نمایش اقتدار و ثبات مردم سالاری دینی در جلسه «سوال از رئیس جمهور»/ وقتی تلاش دشمن برای به حاشیه کشیدن جلسه مهم مجلس راه به جایی نمی‌برد

 

منبع اصلی که حق مجلس را در طرح سؤال از رئیس جمهور مشخص می‌کند اصل ۸۸ قانون اساسی است که بر اساس آن در هر موردی که حداقل یک چهارم کل نمایندگان مجلس شورای اسلامی از رئیس جمهور و یا هر یک از نمایندگان از وزیر مسئول در باره یکی از وظایف آنان سوال کنند، رئیس جمهور یا وزیر مربوطه موظف است در مجلس حاضر شده و به سؤال جواب دهد.
طبق قانون اساسی هرگاه در خصوص کار و وظایف رئیس جمهور یا هریک از وزرا ابهاماتی برای مجلس پیش آید یا مجلس نیاز به تنویر مسائلی داشته باشد قانونا چهار راه عمده در پیش دارد تا از ابهام درآمده و قانع شود. این چهار راه عبارتند از: تذکر، سؤال، استیضاح و تحقیق و تفحص. تذکر زمانی است که نماینده یا نمایندگان مجلس در مواردی که حق سؤال برای آن‌ها وجود دارد از طریق رئیس مجلس به وزیر یا رئیس جمهور تذکر قانونی داده و آنان را متوجه وظایف قانونی خود می‌کنند. سؤال نیز زمانی مطرح می‌شود که یک یا چند نماینده مجلس در خصوص امور داخلی یا خارجی و برخی موضوعات از وزرا یا رئیس جمهور سؤال می‌کنند که این مقامات نیز موظف هستند به این سؤالات پاسخ داده و آن‌ها را قانع کنند. استیضاح نیز برای زمانی است که نمایندگان مجلس یا از پاسخ‌های وزرا یا رئیس جمهور قانع نشده و یا مورد خاصی که طبق قانون مستلزم استیضاح باشد پیش آمده است که معمولا نتیجه آن منجر به ابقا یا برکناری مقام مسئول می‌شود. تحقیق وتفحص نیز بر اساس اصل ۷۶ قانون اساسی این حق را به مجلس داده تا در تمام امور مملکت تحقیق و تفحص کند.
برابر این اصل رئیس جمهور اختیاری در پاسخ دادن یا ندادن به سوال نمایندگان ندارد بلکه موظف است به سؤال آن‌ها پاسخ دهد چرا که اگر رئیس جمهور سوال نمایندگان مجلس را بدون پاسخ گذارد مجلس ممکن است سراغ اصل ۸۹ قانون اساسی رفته و استیضاح رئیس جمهور را در دستور قرار دهد که این امر تبعات زیانباری برای وی خواهد داشت. از سوی دیگر رئیس جمهور برای پاسخ دادن به سؤالات نمایندگان باید به محل مجلس شورای اسلامی بیاید. همچنین رئیس جمهور در مقابل تکالیف فوق حق دارد تا یک ماه برای پاسخ به سؤالات و حضور در مجلس تأخیر کند به عبارت دیگر وی می‌تواند از مهلت یک ماهه‌ای که اصل ۸۸ برای او در نظر گرفته استفاده کند. گفتنی است رئیس جمهور فقط در صورتی می‌تواند بیش از یک ماه از ارائه پاسخ و حضور در مجلس امتناع کند که عذر موجهی داشته باشد. برابر ماده ۲۱۲ قانون آیین نامه داخلی مجلس که در فصل نظارت آن آمده؛ در صورتی که حداقل یک چهارم کل نمایندگان بخواهند در باره یکی از وظایف رئیس جمهوری سؤال کنند باید سؤال خود را به طور صریح، روشن و مختصر و همگی با امضا در اختیار رئیس مجلس قرار دهند.

سوال از رئیس دولت تدبیر و امید

ماجرای سوال از حسن روحانی کش و قوس های فراوانی را طی کرد تا به دستور کار صحن علنی خانه ملت رسید، از بهانه جویی های آقای معاون پارلمانی تا جلسه مقامات دولتی برای راضی کردن نمایندگان پرسشگر. اما آنچه به مانند یک نخ تسبیح در میان صحبت های تمام حامیان دولتی در این زمان دیده می شد، حزبی و جناحی نشان دادن طرح سوال از رئیس جمهور بود.
دست آخر سوال از حسن روحانی در ماه‌های پایانی دومین سال دولت دوازدهم در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفت.  بیش از ۹۰ نماینده مجلس شواری اسلامی که افزون از یک سوم نمایندگان مجلس را تشکیل می‌دهند، سوالات خود را در قالب ۵ محور به رییس مجلس شورای اسلامی ارسال کرده تا طبق قانون، به کمیسیون‌های تخصصی ارجاع و سپس به دفتر رییس جمهور ارسال کنند.

این‌ها سؤالاتی بودند که در جلسه علنی مجلس توسط نمایندگان مطرح شد که در نهایت پس از توضیحات و استدلالات رئیس جمهور و پاسخگویی به آنها، جز در یک مورد آن هم در خصوص استمرار تحریم‌های بانکی نمایندگان قانع نشدند و جلسه‌ی مجلس بدون هیچگونه دستاوردی به پایان رسید. چرا که مطابق با قانون اگر نمایندگان از پاسخ رئیس جمهور به سوالاتشان قانع نشوند بایستی سوال به قوه قضاییه ارجاع داده می شد ولی علی لاریجانی رئیس مجلس با بهانه ای عجیب موضوع ارجاع به قوه تحت امر برادرش را از بیخ و بن فیصله داد. وی گفت که به دلیل اینکه نقض قانون و استنکاف از قانون، موضوع سؤال نمایندگان از رئیس جمهور نبوده است، این سؤال به قوه قضائیه ارسال نمی‌شود.

 

چرا کار به اینجا رسید؟
موضوع سوال از رئیس جمهور را بایستی از زوایای مختلفی مورد بررسی قرار داد. در زوایه ای جالب از این ماجرا مشاهده می‌شود که آن چه رسانه‌های اصلاح طلب و حامی دولت مبنی بر جناحی و حزبی بودن طرح سوال از رئیس جمهور مطرح می‌کنند، غلط است,، زیرا که چنین بهانه‌هایی زمانی اتفاق می‌افتد که جامعه رضایت مناسبی از کار‌های رئیس جمهور داشته باشد، حال آنکه اوضاع بی میلی مردم به روحانی به حدی رسیده که نظرسنجی نشان می‌دهد وی در این روز‌ها پایین‌ترین سطح از محبوبیت را در طی دوران مسئولیت خود طی می‌کند. پس نتیجه این است که مجلس هیچ بهانه حزبی و جناحی برای سوال نمی‌آورد و بواقع بلندگویی شده تا سوالات مردم را با صدای بلند به گوش رئیس جمهور برساند.
ملت ایران به سادگی از یاد نمی‌برد که از ابتدای دولت یازدهم موضوع مذاکره با غرب و حصول توافق بر سر موضوع هسته‌ای چگونه در صدر مباحث دولتی‌ها قرار گرفت. زمانی که دولتی‌ها همه چیز را به آن منوط می‌کردند و حتی در برهه‌ای گمان داشتند که تا موضوع تحریم حل نشود حتی مردم آب خوردن هم نخواهند داشت.
آن‌ها در همین جهت تمام تلاش خود را به کار بستند تا این توافق -که از همان ابتدا معلوم بود که حاصل مطلوبی برای ما نخواهد داشت- به دست آید. این پروسه تقریبا بیشتر وقت کار در دولت یازدهم را به خود اختصاص داد و دولت مردان در این بازه زمانی به جای توجه به توان داخلی و حل مشکلات مردم به وسیله آن‌ها نه تنها از آن‌ها حمایت نکردند بلکه در سخنانی آن‌ها را کاسبان تحریم و دولت با تفنگ خواندند تا در نگاهی خوش بینانه به طرفین توافق جدا بودن راه خود از آن‌ها را نشان دهند.
امروز حتی پس از حصول توافق تنها به جز کمی حضور نمایشی برخی شرکت‌های بزرگ اروپایی و خروج دوباره آن‌ها برای کشور حاصلی به دست نیامد و شاید به واقع بتوان گفت که دولت تدبیر و امید بی نتیجه‌ترین و بی دستاورد‌ترین دولت در تاریخ جمهوری اسلامی است که به جای پاسخگویی به مشکلات موجود در حوزه مدیریت و اجرای کشور تنها به حاشیه سازی و انحراف افکار عمومی میپردازد.
حال موضوع به همین جا ختم نمی‌شود، زیرا که به دلیل همین بی توجهی‌ها و عدم توجه به بخش‌های دیگر به غیر از سیاست خارجی و حتی بی توجهی در سطح وزارت اطلاعات حاصلش آن شد که شاهد حضور جاسوسانی در دولت و حتی در تیم مذاکره کننده بودیم که در نتیجه آن اطلاعات مالی و بین المللی کشور در سیر همین سال‌ها در اختیار کشور‌های دشمن قرار گرفت و آمریکایی‌ها توانستند در حرکتی برنامه ریزی شده پس از خروج از برجام فشار‌ها بر کشور بالاتر رفت. آمریکا توانست حتی بسیار بیشتر از تحریم‌های دوره قبل ملت ایران را تحت فشار قرار دهد.
تلاش‌های دولت برای ایجاد یک نتیجه هر چند کوچک برای دو دوره تدبیر و امید به اینجا ختم نمی‌شود و دولتی‌ها باز هم در تلاشی واهی به جای توبه کردن از عملکرد غلط پیشین خود و نگاه به داخل و توجه به همسایگان به جای نگاه به دور دست‌ها هنوز هم در پی آن هستن تا با تصویب لوایح چهارگانه و پیوستن به کنوانسیون‌های بین المللی همچون پالرمو که باز هم باعث بیشتر شدن فشار بر مردم در نتیجه ایجاد محدودیت‌های مالی هستند و این نشان از آن دارد که دولت هنوز هم نمی‌خواهد مسیر حرکت خود را تغییر دهد.

حال با توجه به این شرایط که مردم در تنگنای اقتصادی تنها به دلیل سو تدبیر دولت هستند بسیار طبیعی است که نمایندگان مجلس شورای اسلامی که در واقع منتخبین مردم برای رساندن صدای آن‌ها به مدیران اجرایی کشور هستند باید با هدف سر و سامان دادن به وضع موجود کشور و یافتن راه حل‌هایی برای برون رفت از وضعیت کنونی بوده و با نقد سازنده و حتی سوال و استیضاح وی در جهت بهبود اوضاع بر آیند. در روزگاری که رسانه‌های اصلاح طلب با تاسی به استراتژی دولت روی به انحراف افکار عمومی میاورند و بجای اینکه در برابر مردم پاسخگوی حمایت‌های انتخاباتی خود از روحانی باشند عمل کردن مجلس به وظیفه اش را جناحی و باندی قلمداد می‌کنند.

 

اما جدای از همه شیطنت ها و تلاش هایی که برای به انحراف کشاندن جلسه سوال از رئیس جمهور شد، به شکر خدا این جلسه نمادی شد برای بروز ثبات و اقتدار در جمهوری اسلامی.

رهبر معظم انقلاب نیز با نگاه کردن به جلسه سوال از رئیس جمهور از این زاویه زیبا، درست یک روز پس از برگزاری آن جلسه و در دیدار با اعضای هیئت دولت فرمودند: جلسه دیروز مجلس نمایش اقتدار و ثبات جمهوری اسلامی ایران بود و خداوند به آقای رئیس جمهور و قوه مقننه خیر بدهد که مشترکاً چنین نمایش اقتداری را نشان دادند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: نمایندگان مجلس از رئیس جمهوری که با بیش از ۲۳ میلیون رأی انتخاب شده است، سؤال می کنند و رئیس جمهور نیز با خونسردی و متانت به سؤالها پاسخ می دهد و این معنای مردم سالاری دینی است.

رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به اینکه میان انتظارات نمایندگان و واقعیات موجود شکافی وجود دارد که باید پر شود، خاطرنشان کردند: مهم آن است که آنچه اتفاق افتاد، یک نمایش با شکوه از قدرت جمهوری اسلامی و اعتماد به نفس مسئولان بود.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه دشمن از جلسه دیروز به‌دنبال اهداف دیگری بود، افزودند: جلسه بسیار خوب دیروز هم رئیس‌جمهور و هم مجلس را تقویت می کند و زمینه ساز همکاری‌های بیشتر و نزدیک تر شدن دیدگاهها خواهد شد.