گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو؛ انفعال در دیپلماسی ایران در موضوع کودتای بولیوی عملا نشان داد که وزارت امور خارجه هنوز نتوانسته ضرورتها و اهمیتهای عرصه بینالملل و حفظ دوستان و متحدان کشور را درک کند.
کودتا علیه دولتهای مردمی که در مقابل جبهه استکبار صفآرایی کردهاند، پدیده جدیدی نبوده و بارها شاهد این اتفاق توسط آمریکا در کشورهای مختلف بودهایم که ازجمله آن میتوان به کودتای 28 مرداد سال 1332 علیه نهضت ملی کردن صنعت نفت در کشورمان نام برد.
طبق اصل 154 قانون اساسی، جمهوری اسلامی ایران از مبارزه حقطلبانه مستضعفان در برابر مستکبران در هر نقطه از جهان حمایت میکند. از همین رو است که اقداماتی از قبیل دخالت خارجی، کودتا و تجاوز به کشورها از سوی مستکبران، همیشه از سوی مسئولان کشورمان محکوم شده است.
شب کودتا در ترکیه کسی در ایران نخوابید
نمود بارز این سیاست را میتوان در محکومیت کودتای 2016 ترکیه و 2018 ونزوئلا دید به طوری که ایران از همان ابتدای تحولات با محکومیت اقدامات ضد دموکراسی، خواستار احترام به دولتهای قانونی مستقر شد.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه بعد از کودتای ژوئیه 2016 ترکیه اعلام کرد که در شب کودتا کسی در ایران نخوابید و اوضاع این کشور را لحظه به لحظه پیگیری کردیم.
کودتا علیه اوو مورالس در بولیوی
شامگاه یکشنبه 19 آبان بود که «اوو مورالس» رئیس جمهور بولیوی تحت فشار نیروهای نظامی این کشور از مقام خود استعفا کرد. وی دلیل این اقدام را جلوگیری از تسری یافتن خشونت و ریخته شدم خون مردم اظهار داشت.
وزارت امور خارجه روسیه صبح دوشنبه 20 آبان طی بیانیهای با محکوم کردن فشارها علیه مورالس، اعلام کرد: آنچه در بولیوی پدید آمده در قالب یک کودتای از پیش برنامهریزی شده است.
دولت ترکیه نیز تحولاتی را که منجر به استعفای مورالس شده را نگران کننده دانست و بیان کرد: اصل بر سر کار آمدن دولت از راه دموکراتیک برای ترکیه حائز اهمیت است.
مقامها و کشورهای مختلف کودتای بولیوی را محکوم کردند
محکومیت کودتا در بولیوی منحصر به کشورهای مخالف آمریکا نماند و «جرمی کوربین» رهبر حزب کارگر انگلیس نیز بلافاصله با ابراز تاسف از استعفای رئیس جمهور بولیوی، اقدامات انجام گرفته در این کشور را کودتا دانست و آن را محکوم کرد.
در این میان شبکه یورنیوز با ارائه لیستی از مقامها و کشورهای محکوم کننده کودتا در بولیوی درباره موضع کشورمان اظهار داشت: دولت ایران که روابط خوبی با دولت چپگرای بولیوی داشته، هنوز واکنش رسمی به این رویداد نشان نداده است.
انفعال دولت و دستگاه سیاست خارجی در قبال بروز کودتا در بولیوی در حالی ادامه یافت که دولت و شخص رئیس جمهور این کشور بارها از ایران حمایت و در مقابل زیادهخواهیهای آمریکا از کشورمان حمایت کرده بودند.
وزارت امور خارجه در نهایت دو روز بعد از بروز کودتا در بولیوی و در شامگاه سهشنبه 21 آبان طی بیانیهای که از سوی سید عباس موسوی سخنگوی دستگاه دیپلماسی منتشر شد، با شبه کودتا دانستن آنچه در این کشور رخ میدهد، دخالت خارجی بهخصوص آمریکاییها را در امور بولیوی محکوم کرد.
انفعال در سیاست خارجی علیه قدرت نرم کشور
متاسفانه این انفعال در اتخاذ موضع از سوی دولت و دستگاه سیاست خارجی، این پیام را به کشورهای دوست و همراه ایران ارسال میکند که تهران در حمایت از آنها تعلل به خرج میدهد و این در حالی است که پیش از این هیچگاه کشورمان در یاری رساندن به مظلومان تعللی به خرج نمیداد.
تهران در موضوع حمایت از حقوق مردم مظلوم فلسطین، دفاع از لبنان، یمن، سوریه، عراق، بوسنی و هرزگوین و مخالفت با کودتا در ترکیه و ونزوئلا نشان داد که هیچگاه در بحث دفاع از حق تعلل نمیکند؛ ولی آنچه در موضوع بولیوی رخ داد، عملا تاثیر بدی بر روی قدرت نرم ایران داشت.
وقتی کشورهای همسو، تعلل ایران را در موضعگیری علیه کودتای آمریکا در کشورهایی چون بولیوی که همیشه همراه تهران بوده است مشاهده میکنند، آنها نیز در قبال اقدامات خصمانه استکبار علیه کشورمان دیگر قاطعانه عمل نخواهند کرد و این موضوع درنهایت به تضعیف سیاست خارجی ایران منجر خواهد شد.
عدم اتخاذ موضع از سوی محمدجواد ظریف چه در قالب سخنرانی و چه در قالب یادداشت اینترنتی در توئیتر و اظهارنظر دیرهنگام وزارت امور خارجه یادآور این نکته است که عرصه بینالملل، دیپلماسی به شرط خنده نیست و باید در قبال دوستان موضعی محکم و قاطع داشت و از انفعال پرهیز کرد. چراکه هرگونه انفعال در حمایت از دوستان در آینده، موجب عدم همراهی کشورهای همسو و بیاعتمادی متحدان خواهد شد.