گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، حسین اکبری؛ نمایشگاه کتاب در بجنورد از حدود ۶ روز پیش آغاز شده و اینک در آخرین روز فعالیت خود به سر میبرد؛ نمایشگاهی که دارای ۱۷۵ غرفه و با حضور ۲۵۱ ناشر از سراسرکشور دایر بود.
در این نمایشگاه ۴۵۰ میلیون تومان بن خرید کتاب به کتاب خوانهای بجنوردی اهدا شد و همچنین ناشران موظف بودند کتابهای خود را با ۱۰ درصد تخفیف به مردم خراسان شمالی ارائه دهند؛ همین تخفیفها باعث شده بود علاقهمندان سعی کنند حداقل یک بار به این نمایشگاه سری زده و کتابهای مورد علاقه خود را پیدا کنند.
برای دانشجویان نیز بنهای مخصوصی در نظر گرفته شده بود. در حالی که برای افراد عادی هر بن به ارزش ۵۰ هزار تومان بود، دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشگاهی از مقطع کارشناسی به بالاتر میتوانستند بنهای ۱۰۰ هزار تومانی را تهیه کرده و با آنها کتابهای مد نظر خود را تهیه کنند.
جدای از این موضوعات میتوان سطح کیفی و کمی نمایشگاه را مورد ارزیابی قرار داد. نخستین موردی که در آمار توجه را جلب میکند، کاهش تعداد حضور ناشران نسبت به دوره قبل است. در دوره قبلی این نمایشگاه یعنی سال ۹۶، در مجموع ۲۸۶ ناشر حضور به هم رسانده بودند، اما اینک ۳۵ ناشر کمتر به بجنورد آمدند که از این نظر میتوان افت نمایشگاه را نتیجه گرفت.
اما برای بررسی سطح کیفی این دوره به محل نمایشگاه کتاب واقع در مصلی بجنورد رفتیم. ساعت ۷ شب به آنجا رسیدیم؛ در این زمان دانشجویان بیشری در نمایشگاه حضور داشتند. ابتدا گشتی در نمایشگاه زدیم و نخستیم موضوعی که توجهمان را جلب کرد عدم حضور دانشگاههای در نمایشگاه کتاب بود. هیچ یک از دانشگاههای استان غرفهای را در این نمایشگاه در اختیار نداشتند که این امر به وضوح مشخص میکند رابطه دانشگاههای استان با اداره کل فرهنگ و ارشاد و یا فرهنگ کتاب خوانی آنچنان مساعد نیست.
البته در روز دوم نمایشگاه کتاب بجنورد، از انتشارات دانشگاه بجنورد رونمایی شد. در این مراسم ۵ کتاب انتشارات دانشگاه بجنورد با حضور مدیرکل فرهنگ و ارشاد خراسان شمالی و رئیس دانشگاه بجنورد عرضه شد.
اما غرفههایی بودند که مستقیما با دانشجویان سروکار داشتند و آنها غرفههایی نبودند جز آموزشگاههای کنکور. مطابق سالهای گذشته باز هم این موسسات با قدرت وارد شده و بالتبع تمرکز اصلی دانشجویان را به خود معطوف کرده بودند. دانشجویان نیز سئوالات فراوان خود را میپرسیدند. از زمان بندی و چگونگی آزمونها تا قیمت.
با یکی از دانشجویانی که از این غرفه بازدید میکرد سر صحبت را باز کردم. او دانشجوی ترم ۷ رشته مکانیک بود و برای ثبت نام دو دل. این دانشجو میگفت: نمیدانم چه کنم. اگر ثبت نام نکنم و نتیجه نگیرم خودم را سرزنش خواهم کرد، اما از طرفی میدانم این موسسه کمک خاصی به من نخواهد کرد.
وی معتقد بود اکثر دانشجویان نیز از سر ناچاری ثبت نام میکنند وگرنه همه در دوره کنکور سراسری خود کم کارایی بودن این آزمونها را تجربه کرده اند.
از این غرفه دور میشویم. جمع سه چهار نفره را میبینیم که مشغول خنده هستند و کتابهایی در دست دارند. نزدیکشان میرویم و خود را معرفی میکنیم. از کتابهایی که خریده اند و قیمتش سئوال میپرسیم. یکی از آنها که مشخص بود کتاب بیشتری خریده میگوید: قصد داشتم تعداد بیشتری کتاب بخرم، اما بودجه ام کفاف نداد.
این جمع که بیشتر کتاب هایشان راجع به جریانات سیاسی بود و در بین خریدهایشان یکی دو تا رمان نیز به چشم میخورد معتقد بودند علاقه به مطالعه کتاب بسیار کاهش یافته و افزایش قیمت نیز دردسر ساز شده است.
یکی از افراد با خنده میگوید: الان ما چهار نفر که اینجاییم، ۲ نفر را به زور آورده ایم. آن هم با وعده هدیه کتاب. به وعده خودم نیز عمل کرده ام و به هر نفر یک کتاب هدیه داده ام.
وی میافزاید: نمایشگاه جامع و خوبی است. تقریبا کتابهایی که مد نظرم بود را پیدا کردم. قطعا نباید توقع داشت که این نمایشگاه مانند نمایشگاههای کتاب شهرهای بزرگ کشور باشد، اما باز هم خوب است.
در ادامه به سراغ برخی از غرفه داران رفتیم تا از علاقه مردم به کتابها اطلاعی کسب کنیم. صادق انصاری، مسئول غرفه پرتقال در این باره میگوید: در غرفه ما که انوع کتابها مانند داستان، شعر و دیگر موارد وجود دارد، رمانها بیشتر مورد علاقه مردم بود.
انصاری ادامه میدهد: با توجه به اینکه قیمت رمانها بالا رفته و اولویت خانوادهها کتابهای درسی بود، اما در رمانهای عمومی فروش مناسب و خوبی داشتیم.
یکی دیگر از غرفه داران نیز بیان میکند: کتابهای سیاسی و یا علمی طرفداران ویژه و خاص خود را دارند، اما رمانها معمولا عامیانه پسندتر هستند.
وی میگوید: بانوان بسیار بیشتر از آقایان از ما کتاب خریداری میکنند. به نظر میرسد بانوان به دلیل فراغت بیشتری که دارند به نسبت مردان وقت بیشتری را برای مطالعه نیز میگذارند.
هرچند آمار مطالعه کتاب آنچنان در وضعیت مطلوبی قرار ندارد؛ اما برگزاری این نوع نمایشگاهها میتواند در ترویج فرهنگ مطالعه نقش مهمی را ایفا کند. با دایر شدن انواع نمایشگاههای سالانه یا فصلی میتوان یک حرکت عمومی مطلوبی را در حوزه کتاب آغاز کرد؛ البته نباید فراموش کرد کتاب از جمله نخستین حذفیات از سبد خرید مردم در شرایط اقتصادی نامساعد است.