تحلیلی بر حمله موشکی جمهوری اسلامی ایران بر پایگاه عین‌الاسد

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو- امیر رضا مقومی؛* از قرن ۱۶ میلادی، منطقه غرب آسیا در کانون توجه قدرت‌های فرا منطقه‌ای بوده است و با فروپاشی امپراتوری عثمانی در ۱۹۱۹ میلادی و ظهور ساختار جدید انگلیسی-فرانسوی (سایکس-پیکو) تحولات خاورمیانه برای نظام بین الملل، اهمیت دوچندانی پیدا کرد. با پایان جنگ سرد و فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی، ایالات متحده آمریکا به قدرت بلامنازع جهان تبدیل شد و حتی سعی کرد، در دهه ۹۰ میلادی نظم نوین جهانیِ مطلوب خود را در ساختار بین الملل محقق سازد. واشنگتن با ایجاد جنگ‌های دوم و سوم خلیج فارس، حضور خود را در منطقه غرب آسیا شدت بخشید و با استقرار بی شمار پایگاه‌ها و سربازانش، بحران‌های بسیاری را بر منطقه خاورمیانه تحمیل نمود. در این بین، تقابل ایالات متحده آمریکا با جمهوری اسلامی ایران و جبهه مقاومت از اهمیت زیادی برخوردار بوده است.

با آغاز اقدامات تروریستی ارتش آمریکا علیه مواضع الحشد الشعبی عراق و ترور شهید سپهبد قاسم سلیمانی و ابومهدی مهندس، در ۳ ژانویه ۲۰۲۰، منطقه غرب آسیا وارد بحران جدیدی شد.

جمهوری اسلامی ایران در همان ساعات اولیه بعد از شهادت سردار قاسم سلیمانی عزم خود را برای گرفتن "انتقام سخت" بیان نمود. تهران پنج روز بعد، در همان ساعتی که ارتش تروریستی آمریکا اقدام به ترور فرمانده قدس سپاه پاسدارن کرده بود، پایگاه راهبردی عین الاسد را با ۱۳ موشک مورد هدف قرار داد.

این پایگاه به دلیل موقعیت ژئواستراتژیک و ژئوپلتیک خود و از نظر قرار گرفتن در قلب خاورمیانه (در بین مرز سوریه و عراق) از اهمیت بسیاری برخوردار است به طوری که واشنگتن بعد از خروج رسمی خود از عراق در سال ۲۰۱۱، عین الاسد را رها نکرد و این پادگان-شهر را جزئی از دارایی‌های خود در عراق قلمداد نمود و حتی اخیرا رئیس جمهور آمریکا در واکنش به مجلس نواب عراق که در ۱۵ دی ماه، خواستار اخراج نیرو‌های آمریکایی شده بود، گفت: "ایالات متحده یک پایگاه بسیار ویژه و گران قیمت در آنجا ساخته که بیلیون‌ها دلار هزینه برای این کشور داشته است؛ ما آنجا (عراق) را ترک نمی‌کنیم، مگر اینکه آن‌ها هزینه این پایگاه را بدهند. " از سوی دیگر اخیرا ترامپ در اهمیت این پایگاه گفته بود که نیرو‌های آمریکایی در این پایگاه می‌مانند تا از خاک عراق، ایران را زیر نظر داشته باشند. تمامی این موارد، اهمیت راهبردی پایگاه عین الاسد را برای ایالات متحده آمریکا نشان می‌دهد.

این پایگاه هوایی که در ۱۶۰ کیلومتری غرب بغداد و در استان الانبار واقع شده است، در گذشته القادسیه نام داشت. عین الاسد یکی از مدرن‌ترین پایگاه‌های ایالات متحده در سراسر جهان محسوب می شود که نزدیک به ۵۰ کیلومتر مربع مساحت دارد و محیط اطراف آن به ۳۰ کیلومتر می‌رسد. همچنین در این پایگاه، امکاناتی نظیر واحد مسکونی، مراکز رفاهی، مدرسه و... نیز وجود دارد که به همین دلیل به پادگان-شهر معروف شده است. بدین جهت، شبکه تلوزیونی العالم از پایگاه هوایی عین الاسد به عنوان پایتخت آمریکا در عراق یاد می‌کند. این پایگاه همواره میزبان مقامات ارشد آمریکایی بوده و حتی در سالیان اخیر، ترامپ و معاونش، مایک پنس، در آن به سخنرانی پرداخته اند. عین الاسد در بین هشت پایگاه نظامی آمریکا، بیشترین مسافت را با مرز‌های ایران دارد و در ۳۲۰ کیلومتری جمهوری اسلامی ایران واقع شده است.

۱-این حمله قدرت موشکی جمهوری اسلامی ایران را بر دشمنان و دوستان منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای نمایان کرد. بعد از ترور سپهبد قاسم سلیمانی توسط ایالات متحده، ایران به پایگاه عین الاسد حمله نمود و با ده‌ها موشک توانست عین الاسد را در هم بکوبد. جمهوری اسلامی ایران با هدف قرار دادن این پایگاه، سعی نمود قدرت موشکی خود را به واشنگتن نشان دهد و این پیام را به ایالات متحده برساند که قادر است مهم ترین، دورترین و حتی بزرگترین پایگاه‌های هوایی ایالات متحده (بعد از پایگاه البلد در شهر یثرب) در عراق را مورد هدف قرار دهد. همان گونه که گفته شد پایگاه عین الاسد یکی از مجهزترین پایگاه‌های آمریکا در عراق است و این پایگاه مرکز اصلی تجهیزات مدرن و کنترلی آمریکا در عراق محسوب میشود، اما با این وجود، آمریکایی‌ها نتوانستند حتی یکی از موشک‌های شلیک شده را ردیابی کنند که این خود بیانگر قدرت موشکی ایران و ضعف تسلیحاتی آمریکا است.

در این خصوص، ویپین نارانگ، کارشناس آمریکایی امور نظامی و استاد مطالعات امنیتی دانشگاه «ام‌آی‌تی» ابراز کرد: «از دید من، مهمترین جنبه حمله موشکی ایران این است که موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد آن‌ها چقدر دقیق است. این عملکرد برای ایران هم مایه خرسندی است. انقلاب دقت [موشکی]امری واقعی است و ایالات متحده دیگر در این زمینه تک‌قطبی ندارد. این برای منازعات معاصر و جنگ‌های محدود، تبعات گسترده‌ای دارد.»

این در حالی است که بودجه نظامی آمریکا بیش از ۴۰ برابر بودجه نظامی جمهوری اسلامی ایران است. جمهوری اسلامی ایران با نمایش اقتدار خود نه تنها به آمریکا بلکه به بسیاری از کشور‌های منطقه ثابت نمود که دارای قدرت بازدارندگی است و این توانایی را دارد که به بسیاری از ادعا‌های خود، هم در سطح خرد و هم در سطح کلان جامه عمل بپوشاند.

۲- با هدف قرار گرفتن مواضع آمریکا در عراق، موقعیت واشنگتن در غرب آسیا تضعیف شد. حمله مستقیم جمهوری اسلامی ایران به مواضع ایالات متحده که به نوعی هژمون دهه اول قرن بیست و یکم بوده، در نوع خود، اقدام کم سابقه‌ای است. بعد از حمله ارتش ژاپن در خلال جنگ جهانی دوم به بندر پرل هاربر در سال ۱۹۴۱ به نیروی‌های آمریکایی، حمله موشکی ایران دومین حمله یک کشور مستقل و دارای حاکمیت به مواضع ایالات متحده آمریکاست. به همین دلیل هدف قرار گرفتن پایگاه عین الاسد که هزاران تروریست آمریکایی را در خود جا داده بود، اقدام کم سابقه‌ای محسوب می‌شود. این حمله موجب از بین رفتن هیمنه و هژمونی آمریکا در منطقه خواهد شد و حیثیت آمریکا را زیر سوال خواهد برد.

یقینا چنین وضعیتی، توازن قوا را به سود ایران و جبهه مقاومت تغییر می‌دهد و شرایط را برای آمریکا و شرکای منطقه ایش سخت‌تر می‌کند.

علاوه بر هدف قرار گرفتن ابر پایگاه عین الاسد توسط سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران، پایگاه الحریر در اربیل نیز توسط جبهه مقاومت مورد حمله قرار گرفت. پایگاه الحریر نیز از چند جهت حائز اهمیت است؛ این پایگاه در فاصله ۱۱۵ کیلومتری با مرز ایران قرار دارد و به نوعی نزدیک‌ترین پایگاه آمریکا به جمهوری اسلامی ایران است. این در حالی است که اقلیم کردستان نزدیکی بسیاری با ایالات متحده و رژیم صهیونیستی دارد و حتی در بین قومیت و نژاد‌های مختلف عراق، تنها گروهی است که طرفداری کم نظیری از حضور آمریکایی‌ها در عراق میکند و به نوعی قدرت خود را وابسته به حضور ایالات متحده در عراق میداند. از سوی دیگر اقلیم کردستان از زمان قیام کردی در سال ۱۹۶۱ تا به حال ارتباط نزدیکی با رژیم صهیونیستی داشته است و از همان زمان رهبران اقلیم کردستان ارتباطات گسترده‌ای با رژیم صهیونیستی برقرار کرده اند. به همین دلیل یکی از فعالترین مراکز موساد، در اقلیم کردستان عراق قرار دارد که به نوعی مرکز جاسوسی اسرائیل در قلب خاورمیانه محسوب میشود.

واشنگتن در نظر داشت با اتفاقات پیش امده و در صورت مخالفت بغداد با حضور نیرو‌های آمریکایی در عراق، سربازانش را به پایگاه الحریر اربیل منتقل کند، اما جبهه مقاومت با هدف قرار دادن پایگاه الحریر، این پیغام را به آمریکا مخابره کرد که حتی نیرو‌های آمریکایی در اقلیم خودمختار کردستان نیز در امان نخواهند بود. از سوی دیگر با هدف قرار گرفتن پایگاه الحریر، این پیام به اقلیم کردستان منتقل شد که طرفداری از ایالات متحده آمریکا در منطقه هزینه بر خواهد بود و جبهه مقاومت تحمل حضور نیرو‌های تروریستی آمریکایی را در منطقه نخواهد داشت.