احتمال وجود سیاره‌ای با موجودات زنده مانند زمین در کهکشان / خورشید، سرانجام سیاره عطارد و زهره را می‌بلعد

محمدتقی میرترابی عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا(س) در گفتگو با خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو؛ درخصوص نحوه تشکیل منظومه شمسی و مطالعات جدید بر روی آن، اظهار کرد: خلقت کل منظومه شمسی نسبت کل عالم هستی جدید بوده و مربوط به لحظات اولیه خلقت عالم نیست؛ از طرفی در گذشته اطلاعات چندانی از این منظومه در دست نبود، اما دانش امروز کیهان شناسی خصوصا در سه دهه اخیر و از اواخر دهه ۸۰ میلادی تا به امروز، تحولات اساسی پیدا کرده است.

میرترابی ادامه داد: دانشمندان بر اساس مطالعات با بررسی تابش زمینه کیهانی به بسیاری از اتفاقات اولیه کیهان پی برده‌اند، همچنین اخترشناسان با بررسی توزیع کهکشان‌ها در عالم به تحولات گرانشی نتایج جالب توجهی به دست آورده‌اند.

وی افزود: با تحول ستاره‌های پرجرم مخصوصا ستاره‌های پرجرمی که به مراحل نهایی عمر خود رسیده و منفجر می‌شوند توانستیم دورترین نقاط عالم را ببینیم و به پاسخ بسیاری از سوالات پی ببریم، مثلا اینکه چگونه زمین در حال انبساط است؟ زیرا بر خلاف تصور قبلی ما که فکر می‌کردیم روند انبساط زمین کند است، اما مطالعات نشان می‌دهد انبساط زمین سرعت بیشتری گرفته و هنوز دانشمندان نمی‌دانند که علت این سرعت چیست و از آن به عنوان انرژی تاریک یاد می‌شود که مقدار آن نیز زیاد است.

این اخترشناس در تعریف ماده سیاه گفت: در عالم دو نوع ماده وجود دارد ماده سیاه و ماده روشن. ماده روشن که شامل ستاره‌ها، کهکشان‌ها، اقمار، سیارات و ابر‌های سماوی می‌شود تنها ۴ درصد از کل عالم را در بر گرفته‌اند و ۹۶ درصد دیگر مجموع انرژی تاریک و ماده تاریک است.

عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا(س) در تشریح ماده تاریک و انرژی تاریک تصریح کرد: ماده تاریک را تا حدود زیادی می‌شناسیم، هر چند که هنوز نمی‌دانیم منشا اصلی آن چیست، اما با رفتار آن آشنا هستیم، زیرا رفتار آن‌ها مثل یک ماده است، اما تاریک و سرد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا نابودی ستاره خورشید و سیاره زمین قابل پیش بینی است، تاکید کرد: آینده خورشید مشخص است. دانش اخترفیزیک به ما می‌گوید خورشید ۵ میلیارد سال دیگر عمر خواهد کرد و در اواخر عمر خود منبسط می‌شود و ممکن است سیاره‌های عطارد و زهره را نیز ببلعد و احتمالا به زمین نیز در آن دوران بسیار نزدیک خواهد شد البته در آن زمان به دلیل گرمای بیش از حد برروی کره زمین هیچ حیاتی وجود نخواهد داشت. خورشید با یک انفجار نه چندان قوی منفجر خواهد شد و بازمانده آن یک هسته‌ی داغ خورشید و به اندازه زمین خواهد بود و این هسته به کندی سرد می‌شود.

میرترابی در خصوص پیش بینی تقریبی زمان نابودی زمین نیز اظهار کرد: نابودی حیات در زمین می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، اما نابودی خود سیاره زمین اگر به دست بشر رخ ندهد، قطعا این زمین تا ۵ میلیارد سال دیگر پا برجا خواهد بود، البته نیرو‌های جزر و مدی ممکن است تاثیری داشته باشند، اما این روند تاثیرگذاری به قدری کند است که اصلا مورد محاسبه قرار نمی‌گیرد؛ مثلا ممکن است طی ۴۰۰ میلیون سال تنها ۳۰ تا ۴۰ روز از زمین در طول یک سال کند شود و یا نهایتا ممکن است دوره تناوب زمین و ماه یکسان شود که خیلی تاثیری بر نابودی زمین نمی‌گذارد و فقط طول شبانه روز زمین یک ماه شود و این اتفاقات نمی‌تواند حیات در زمین را نابود کند.

وی افزود: در مورد پیدایش کیهان قسمت عمده اطلاعات ما از بررسی تابش زمینه کیهانی به دست آمده و بخشی از آن هم بر اساس مطالعات کهکشان و توزیع ماده در عالم است، البته دقیق‌ترین اطلاعات را مطالعه بررسی تابش زمینه کیهانی در اختیار ما قرار می‌دهد که بر اساس کیهان شناسی است، یعنی دانش بررسی تحول عالم از لحظه اول تا به امروز که با علم اخترفیزیک متفاوت است، زیرا اخترفیزیک شناسان از روی رصد مستقیم خورشید و ستاره‌های اطراف خورشید که در دسترش بشر قرار دارد آن‌ها را مورد مطالعه قرار می‌دهند.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: دانش اختر فیزیک از دانش کیهانی بیشتر است، زیرا ستاره‌ها در دسترس هستند، تا جایی که حتی در یونان باستان نیز بر روی ستاره‌ها مطالعه می‌شد، اما کیهان شناسی از قرن بیستم آغاز شده و علم جدیدی به حساب می‌آید.

 
عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا(س) در پایان با اشاره به اینکه امکان حضور موجودات زنده دیگر در منظومه شمسی وجود دارد، خاطرنشان کرد: البته با توجه به این که هیچ چیز در منظومه شمسی خاص نیست بنابراین احتمال وجود سیاره‌ای مثل زمین و موجود زنده و هوشمند هم است، اما ما هنوز اطلاعاتی از آن نداریم و اگر هم باشد امکان برقراری ارتباط با آن‌ها بسیار سخت است.