شیوه شفافیت آرا در مجلس کانادا و تونس چگونه است؟

 به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، براساس راهنمای اتحادیه بین‌المجالس در خصوص تجارب موفق پارلمانی و مردم سالاری در قرن بیست و یکم، نمایندگی جامعه متنوع و متکثر، شفافیت، پاسخگویی، در دسترس بودن و موثر بودن ۵ شاخص پارلمان مردم‌سالار و مطلوب است.

شفافیت یکی از لازمه‌های اثبات‌شده یک مجلس مطلوب است. شفافیت پارلمانی علاوه بر تحقق حق ذاتی مردم در آگاهی داشتن و نظارت بر وکلای خود، سبب افزایش اعتماد عمومی به این نهاد می‌شود.

شفاف‌شدن امور مجلس امکان اطلاع همه مردم از فرآیند قانونگذاری و نظارت بر آن را پدید می‌آورد. این امر ضامن سلامتی و ارتقای بهره‌وری در مجلس خواهد بود.

هرچند شفافیت پارلمان ارائه طیف وسیعی از اطلاعات (رای نمایندگان تا حضور و غیاب و نظام مالی مجلس) را شامل می‌شود، اما یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که همه پارلمان‌های جهان در خصوص انتشار و عدم انتشار اطلاعات آن سیاست‌هایی را وضع کرده‌اند، انتشار اطلاعات رای‌گیری در پارلمان است.

در میان روش‌های مختلف رأی‌گیری که پارلمان‌های دنیا اجرا می‌کنند، «رأی‌گیری مبتنی بر اسامی» بیشترین شفافیت را در مورد آرای نمایندگان دارد. این روش رأی‌گیری اطلاعات زیادی را درباره رفتار رأی‌دهی تک‌تک نمایندگان در اختیار افکار عمومی قرار می‌دهد. رأی‌گیری مبتنی بر اسامی به هرگونه رأی‌گیری گفته می‌شود که نتایج آرای (موافق، مخالف و ممتنع) همراه با اسامی نمایندگان ثبت و ضبط شود.

در پیمایشــی کــه وبسایت Legislative Openness Data Explorer بــا بررسی ۳۹ کشـور انجـام داده اسـت، مشخص شـده کـه ۲۹ کشـور از ایـن تعداد، دارای قوانین و الزامـات شـفافیت آراء نمایندگان خـود در صحن علنی پارلمان هستند.

از مجموع آنچه بیــان شــد، به‌نظــر می‌رســد دسترســی عمــوم مــردم بــه ســوابق رأی دهـی تمامـی نمایندگان پارلمـان و همچنین اطلاعات مربوط بـه رأی‌هـای ممتنع و غیبت‌هــا در رأی‌دهــی، از ویژگی‌های مهمــی است کــه هــر پارلمــان شفاف بایــد دارا باشــد.

در حال حاضر در مجلس شورای اسلامی اطلاعات آراء نمایندگان مجلس در هیچ سطحی به طور عمومی منتشر نمی‌شود و اخیرا تنها اطلاعات میزان مشارکت نمایندگان در رای‌گیری‌ها آن‌هم درصورت داوطلب بودن نمایندگان منتشر می‌شود.

در ادامه به بررسی نحوه‌ی ارائه اطلاعات آرا نمایندگان در برخی کشور‌ها می‌پردازیم.

شفافیت آرا نمایندگان در کانادا



برای مثال در کشور کانادا آرای نمایندگان به هر طرح به تفکیک اسامی آن‌ها در وب‌سایت openparliament.ca منتشر می‌شود. همچنین شما می‌توانید آرا منتشرشده مربوط به هر طرح را بر اساس تفکیک احزاب و گرایش‌های سیاسی موجود مشاهده کنید. مجموع آرای موافق و مخالف و نتیجه رای‌گیری مربوط به هر طرح نیز در این صفحه وجود دارد.

در بالای صفحه موضوع طرح مورد نظر و تاریخ و شماره جلسه رای‌گیری وجود دارد. همچنین لینکی در این صفحه وجود دارد که شما می‌توانید نظرات و صحبت‌های نمایندگان حول این طرح را بررسی کنید و با آرا نمایندگان موردنظر خود مطابقت دهید.

از فواید شفافیت آرا به صورت مطرح شده جلوگیری از دوگانگی بین گفتار و عملکرد نمایندگان می‌باشد. هم چنین این موضوع سبب می‌شود نمایندگان در مورد طرح‌ها مطالعه و کار کارشناسی انجام دهند چرا که رای آن‌ها ثبت می‌شود و نمایندگان با توجه به نتایج هر طرح باید نسبت به آرا خود پاسخگو باشند.

شفافیت آرا نمایندگان در تونس



در تونس نیز آرای نمایندگان به هر طرح به تفکیک اسامی آن‌ها توسط سایت «مرصد مجلس» منتشر می‌شود. این سایت به آدرس majles.marsad.tn زیرنظر یک سازمان مردم نهاد در تونس است که اطلاعات خود را به صورت سیستمی از پارلمان تونس دریافت می‌کند.

در این صفحه رای نمایندگان بر اساس جایگاه و صندلی آن‌ها در مجلس نیز به صورت نموداری ارائه می‌شود. همچنین آرا موافق، مخالف و ممتنع به تفکیک احزاب سیاسی نیز برای پیگیری رویکرد‌های حزبی نسبت به طرح‌های مطرح شده در مجلس قابل مشاهده می‌باشد.