به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، بازیافت زباله و منابع سرشار اقتصادی ناشی از این طلای کثیف،سبب شده است تا ما شاهد شکل گیری مافیای منفعت گرای کثیفی باشیم که نه فقط محیط زیست شهر را قربانی مطامع و منافع مادی خود می کند،بلکه با بهره کشی و استثمار کودکان کار،اتباع بیگانه و آسیب دیدگان اجتماعی را به عنوان زباله گرد به خدمت می گیرد تا از جمع آوری و بازیافت زباله ها،کیسه ی منافع خود را پر تر کند.
فقدان نظارت دقیق و واگذاری مجوز جمع آوری زباله به پیمانکارانی که کودکان محروم را که برای نان ناچارند کار کنند سبب شکل گیری مراکز مجاز و غیر مجاز بازیافت زباله در حاشیه مناطق جنوبی تهران شده است و متاسفانه در این مراکز همچون گود محمود آباد و دیگر گودها عده ای از هموطنانمان و اتباع بیگانه در بدترین شرایط زیستی در میان کوهی از زباله هم کار می کنند و هم متاسفانه زندگی!
این شرایط زندگی و کار که ناشی از فقر شدید است، متاسفانه با رشوه خواری و باج گیری برخی کارکنان و ماموران فاسد شهرداری تهران تشدید می شود و کودک کار 9 ساله ای که 20 ساعت زباله جمع می کند تا آخر ماه حداقل درآمد را داشته باشد،گاها ناچار می شود تا نیمی از درآمد اندکش را به ماموران شهرداری باج دهد. این موضوع روز گذشته در شورای شهر تهران مطرح شد و محمد علی افشانی شهردار تهران در این باره کارت زرد گرفت.
اما این موضوع بلافاصله از سوی شهرداری تهران تکذیب شد و گفتند پیمانکاران شهرداری کودکان را به کار نمی گیرند. در این باره با الهام فخاری رییس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران گفت و گو کردیم.
در جلسه شورا عنوان شد که پیمانکاران شهرداری تهران کودکان را در بحث پسماند به کار میگیرند اما این موضوع از سوی شهرداری تهران تکذیب شده است.
- به کارگیری کودکان طبق پیماننامه در ایران ممنوع است اما کودکان در اموری مانند پسماند به صورت غیرقانونی فعالیت میکنند. چیزی که در شهر دیده میشود با موضوعی که روی کاغذ میآید متفاوت است. قراردادها و پیمانها مطابق قانون بسته میشود. پیمانکاران لیستی که ارائه میکنند تمامی کارگرانشان بزرگسال است اما مسأله این است چیزی که در شهر میبینیم به خصوص در ساعات تاریکی و بعضاً در روز روشن این است که کودکان و نوجوانان کیسههای زباله به دوش از این سطل به آن سطل در حال حرکت هستند. در روی کاغذ سندی مبنی بر اینکه این تخلف رخ میدهد نمیبینیم.
شورا در این باره چه اقدامی انجام میدهد؟
- باید از نظر نظارتی فعالتر و سنجیدهتر عمل کنیم کار خلاف قانون را روی کاغذ نمیآورند، باید رد پیمانکارانی که به صورت شفاهی و غیررسمی کودکان را به کار میگیرند زده شود و برخورد جدی با آنها صورت گیرد که البته این کار با یک برنامه نظارتی مشخص صورت میگیرد و تأکید میکنم این کار غیرممکن نیست وجزو وظایف است. نباید به این موضوع از جنبه مسائل صرفاً اجتماعی یا صرفاً پسماندی نگاه کرد. اگر نظارت دقیق و درست باشد و بندهای مشخصی در قرارداد با پیمانکار دیده شود طبیعی است که این مسأله با قدری مدیریت برطرف شده و دیگر به این شکل آشکار کودکان را در بین زباله ها نخواهیم دید. در حال حاضر به کارگیری کودکان توسط پیمانکاران یک استثمار کودک است و وضعیت نامناسبی را ایجاد کرده است.
این کودکان به دلیل نوع فعالیت دچار بیماریهای خاصی میشوند؟
- بله، به دلیل اینکه در معرض خطر قرار دارند دچار برخی بیماری ها می شوند. این را هم بگویم که پسماند به درستی در تهران جداسازی نمی شود. از مسئولین خواستهایم که لیست کارگرانی که پیمانکارانشان با آنها در ارتباط است ارائه کند و تاکنون در لیست آنها اسم کودکی نیامده و مدیریت پسماند اعلام میکند که طرف قرارداد آنها مرّ قانون رفتار میکند و تخلفی صورت نمیگیرد اما واقعیت این است که در شهر مشاهده میکنیم و هر روز میبینیم که این کودکان چطور در سطلهای زباله به دنبال کسب درآمد برای خانوادههایشان هستند.
تاکنون با این کودکان صحبت کردهاید؟
- بله این افراد به سختی صحبت میکنند به دلیل اینکه نگران هستند کار و درآمد خودشان را از دست بدهند البته بعضاً بالاسریهایشان به آنها تأکید میکند که با کسی صحبت نکنید. خیلی وضعیت نگرانکنندهای این افراد دارند سایه شرمساری است که کودکان این گونه در شهر به استثمار گرفته میشوند.
این افراد مستقیم با شهرداری کار میکنند؟
- خیلی مستقیم نه بیشتر به واسطه کار می کنند. منتها با نظارت پیمانکاران و قوانین میتوانیم به گونهای عمل کنیم که این امر اصلاً رخ ندهد چه با واسطه چه بیواسطه.
آمار دقیقی از تعداد کودکان کار دارید؟
- آمار دقیق نداریم اما فعالان حوزه کودک اعداد و ارقامی در این زمینه دارند.
مافیای کودکان کار و متکدیان را هدایت می کند؟
میان کودکی که درگیر پروژههای باندی، مافیایی و گروههای تکدیگری میشود و کودکی که زبالهگردی میکند، تفکیک صورت گیرد و نسبت به رفع مشکلات آنها اقدام شود.
گزارشی در خصوص کودکان کار به شورا رسیده است؟
- نباید منتظر گزارش در ساختمان شورا بنشینیم این کار نیاز نیست. خود من چندین بار در اینستاگرام عکس این کودکان را گذاشتهام واضح است اگر هر کدام از مسئولان یک هفته در این شهر دور بزنند و عکس بگیرند قطعاً با این پدیده برخورد میکند و وضعیت اسفبار این کودکان را از نزدیک مشاهده خواهند کرد.
اعلام کرده بود کمیته ای برای رفع مشکل کودکان زباله گرد ایجاد شده است؟
بله کمیتهای در رابطه با کودکان زبالهگرد تشکیل شده است و با آنها در ارتباط هستیم و امیدواریم که به یک راهکار مشترک در این خصوص دست پیدا کنیم. شهر برایهمه مردم است و زبالهگردی و خطرات این کار برای کودکان باید گوشزد شود. کودکان اهمیت دارند و این مشکل باید به صورت ریشهای حل شود.
کودکان کار ایرانی هستند؟
- برخی ایرانی و برخی اتباع خارجی هستند، اتباع خارجیها بعضاً به صورت غیرقانونی وارد کشور شدند و از صحبت کردن با دیگران هراس دارند چرا که می ترسند دستگیر شده و مجبور به بازگشت به کشورشان شوند.
این کودکان والدین دارند؟
- قاعدتاً باید والدین داشته باشند برخی غیرقانونی وارد کشور میشوند و درآمدی که کسب میکنند را برای خانوادهشان ارسال میکنند البته افرادی که این کودکان را وارد کشور میکنند بعضاً پول کمی در اختیار این کودکان قرار میدهند و الباقی را برای خود برمیدارند اما بعضی از سردستههای این کودکان پولی به آنها نمیدهند و فقط هزینههای جاری کودکان را پرداخت میکنند. تأکید میکنم در زمینه فعالیت کودکان کار مدارک رسمی و مشخصی وجود ندارد.
کمیته اجتماعی شورا برنامهای در این باره دارد؟
- در حوزه نظارتی باید دقیقتر باشیم و همچنین قرار است برنامهای تدوین کرده و اقدامات سختگیرانهتری را در آن بگنجانیم تا پیمانکار دیگر نتواند تخلفی انجام دهد.
شهرداری در این باره همیشه طرح های ضربتی داشته است؟
در کمیته اجتماعی مساله مهم کودکان کار و خیابان را دنبال کردهایم. متاسفانه یکی از اقدامهای ضربتی که هر از چند گاهی نهادهای اجرایی انجام میدهند، جمعآوری کودکانکار است . ولی نباید اقدامات ضربتی در این باره انجام شود و باید با برنامه پیش رفت.
به نظر شما میتوان جلوی فعالیت کودکان را گرفت؟
- این کار شدنی است با همکاری سازمانهای مردمنهاد و رسانهها این موضوع قابل حل است.
در زمینه جمعآوری پسماند واسطههایی وجود دارد که پولهای کلان به جیب میزنند؟
- شورای شهر در سال دوم خود باید در حوزه نظارتی فعالتر برخورد کند و باید شهرداری در حوزه پسماند شفافتر شود و اعلام کند چه کسانی، چه شرکتهایی و متشکل از چه افرادی در حوزه پسماند فعال هستند و اینکه چه میزان پسماند را تبدیل میکنند را اعلام کنند.
شهرداری تاکنون اعلام نکرده چه میزان پسماند را تبدیل کرده است؟
- توضیح کافی تاکنون ارائه نشده است. همهاش گفته میشود است. گفته میشود سازمان پسماند، گفته میشود این موضوع، هنوز به جمعبندی نهایی و اینکه دقیقاً چه کاری صورت گرفته نرسیدهایم.
در سایر شهرها در موضوع پسماند چه اقداماتی انجام دادهاند؟
- به عنوان مثال در شهر اصفهان در حوزه پسماند اقدامات خوبی در زمینه جمعآوری صورت گرفته است و دیگر زبالهای کنار خیابان دیده نمیشود و بازار سیاهی در این زمینه راه نیفتاده است. نه اینکه مانند تهران شرایط به گونهای باشد که برای جمعآوری پسماند افراد دست به هر کاری میزنند و واسطههای دست اول، دوم و پنهانی در این زمینه وجود دارد در اصفهان کودک زباله کم نداریم چون چیزی در داخل سطلهای زباله نیست که کودکی بخواهد آن را جمع کند در این زمینه برنامهریزی کردهاند و با برنامه در زمینه پسماند اقدامات خوب صورت گرفته است و پسماند خشک را به موقع تحویل میدهند اما در تهران در ساعتهای متفاوت زباله جمع میشود و الگوی جمعآوری درست نیست.
مقصر کیست؟
- برخی مدیران خوب و فعال شهرداری تهران در زمینه پسماند هنوز فکر میکنند هنوز در این باره تقصیر مردم است.
درآمدها در زمینه پسماند چقدر است؟
- تجارت سودآور و سنگینی پشت پسماند وجود دارد. زباله برخی مناطق بسیار خوب است و کیفیت بالاتری دارد و بهتر تبدیل میشود برخی افراد در زمینه ساماندهی پسماند مقاومت میکنند چراکه بازار سیاهی در این باره وجود دارد و ترجیح میدهند که اوضاع سروسامان پیدا نکند چرا که درآمد آنها دچار مشکل میشود.