بر حسب اصل ۳۰ قانون اساسی کشورمان، «دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سر حد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد.»
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، در شرایطی که در همه دنیا برای آموزشوپرورش به صورت جدی هزینه میکنند، ظاهرا دولت تصمیم گرفته است بر خلاف وظایفش در قانون اساسی، دست به صرفهجویی در این حوزه بزند و مدارس را برون سپاری کند. با وجود این که یکی از رموز موفقیت هر کشوری، تربیت نسلی کارآمد است و دولت باید به هزینه کردن در آموزشوپرورش به عنوان نوعی سرمایهگذاری نگاه کند نه یک بنگاه اقتصادی که سودآور باشد، به تازگی معاون وزارت آموزشوپرورش گفته است: «کاهش۲۰ درصدی پوشش تحصیلی با روند کاهشی بودجه آموزشوپرورش در پیش است.» همچنین او درباره وضعیت بودجه سال ۹۹ آموزش و پرورش و تفاوت بین رقم ۷۳ هزار میلیارد تومانی پیشنهاد شده از سوی این وزارتخانه با بودجه ۵۴ هزار میلیارد تومانی مد نظر دولت اظهار کرده: «اگر بودجه با وضع فعلی که اعلام شده، بسته شود با تعطیلی کلاسهای دایر ممکن است در درجه نخست ۲۰ درصد از پوشش تحصیلی در معرض خطر قرار گیرد.» (منبع خبر: تسنیم). برای دانستن سرانه آموزشی در هر کشور باید میزان سهم سیستم آموزشی از بودجه عمومی کشور را در نظر گرفت و به تعداد دانشآموزان تقسیم کرد. به اینصورت میتوان فهمید در طول یک سال یا یک دوره زمانی چه سهمی از درآمد کشور به آموزش و تحصیل اختصاص داشته است و تحصیل هریک از دانشآموزان آن کشور چقدر هزینه در بر دارد. سرانهای که در کشور ما فاصله معناداری با کشورهای پیشرفته دارد. بر اساس آمار سازمان «همکاریهای اقتصادی و توسعه» میانگین سرانه دانشآموزی کشورهای دنیا، ۹۳۱۳ دلار آمریکاست و در کشور ما این عدد در خوش بینانهترین حالت ممکن به حدود ۶۰۰ دلار میرسد و این یعنی، آنها دراین زمینه حداقل ۱۵ برابر بیشتر از ما هزینه میکنند، تازه به شرط این که تمام بودجه آموزش و پرورش به دست این وزارتخانه برسد و همچون سال گذشته با کسری یک سوم مواجه نشود. در پرونده امروز به سراغ جدیدترین آمارهای بینالمللی کشورهای مختلف در بانک جهانی و OECD (سازمان بینالمللی همکاری و توسعه اقتصادی) رفتهایم تا بودجه و سرانه آموزشی کشورهای پیشرفته دنیا را با کشورمان مقایسه کنیم.
سیستم آموزشی چگونه است؟ مردم این کشور تقریبا ثروتمند از خدمات رفاهی بالایی برخوردار هستند و سیستم آموزشیشان در جهان سرآمد است. جمعیت این کشور، کمی بیش از ۶۰۰ هزار نفر و فراگیری آموزش عمومی در آن اجباری است و از سن ۶ سالگی آغازمی شود و در ۱۶ سالگی به پایان میرسد. مدارس این کشور بهصورت دولتی، خصوصی و بینالمللی اداره میشوند. البته بیشتر دانشآموزان لوکزامبورگی در مدارس دولتی تحصیل میکنند، چون دولت از این مدارس به اندازه کافی حمایت میکند. در سیستم آموزشی لوکزامبورگ کودکان تا ۱۵ سالگی به ترتیب به چهار زبان لوکزامبورگی، آلمانی، فرانسوی و انگلیسی تسلط مییابند. دانشآموزان میتوانند قبل از پایان دبیرستان و گرفتن دیپلم، در ۱۵ سالگی به کلاسهای ویژه فنی و آموزشی بروند تا مهارتهای موردعلاقهشان را فرا بگیرند. این دورهها در زمینههای حسابداری، تجارت، فیلم سازی و... آموزشهایی ارائه میدهد تا استعدادهایشان را کشف کنند. شاید بر همین اساس است که نرخ بیکاری در لوکزامبورگ تک رقمی بوده و تنها ۴.۹ درصد است. چقدر برای آموزش خرج میکنند؟ هر ساله درصد قابل توجهی از کل هزینههای دولت لوکزامبورگ به آموزش اختصاص مییابد. دانشآموزان مقاطع ابتدایی و متوسطه این کشور سالانه از ۲۱۱ هزار و ۵۲ دلار سرانه آموزشی برخوردار هستند. میزان حقوق سالانه هر معلم ابتدایی در این کشور ۱۰۸ هزار و ۶۲۴ دلار و حقوق سالانه هر معلم مقطع متوسطه اول و دوم ۱۱۶ هزار و ۳۱۲ دلار است که به طور میانگین، حدود ۱۱۰ هزار دلار میشود.
سیستم آموزشی چگونه است؟ نظام آموزشی فرانسه به سختگیری و به کار گرفتن متدهای سنتی مشهور است. تحصیل در مدرسه برای دانشآموزان اجباری و رایگان است و ۱۲ سال طول میکشد. همچنین شرکت در دورههای پیش دبستانی برای کودکان ۳ تا ۵ ساله رایگان است. تحصیل عمومی در این کشور از ۶ تا ۱۶ سالگی بوده و به دو مرحله مقطع ابتدایی و دو مرحله مقطع متوسطه تقسیم میشود. پس از آن به دانشآموزان مدرک دیپلم اعطا میشود و دانشآموزان میتوانند آماده شرکت در کالج یا مراکز آموزش فنی وحرفهای شوند. چقدر برای آموزش هزینه میکنند؟ بودجه آموزش و پرورش فرانسه ۸۷ میلیارد دلار تعیین شده است. در این کشور سرانه سالانه هر دانشآموز ابتدایی هفت هزار و ۶۰۳ دلار و سرانه سالانه هر دانشآموز متوسطه اول و دوم بهطور میانگین ۱۲ هزار و ۱۰ دلار است. معلمان ابتدایی نظام آموزشی فرانسه ۳۷ هزار و ۷۰۰ دلار در سال حقوق میگیرند و حقوق سالانه معلمان متوسطه اول و دوم ۳۹ هزار و ۳۲۰ دلار است.
سیستم آموزشی چگونه است؟ مقطع ابتدایی در استرالیا هفت ساله و تحصیل تا سن ۱۶ سالگی اجباری است. عمده تاکید نظام آموزشی این کشور بر جستوجوگری، خودآموزی و تشویق به یادگیری است. رشته تحصیلی در جایگاههای شغلی نقش مهمی دارد و دانشجویان مدرک تحصیلی را مهمترین نقطه قوت برای استخدام شدن در یک موقعیت کاری مناسب میدانند. تحصیل در این کشور ارزان یا رایگان نیست و محصلان مدارس دولتی نیز شهریه میپردازند. چقدر برای آموزش خرج میکنند؟ هر دانشآموز استرالیایی در مقطع ابتدایی از سرانه ۹ هزار و ۵۴۵ دلار برخوردار است. درباره دانشآموزان متوسطه اول و دوم میزان سرانه به ترتیب ۱۲ هزار و ۳۰۲ و ۲۰ هزار و ۳۴۴ دلار است. میزان حقوق معلمان ابتدایی ۶۳ هزار و ۹۷ دلار در سال و حقوق سالانه برای معلمان مقطع متوسطه اول و دوم ۶۳ هزار و ۳۹۲ دلار است.
سیستم آموزشی چگونه است؟ در کشور ما آموزش دولتی و رایگان، دورهای ۱۲ ساله است که به سه مقطع ابتدایی، متوسطه اول و متوسطه دوم تقسیم میشود. با تحول ساختاری از سال تحصیلی ۹۱-۹۲ در نظام آموزشی کشور، سیستم «۳-۳-۶» در نظام آموزشوپرورش کشور استقرار یافتهاست. مقطع ابتدایی شش ساله است و مقاطع متوسطه اول و دوم هر یک سه ساله هستند. پس از آن، دانشآموزان با شرکت در کنکور یا برحسب معدل در برخی رشتههای محدود میتوانند به مقاطع بالاتر در تحصیلات عالی دست یابند. چقدر برای آموزش خرج میکنیم؟ بودجه وزارت آموزش و پرورش طی امسال ۱۳.۹ درصد از بودجه عمومی کشور تعیین شده است. گرچه اختصاص این سهم بودجه نسبت به سالهای گذشته رشد داشته است، اما هنوز کسری فراوانی داردو بد نیست بدانید این بودجه در بسیاری از کشورها حداقل بین ۲۰ تا ۲۵ درصد از اعتبارات کشور است. آموزش و پرورش در بیشتر کشورهای پیشرفته دنیا از محلهای مهم اختصاص بودجه عمومی است و افزایش سهم سیستم آموزشی از بودجه کشور، ارتباط مستقیمی با بهبود سطح کیفی جامعه دارد. در کشور ما تعداد کل دانشآموزان محصل در مدارس دولتی طی امسال برابر با ۱۲.۳ میلیون و تعداد کارکنان آموزش و پرورش حدود ۹۵.۲ هزار نفر اعلام شده است. رقم کل بودجه در نظر گرفته شده برای بخشهای مختلف آموزش و پرورش کشور، ۵۶ هزار و ۳۴۹ میلیارد تومان است. با توجه به این آمار، متوسط سرانه هر دانشآموز در مدارس دولتی به طور روزانه برابر با ۲۵ هزار و ۸۰۰ تومان بوده و میانگین حقوق معلمان در ابتدای امسال کمتر از سه میلیون تومان اعلام شده است. عجیبتر این که بنابه نظر مسئولان، همین بودجه هم همیشه با یک سوم کسری بسته میشود و به طور مثال طی امسال با کسری ۱۵ هزارمیلیارد تومانی رو بهرو است.»
سیستم آموزشی چگونه است؟ سیستم آموزشی آلمان به چهار دوره پیش دبستانی، دبستان، دبیرستان و تحصیلات تکمیلی تقسیم میشود. تحصیل بعد از ۶ سالگی برای همه کودکان اجباری است و دوره تحصیل اجباری بین ۹ تا ۱۳ سال طول میکشد. بیشتر دانشآموزان در مدارس دولتی رایگان تحصیل میکنند، اما در برخی ایالتها، والدین هزینه آموزشی حدود هزار و ۱۰۰ دلاری میپردازند. در این کشور معلمانی که آموزش
دانشآموزان در پایه ابتدایی را برعهده داشتهاند معمولا به تدریس همان دانشآموزان در پایههای بالاتر میپردازند، چون از مهارتهای دانشآموزان شناخت دارند. در مقطع متوسطه دانشآموزان میتوانند در «سیستم دوگانه» تحصیل کنند. این سیستم آموزش نظری-عملی است که در یک محیط کاری واقعی سپری میشود و به عنوان یک طرح برای مهارت آموزی و کاهش نرخ بیکاری دانش آموختگان موفق عمل میکند. چقدر برای آموزش خرج میکنند؟ سیستم آموزشی آلمان از بودجه حدود ۱۴۱ میلیارد دلاری برخوردار است و سرانه هر دانشآموز ابتدایی در این کشور هشت هزار و ۹۶۰ دلار و سرانه هر دانشآموز متوسطه اول و دوم ۱۲ هزار و ۲۶۸ دلار است. میزان حقوق سالانه هر معلم ابتدایی در آلمان ۷۴ هزار و ۴۸۵ دلار، معلم متوسطه اول ۸۰ هزار و ۹۹۳ دلار و معلم متوسطه دوم ۸۵ هزار و ۲۰۶ دلار است.
سیستم آموزشی چگونه است؟ آموزش ابتدایی برای مردم کرهجنوبی اجباری و تا ۹۹ درصد رایگان است و همین موضوع موجب شده نرخ سواد در این کشور تقریبا ۱۰۰ درصد باشد. سیستم آموزشی کرهجنوبی به سه دوره شامل شش سال مقطع ابتدایی، سه سال متوسطه اول و سه سال متوسطه دوم تقسیم میشود که کاملا شبیه کشور ماست. دانشآموزان کره جنوبی از ۶ سالگی تحصیل را آغاز میکنند و تا ۱۷ سالگی به پایان میرسانند؛ پس از آن میتوانند وارد دانشگاه شوند. مهمترین وزارتخانه کرهجنوبی، وزارت آموزش و پرورش این کشور است. شاید بههمین دلیل باشد که با وجود بهره کم این کشور از منابع طبیعی و تراکم بالای جمعیت، در رده دهم ثروتمندترین کشورهای جهان ایستاده است. اهمیت به نیروی انسانی و کیفیت بالای منابع آموزشی موجب پیشرفت استراتژیک این کشور در کوتاه مدت شده است. چقدر برای آموزش هزینه میکنند؟ درصد بالایی از درآمد ناخالص داخلی این کشور به سیستم آموزش و پرورش اختصاص مییابد. تعداد دانشآموزان در کره بیش از ۱۱ میلیون نفر است که برای این تعداد بودجه آموزشی ۱۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلاری در نظر گرفته میشود. سرانه سالانه هر دانشآموز مقطع ابتدایی ۱۱ هزار و ۲۹ دلار و سرانه سالانه برای هر دانشآموز مقطع متوسطه اول و دوم بهطور میانگین ۱۲ هزار و ۳۷۰ دلار است. برای معلمان ابتدایی در این کشور ۵۷ هزار و ۱۷۹ دلار و برای معلمان مقطع متوسطه ۵۶ هزار ۸۶۷ دلار حقوق سالانه پرداخت میشود.
سیستم آموزشی چگونه است؟ سن شروع آموزش ابتدایی ۷ سالگی است و دوره تحصیل اجباری تا پایان ۱۶ یا ۱۸ سالگی طول میکشد. مدرک دیپلم این کشور جزو معتبرترین مدارک این مقطع در جهان است. هزینه تحصیل در پایههای اول تا دوازدهم از بودجه عمومی دولت تامین میشود و دانشآموزان شهریه پرداخت نمیکنند. البته برخی مدارس خصوصی هم وجود دارند. این کشور بعد از دوره متوسطه دوم بدون نیاز به شرکت در آزمونی همچون کنکور، مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا آغاز میشود. علاوه بر آن دورههای مهارت آموزی شش ماهه نیز در موسسههای فنی ارائه میشود تا افراد بتوانند سریعتر به بازارکار راه یابند. چقدر برای آموزش خرج میکنند؟ در کانادا سرانه هر دانشآموز ابتدایی در سال ۹ هزار و ۲۰۷ دلار و میانگین سرانه دانشآموزان متوسطه اول و دوم ۱۳ هزار و ۸۵۵ دلار است. در این کشور ۱۷.۶ درصد سرانه تولید ناخالص داخلی به دانشآموزان اختصاص یافته و میزان حقوق سالانه برای معلمان دوره ابتدایی، دوره متوسطه اول و دوره متوسطه دوم ۶۷ هزار و ۳۰۱ دلار است.
سیستم آموزشی چگونه است؟ در این کشور هیچ فرد بیسوادی وجود ندارد و مدت دوره تحصیلات اجباری ۹ سال است و امکان تحصیل در مدارس غیردولتی ممکن است، اما حدود ۸۷.۶ درصد دانشآموزان در مدارس دولتی تحصیل میکنند. در مدارس ژاپن علاوه بر مباحث علمی، مهارتهایی، چون تلاش، مسئولیتپذیری و اعتمادبهنفس در دانشآموزان تقویت میشود. دانشآموزان ژاپنی معمولا بعد از مدرسه در کارگاههای آموزش مهارتی شرکت میکنند. چقدر برای آموزش خرج میکنند؟ سالانه به هر دانشآموز ابتدایی هشت هزار و ۹۸۷ دلار و به دانشآموز متوسطه اول و دوم به طور میانگین ۱۱ هزار و ۲۱۹ دلار تعلق میگیرد. در مجموع حدود ۱۳ میلیون دانشآموز دارد. ۵۱ هزار و ۳۴۰ دلار در سال حقوق هر معلم ابتدایی است و هر معلم متوسطه بهطور میانگین ۵۱ هزار و ۳۳۰ دلار در سال حقوق دریافت میکند.
اصل 3 بند 3 قانون اساسی درست است