اعضای کمیسیون عمران: مسکن مشارکتی، زلزله ویرانگر طرح اقدام ملی است / بهتر است انبوه‌سازان مالک نشوند

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو - کیومرث جهانگیری، تولید مسکن در کشور بعد از طرح عظیم مسکن مهر به مدت شش سال، دچار سکته و رکود مطلق شد. پس از اینکه سکان هدایت وزارت راه و شهرسازی به محمد اسلامی، وزیر جدید این وزارت‌خانه رسید، وی طرح‌های متعدد تولید انبوه مسکن را برای جبران وضعیت ۶ سال گذشته در دستور کار خود قرار داد. اصلی‌ترین طرح وزیر راه و شهرسازی برای صاحب‌خانه کردن اقشار کم درآمد، طرح اقدام ملی ساخت مسکن نام داشت. طرحی که بنابر گفتۀ مسئولین وزارت راه و شهرسازی، قرار است با استفاده از شیوۀ مشارکت با انبوه‌ساز ساخته شود. در این شیوۀ ساخت مسکن، وزارت راه و شهرسازی، مسئولیت تامین زمین را بر عهده می‌گیرد؛ انبوه‌ساز نیز عملیات ساخت را انجام می‌دهد. در پایان و پس از تکمیل واحد‌های مسکونی، مالکیت واحد‌ها به نسبت آورده اولیه هربخش، بین انبوه‌سازان و وزارت راه تقسیم خواهد شد.

لزوم توجه وزارت راه به طرح‌های موفق تولید انبوه مسکن
ابتدا تصور می‌شد، فرآیند تولید انبوه مسکن در قالب طرح اقدام ملی، پس از سال‌ها منجر به سروسامان دادن بازار متلاطم مسکن می‌شود. پس از اعلام استفاده از شیوۀ مسکن مشارکتی در طرح اقدام ملی، انتقادات مطرح شده توسط کارشناسان و نمایندگان مجلس مشخص کرد، ساخت مسکن به شیوۀ مشارکتی نه‌تن‌ها منجر به خنثی شدن بسیاری از محسنات تولید انبوه مسکن می‌شود بلکه به واسطه ایجاد فضای سوداگری ممکن است، زمینه افزایش قیمت مسکن را به همراه داشته باشد. در همین راستا، شادمهر کاظم‌زاده، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرگزاری دانشجو درخصوص مهم‌ترین ایراد مطرح شده در طرح اقدام ملی، گفت: «در شیوۀ ساخت طرح اقدام ملی، زمین به عنوان مهم¬ترین نهاده‌ی تولید مسکن در اختیار انبوه‌ساز قرار می‌گیرد و انبوه‌ساز اقدام به ساخت واحد‌های مسکونی می‌کند. در طرح مذکور مقرر شده که پس از اتمام ساخت واحد‌های مسکونی، ۵۰ درصد واحد‌ها در اختیار دولت و مابقی در اختیار انبوه‌ساز قرار گیرد. در حقیقت دولت باید اقداماتی در این خصوص انجام دهد تا طوری نشود که زمین را از دست دهد و تأثیری هم روی قیمت مسکن ایجاد نشود.»
کاظم زاده، همچنین در بیان اهداف طرح اقدام ملی، ادامه داد: «هدف از طرح مذکور عرضه مسکن با قیمت مناسب است. در قرارداد مسکن مشارکتی سازوکار‌های باید پیش‌بینی شود که واحد‌های مسکونی سازنده در زمان مقرر و با قیمت و کیفیت مناسب در بازار عرضه شود.»
عضو کمیسیون عمران مجلس، با اشاره به اینکه دولت باید از تجربه‌های موفق گذشته در زمینه ساخت و تولید مسکن استفاده کند، گفت: «در زمینه ورود دولت به حوزه ساخت مسکن تجربه‌های موفقی همچون مسکن مهر، مسکن ویژه و ... وجود دارد و وزارت راه و شهرسازی باید به آن‌ها توجه کافی کند.»

در طرح اقدام ملی بهتر است انبوه‌سازان مالک نشوند
از دیگر ایرادات مهم مطرح شده، در خصوص طرح اقدام ملی، ناتوانی این طرح در بهبود شرایط فعلی بازار مسکن است. در همین راستا محمد دامادی، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرگزاری ... ضمن بیان اینکه طرح مسکن مشارکتی، ایرادات فراوانی دارد، گفت: «به اعتقاد بنده، مسکن مشارکتی نمی‌تواند پاسخگوی نیاز‌های فعلی بازار مسکن باشد. در طرح مذکور تضمینی وجود ندارد که انبوه‌ساز واحد‌های خود را با قیمت مناسب و در بازه زمانی مشخص به بازار عرضه کند. انتقال مالکیت به سازنده با مشکلاتی همراه است. بهتر بود، دولت انبوه‌سازان را فقط در ساخت مسکن مشارکت دهد.»
با توجه به ایرادات گسترده طرح اقدام ملی که توسط توسط نمایندگان مردم مطرح شده است، به نظر می‌رسد، استفاده از شیوۀ مشارکتی در ساخت مسکن، منجر به صاحب‌خانه شدن اقشار هدف در این طرح نخواهد شد. در حقیقت وزارت راه و شهرسازی برای محقق کردن هدف خود در طرح اقدام ملی، یعنی سامان دادن به بازار مسکن با استفاده از ابزار تولید انبوه، باید به طور جدی در شیوۀ اتخاذی ساخت واحد‌های مسکونی این طرح، تجدید نظر به عمل آورد و شیوۀ‌های موفق تولید انبوه مسکن، نظیر شیوۀ مسکن ویژه را جایگزین مسکن مشارکتی کند. همچنین شرایط برای بهره بردن قشر کم درآمد جامعه از طرح اقدام ملی باید توسط وزارت راه و شهرسازی مهیا شود و زمین‌های دولتی در نهایت منجر به صاحب‌خانه شدن قشر هدف بشود.