آیا قیمت ریالی نفت بورسی تسویه می شود؟/ سرمایه گذاران در بورس بخوانند

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو، کمتر از چند روز به بازگشت تحریم‌های آمریکا در زمینه فروش نفت ایران (۱۴ آبان ماه) باقی مانده است و بالاخره علی رغم عدم تمایل وزارت نفت و براساس مصوبه ۲۷ شهریورماه شورای هماهنگی اقتصادی، عرضه نفت در رینگ صادراتی بورس انرژی آغاز شد تا گام مهمی در راستای بی اثر کردن تحریم‌های نفتی آمریکا با توجه به راهبرد‌های مورد اشاره در بند ۱۳ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی (متنوع سازی روش‌های فروش نفت و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی) برداشته شود.

در بخشی از اطلاعیه مورخ ۱۸ مهر ماه وزارت نفت درباره این موضوع، با اشاره به اینکه تا پایان مهرماه یک میلیون بشکه نفت خام در بورس عرضه خواهد شد، آمده است: «فروش به صورت ۲۰ درصد ریالی و ۸۰ درصد ارزی خواهد بود که تسویه بخش ریالی (بر اساس نرخ تسعیر سنا) بصورت نقدی قبل از تحویل محموله و تسویه بخش ارزی به صورت اعتباری، با ارائه ضمانت‌نامه بانکی تعهد پرداخت ریالی معتبر از بانک‌های مورد قبول شرکت ملی نفت ایران، پس از تحویل محموله صورت می‌گیرد».

هر دو راهکار تسویه ۸۰ درصد از مبلغ فروش نفت به صورت ارزی، ریسک بالایی دارد زیرا:
الف- راهکار اول این است که بخش خصوصی ارز حاصل از فروش نفت را به حساب بانک مرکزی در کشور مقصد واریز کند. این کار عملا منجر به بلوکه شدن پول نفت خواهد شد، زیرا حساب‌های بانک مرکزی در خارج از کشور با آغاز تحریم‌ها مسدود خواهد شد.

ب- راهکار دوم که ظاهرا مدنظر وزارت نفت قرار دارد، این است که بخش خصوصی ارز حاصل از فروش نفت را در حسابی مربوط به افراد مورد تایید بانک مرکزی (به غیر از حساب‌های بانک مرکزی) در کشور مقصد واریز کند. هرچند این راهکار، احتمالا ریسک تحریم‌ها را کاهش می‌دهد، اما بازهم احتمال شناسایی حساب‌های بانکی و اعمال تحریم‌ها وجود دارد؛ بنابراین همانطور که مقامات وزارت نفت هم اذعان دارند و بسیاری از کارشناسان تاکید می‌کنند، تسویه ارزی مبلغ فروش نفت مشکل است و ضرورت دارد در راستای افزایش سهم نفت فروخته شده در بورس در کل نفت صادراتی ایران، تسویه ۱۰۰% ریالی نفت عرضه شده در رینگ صادراتی بورس انرژی در دستور کار قرار گیرد.

در این صورت، بخش خصوصی با توجه به انعطاف پذیری بالایی که دارد (مثلا ارتباط تاجر‌های ایرانی و خارجی و همچنین صرافی ها) به مراتب راحت‌تر می‌تواند ارز مورد نظر خود را به ریال تبدیل کند و به حساب بانک مرکزی در داخل کشور واریز شود. در این صورت، هم بخش خصوصی از خطر تحریم رهایی یابد و هم نفت ایران در این شرایط سخت تحریمی به فروش برسد.