رئیس سابق سازمان انرژی اتمی با طرح این مساله که کجای برجام میگفت : آب سنگین باید از کشور خارج شود؟ گفت: ۱۰ تن اورانیوم غنی شده و ۱۰۰ تن آب سنگین که از کشور خارج شد، چند سال طول میکشد تا دوباره تولید شود؟
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، فریدون عباسی رئیس سابق سازمان انرژی اتمی و رئیس انجمن هستهای در برنامه جهان آرا که شامگاه دوشنبه (۱۷ تیرماه ۹۸) از شبکه افق پخش شد طی سخنانی، ضمن گرامی داشت یاد و خاطره شهدای هستهای کشور، اظهار داشت: شهدای هستهای کشور زحمات زیادی در حوزههای هستهای، علمی، پشتیبانیهای فنی و اجرایی داشتند.
وی در پاسخ به این سوال که ما در برجام امتیازاتی را به طرف مقابل داده ایم تا تحریمها را بردارند، اما امروز که نزدیک به چهار سال از برجام میگذرد، خود اروپاییها اذعان دارند که تعهدات خود را عملیاتی نکردند، آیا بازگشت به قبل از برجام به لحاظ فنی خیلی ساده و با سرعت ممکن است یا خیر، افزود: آزموده را دوباره آزمودن خطاست. اگر به مذاکراتی که ما با سه کشوری که اکنون هم روبروی ما هستند یعنی آلمان، فرانسه و انگلیس -که محوریت کار هم با انگلیسیها- برگردیم میببینیم که از سال ۸۲ تا ۸۴ چه توافقاتی با آنها کردیم و چه نتایجی گرفتیم؛ این نباید برای جامعه ما درس میشد که آنها به تعهدات خود پایبند نیستند؟
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی ادامه داد: هرگاه ما توافقی با سه کشور مزبور داشتیم، در جلسات مختلف همین سه کشور پیش نویس قطعنامه را در شورای حکام آژانس بین المللی علیه ایران صادر میکردند. حال ممکن است اصلاحات و کلمات آن تغییر نیابد، اما این قطعنامهها تصویب هم میشد.
وی بر همین اساس اضافه کرد: ما از یک طرف مذاکره، عقب نشینی و تعلیق میکردیم - که در داخل کشور آن را تعلیق داوطلبانه نام گذاشتند- زمانی که این مذاکرات صورت میگرفت در دولت اصلاحات بود و رئیس تیم مذاکره کننده ما هم مشخص است. همین تیم که در سال ۹۲ مذاکره کردند همانها هم آن موقع هم حضور داشتند. انگار که مسائل سیاسی کشور مشق دوره اکابر است! همه سن بالا بودند و حال میخواستند در حوزه سیاسی کشور این گونه مشق و تمرین کنند؛ باید یک خرد جمعی وجود داشته باشد.
رئیس انجمن هستهای ادامه داد: به هر حال یک بار تجربه شد و به عبارتی تذکر هم گرفتند که این راه غلط است، اما این رویه در سال ۹۲ مجددا تکرار شد؛ حال جامعه خواست این فرصت را دوباره به اینها بدهد. آن موقع ما چه دستاوردی داشتیم؟ ۷ قطعنامه شورای حکام آژانس گرفتیم و آژانس در نهایت اظهار کرد که من از حل موضوع ایران عاجزم بنابراین پرونده را به شورای امنیت سازمان ملل فرستاد.
وی بیان کرد: در آخر دولت هشتم گفتند تعلیقها را برداشتیم و میخواهیم داوطلبانه آنها را حذف کنیم. آنها به خورد مردم میدادند که تعلیقات داوطلبانه بوده است، اگر داوطلبان بوده پس چرا در ابتدای دولت نهم ما قطعنامه شورای امنیت میگیریم؟
عباسی در ادامه سخنانش عنوان کرد: دولت هشتم زیاده طلبیهای این سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) را پاسخ نداده، قاطعانه برخورد نکرد و تعلیق کرد و قطعنامههایی که علیه ما داده شد، اما اقدام آنچنانی در مذاکرات صورت نگرفت؛ لذا قطعنامه پشت قطعنامه آمد و زمینه را برای شورای امنیت سازمان ملل فراهم کرد یعنی قطعنامهها مربوط به دولت بعدی نبود دولت بعدی باید میآمد و از آن امکان استفاده میکرد، اما، چون در آن زمان بیشتر تحریم شدیم، رشد بیشتری کردیم.
وی افزود: زمانی که تعلیق بوده و عقبنشینی کردیم رشد نداشتیم تازه فشار بیشتری هم متحمل شدیم؛ حال دوباره همان کشورها با ما روبرو هستند؛ تازه آمریکاییها هم در سال ۹۲ به آن اضافه شدند و اشکال این بود که بر مبنای یک نظریه پیش میرفتیم.
عباسی در همین رابطه بیان کرد: با همه مناقشات، یک دفعه همه چیز را روی میز گذاشتند و با چنین وضعیتی مذاکره کردند؛ یعنی ما در سال ۹۲ همه هستهای مان را تعطیل کردیم و از دست دادیم آن هم در مذاکرات اولی که آقای ظریف به ژنو رفت. آنها تمام دستاورد علمی و فنی را در دو صفحه گذاشتند و آمدند؛ یعنی در سال ۹۲ عملاً همه چیز از جمله سانتریفیوژها را هم تعطیل کردند.
وی ادامه داد: در شروع دولت آقای روحانی بنده به ایشان پیشنهاد دادم، کامل توضیح دادم که ۱۱ هزار سانتریفیوژ در زمان ما کار میکرده و حدود ۷ تا ۸ هزار سانتزیفیوژ نیز آماده راه اندازی داشتیم؛ میپرسند چرا اینها راه اندازی نشده؛ چون دنبال ماجراجویی که نبودیم، اثبات فناوری کرده بودیم.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: در زمان ما آقای جلیلی مذاکره میکرد؛ در آن زمان اقتدار جمهوری اسلامی در مذاکرات مشخص بود و هرگاه ایشان مذاکره میکرد یک دست آورد فنی جدید داشتیم از جمله افزایش ۵۰ درصدی غنی سازی. در عین حال غنی سازی را به ۱۲۰۰۰ رساندیم، فردو را راه اندازی کردیم و ۲۰ درصد را سه برابر کردیم. مگر ما میتوانیم نیازهای مردم را پاسخ ندهیم؟
وی افزود: در آن زمان متخصصان ما به صورت جدی کار کردند و انسجام مدیریت در کشور وجود داشت. در بخش فنی انرژی اتمی و شورای عالی امنیت ملی همه با هم هماهنگ بودند. دولت نیز با شورای عالی امنیت ملی انرژی اتمی هماهنگ بود، تازه همه کشور بسیج شده بود تا امکانات خود را به فراخور نیاز وارد کنند لذا دستاوردهای بسیار زیادی داشتیم.
عباسی تصریح کرد: در مذاکره این گونه بود که طرف مقابل اگر میگفت: سوخت نداشته باشید و غنیسازی نکنید و مثلا۲۰ درصد را کاهش دهید ما هم یک زنجیره خاموش میکردیم و در ازای آن میخواستیم که تحریم بانک مرکزی را بردارند. ما نیاز به رفع تحریمها داشتیم.
وی بیان کرد: اینها در همان دوره یعنی بین سالهای ۸۲ تا ۸۴ صداقت نداشتند و این بدعهدی همان موقع هم وجود داشت، اما چرا اینقدر کوتاه آمدیم. آیا روش کوتاه آمدن واگذاری تمام دستاوردها پاسخ میدهد؟ پاسخ قطعا خیر است. روش اقتداری جواب میدهد. وقتی همه دست به دست هم بدهیم و پیشرفت علمی و فنی، آن هم در دوره تحریم داشته باشیم اوضاع حل میشود.
عباسی در پاسخ به این سوال که به هر حال ما بعد از سالها امتیاز دادن در برجام و کاهش یک سری از توانمندیهای هستهای مان امروز تصمیم گرفتیم که در پاسخ بدعهدیهای آمریکا و اروپا تعهدات خود را کاهش دهیم، آیا به همین راحتی میتوانیم به عقب برگردیم یا خیر؟ آقای آشنا مشاور رئیس جمهور در همین رابطه توئیتی زده بود و گفته آنها که بهتان میزدند و هوار میکشیدند که دولت همه توان هستهای کشور را به باد داد، امروز کجا هستند که ببینند ایران با چه سرعت و کیفیتی غنی سازی و تولید آب سنگین خود را احیا میکند، تصریح کرد: این حرف در زمانی است که تقریبا همه مردم فهمیدند که برجام چه بوده و چه اتفاقی افتاده است. جهت اطلاع آقای آشنا باید بگویم اگر ایشان کارشناس بوده و متوجه این بحثها میشد که این حرفها را نمیزد؛ یعنی میگوید دستاوردها را دولت بر باد داده خوب قطعاً بر باد داده است. در سال ۹۲ تمام دستاوردهای ما را دادند رفت.
وی در پاسخ به این سوال که در سال ۹۲ در توافق ژنو به هر حال ما از ۱۹ هزار سانتریفیوژ به صفر که نرسیدیم، گفت: ما که نمیخواهیم بازی یا شو اجرا کنیم. قرار نیست شو هستهای به راه بیندازیم. میخواهیم درست کار کنیم و سوخت راکتور تولید کنیم که کاربرد در زندگی مردم داشته باشیم یا نه یک سری کارهای نمایشی و لوکس که فقط یک ۲۰ فروردین شود و شو دستاورد در جامعه اجرا کنیم. آیا این را میخواهیم؟ دستاوردها را نگاه کنیم و ببینیم در آن دوران چه بوده و اکنون چیست.
عباسی همچنین اظهار داشت: ما هم میخواهیم کشور را ارتقا پیدا کند و مردم رفاه داشته باشند، چرا بیاییم و سر مسائل راهبردی کشور بازی سیاسی در بیاوریم؟ مسائل راهبردی و قدرت اقتصادی کشور باید حفظ شود. میگویند ما خیلی راحت به قبل برمیگردیم؛ حتی گفتند ۴ روزه این امر ممکن است، شاید برای تصمیم گیری خوب باشد آن هم اگر جربزه اش وجود داشته باشد، اما سوال این است آیا جربزه و اراده سیاسی وجود دارد؟
رئیس انجمن هستهای ایران همچنین بیان کرد: ما ۱۰ تن اورانیوم غنی سازی شده را از کشور بیرون کردیم. این ۱۰ تن در چندین سال تولید شده که میخواهند آن را بلافاصله برگردانند؟ نزدیک ۱۰۰ تن آب سنگین خارج شده است چقدر طول میکشد ما به آن مقدار آب سنگین برسیم.
وی افزود: کارخانه ما سالانه حدود ۲۰ تن ظرفیت تولید آب سنگین دارد، یعنی حداقل در ۵ سال ۸۰۰ تن تولید میکنیم بعد در کجای برجام گفته شده که آب سنگین تان را از کشور خارج کنید؟ گفتند کف آن را باید در معرض فروش میگذاشتند. چه کسی گفته بود آن را در عمان بگذارید. این را چه کسی گفته بود؟ این کجا نوشته شده بود؟ از کجا اجازه گرفتید؟
وی در پاسخ به این سوال که شما میفرمایید که امتیازات فراتر از برجام دادیم گفت: بله؛ پس لازم نبود آب سنگین از کشور خارج شود و این باید نگه داشته میشد و بر اساس قیمت جهانی به فروش میرسید. کم کم هم میفروختیم، اما آیا باید آن را به خارج از کشور میبردیم؟
رئیس انجمن هستهای ایران ادامه داد: به ما تحمیل شده که اورانیوم غنی شده در کشور نگهداریم وقتی به ما تحمیل میکنند و در نتیجه آن را میپذیرند، باید در مذاکره بگویی که من صادر کننده اورانیوم غنی شده و آب سنگین شدم؟ خیر؛ بگویند ما طبق توافق باید این میزان اورانیوم غنی شده را از کشور خارج کنیم. چرا قبل از آن صادر نمیکردیم؟ چون ما میخواستیم حداقل به ۱۹۰ هزار سو برسیم.
عباسی همچنین افزود: برای اینکه ما به ۱۹۰ هزار سو برسیم باید اگر سانتریفیوژهای ما دو سو با شد نصف این یعنی نزدیک ۹۰ هزار سانتریفیوژ نسل یک داشته باشیم. اینطور هم نبود سانتریفیوژهای ما نزدیک ۱.۵ سو بود؛ بنابراین ما باید کار میکردیم. ما سانتریفیوژهای نسل دو را گرفته بودیم و راندمان آن حداقل سه برابر راندمان قبلی بود. ما از این رجوابِ صنعتی گرفته بودیم و خوشبختانه در اول مرداد ۹۲ حدود ۱۰ هزار دستگاه سانتریفیوژ نسل ۲ نصب شده و آماده راه اندازی داشتیم تا در مذاکرات از آن استفاده کنیم؛ کمی به ما فشار میآوردند دستگاههای جدید را راه میانداختیم و غنی سازی اورانیوم مان را افزایش میدادیم.
وی خاطرنشان کرد: ما سوخت تهران را هم علیرغم تحریم در همه ابعاد تولید کرده بودیم، این توانمندی کشور بود اینها را هم تعطیل کردند، سوخت اراک را هم ساخته بودیم. در آن زمان ماده مجتمع سوخت را تولید کرده بودیم؛ حال باید دید که این ۱۰ مجتمع چه بلایی سرشان آمده است. آیا در انبار است یا خیر؟ ما نیاز به ۱۴۰ مجتمع داریم. ما با آن سرعت پیش میرفتیم یک سال طول میکشید تا ۱۴۰ مجتمع سوخت بسازیم، راکتور به ۱۵۰ مجتمع سوخت مجهز شده و بقیه سیستمها را راه بیندازیم یعنی ما آخر سال ۹۲ قرار بود رآکتور اراک را با سوخت مجازی را بیندازیم، اما را تعطیل کردند و بعد از آن گفتند باز طراحی میکنیم؛ پشت پرده در این بازطراحی وجود دارد.
عباسی خاطرنشان کرد: بنابراین اگر بخواهیم رآکتور اراک را به جای قبلی باز گردانیم بتنهایی که در آن لولهها ریخته شده زمان میبرد، فردی مانند بنده میگوید نگران نباشید میتوان آن را از لحاظ فنی بازگرداند، اما این جای کار دارد، ولی مسئولان دولت به گونهای مبهم آن را مطرح میکنند. این مساله آنگونه که مطرح میکردند چیزی نبود که فقط یکی دو نفر بدانند؛ بنده، مدیران عامل آن رآکتور و کارشناسان هم آن را میدانستند. اینطور تبلیغ میشود که فقط یک سری افراد خاص آن را در کشور میدانند، اما اینگونه نیست. ما اینها را در رسانهها نمیگفتیم که برای کشور دردسر نشود و آژانس بخواهد ایراد اضافه بگیرد و یا در ۱+۵ بحث دیگر شود. اینها مغالطههایی بود که در این سفر صورت گرفته بود.
وی افزود: بنابراین اگر بخواهیم راکتور اراک را برگردانیم بهتر این است که به حالت قبلی برگردانیم. در همین رابطه در این ایام میبینیم که دو پهلو صحبت میکنند، یکی در نیویورک چیزی میگوید و فرد دیگری در انگلستان لندن چیز دیگری میگوید، در اینجا هم سخنگوی وزارت خارجه حرف دیگری میزند.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی ادامه داد: صحبت من این است که به نظر نمیآید اراده داخلی در این رابطه وجود داشته باشد. شورای عالی امنیت ملی یک مصوبه دارد و باید عین همان اجرا کنیم، آقایان چرا خلاف این مصوبه حرف میزنند؟ اینها تکلیف خود را با مردم روشن کنند یعنی بیایند و بگویند میخواهند به شرایط قبلی برگرداند یا راکتور بازطراحی شده را میخواهند تحویل دهند. راکتور است که میشود در آن پلوتونیوم تولید کرد؛ این آقایان قبلا هم میگفتند در این راکتور پلوتونیوم تولید میشود ما آن را تعطیل میکنیم، همین آقایان در صدا و سیما و مجلس آمدند برای اینکه برجام را جا بیندازد گفتند راکتور اراک چرنوبیل میشود.
عباسی در همین رابطه اضافه کرد: چرنوبیل یک راکتور سه هزار مگاوات ترمال (حرارتی) بوده که در اوکراین وجود داشت که نهایتا دچار حادثه شد. در آن راکتور نباید آزمایش انجام میشد؛ در اصل این یک قدرت بود، یک دستگاه آزمایشگاهی که نبود لذا خطای انسانی صورت گرفت، چون فرسوده بود و اتفاقی افتاد که دما بالا رفته و کنترل راکتور از دست نیروها خارج و منفجر شده و سوخته و در نتیجه رادیو اکتیو به هوا راه پیدا کرده و در جو پخش شد که بخشی از آن به کشور ما آمد (اما آثار آن کم بود) و بیشتر آن به سمت اروپاییها رفت و همه درگیر شدند.
وی افزود: بنابراین چرنوبیل یک راکتور ۳ هزار مگاواتی بود که ربطی به راکتور اراک ندارد؛ این جوسازیها دستور دشمن بود. یکسری افراد ممکن است نفوذ کنند و برای مدیران ما تصمیم سازی کنند که حرف در دهان آنها بگذارند. در دوره من هم اتفاق افتاد یعنی اینها به بنده توضیحاتی میدادند، اما این حرفها به گوش من نمیرفت. این راکتور اراک ۴۰ مگاوات ترمال است و نوع سنگین است، اما آن (چرنوبیل) گرافیت بود. آخرین استانداردهای آژانس در راکتور اراک به کار رفته است اصلاً امکان بروز حادثه در این راکتور وجود ندارد.
عباسی بر همین اساس اضافه کرد: ما همیشه میگوییم مرغ همسایه غاز است؛ چون میگویند سوخت آن ایرانی ست میگویند نباید باشد. ما که اکنون در تمام ابعاد صادر کننده تجهیزات نظامی هستیم؛ لذا رآکتور اراک به دلیل اینکه سوخت ایرانی داشت و اینها نمیخواستند کار کند، میگویند منفجر میشود، یک مسئول هم میآید و در مجلس میگوید این رآکتور، چون پلوتونیوم تولید میکند -و، چون پلوتونیوم در سلاح مصرف میشود- نباید باشد. مگر مسئله آنها داشتن سلاح ماست؟ کشور همسایه پاکستان هم سلاح دارد آن طرفتر هم کشور دوست مانند هندوستان هم سلاح دارد؛ اینها چه مشکلی برایشان پیش آمده؟ آنهایی که سلاح دارند در ۵۰ سال گذشته کدام دچار مشکل شدند؟
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی در ادامه با اشاره به اینکه ما اسرائیل را با سلاح هستهای که تهدید نمیکنیم، گفت: ما قطعا از قدرت نرم استفاده میکنیم، اگر رژیم صهیونیستی برای ما خط و نشان بکشد ما جور دیگری خدمت آن میرسیم و نیازی به سلاح هستهای نداریم و نمیگذاریم فلسطین اینگونه شود.
وی افزود: با چرنوبیل نشان در اصل میخواهند کارخانه را تعطیل کنند، اما باید بگویم پلوتونیوم واقعاً برای سلاح نیست. مردم بدانند اگر این اورانیوم در آن راکتور بوشهر قرار بگیرد و نوترون جذب کند پلوتونیوم تولید میشود، پس تولید پلوتونیوم مختص راکتور اراک نیست در راکتور بوشهر هم پلوتونیوم تولید میشود و فرق آن این است که اراک سوخت ایرانی دارد، اما سوخت بوشهر، چون از روسیه است باید به کشور خود برگردد، اما سوخت اراک خیلی فایده دارد و رادیو سوپهای مختلف از آن استخراج میشود که میتوان با آن تولید ثروت کرد.
عباسی تصریح کرد: ما امکان کار با سوخت کشورمان را نباید از دست دهیم چرا که پلوتونیوم سوخت راکتورهای آینده است و برای هزار سال و به عبارتی بیش از هزار سال کره زمین انرژی تولید میکند و این خیلی مهم است. چرا راکتور اراک تعطیل میشود؟ چون دستاورد ۲۰ سال شبیهسازی محاسبات و کارهای مختلف داشت؟ یعنی تیم سازنده یک رآکتور کم قدرت میشدیم که برای ساخت راکتور قدرت متوسط آماده شویم که این را از کشور گرفتند. اینگونه نیست که آقای آشنا و امثال او بگویند ما زود برمی گردیم؛ خیر اینگونه نیست که مانند شما هر کار سیاسی، هنری، فرهنگی آشوب و کنسرت و هر چیزی که در مملکت خواستید راه بیاندازید و بعد هم نیروی انسانی دوباره در حالت عادی برگردد؛ اگر نیروی انسانی به نظام پایبند نباشد و نظام انگیزه و امید به آن نیروی انسانی دهد راحت میشود به گذشته برگشت.
این دانشمند هستهای در پاسخ به سوالی درباره نیروهای انسانی در سازمان انرژی اتمی عنوان کرد: یک بخش پادمان در سازمان انرژی اتمی وجود دارد که ترجمه SafeGuard است که در آژانس وجود دارد و باید در کارهای هستهای که در کشور صورت میگیرد نظارت کند. قبل از اینکه موضوعات مطرح شود باید با اورژانس آن را در میان بگذارد و بخشی از آن به پروتکل الحاقی برمیگردد. اینها مصوبه مجلس ندارد یعنی باید حتما آن پروتکل الحاقی در مجلس تصویب شود و بعد بخواهد کدهای بعدی آن اجرایی شود. اکنون کشور ما داوطلبانه آنها را اجرا میکند.
وی در پاسخ به این سوال که یعنی کشور ما بدون اجازه تصویب مجلس این کار را انجام میدهد، گفت: بله همین طور است از آنجایی که مصوبه مجلس ندارد.
در ادامه مجری برنامه گفت: البته مصوبه مجلس گرفتن که کار سختی نیست؛ برای مجلسی که در ۲۰ دقیقه برجام را تصویب میکند دیگر مصوبه اینها کاری ندارد.
عباسی در ادامه پاسخ خود گفت: نباید به مجلسیها خیلی ایراد گرفت وقتی به آنها میگویند این تصمیم نظام است و آنها باور میکنند که نباید توقع آنها داشت. رشته آنها این نیست و تجارب شان هم متفاوت است. به عنوان مثال بنده با یکی از آنها صحبت میکردم درباره برجام و FATF میگفت: تخصص من چیز دیگری است و اینها را نمیفهمم بیا و برای من توضیح بده که بنده گفتم اتفاقا تخصص من در توضیح دادن به افرادی است که رشته آنها این نیست. پس تخصص شما چیست و برای چه نماینده مجلس شده اید؟ نمیشود که هر چیزی که استراتژیک است شما بگویید کار من نیست بعد هم رای مثبت بدهید. مثلا همه به FATF رای مثبت دهید. خوب قبل از آن تحقیق کنید؛ این نقیصه وجود دارد.
وی بیان کرد: به هر حال افرادی که دارای وجاهت در مملکت بودند و در راه اندازی برجام در مجلس خیلی موثر بودند و نمایندگان را منحرف کرده و اطلاعات غلط دادند و نمایندگان مجلس هم بر مبنای بحثهای آنها به عنوان کارشناس داشتند تصمیم گرفتند؛ به عنوان مثال یکی از این موارد چرنوبیل بود، آنها بحث چرنوبیل شدن اراک را مطرح کردند؛ لذا نمایندگان هم باور کردند و یا گفتند مائده آسمانی بود که آمریکاییها به ما گیر دادند که سانتریفیوژهای p۱ را تعطیل کنیم، عدهای در صدا و سیما گفتند روغن ریخته را نذر امامزاده کردیم. همانهایی که در ۹۲ تا ۹۴ این حرفها را برای جا انداختن برجام در جامعه مطرح کردند اکنون هم همان آدمها هستند. اینها که عوض نشده اند آیا ما باید مجدد به اینها اعتماد کنیم؟ همان آدمهای سال ۸۲ تا ۸۴ هستند که عقبنشینی کردند. مملکت چند بار میخواهد سکان این کشتی راهبردی را دست این افراد بدهد؟ اینها باید عوض شوند.
عباسی خاطرنشان کرد: آمریکا مجبور شد؛ چون ما او را در دولت دهم تحویل نمیگرفتیم. خیلیها حتی میخواستند با ما عکس بگیرند، اما متخصصان ما با اینها عکس نینداختند، خیلیها خواستند با آقای جلیلی خصوصی صحبت کنند، اما او راه نمیداد، این اقتدار جمهوری اسلامی بود. آمریکا وقتی میخواست از پیشرفتهای ما در تحریم جدید جلوگیری کند سر میز نشست، چون داشت از دایره سیاسی دنیا حذف میشد؛ او رقمی نبود که بخواهد جلوی ما بایستد. حال برجام امضا شده چرا رفتند و تعهدات فرا برجامی پذیرفتند؟ اولاً اگر اورانیوم ۲۰ درصد مشکل داشت که نمیرفتند و در پشت پرده در عمان و جاهای دیگر با آمریکاییها توافق کنند، گفتند به گونهای ببندید که آنها رفتن به سمت سلاح هستهای را عقبتر بیندازیم که رژیمصهیونیستی خوشش بیاید؛ آیا باز آمریکا به این امتیاز که جمهوری اسلامی در عمان به او داده بسنده کرد؟ ما این کارها را کردیم، اما آمریکاییها باز هم اکتفا نمیکنند چرا که مسئله موضوع هستهای نیست. مسئله ما به خصوص با سه کشور اروپایی و آمریکا اصلا هستهای نیست.
وی افزود: اگر مردم یادشان باشد بعد از برجام که قرار بود سیب و گلابی بدهد چه اتفاقی افتاد. در آخر هم گفتند اگر سیب و گلابی نداد سایه که دارد، زیرا این درخت از سایهاش استفاده کنید. این را همان فرستاده آلمانیها اخیراً گفت. چقدر وقیح است که ما را مسخره میکنند؛ آیا مردم دوست دارند مسئولانی که انتخاب کردند و دستگاه اجرایی کشور را دست آنها دادند توسط کشورهای اروپایی مسخره بشوند و این در شأن مردم ایران است؟
رئیس انجمن هستهای ایران بیان کرد: وقتی مسئولان ما مسئله واقعی را سیب و گلابی عنوان میکنند و میگویند فقط کمی زمان میبرد، حتما سیب و گلابی آن تحریم کشتیرانی و بانکها است و یا برقرار کردن دوباره تحریمهای ثانویه؟ مگه قرار نشد تحریمها همان اول برداشته شود؟ هر کشور دیگری بود اگر آن مسئول میآمد و در دید مردم علنی این حرفها را میزد و یکی از آن وعدهها عملی نمیشد استعفا میکرد. اما این رسم گویا در ایران وجود ندارد.
وی همچنین عنوان کرد: هرچه مسئولان کار خبط و خطا میکنند باز هم با همان روال ادامه میدهند. در سپهر سیاسی کشور باید افرادی که انقدر وعده و وعید میدهند تکلیفشان مشخص شود که باز هم بمانند و ادامه دهند یا حداقل خودشان به زبان خوش بگویند ما اشتباه کردیم و راهی که رفتیم غلط است و خداحافظی کنند. این را که میتوانند بگویند اشکالی ندارد یعنی خورده به آنها نمیگیریم، یک نظریه غلط بوده و نتیجه نداده؛ آنها تلاش خود را کردند حال باید بروند و اجازه دهند افراد دیگری کار مملکت را ادامه دهند و فکری به حال گرانی و تورم کنند.
وی با انتقاد از وعدهای که درباره دلار داد شد، گفت: به نظر شما نمیشود کسی دلار را ۵ هزار تومان کنند؟ مگر اینها نیامده بودند که دلار ۵ هزار تومان شود چه طور شد که تا ۱۸ هزار تومان هم رفت مردم برای چه بود که باید این فشارها را تحمل کنند؟
در ادامه مجری برنامه امتیازات هستهای داده شده را یادآوری کرد، که عباسی در ادامه پاسخ داد: امتیازات هستهای را هم دادیم. جماعتی که رفتند در سال ۹۲ همه دستاورد هستهای را دادند.
عباسی با اشاره به اینکه محدودیتهای برجام بیشتر مجازات مجرم است، گفت: در مسئله ابعاد نظامی احتمالی پرونده ایران در واقع «احتمال» آن را برداشتند و تبدیل به نظامی کردند. گزارش سال ۲۰۱۵ آقای آمانو را بخوانید که زیربنای برجام قطعنامه ۲۳۳۱ و بیانیه ۱+۵ است؛ یعنی پرونده ما بعد از سالها که میگفتند احتمالیست دیگر آن را در حد امکان سنجی کردند. آقای آمانو را در گزارش خود نوشت که استنباط ما این است که ایران فعالیت کرده و در حد امکان سنجی است. فرض کنیم ایران این کار را کرده باشد مگر بوش ما را به سلاح هستهای تهدید نمیکرد؟ مگر رژیم صهیونیستی ما را تهدید نمیکند؟ فرض کنیم ما بخواهیم هدفمند کار هستهای انجام دهیم. اگر ما پدافند هستهای داشته باشیم حرام است و نمیسازیم.
وی افزود: فرض کنید در حوزه پدافند مملکت ما باید بداند سلاح چیست که بخواهد با آن پدافند کند؛ باید بداند که اثر آن چیست. چرا ما باید در مقابل این مجازات شویم چرا ما باید پلوتونیوم نداشته باشیم و انرژی نسل آینده کار نکند؟ حال اینها را پذیرفتیم و رفتند پرونده را تمام کنند. پس چرا سراغ بحث موشکی ما آمدند؟ فکر میکنید چه کسانی اینها را اجرا میکنند. اینها در شعارهای انتخاباتی در داخل کشور درباره شوهای موشکی حرف میزدند، ۲۰۳۰ را چه کسی اجرا میکرد؛ FATF را چه کسی امضا کرد و پافشاری میکند که در مجلس تصویب شود؟ اینها خواسته غربیها را در کشور بی سر و صدا اجرا میکردند و نمیخواستند مجلس نظر دهد، مانند برجام. آیا واقعاً برجام توانست نظر طرف مقابل را جلب کند؟ هر روز تحریم به هر بهانهای اضافه شد؛ پس قوه قانونگذاری کشور باید درست تصمیم بگیرد و جلوی نظرات شخصی و تصمیمات قبیله و طایفهای را بگیرد.
وی در پاسخ به این سوال که اکنون وضعیت نیروی انسانی ما بعد از چند سال تلاش هستهای چگونه است؟ گفت: اگر بحث دانشگاهی را بخواهید که باید بگویم از سال ۹۲ به بعد بودجه لازم به بخش هستهای تعلق نگرفته است. دولت در این رابطه زیرکی میکند و برخی موارد، نانوشته به صورت تحریمهای داخلی اعمال میشود. یک نفر را پیدا کنید که بگوید یک ریال بودجه تحقیقاتی در اختیار شما قرار داده ایم.
عباسی با طرح این سوال که آیا بنده در انرژی اتمی مملکت نمیتوانستم کمکی بکنم مثلاً مشاور باشم؟ افزود: اصلا از من مشورت نگرفتند یا حتی تلفن بزنند سوال کنند و بگویند تا این موقع چه میکردی؟ اصلاً به من پیشنهاد یک پروژه تحقیقاتی هم ندادند. به همکاران اتاقهای مجاور بنده و استادهای هستهای هیچ پیشنهادی ندادند در بخش راکتور ما فقط مقاله نظریه میدهند.
وی با اشاره به اینکه تکنولوژی نیروگاه در دانشگاه وجود ندارد، تصریح کرد: مشکل ما محاسبات نوترونیک نیست که شبیه سازی کنیم، افراد باسوادی داریم لذا آن اراده واقعی وجود ندارد؛ شما باید به استاد دانشگاه پروژه بدهید که در آن پروژه نیروی انسانی تربیت کند اساتید ما از جان خود مایه میگذارند، هم جانشان در خطر است و هم زندگیشان را در پای این قضیه گذاشته اند. آنان جان خود را کف دستشان گرفتند و کار میکنند، اما بودجه، توجه لازم و امکانات آزمایشگاهی را در اختیار ندارند به ویژه در یک سال گذشته که قیمت مواد و تجهیزات فرآوری شده است، همان پادمان میگوید اگر میخواهید مقاله بدهید ما باید حتما ببینیم.
وی افزود: متاسفانه نگاه فقیه اندر سفیه به هستهای ما میاندازند و میگویند که شما قدرت مقاله دادن در ژورنالهای بین المللی را ندارید؛ میپرسند چقدر ارجاع دارید، اینها به درد مملکت نمیخورد هر چند در جای خود خوب است، اما اگر بخواهیم در این چیزها توقف کنیم همه استادهای ما مقاله میدهند که به درد من نمیخورد.
عباسی تصریح کرد: سوال اینجاست فرض میکنیم اصلاً بین دانشجوها نیرو تربیت کنیم، اما دانشجوی ما چه امیدی داشته باشد؟ دانشجوهایی که میآیند خوب هستند، اما رتبههای بالای کنکور فوق لیسانس نیستند هرچند در آن زمان بودند چراکه دانشگاه آزاد به هم اطلاعات میدهند. حتی اگر هم بخواهند وقتی ببینند دولت دیگر برنامه هستهای ندارد، این رشته را انتخاب نمیکنند و این انگیزه از بین میرود. به هر حال خالی که نمیماند ما سر کلاس درس میدهیم و دانشجویان هم خوب هستند ما آنها را تقویت میکنیم، اما نیروی انسانی در این گونه موارد آسیب میبیند.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی ادامه داد: برخی میگفتند بیایند دانشکده ما را ببینند تا از تحریمها خارج شویم. بنده به آنها گفتم اشکال شما از دانشکده هستهای نیست بلکه از مسجد ماست! فکری به حال این مسجد کنید چرا که گنبد و گلدسته این را به عنوان راکتور هستهای در سایت نشان میدادند حتی آن را به عنوان مرکز هستهای نشان داده بودند. به هر حال این نیروی انسانی مهم است. ما در مدت زمان کوتاهی میتوانیم بازیابی کنیم، اما مدیریت سازشکار هیچ وقت حاضر نیست انقلابی و بسیجی عمل کند.
وی ادامه داد: در سوخت اصفهان بنده ساعت سه صبح رفتم، چیزی که دیدم این بود که آنجا جبهههای جنگ بود مانند عملیات بیت المقدس در آزادسازی خرمشهر؛ فقط نوع لباسهای آنها نظامی و خاکی نبود بلکه روپوش پوشیده بودند و در آن تایم کار میکردند که مشکل ساخت سوخت تهران را حل کنند. این فضا اکنون وجود ندارد چرا که مدیریت نمیخواهد. عمدتا افرادی که نصب میکنند میگویند ما کسی را بیرون نکردیم. شما میدانید یک آدم متعهد متخصص چه کاری میکند؟ این فرد متخصص را به طور خزنده بیرون میکنند برای این که نگویند از هستهای او را بیرون انداختند. در درجه اول اطرافیان او را اخراج میکنند بعد میگویند اینها قراردادی بودند؛ اصلا همه در سازمان انرژی اتمی قراردادی هستند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا شما به طور مشخص به اخراج همکار آقای احمدی روشن اشاره میکنید، گفت: بله، اما تنها همکاران احمدی روشن نبودند، چراکه پدر این شهید فقط همکارهای فرزند شهید خود را میشناخت و در این رابطه حرف میزد شاید در پاسخ بگویند که تنها این شش نفر بودند؛ خیر در جاهای دیگر هم افراد بودند که به اندازه اینها مطرح نشدند، چون این افراد از نزدیکان احمدی روشن نبودند.
وی با طرح این مطلب که شما فکر میکنید قائممقام بنده کم آدمی بود، گفت: فکر میکنید دشمن نمیخواست او را ترور کند؟ البته او در جاهای دیگر مملکت کار کرد و کشاورزی خود را احیا کرد، من از او خواهش کرده بودم که بیاید تا به ما کمک کند او سالها در زمینه زحمت کشیده بود. بقیه هم هستند. شما فکر میکنید ما دیگر مثل شهید شهریاری نداریم؟ شاید این گونه دانشمند کم باشند، اما شهریاری بخیل که نبود، قطعاً علم خود را توزیع کرده بود شهید شهریاری پایه گذار انجمن هستهای ایران بود و در کارگاههای آموزشی بیش از ۵۰۰ شاگرد را تربیت کرد.
عباسی ادامه داد: رژیم صهیونیستی این را بداند که ما نیرو زیاد داریم، اینها اگر آن نامه مقام معظم رهبری به رئیس جمهور را در دستور کار خود قرار میدهند یعنی بگویند سمعاً و طاعتا دولت در اجرای برجام کار کند اشکال ندارد، اما آن ۲۸۵ باید اجرا شود. اگر انرژی اتمی آن ۲۸۵ اصل را اجرا کرده با توان تخصصی کشور بلافاصله آن را به قبل برمی گردانیم. اگر مدیریت عوض شود و مدیریت تنشزدایی وجود نداشته نباشد، ما در دانشگاهها اساتید، دانشجو و کادر تخصصی که در کشور داریم به سرعت مسائل را برمیگردانیم و این عقب افتادگی را جبران میکنیم.
در بخش پایانی برنامه مجری برنامه جهان آرا این سوال را مطرح کرد که آیا ما زمان مناسبی را برای کاهش تعهدات خود انتخاب کردیم یا بهتر بود زودتر انجام میدهیم، گفت: به نظر من اگر طرف مقابل، فقط اروپاییها باشند آنها اقدامات ما را خیلی جدی نمیگیرند چرا که قوانین ما را میدانند و در جریان مصوبات مجلس و ابلاغیههای دولت هستند و میداند دولت ما کدام را اجرا میکند و کدام را خیر؛ مثلا همان درباره نامه رهبری به ریاست جمهوری، بنده به یکی از مدیران انرژی اتمی توصیه کردم که این نامه را بگیرید و آن را اجرا کنید، زیرساختهای آن ایجاد کنید که بعد از ۸ سال بتوانید این کار را انجام دهید در این زمینه هیچ محدودیتی ندارید بروید و کار کنید؛ فردای آن روز سخنگوی سازمان به ما میگوید همه اینها را کاملاً انجام دهیم، اما ما تیم راستیآزمایی داریم تا پیگیر و ناظر اجرای برجام شویم چرا که مجری خود نباید ناظر باشد.
وی افزود «ما پیشنهاد دادیم تا بررسی و ارزیابی شود که ببینیم نامه مقام معظم رهبری را اجرا کردند یا خیر، نباید آن را امنیتی کنند چرا که چیزی برای از دست دادن ندارند. چون همه اطلاعات آن را خارج دارد.»
عباسی با اشاره به اینکه با امنیتی کردن مسائل و پنهان کردن آنها از مردم، مملکت پیشرفت نمیکند، بیان کرد: ما باید از بخشهای مختلف انرژی اتمی بازدید کرده و به بقیه کشور گزارش دهیم، حال اگر شورای عالی امنیت ملی صلاح بداند آن را در روزنامهها بزنیم، ما در این رابطه قانون داریم. این قانون ۲۵ مهر ۹۴ ابلاغ شده است، در راستای آن دستگاه اجرایی و دولت چه کار کرده است؟ بند ۷ قانون میگوید دولت و قوای مسلح کشور موظف هستند به منظور حراست از امنیت و منافع ملی کشور و حمایت از متحدان در مقابل مقابل تروریسم اقدامات لازم را انجام دهند.
وی افزود: ما برای اینها قانون داریم و تدابیر لازم را نسبت به تقویت توانمندیهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران در همه زمینههای آفندی و پدافندی از جمله هوایی، دریایی، زمینی، موشکی و ایجاد پدافند باید انجام شود. در مقابل حمله هستهای که طرف مقابل تهدید میکند چگونه میخواهیم دفاع کنیم؟ باید در این زمینه کار شود چرا که مصوبه مجلس است. همچنین در ساخت پیشرانها باید جدی باشیم. ما که نمیخواهیم شوخی کنیم. پیشران ساختن که ساده نیست.
عباسی بر همین اساس اضافه کرد: درمقابل بدعهدی آمریکاییها و تهدیداتی که میکردند رئیس جمهور ما به انجمن انرژی اتمی نامه نوشت که امکان سنجی کنید؛ امکان سنجی به چه درد میخورد؟ این امکان سنجیها قبلا صورت گرفته است و در رابطه با ساخت آن غنی سازی اورانیوم به این گونه موارد باید پیشبینی شود. مردم بدانند غنیسازی بالای ۲۰ درصد به درد هم این نشانههای هستهای میخورد و موارد دیگری که لازم است نوشته شده؛ ما باید تصویربرداری نوترونی که توانایی آن را در اندازه گیری محاسبات و شبیه سازی را بالا ببریم چرا که اگر بخواهیم رآکتور طراحی کنیم باید در زمینه نوترون درجه یک باشیم که هستیم آن هم به همت شهید شهریاری شهید علی محمدی.
وی ادامه داد: در این قسمتها افرادی تربیت شدند که خیلی از آنها در انرژی اتمی نیستند که مسئله را دولتی و امنیتی و فرد را بیچاره کنند؛ آنها آزادردندف همدیگر را کمک و حمایت میکنند اگر رژیم صهیونیستی میخواهد بترسد همین جا بترسد چرا که ما خیلی از این افراد داریم. در زمینه پزشکی و هستهای نیز با قوت و جدیت باید برنامهریزی شود در اینجا دو سال وقت دادند در این قانون درباره رآکتور آب سنگین صحبت شده؛ حال دولت بگوید در مقابل این قانون چه کار کرده است که اینها فشار گذاشتند و تحریم کردند. خود دولت آسیب دیده و با اداره کشور مشکل دارد چرا قانون را اجرا نمیکند؟ انرژی اتمی وزارت خارجه این قانون را ندید گرفته است، چرا از ظرفیتهای کشور درست استفاده نمیکنند.
وی در پاسخ به این سوال که از شما میگوییدهایی که اکنون انجام میشود نه تنها دیر است بلکه بازدارنده هم برای اروپاییها نیست گفت:خیر آنها میگویند ایران برای حفظ آبروی این کارها را انجام میدهد.
عباسی در پاسخ به این سوال که چند روز قبل اعلام کردیم که سخنگوی سازمان انرژی اتمی اعلام کرد که یکی از کارهایی که در برابر بدعهدی آمریکا و اروپا بر میداریم این است که مواد غنی شده خود را از مرز ۳۰۰ کیلو فراتر میبریم در حالی که طبق آن باید در برجام باید این مقدار مواد میداشتیم، اما ظاهراً این امتیازاتی بوده است که ما فراتر از آن عمل کردیم گفت: این هم مانند همان قضیه سوختهای تهران بود. چه بلایی سر آن میآورند که آمریکاییها خوششان بیاید چه کسی گفته از زیر ۳۰۰ کیلو؟ ما باید و ذخایر اورانیوم خود را زیاد کنیم. اما من نظرم این است که ما باید غنی سازی اورانیوم را شروع و ذخیره کنیم؛ اگر ما بودیم اینها را همه تبدیل به کیک زرد ۲۰ درصد میکردیم و از آن سوخت میساختیم، چون راکتور تهران لازم داشت اکنون اینها را باید تولید کنیم تا ۲۰ درصد غنی شده را ایجاد کنیم. اعلام کردند این عدد ۶۰ روز نیاز دارد اینها شوخی است که بگوییم دو روز دیگر کار را شروع میکنیم، باید واقعاً شروع کنیم و فضا را از این حالت بچگانه بیرون بیاوریم.
وی افزود: آنجا بازی میکنند اصلا ایزوتوپ پایدار یک شوخی است مانند اینستکس. این توافق پایدار یک شوخی تلخ است که ۸۰ متر زیر زمین را بخواهیم ایزوتوپ پایدار تولید کنیم. چرا ایزوتوپ پایدار را در خنداب اراک را انجام نمیدهیم؟ اشکالی دارد در آنجا این کار را انجام دهیم؟ افراد فهیمی در آنجا هستند آنها شروع کننده ایزوتوپهای پایدار بودند. مردم بدانند و متخصصان خوبی داریم چرا دانشگاه اراک را انجام دهید ما داشتیم در دانشگاهها این کار را انجام میدادیم. ایزوتوپ پایدار است و هیچ هستهای خاصی ندارد فردویی که اینقدر اهمیت داشت و خارج چشم دشمن بود و میتوانست بازدارنده باشد را تبدیل به این کردیم که ایزوتوپ اورانیوم کار کنیم.
عباسی تصریح کرد: این بیشتر مصرف داخلی دارد که بگویند ما آن را تعطیل نکرده ایم، اگر تعطیل نکردند بروند و آنرا گاوداری کنند و برایشان شیر بدهد در زیر زمین خنک است گاو خوب شیر میدهد پس بهتر است که آن را تعطیل کنیم و مردم از شیر و لبنیات آن استفاده کنند. ایزوتوپ پایدار را برای چی آنجا میبرید. من هم تذکر دادم که این کارها را نکنید، اما این کار را میکنند.
وی در پاسخ به این سوال که چرا اینستکس یک شوخی است گفت:من از یکی از اعضای تیم مذاکره کننده سوال میکنم و بهتر است یکی از اعضای راس آن توضیح دهد؛ قرار بود در ژنو یک، ۴.۲ میلیارد دلار بگیرد آن هم در چهار ماه، یعنی ماه یک میلیارد دلار بگیریم آنهایی که انقدر خارج زندگی کردند زبانشان خوب است و ادعا دارند و سفیر میشوند و نماینده جمهوری اسلامی در نیویورک میشوند یعنی نمیدانستند که پول چگونه نقل و انتقال پیدا میکند؟ اینها باور کردند که ۱۴ میلیارد دلار میگیریم. در نتیجه این را به بانکی محول میکنند که روزی یک میلیون دلار میتواند جابجا کند یعنی یک سال میگذرد تا ۳۶۵ میلیون دلار به ما بدهند. این شوخی نیست.
وی بیان کرد: آنها همانهایی هستند که اگر کلاه سرتان گذاشتند؛ مگر در برجام نگفتید که تحریمها همان روز اول برداشته میشود که این اتفاق نیفتاد باز هم با همان افراد و به همان شکل مذاکره میکنید؟ حال اینستکس را باور کردید. روحانی زمان خرید تا انتخابات ۹۶ فرا برسد. حال که رای آوردی بحثها را ول کن و حال که سرکار هستی به این جریان خروشان انقلابی به پیوند و محکم بایست مردم هم پشت سر شما هستند.
وی به در پاسخ به این سوال که پیشبینی شما این است که عملا از این هم چیزی به دست نمیآوریم؟ گفت: اینستکس چیزی ندارد این یک ابزار مالی است که میخواهد راهی برای ما باز کند تا ما نفتمان را در جای دیگری به فروش برسانیم. با این حال باید التماس و خواهش کنیم که این پول را به حساب این شرکت بریزد چرا که ما تحریم بانکی داریم و نمیتوانیم پول را مستقیماً به حساب بریزیم اروپاییها هم که نفت را از ما نمیخرند و قرار شد اگر نفت فروختیم این پول را در آن به حدود ۴ میلیون دلار برای غذا و دارو مصرف کنیم.
وی بیان خطاب به رئیس جمهور کرد: دیگر بس است؛ رنو و پژو و اینگونه شرکتهای دیگر همه بردندو خوردند و به تعهدات خود عمل نکردند. تا کی میخواهی با مکرون تلفن صحبت کنی و زمان بخری؟ روی۲۰ درصد بایست و ببین آنها چگونه میدوند و با ما مذاکره میکنند و میگویند توروخدا این کار را نکن. در این صورت بالای ۲۰ درصد غنی سازی را از آژانس مطالبه میکنیم و میگوییم این کار را انجام بده وگرنه خودمان تولید میکنیم. پس ما از آنها این گونه استفاده میکنیم.
عباسی در همین رابطه تصریح کرد: مردم بدانند که سانتریفیوژ آی آر در اصل مربوط به دولت دهم است، دولت دهم روی این مسائل جدی بود و قرار بود اینها را بازبینی کند یعنی سوی ۱۶ آن آماده شده بود. بنده همه اینها را به رئیس جمهور فعلی گفتم که اجازه بده من اینها را استارت کنم شما با دست پر مذاکره کن، اما نه تنها قبول نکرد بلکه ما را سر کار گذاشت؛ بنابراین ما متوجه شدیم موضوع چیست لذا فشار نیاوردیم.
وی در خاتمه در پاسخ به این سوال که امروز وضعیت هستههای ما در صورت ادامه زمان تفکر پیشرفته هستهای چگونه بود گفت: ۸۶ درصد پیشرفت در راکتور اراک داشتیم. راکتور در آخر سال ۹۳ با سوخت اصلی باید راهاندازی میشد. اگر ما با روسها کار کرده بودیم همان روند ادامه داشت و راکتورهای ما ۷۰% ساختشان تکمیل شده بود. اگر غنی سازی را ادامه داده بودیم اکنون نسلهای سانتریفیوژ سوی ۲۴ ما حدااقل چند آبشار کار میکرد وسوخت را کامل کرده بودیم و در غنی سازی کشورهای درجه یک دنیا میشدیم؛ در حوزه پرتوها در زندگی مردم جهش میکردیم و در ساخت شتابدهنده حتماً جزء کشورهای سازنده و صادر کننده شتاب دهنده ذرات بودیم.