در سه قرن اخیر میانگین دمای هوا یک درجه افزایش یافته است و بنا به گفته محققان تا سال ۲۰۵۰ به اندازه نیم درجه، این افزایش دما بیشتر خواهد شد.
به گزارش گروه فناوری خبرگزاری دانشجو، خبر گرم شدن جهانی هوا را شنیدهایم. در سه قرن اخیر میانگین دمای هوا یک درجه افزایش یافته است و بنا به گفته محققان تا سال ۲۰۵۰ هم نیم درجهای این افزایش دما بیشتر خواهد شد. عددی که شاید به ظاهر بزرگ نباشد؛ اما مخاطرات آن برای کره زمین و همه جانداران بزرگ و جدی است.
چند سالی است که موضوع تغییرات اقلیمی به یکی از دغدغههای دوستداران محیط زیست تبدیل شده است و دولتهای جهان را به اتخاذ تدابیری جدی برای مقابله با این پدیده نگران کننده وادار کرده است. اتفاقی که میتواند عواقب جبران ناپذیری برای همه کشورها داشته باشد.
تغییرات اقلیمی به نوسانات درون محیط زمین، فرایندهای طبیعی موجود در اطراف آن، و تأثیر فعالیت بشر بر آن برمیگردد. در واقع همه عوامل خارجی که میتواند اقلیم را شکل دهد، نیروهای اقلیمی نام دارند. هر تغییر مشخص در الگوهای مورد انتظار برای وضعیت میانگین آبوهوایی، که در طولانیمدت در یک منطقه خاص یا برای کل اقلیم جهانی رخ دهد، تغییرات اقلیمی میگویند.
این تغییرات که یک پدیده جهانی است و عامل اصلی بروز آن تشدید تولید گازهای گلخانهای است به اقدامات عاجل و همه گیر نیاز دارد که تنها با همکاریهای بین المللی محقق میشود. استفاده کمتر از سوختهای فسیلی، افزایش پوشش گیاهی و جلوگیری از آتشسوزی جنگلها، مدیریت درست پسماندها و سازگاری بیشتر با محیط زیست از جمله روشهای پیشگیری از تغییرات سریع اقلیمی است.
در واقع تغییرات اقلیمی یک تغییر جهانی و رونده است. این پدیده همه زمین را درگیر کرده است و، چون اثرات مخرب آن چندان قابل لمس نیست و به تدریج اتفاق میافتد مردم ندان متوجه آن نمیشوند. اما عواقب آن به قدری هولناک و مخرب است که اگر تدابیر جدی برای آن نیندیشیم در درازمدت به مشکل برمی خوریم.
چند سالی است که عملیاتی کردن این اقدامات در دنیا مورد توجه قرار گرفته است و سازمان ملل متحد نیز در همین راستا، برنامههایی را تدوین کرده و برخی کشورها را به مشارکت این برنامهها ترغیب و تشویق کرده است.
یکی از کشورهایی که به این جنبش جهانی پیوسته است، ایران است. ایرانی که شاید عوارض این تغییرات اقلیمی در آن به وضوح قابل مشاهده است. گرمای بیش از حد کشور، خشکسالی، از بین رفتن تالاب ها، برزو ریزگردها، بروز سیلهای ناگهانی و تخریب محیط زیست از جمله این پیامدها است.
ستاد توسعه زیستفناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری یکی از مجموعههایی است که با توجه به ماموریتهای تعریف شده برایش به دنبال حفظ محیط زیست و کاهش عوارض این نوع رخدادهای غیرقابل پیشگیری در کشور است.
بر همین مبنا نیز ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری سال گذشته میزبان تعدادی از فعالان این عرصه و نمایندگانی از سازمان ملل بود تا راههای کنترل این پدیده جهانی در دنیا و ایرن را بررسی کند.
کنترل مصرف سوختهای فسیلی و استفاده از سوختهای زیستی از جمله روشهایی است که میتواند به جبران برخی خسارتهای ناشی از تغییرات اقلیمی در کشور مثوثر باشد.
«سوختهای زیستی یکی از راهکارهای موثر کاهش انتشار گازهای گلخانهای و مبارزه با تغییر اقلیم است.»
مصطفی قانعی دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی با بیان این مطلب میگوید: در فهرست ۱۰ ریسک بزرگی که احتمال وقوع آنها در سالهای آتی بیشتر است، تغییرات اقلیمی و بلایای آن، جایگاه ویژهای دارند. به همین دلیل ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری با همکاری همه نهادهای مسوول به دنبال جبران این خسارات است.
بنا به گفته قانعی، از جمله این موارد میتوان به پدیدههای جوی شدید، بلایای طبیعی، حملات سایبری، سوءاستفاده یا دزدی از اطلاعات، شکست در کاهش و سازگاری با تغییرات جوی، مهاجرت ناخواسته در ابعاد گسترده و بلایای زیستمحیطی ساخته دست بشر اشاره کرد.
«بر همین اساس و با وجود بروز این ریسکها میتوان امیدوار بود که با کمک سوختهای زیستی، انتشار گازهای گلخانهای و تخریب محیط زیست را کاهش داد.» قانعی با اشاره به این نکته بیان میکند: توسعه استفاده از سوختهای زیستی کمک موثری در کاهش گازهای گلخانهای و در پی آن جلوگیری از تغییرات اقلیمی در دنیا است.
باید پذیرفت تغییر اقلیم تنها مختص ایران نیست. اما دانش آن نیز تنها در ایران وجود ندارد و باید به کمک کشورهای دارای این دانش کاربردی و جوانان و متخصصان کشور، یک برنامه جامع و کامل تعریف کنیم و به این اتحاد جهانی بپیوندیم.
نخستین گام در این مسیر این است که شناختی کافی و علمی از این معضل جهانی پیدا کنیم و بعد به دنبال پیدا کردن روشهای کنترل آن برآییم. این کار نیز میتواند در یک زیست بوم فناورانه و علمی صورت گیرد.
شکل گیری شرکتهای دانش بنیان و شتاب دهندههای جوان و پویا در این عرصه میتواند نقشی تاثیرگذار در رفع این معضل باشد. معضلی که دود آن به چشم همه مردم، محیط زیست، همه جانداران و کل کره زمین میرود.