سود قاچاق سوخت در ۲ سوی مرز

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، تفاوت زیاد قیمت سوخت در ایران با کشور‌های همسایه که تا ۱۵ برابربیش از ایران است، همچنان قاچاق بنزین و گازوئیل را جذاب نگه داشته است. حتی رشد نرخ ارز از ۴ هزار و ۲۰۰ به بیش از ۱۱ هزار تومان هم تنها بخشی از حاشیه سود قاچاقچیان را از بین برده است.

براساس داده‌های آماری قابل استناد، درحالی که هر لیتر بنزین و گازوئیل در کشورما به ترتیب هزار و ۵۰۰ تومان عرضه می‌شود، این فرآورده‌های نفتی در شش کشور همسایه ایران چندین برابر است به‌طوری که نرخ بنزین در این کشور‌ها حداقل ۵ هزارو ۸۰۰ تومان و حداکثر ۱۶ هزار و ۶۰۰ تومان است. دامنه این نرخ برای گازوئیل نیز در شش کشور همسایه ایران ۴ هزار و ۷۰۰ تا ۱۵ هزار و ۱۰۰ تومان است.

این اختلاف قیمتی زیاد قاچاق سوخت به آنسوی مرز را با هر روشی جذاب و اقتصادی کرده است. براساس گفته‌های علی مؤیدی، رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، سال گذشته به‌طور متوسط روزانه ۱۱ میلیون لیتر سوخت به خارج از کشور قاچاق شده که در سال‌جاری این میزان به ۸.۵ میلیون لیتر کاهش یافته است.

اگر قیمت هر لیتر سوخت (بنزین و گازوئیل) را ۷۰۰ تومان درنظر بگیریم، خروج این رقم سوخت از کشور روزانه ۶ میلیارد تومان ارزش پایه دارد که ماهانه ۱۷۸ میلیارد تومان و در سال ۲ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان می‌شود. این درحالی است که این ارقام برمبنای قیمت داخلی سوخت است و وقتی به کشور‌های همسایه می‌رسد چندین برابر می‌شود.

طبق آمار‌های رسمی در سال‌جاری مجموع یارانه پنهان انرژی در کشور به ۸۹۸ هزار میلیارد تومان می‌رسد که ۴۳۶ هزار میلیارد تومان آن در قالب فرآورده‌های نفتی پرداخت می‌شود. از این رقم ۱۸۰ هزار میلیارد تومان یارانه تنها در بنزین پنهان است که از اختلاف قیمت داخلی با فوب خلیج فارس ناشی شده است. همچنین یارانه‌ای که در دل گازوئیل توزیعی در کشور پنهان شده نیز در سال‌جاری به ۱۸۱ هزار میلیارد تومان می‌رسد.

بررسی میزان مصرف بنزین در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که یارانه‌های پنهانی که در این بخش وجود دارد باعث افزایش مصرف شده است. برهمین اساس در حالی که میانگین روزانه مصرف بنزین در سال ۱۳۹۵ با رشد ۵.۲ درصدی ۷۳.۴ میلیون لیتر بوده است این رقم در سال ۱۳۹۶ به ۷۷.۴ میلیون لیتر رسیده که ۷.۹ درصد رشد داشته است. در سال گذشته نیز مصرف میانگین روزانه بنزین به ۸۸.۴ میلیون لیتر رسیده که نسبت به سال قبل ازآن ۱۴.۲ درصد رشد نشان می‌دهد.

سود قاچاق سوخت به ۶ کشور همسایه

مقایسه قیمت بنزین و گازوئیل در ایران با شش کشور همسایه شامل ترکیه، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان، عراق، افغانستان و ارمنستان به روشنی حاشیه سود کلان قاچاقچیان سوخت را نمایان می‌کند.

براساس تفاوت قیمت سوخت، قاچاق به ترکیه بیشترین سود را برای قاچاقچیان دارد. هم‌اکنون قیمت هر لیتر بنزین و گازوئیل در این کشور به طور تقریبی به ترتیب ۱.۲۳ و ۱.۱۲ دلار است که تبدیل آن به تومان برای بنزین ۱۶ هزار و ۶۰۵ و برای گازوئیل ۱۵ هزار و ۱۲۰ تومان می‌شود. بدین ترتیب سود هر لیتر قاچاق بنزین به ترکیه ۱۵ هزار و ۶۰۵ تومان و سود قاچاق گازوئیل به ترکیه ۱۴ هزار و ۶۲۰ تومان می‌شود.

پس از ترکیه، ارمنستان با نرخ ۱.۱۸ دلاری برای بنزین و ۱.۰۹ دلاری برای گازوئیل بالاترین نرخ در میان هفت کشور همسایه مورد بررسی را دارد؛ بنابراین قیمت بنزین و گازوئیل دراین کشور به ترتیب ۱۵ هزار و ۹۳۰ و ۱۴ هزار و ۷۱۵ تومان است که هر لیتربنزین قاچاق ۱۴ هزار و ۹۳۰ تومان و هر لیتر گازوئیل برای قاچاقچیان ۱۴ هزار و ۲۱۵ تومان سود دارد.

افغانستان نیز رتبه سوم را در سود قاچاق سوخت دارد. درحالی که نرخ بنزین و گازوئیل در این کشور معادل ۰.۷۵ و ۰.۷۱ دلار است ارزش آن به تومان به ترتیب به ۱۰ هزار و ۱۲۵ و ۹ هزار و ۵۸۵ تومان می‌رسد. بدین ترتیب قاچاقچیان به ازای هر لیتر بنزین و گازوئیل به این کشور ۹ هزار و ۱۲۵ تومان و ۹ هزار و ۸۵ تومان سود می‌برند.

در عراق نیز نرخ بنزین ۰.۶۳ دلار و گازوئیل ۰.۷۰ دلار است. براین اساس قیمت هر لیتر بنزین دراین کشور ۸ هزار و ۵۰۵ تومان است که سود ۷ هزار و ۵۰۵ تومانی برای قاچاقچیان به همراه دارد. نرخ گازوئیل نیز درعراق ۹ هزار و ۴۵۰ تومان است که سود هر لیتر قاچاق این سوخت را به ۸ هزار و ۹۵۰ تومان می‌رساند.

در جمهوری آذربایجان نیز محاسبات قیمتی نشان می‌دهد که سود قاچاق هر لیتر بنزین و گازوئیل به ترتیب ۵ هزار و ۳۴۵ و ۴ هزار و ۷۶۵ تومان است. دراین کشور نرخ دلاری بنزین و گازوئیل به ترتیب ۰.۴۷ و ۰.۳۵ دلار و نرخ این سوخت‌ها به تومان ۶ هزار و ۳۴۵ و ۵ هزار و ۳۴۵ تومان است.

همچنین در جمهوری ترکمنستان که هر لیتر بنزین ۰.۴۳ دلار و هر لیتر گازوئیل ۰.۳۹ دلار قیمت دارد، قاچاق سوخت برای قاچاقچیان برای بنزین ۴ هزار و ۸۰۵ تومان و برای گازوئیل ۴ هزار و ۷۶۵ تومان است. دراین کشور قیمت بنزین ۵ هزار و ۸۰۵ تومان و نرخ گازوئیل ۵ هزار و ۲۶۵ تومان است.

نکتـــه

طبق آمار‌های رسمی در سال‌جاری مجموع یارانه پنهان انرژی در کشور به ۸۹۸ هزار میلیارد تومان می‌رسد که ۴۳۶ هزار میلیارد تومان آن در قالب فرآورده‌های نفتی پرداخت می‌شود. از این رقم ۱۸۰ هزار میلیارد تومان یارانه تنها در بنزین پنهان است که از اختلاف قیمت داخلی با فوب خلیج فارس ناشی شده است. همچنین یارانه‌ای که در دل گازوئیل توزیعی در کشور پنهان شده نیز در سال‌جاری به ۱۸۱ هزار میلیارد تومان می‌رسد.

منبع: روزنامه ایران