به گفتهی رئیس کمیته تحقیق و تفحص مجلس از ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعضای این ستاد از ۲۳۲ تکلیف تعیین شده به دستگاه ها، ۱۶۰ تکلیف خود را انجام نداده اند.»
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو- سینا احدیان؛ اواسط ماه گذشته سری به نمایشگاه بین المللی تهران و غرفههای نمایشگاه نساجی و پوشاک ایران زدیم.
نکتهای که توجهم را جلب کرد این بود که در اوج تحریمها و شرایط سخت و طاقت فرسای اقتصاد بی ثبات ایران، تولیدکنندگان و صادر کنندگان موفقی که اکثرا هم جوان بودند با انگیزهی مثال زدنی از رشد و پیشرفت صنعت پوشاک میگفتند و به آینده امیدوار بودند.
اکثر تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی حاضر در نمایشگاه پوشاک عامل تحریمهای خارجی را یک متغیر کم اثر بر کسب و کار خود میدانستند و در مقابل تحریمهای داخلی و مشکلات خود با دستگاه ها، قوانین و بخشنامههای دولتی را یک متغیر با اثرگذاری بالا عنوان میکردند.
یکی از گلههای اصلی فعالان صنعت پوشاک ایرانی غیر رقابتی بودن بازارهای داخلی به دلیل قبضه شدن آن به وسیلهی پوشاک قاچاق بود. آنها ضعف کشور در کنترل قاچاق را یکی از موانع مهم در حرکت کند تولید و توفیق کالای ایرانی میدانستند و در عین حال معتقد بودند اگر عزم جدی برای جلوگیری از قاچاق کالا از سوی مسئولین و دستگاههای اجرایی وجود داشته باشد میتوان میزان آن را به حداقل رساند و یک بازار رقابتی عادلانه و بستری برای رشد و توسعه صنعت نساجی و پوشاک ایران فراهم کرد.
با اینکه تمام کشورهای پیشرفتهی حاضر در بازارهای جهانی زمانی درب بازارهای خود رابسته بودند و دولتهای آنها با جدیترین سیاستهای حمایتی تولیدکنندگان و صنعتگران خود را تقویت میکردند تا امروز به اینجا برسند، اما تولیدکنندگان ایرانی چنین انتظاری هم نداشتند و اظهار میکردند که ما نیاز به بستن راههای واردات پوشاک نداریم و صرفا یک بازار رقابتی منصفانه را میخواهیم تا هزینههای تولید یکسان باشد نه اینکه ما مالیات بدهیم و کالای خارجی بدون پرداخت هیچگونه عوارض قانونی واردات کالای خود را عرضه کند.
تولیدکنندهی واقعی به دنبال فضای رقابتی است چرا که به خوبی میداند رشد صنعت در رقابت است، اما واردات به شکل قاچاق به تولید و حتی تجارت سالم ضربه میزند و کیفیت کالای ایرانی در صورتی بالا میرود که جلوی قاچاق گرفته شود.
در فیلم زیر بخش کوتاهی از گفتگوی ما با چند تولیدکنندهی موفق پوشاک ایرانی را مشاهده میکنید.
طبق آمار سازمان ملل در سال ۲۰۱۶ یعنی از دی ۹۴ تا دی ۹۵ از چندین کشور خارجی حدود یک میلیارد دلار پوشاک به ایران صادر شده است که چین با ۳۹۸ میلیون دلار، ترکیه ۳۳۸ میلیون دلار، امارات (عمدتا چینی) ۲۰۹ میلیون دلار و هند ۲۲.۵ میلیون دلار بیشترین سهم را دارند.
جالب است که بر اساس آمارهای گمرک ایران کل واردات رسمی پوشاک به کشور در همین سال ۲۰۱۶ حدود ۶۰ میلیون دلار بوده و بنابراین مشخص میشود که سایر پوشاک وارد شده به ایران یعنی بیش از ۹۰۰ میلیون دلار قاچاق بوده است.
البته این رقم پوشاک قاچاق تنها برگرفته از آمارهای رسمی است، در حالی که به گفتهی پژوهشگران و فعالان اقتصادی، قاچاق پوشاک در ایران سالانه بین ۲ تا ۳.۵ میلیارد دلار است.
کل حجم کالاهای قاچاق کشور طبق آمارهای دولتی در سال گذشته ۱۲.۵ میلیارد دلار عنوان شد، اما بر اساس برآوردها و پژوهشهای دانشگاهی و بررسی نمایندگان مجلس شورای اسلامی آمار واقعی قاچاق در اقتصاد ایران بیش از ۲۵ میلیارد دلار است.
متولی مشخص رفع غدهی سرطانی قاچاق از تن ضعیف اقتصاد ایران ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز است که ذیل نهاد ریاست جمهوری با اختیارات فراوان قانونی فعالیت میکند، اما به گفتهی آمارها، نمایندگان مجلس و منتقدان به بسیاری از وظایف خود عمل نمیکند و البته نمیخواهد نسبت به این انفعال و عملکرد ضعیف پاسخگو باشد!
داود گودرزی؛ دبیر قرارگاه ملی مبارزه با مفاسد اقتصادی چند روز پیش در شبکه سه رسانه ملی با انتقاد به عملکرد مسئولین مربوطه در حوزه قاچاق اظهار کرد: «شفاف بگویم یکسال و نیم است آقای لاریجانی نمیگذارد گزارش تحقیق و تفحص قاچاق در مجلس قرائت شود. میگویند گزارش تند و تیز است باید لطیفتر شود!» یا در بخش دیگری مطرح میکند: «آیا ۱۶۰۰ خودرو با کولبر وارد کشور شده است؟!»
گودرزی: یکسال و نیم است آقای لاریجانی نمیگذارد گزارش تحقیق و تفحص قاچاق در مجلس قرائت شود پیش از این احمد انارکی؛ عضو کمیسیون اقتصادی مجلس و رئیس کمیته تحقیق و تفحص مبارزه با قاچاق کالا و ارز به خبرگزاری دانشجو گفته بود: «در حین روند تحقیق و تفحص به این موضوع رسیدیم که اعضای ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز بسیاری از تکالیف خود را انجام نداده اند به طور مثال از ۲۳۲ تکلیف تعیین شده به دستگاه ها، ۱۶۰ تکلیف، انجام نشده بود.»
در واقع نتیجهی این تحقیق و تفحص بدین معنی است که ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز حدود ۷۰ درصد وظایف خود را انجام نداده و البته حاضر به پاسخگویی به نمایندگان مردم و حتی رسانهها نیست.
خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو چندین بار تلاش کرد تا از سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز پاسخ سوالات بی جواب و علت این عدم انجام وظایف قانونی را بگیرد، اما متاسفانه پیگیریها بی نتیجه ماند!
ماهیت قاچاق کالا و ارز با رشد اقتصادی، رونق تولید، پیشرفت صنایع، ایجاد اشتغال و سیاستهای کلی نظام از جمله سیاستهای اقتصاد مقاومتی در تضاد است چه برسد به اینکه در شرایط جنگ اقتصادی رخ دهد که اقتصاد را در برابر ضربات ناعادلانهی تحریم آسیبپذیرتر میکند، بنابراین جلوگیری و مبارزه با قاچاق از نان شب برای اقتصاد ایران واجبتر است.
با انفعال و رویکرد تعارفی و تسامحی مجلس کنونی و رئیس آن در پیگیری و نظارت بر حسن اجرای بسیاری از قوانین مصوب از جمله قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مشخص نیست که چه شخص و نهادی باید در این روند معیوب تغییر و تحول ایجاد کند تا بیش از این قاچاقچیان زالو صفت خون بازار و اقتصاد کشور را نمکند و مردم و تولیدکنندگان و بازرگانان واقعی متضرر نشوند.
باید منتظر ماند و دید آیا قوه قضائیه با رویکرد جدیدش همانطور که بارها مسئولانش وعده دادهاند " اگر مسئولان دولتی به وظایف خود عمل نکنند ما وظیفه خود را بلدیم " مثل سایر حوزههایی که قاطعانه و با اقتدار وارد عمل شد و طبق تکلیف خود از حق مردم دفاع کرد و نتایج امیدوار کنندهای به دنبال داشت اینجا هم وارد میشود و با کسانی که به قانون تمکین نکرده و از وظایف قانونی خود عدول میکنند برخورد خواهد کرد؟!
بدون شک اگر تعارف و اغماض در سیستم مدیریتی قوای سهگانه کنار گذاشته شود و همه نه به مدل مدیریت جهادی! بلکه در حد انجام وظیفهی قانونی به مسئولیت خود عمل کنند و هر کس نسبت به مسئولیتش پاسخگو باشد میتوان امید داشت اقتصاد ایران در مسیر شفافسازی و سالمسازی قرار گیرد و از مرض فعالیتهای اقتصاد زیرپلهای و قاچاق و فرارهای مالیاتی به سمت اقتصاد مولد و پویا و رشد و شکوفایی حرکت کند.
بايد ضابطه به رابطه بچربد تا اقتصاد نظم و سامان بگيرد