کاهش چشمگیر صادرات نفت و میعانات گازی در سایه تعلل وزارت نفت و سکوت مجلس/ مصوبه عرضه نفت در بورس همچنان روی کاغذ!

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو - کمتر از یک ماه به اجرایی شدن مجدد تحریم‌های نفتی آمریکا (۱۴ آبان ماه) باقی مانده است و در سایه تعلل وزارت نفت و سکوت مجلس شورای اسلامی، اتفاقی مشابه نیمه اول سال ۹۱ که این تحریم‌ها برای اولین بار اجرایی شد، در حال رخ دادن است. این اتفاق همان کاهش چشمگیر میزان صادرات نفت خام و میعانات گازی کشورمان است که با توجه به وابستگی شدید اقتصاد ایران به درآمد‌های نفتی، فشار سنگینی به دولت و مردم وارد خواهد کرد و تبعات سنگینی به دنبال دارد.
براساس گزارش موسسات معتبر بین المللی که مورد تایید کارشناسان داخلی هم است، میزان مجموع صادرات نفت خام و میعانات گازی کشورمان در ماه‌های اخیر به حدود ۱.۸ تا ۲ میلیون بشکه در روز رسیده است. این در حالی است که براساس آمار‌های رسمی وزارت نفت، مجموع صادرات نفت خام و میعانات گازی کشورمان، ۲.۶ میلیون بشکه در روز بوده است.
از طرف دیگر، براساس آمار‌های رسمی گمرک، میزان صادرات میعانات گازی کشورمان در نیمه اول نسبت به مدت مشابه پارسال، کاهشی ۵۰ درصدی داشته است. این آمار‌ها به خوبی نشان می‌دهد هرچند تحقق رویای دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا مبنی بر قطع کامل صادرات نفت خام ایران به شدت بعید است، ولی کاهش چشمگیر صادرات کشورمان در حال رخ دادن است یعنی ترامپ هم مشابه اوباما، موفق خواهد شد که ضربه سنگینی به اقتصاد کشورمان وارد خواهد کرد.
این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که وزارت نفت تاکنون از اجرای مهمترین راهکار بی اثر کردن تحریم‌های نفتی آمریکا یعنی فروش ریالی نفت در بورس که مهمترین راهکار استفاده از توان بخش غیردولتی در زمینه فروش نفت ایران و گامی بزرگ در راستای اجرای بند ۱۳ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی محسوب می‌شود، خودداری کرده و مجلس هم درباره بی‌تفاوتی این وزارتخانه به این موضوع سکوت کرده است.
در حالی شاهد تعلل عجیب و نگران کننده وزارت نفت برای اجرای این راهکار هستیم که طرح عرضه نفت خام در رینگ صادراتی بورس انرژی در داخل کشور به صورت ارزی در جلسه شورای هماهنگی اقتصادی در تاریخ ۲۷ شهریورماه مصوب شده است و این وزارتخانه می‌تواند با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی برای صادرات نفت خام و فرآورده‌های نفتی را به قیمت رقابتی، در بورس داخل کشور به فروش برساند.

بی تفاوتی وزارت نفت به اجرای مصوبه عرضه نفت در بورس
علی رغم آنکه انتظار می‌رفت وزارت نفت مصوبه جلسه شورای هماهنگی اقتصادی را به سرعت اجرایی کند، این اتفاق رخ نداده و پس از گذشت سه هفته، همچنان این مصوبه همچنان روی کاغذ باقی مانده است. در واقع، تاکنون این وزارتخانه نه برنامه زمانی مشخصی برای عرضه نفت در بورس ارائه داده، نه جزئیات این عرضه را مشخص کرده و نه حتی حاضر شده است سایر بازیگران مرتبط یعنی بورس انرژی و فعالان بخش خصوصی را در جریان جزئیات مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی قرار دهد. در واقع، مهمترین اقدام وزارت نفت در راستای اجرای این مصوبه، برگزاری جلساتی با مسئولان بورس انرژی در هفته‌های اخیر بوده، جلساتی که ظاهرا نتیجه خاصی در پی نداشته است.

 

در این شرایط، مهمترین استراتژی وزارت نفت برای کاهش انتقاد‌های کارشناسان و رسانه‌ها درباره تعللش در راستای اجرای مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی درباره عرضه نفت در بورس، دادن وعده‌های سرکاری و انتشار اطلاعیه‌های احساسی و غیرکارشناسی است تا رسانه‌ها و افکار عمومی، کم کاری شگفت آور این وزارتخانه در راستای اجرای این راهکار موثر بی اثر کردن تحریم‌ها را از یاد ببرند. به عنوان مثال، می‌توان به اظهارات علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در مصاحبه با خبرگزاری ایرنا در تاریخ ۹ مهرماه اشاره کرد. کاردر گفت: «امیدوارم عرضه نفت خام در بورس انرژی از هفته آینده آغاز شود که در آن صورت به شکل محموله‌های پنج هزار بشکه‌ای و در مجموع یک میلیون بشکه خواهد بود».

 

همچنین می‌توان به اطلاعیه اداره کل روابط عمومی وزارت نفت در تاریخ ۳۱ شهریورماه اشاره کرد. در این اطلاعیه، ضمن تکذیب شدید ادعای برخی افراد درباره کم کاری این وزارتخانه در زمینه فروش نفت در ماه‌های اخیر، آمده بود: «به اطلاع افکار عمومی می‌رسانیم که وزارت نفت از مدت‌ها پیش بدون هیاهو، همه راه‌های مطمئن فروش نفت را بررسی کرده و تمهیدات لازم را در نظر گرفته است تا در شرایط سخت تحریم بتواند در حد مقدورات نسبت به فروش نفت اقدام کند... خواست وزارت نفت این است که در این شرایط دشوار و نبرد سنگین اقتصادی با آمریکا بتواند نفت را در حداکثر مقدار ممکن به فروش برساند، اما تردید نداریم که در این راه مردم هرگز راضی نخواهند شد وزارت نفت تسلیم فضاسازی و فشار‌های برخی دوستان بابک زنجانی شود تا به بهانه دور زدن تحریم‌ها ثروت ایران را به یغما برند. می‌دانیم که این روز‌ها عاشقان و تشنگان زیادی برای تصاحب نفت ایران وجود دارند، اما آنچه برای وزارت نفت اهمیت دارد اطمینان از دریافت وجه حاصل از فروش نفت است. وزارت نفت بار دیگر اعلام می‌کند که به غیر از افرادی همچون بابک زنجانی که شاید این روز‌ها دوباره وسوسه شده‌اند نفت کشور را در اختیار گرفته و پرداخت پول آن را به شیوه‌ها و آینده‌ای موهوم حواله دهند، آمادگی دارد به همه مشتریان مطمئن، به هر میزان که مایل باشند نفت بفروشد».

 

 

 

سکوت سنگین مجلس درباره بی تفاوتی وزارت نفت به بورس
یکی از مهمترین دلایل تداوم بی تفاوتی وزارت نفت به عرضه نفت در بورس بخصوص پس از تصویب این موضوع در شورای هماهنگی اقتصادی، سکوت عمیق نمایندگان مجلس بخصوص اعضای کمیسیون انرژی مجلس درباره این موضوع است. این در حالی است که هم مجلس مهمترین نهاد نظارتی کشور است و ابزار‌های مختلفی برای فعال کردن وزارت نفت در این زمینه دارد و هم میزان صادرات نفت و میعانات گازی یکی از مهمترین شاخص‌های عملکرد این وزارتخانه محسوب می‌شود و طبیعتا مورد توجه نمایندگان مردم در قوه مقننه قرار دارد. با این وجود، نمایندگان مجلس بخصوص اعضای کمیسیون انرژی مجلس توجه خاصی به این موضوع ندارند و عملا وزارت نفت در این زمینه هیچ نگرانی از سوی خانه ملت ندارد. این بی‌تفاوتی به گونه‌ای است که هیچ مصاحبه‌ای از اعضای کمیسیون انرژی مجلس در انتقاد از تعلل وزارت نفت در اجرای مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی درباره عرضه نفت در بورس در فضای رسانه‌ای کشور وجود ندارد.
نمایندگان مجلس باید بدانند که آن‌ها هم در کنار وزارت نفت، در زمینه جلوگیری از کاهش میزان صادرات نفت خام و میعانات گازی کشورمان مسئولیت دارند و سکوت آن‌ها درباره بی تفاوتی این وزارتخانه به راهکار‌های تحقق این امر بخصوص مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی درباره عرضه نفت در بورس، هزینه‌های سنگینی به کشور تحمیل می‌کند و در اذهان مردم به عنوان یک نقطه تاریک مهم ثبت خواهد شد.