاری شده ژنتیکی یا تراریخته) یا NON GMO(غیرتراریخته) و آرم و برچسب آن هم کاملا مشخص است.»
پرفسور کرمی افزود:« دولت امریکا نمی خواهد برچسب گذاری واقعی این محصولات را انجام دهد ولی به دلیل فشار مردم و رسانه ها مجبور به برچسب گذاری تراریخته ها هستند اما در برچسب گذاری محصولات دستکاری شده ژنتیکی یا تراریخته به جای GMO قرار است از کلمه زیست مهندسی شده Bioengineered استفاده کند که برای بسیاری از افراد مبهم است و این سوال پیش می آید که چرا آنها نمی خواهند برچسب این محصولات به صورت واضح و شفاف باشد؟ چرا دولت امریکا از اینکه بگوید این محصولاتGMO یا تراریخته است، فرار می کند؟»
وی به سلامتنیوز گفت:«برچسبگذاری تراریختهها به شیوه جدید در امریکا با برچسب این محصولات در اروپا متفاوت است؛ اگر از کسی در اروپا یا امریکا بپرسید “Bioengineered” چیست، معنی دقیق آن را نمی دانند البته می دانند این کلمه به معنی مهندسی شده است است ولی معنی دقیق آن را نمی دانند؛ عدهای از مردم امریکا در سایت نظرسنجی راجع به نام این محصول نظراتشان را نوشته اند چرا نام این محصولات را در برچسب گذاری GMO یا NON GMO ننوشته اید و از بارکدی به نام )QR بارکد کیو آر( که بارکدی دو بعدی است استفاده کردهاید.»
کرمی افزود:«در این روش برچسبگذاری به دلیل استفاده از بارکدهای دو بُعدی، مصرف کننده حتما باید موبایل مجهز به دوربین و نرم افزار اسکنرداشته باشد تا با اسکن بار کد مشخص شود محصول تراریخته است یا خیر که بسیاری از مردم آمریکا این نوع برچسب بارکدی دو بُعدی را دقیقا نمی شناسند.»
وی با طرح این سوال که چرا امریکا در برچسب گذاری تراریخته ها می خواهد اینقدر کار را پیچیده و مبهم کند، تاکید کرد:« چون بسیاری از مردم دنیا این کد دو بعدی را نمی شناسند و امریکا نمی خواهد مردم محصولات تراریخته را بشناسند. مثل کاری که در ایران در حال اتفاق است. روغن های نباتی های بازار ما تقریبا همه تراریخته است و اطلاعات مربوط به تراریخته بودن این روغن ها در برخی برند ها با خطی بسیار ریز بر روی برخی از آنها درج می شود ( که البته باید از این برند ها تشکر کرد) و در بسیاری دیگر این هم نوشته نشده در حالی که تراریخته است و این در حالی است که وزارت بهداشت اخیرا ابلاغ کرده شرکت های صنایع غذایی باید بر روی محصولاتشان یک علامت درشت و مشخص درج کنند که محصولات تراریخته چه نوع محصولاتی هستند تا مصرف کننده درباره این محصولات آگاهی داشته باشد. مردم حق انتخاب دارند نباید این حق از مردم سلب شود.»
کرمی با بیان اینکه سومین اشکال در مقررات جدید برچسب زنی تراریخته امریکا این است که محصولاتی با استفاده از فناوری های جدید دستکاری ژنتیکی تولید شده اند را در این مقررات قرار نداده است ، گفت:« اکنون فناوری مهندسی ژنتیک و تراریخته ها وارد نسل چهارمشان می شوند وتکنولوژی مهندسی ژنتیک در حال توسعه و پیشرفت است شاید خیلی ها نمی دانند برنج طارم مولایی ایران که 20 سال پیش در فیلیپین تراریخته شده با فناوری قدیمی نسل اول مهندسی ژنتیک تراریخته شده است این تکنولوژی اکنون رسیده به فناوری های نوین موسوم به ویرایش ژن و جالب اینجاست که امریکا این را در مقررات حدید جدید خود حذف کرده است.»
وی خاطرنشان کرد: «پس دولت آمریکا عمدا سه نقص جدی در برچسب گذاری تراریخته ها مرتکب شده است. خطای اول این بود که اسم این محصولات را به جای GMO گذاشته اند Bioengineered ،خطای دوم این است که به جای درج آرم ساده و شفاف از یک آرم مبهم که تصویرش را در زیر می بینید با کلمه مخففBE بجای GMO و بارکد دو بعدی استفاده کرده اند و سومین خطا این است که تکنولوژی های جدید ویرایش ژن مهندسی ژنتیک را از لیست تراریخته بودن، حذف کرده اند چون می گویند اینها دستکاری ژنتیکی نیستند. البته من قبول دارم در این محصولات ژن خارجی در داخل محصول الحاق نمی شوند مانند تراریخته های نسل قدیمی مثل برنج تراریخته شده طارم مولایی ایران که ژن BT بیگانه در آن وارد شده است ولی حتی با ویرایش ژن هم به معنای این نیست که محصولات تراریخته نیستند پس تراریخته هستند و باید برچسب زده شود حال با کدی مشخص شود این با ویرایش ژن است نه الحاق ژن بیگانه، باید خریدار بداند.»
این فوق تخصص مهندسی ژنتیک در ادامه گفت:« بسیاری از اساتید هم نمی دانند که الان نسل جدیدی از تراریخته ها به بازار آمده است به عنوان مثال قارچ های خوراکی که در نگهدای لکه های قهوه ای پیدا می کرد و بازرایابی آن مشکل می شد حال با فناوری ویرایش ژن آنزیمی که سبب قهوه ای شدن بود را حذف کرده اند و غیر فعال شده و این قارچ ها تا مدتها سفید می مانند چون قهوه ای که شوند مردم آنها را نمی خرند و تصور می کنند کهنه است یا سیبی که وقتی برش می خورد قهوه ی می شود را به همین فناوری اصلاح ژنتیکی کرده اند تا مدتها بعد از بریدن قهوه ای نمی شود. آمریکایی ها این ها را از مققرات تراریخته حذف کرده معتدند اینها تراریخته نیستند و خواسته دانشمندان و مردم آمریکا این است که نباید حذف شود.»
وی با تاکید بر اینکه دقت کنید من مخالف تراریخته ها نیستم بلکه این محصولات را نقد می کنم، گفت:« نسل جدید تراریخته ها سالم تر از نسل قدیم دستکاری شده ژنتیکی آن هستند ولی مقررات ما هم باید به مانند اروپایی ها باشد. من اروپا را به دو قسمت تقسیم می کنم اروپای تند رو مثل انگلیس و فرانسه و المان و اروپای معتدل مثل سوییس و دانمارک که مقررات آنها واقع گرا است مثلا سویس و بسیاری کشورهای اروپایی 15 سال است اجازه کشت محصولات تراریخته را نمی دهند ولی واردات انجام می شود ( دقت شود خیلی فرق است بین کشت تراریخته در سرزمین تا واردات و بدون کشت) ولی در واردات مقررات سختی دارند از مبدا چک می کنند در گمرک چک می کنند اطلاع رسانی شفاف به مردم می کنند برچسب می زنند و در فروشگاه ها بخش تراریخته جداست حتی ژاپن و کره جنوبی هم خیلی سخت گیرانه در واردات عمل می کنند هفته گذشته ژاپن و کره جنوبی که گندم از کانادا وارد می کردند فقط به دلیل آلودگی گندم های ارداتی از ایالت البرتا واردات گندم از کانادا را ممنوع کردند. چون کشت گندم تراریخته ممنوع است گویا مزرعه ای آزمایشی در البرتا ریشه این الودگی بوده که سریع معدوم کردند.»
وی با بیان اینکه در سایت نظرسنجی آمریکا درباره تراریخته ها تنها سه هزار نفر در نظرسنجی شرکت کرده و کامنت گذاشته اند، گفت: « این تعداد کامنت نسبت به جمعیت 300 میلیونی امریکا بسیار کم است که این نشاندهنده این است که جامعه امریکا هم آگاهی لازم از محصولات تراریخته ندارند. چون کمپانی های تراریخته نمی گذارند چون رسانه های امریکا تحت کنترل لابی تراریخته است و نمی گذارند به مردم در این زمینه اطلاع رسانی شفاف شود.»
کرمی افزود:« جالب اینجاست که در این کامنت ها اکثریت بر یک نکته تاکید دارند که چرا اطلاعات شفاف به مردم در زمینه تراریخته ها نمی دهید؟ چرا بارکد دو بعدی برای این محصولات به جای آرم مشخص می گذارید؟ که این نشان دهنده آگاهی بالای گروه نظر دهنده نسبت به محصولات تراریخته است.» حال ما چقدر حساسیم در واردات تراریخته؟ کشت تراریخته را ممنوع کردیم چرا واردات را را ممنوع نکردیم و افزایش دادیم؟ حال به هر دلیل هم وارد می کنید، چک کنید؟ در مبدا، در گمرک، صرفا اظهار نامه کافی نیست. بعد به مردم شفاف بگویید چه تراریخته ای وارد شده؟ برای چه؟ خوراک دام؟ روغن کشی؟ خوراک مردم؟ برچسب شفاف بزنید. به مردم اطلاع رسانی شفاف کنید. مردم را محرم بدانید. چرا اروپایی ها و ژاپن و کره اینقدر برای حقوق مردمشان ارزش قائلند وی در کشور ما نه؟
وی با انتقاد از شیوه برچسب زنی روغن های تراریخته در کشورمان گفت:« اطلاعات مربوط به تراریخته بودن این محصولات اولا فقط در برخی برندها زده شده نه همه ثانیا بسیار ریز نوشته شده به عنوان مثال مینویسند کلزای دستکاری شده ژنتیکی و نمینویسند محصول تراریخته و آرم هم ندارد. بسیاری از افراد در ایران نمی دانند معنی دستکاری شده ژنتیکی چیست. جالب اینجاست که بر روی برخی دیگر از روغن های نباتی که تراریخته هستند درج نشده که تراریخته هستند و از این فقدان آگاهی مردم سوءاستفاده می کنند و کسانی هم که اندکی درباره تراریخته ها اطلاعات دارند به سراغ روغن هایی می روند که بر روی آن اطلاعات تراریخته بودنش درج نشده است. در حالی آنها هم تراریخته است و این یک تقلب و فریب است و مراکز نظارتی و حمایت از مصرف کننده باید جدا ورود کنند . قانون برای همه یکسان است.»
استاد دانشگاه علوم پزشکی با انتقاد از فرهنگستان زبان و ادب فارسی در نامگذاری محصولات تراریخته، گفت:« فرهنگستان، اسم این محصول را تراژن گذاشته در حالی این کلمه حتی از تراریخته هم سخت تر است و باید کلمه ای ساده انتخاب کنند که مردم عادی هم متوجه آن شوند؛ در ایران هم به مانند امریکا یک عده نمیخواهند مردم درباره این محصولات چیزی بدانند و حتی به ما تهمت سیاسی کاری می زنند در حالی که ما بحث علمی می کنیم.»
وی با تاکید دوباره بر اینکه ما مخالف تراریخته ها نیستیم، گفت:«می گوییم اگر راست می گویید تمام قوانین و مقررات و آزمایشات و ارزیابی های خطر را در مراکز مستقل نه مراکز وابسته به منفعت داران تراریخته انجام دهید و ناظر مستقل نظارت کند واگر تایید شد من خودم اولین نفری هستم که آن را قبول می کنم اما هنوز که سلامت آنها تایید نشده است چرا به سر سفره مردم و غیر قانونی آوردید؟ الان که خود اینها می گویند 20 سال است که مردم محصولات تراریخته مصرف می کنند؟ و ما تازه 5 سال است که متوجه شده ایم در سفره ما محصولات تراریخته است و از لحظه اگاهی اطلاع رسانی کردیم بعد همین گروه ما را متهم می کنند پس 20 سال گذشته کجا بودید؟؟ می گوییم به خدا نمی دانستیم .»
وی در پاسخ به اینکه آیا این اقدام آمریکا برای تغییر نام تراریخته ها در برچسب گذاری این محصولات مخالف پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا نیست، گفت:« امریکا کاری با پروتکل ها ندارد و هیچ معاهده ای را اجرا نمی کند و خود را بالادست قوانین می داند در حالی که در قوانین کارتاهنا اصل بر احتیاط است. اصل احتیاط یعنی چیزی که حتی احتمال خطر در آن می رود را نباید مصرف کنیم اما امریکا به هیچکدام آن عمل نمی کند همانطور که از معاهده محیط زیست هم خارج شد.
وی افزود:«امریکا بدترین رژیم در حوزه تراریخته ها را دارد. )FDA سازمان غذا و داروی امریکا) حتی این محصولات را آنالیز نمی کند و هرچه کمپانی سازنده درباره محصول ادعا کرده را می پذیرد در حالی که در اروپا سازمان EPA (آژانس حفاظت محیط زیست اروپا) محصولات تراریخته را آنالیز می کند و مقررات سختگیرانه ای دارد چون سلامت مردم برای آنها بسیار مهم است اما امریکا تحت لابی کمپانی های عظیم است و رابطه مستقیمی بین مونسانتو و FDA (سازمان غذا و داروی امریکا) وجود دارد و اسناد آن هم منتشر شده که رییس مونسانتو رییس بخشی از FDA امریکا شده است.»
وی با طرح این پیشنهاد که وزارت بهداشت با احترم به نظر شهروندان باید به سایتی را برای ارسال نظرات مردم درباره تراریخته ها راه اندازی کند، گفت:« چرا وزارت بهداشت ما سایتی برای نظرسنجی از مردم درباره محصولات تراریخته در نظر نمی گیرد؟ باید یک نظرسنجی از مردم شود که چند درصد از مردم واقعا می دانند که محصولات تراریخته چیست؟ وزارتخانه های جهاد کشاورزی و بهداشت آیا نظر مردم ایران درباره تراریخته ها اصلا برایتان اهمیت ندارد؟ اما لازم است از وزارت بهداشت و سازمان غذا و ارو تشکر کنیم که تا کنون 3 بخشنامه برای اجرای برچسب زنی تراریخته به صنایع غذایی صادر و رسانه ای شده این بخشنامه ها به فاصله دو ماه هم ابلاغ شده در مورد برچسب زنی ولی ما منتظر اجرایی شدن آنها هستیم»
پرفسور کرمی افزود:«وزارت جهاد کشاورزی و بازرگانی هم می توانند کار نظرسنجی از مردم درباره تراریخته ها را انجام دهند. درست است که مجری برچسب گذاری محصولات در یک حوزه خاصی سازمان غذا و دارو در یک حوزه دیگر سازمان استاندارد و وزارت جهاد کشاورزی است ولی چون مجری سلامت کشور وزارت بهداشت است چرا برای نظرات مردم احترام قائل نیست و از مردم درباره تراریخته ها نظرسنجی نمی کند؟»
وی با اشاره به یک نظرسنجی از مردم کشورمان درباره تراریخته ها گفت:« در چندین نظرسنجی گسترده ای که درباره محصولات تراریخته از مردم کردیم 87درصد ،88 درصد و حتی 93 درصد مردم در این نظرسنجی ها مخالف مصرف تراریخته ها بودند.»
وی در پایان خاطرنشان کرد:« هرچند معتقدم که تحقیقات علمی در زمینه تراریختهها باید به شدت ادامه پیدا کند و ما نباید از فناوریهای نوین حوزه تراریخته عقب بمانیم اما فعلا باید واردات و کشت آن را ممنوع کنیم؛ متاسفانه در ایران واردات این محصولات بطور گسترده انجام میشود و هر چند کشت این محصولات ممنوع است و مجوزی صادر نشده ولی مشخص نیست شاید به صورت پراکنده و غیرقانونی صورت می گیرد بنابر این لازم است آزمایشات میدانی چه در محصولات وارداتی چه داخلی انجام گرفته و بطور شفاف به مردم اطلاع رسانی شود.»
پرفسور کرمی: ما این برچسب ساده و گویا را برای ایران پیشنهاد می کنیم: