التهاب بی‌سابقه در بازار‌های سرمایه دنیا / کرونا با ترامپ چه خواهد کرد؟

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، شیوع کرونا در آمریکا و برخی کشور‌های اروپایی در هفته‌ی گذشته سقوط بی سابقه‌ی ارزش سهام بسیاری از شرکت‌های بزرگ و بین المللی از جمله اپل، مایکروسافت، گوگل و آمازون را به همراه داشت. سقوطی که در چند روز هزار میلیارد دلار به چهار شرکت بزرگ آمریکایی و صد‌ها میلیون دلار به چند صد شرکت اروپایی زیان زد و ۴۴۴ میلیارد دلار از دارایی ۵۰۰ ثروتمند دنیا را به باد داد. به همین منظور و برای چرایی تاثیرپذیری بالای شرکت‌های بزرگ آمریکایی از بحران کرونا و بررسی وضعیت موجود و پیش بینی وضعیت آتی اقتصاد آمریکا در مواجهه با این بیماری با بهرام گروسی؛ فعال و کارشناس بازار سرمایه گفتگو کردیم که در ادامه تقدیم می‌شود.

اگر به صورت تلویحی و گذرا بخواهیم اقتصاد‌های بزرگی، چون آمریکا وچین را قبل و بعد از شیوع ویروس کرونا بررسی کنیم میزان آسیب پذیری این دو اقتصاد و اقتصاد کشور‌های اروپایی از بیماری جدید کووید ۱۹ را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بعد از روی کار آمدن ترامپ از سال ۲۰۱۶ اقتصاد آمریکا با سیاست اعطای معافیت‌های مالیاتی به شرکت‌های تولیدی رو به بهبود رفت، لذا این روند بازار سهام آمریکا را به شدت رشد داد و بسیاری از شرکت‌های آمریکایی را سود آورتر کرد. جنگ تجاری بین آمریکا وچین از سال ۲۰۱۸ روند رشد اقتصادی را کاهش داد، اروپا و چین بیشترین آسیب را از جنگ اقتصادی دیدند و شاخص‌های اقتصادی اروپا از سال ۲۰۱۸ تا پایان سال ۲۰۱۹ به شدت با ریزش مواجه شد و اقتصاد چین ضعیف شد.

 

فاز اول مذاکره تجاری بین آمریکا و چین که ماه‌های گذشته به امضای دو کشور رسید منجر به رشد شاخص‌های اقتصادی شد و امیدواری‌ها را نسبت به آینده اقتصاد جهان بیشتر کرد. هر چند آمریکا از جنگ تجاری با چین کمترین ضربه را خورد، چرا که تعرفه‌های ترامپ بر واردات کالای چینی موجب کاهش واردات از چین به آمریکا و افزایش زیان چین و ارتقای تولید کالای داخلی آمریکا شد. PMI آمریکا چین و اروپا در سه ماه گذشته روند رو به رشدی را به خود دید و شاخص مدیران خرید که نشان دهنده وضعیت روند تولید وخدمات است در سه ماه گذشته ارتقاء یافت.

---

با آغاز شیوع ویروس کرونا از اوایل سال ۲۰۲۰ و تعطیلی بازار چین و عدم آگاهی کامل جهان از چگونگی شیوع و کشندگی ویروس کرونا، بازار سهام چین بعد از سال نو چینی نزول ۸ درصدی را تجربه کرد و بازار ژاپن و شرق آسیا نیز متاثر از این مساله روند منفی اقتصادی را در پپیش گرفتند در حالی که بازار امریکا همچنان پیشتاز ودر حال صعود بود چرا که آمریکا خطر ابتلا به ویروس را برای خود متصور نبود. چین در یکی دو فصل آینده با ریکاوری اقتصاد خود از این موضوع عبور می‌کند، اما بیماری کرونا سایر اقتصاد‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد که از آن‌جمله می‌توان به اقتصاد ایران و ایتالیا اشاره کرد.

آمریکا و برخی از کشور‌های توریستی، چون ترکیه وامارات موضوع ویروس کرونا را چندان رسانه‌ای نکردند چرا که صحه نهادن بر ورود این ویروس به کشورهایشان اقتصاد این کشور‌ها که عموما وابسته به مبحث توریسم است را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد. آمریکا نیز با افزایش مبتلایان مجبور به اعلام رسمی ورود ویروس کرونا شد در غیر این صورت چنین موضوعی را رسانه‌ای نمی‌کرد.

روند تاثیر گذاری ویروس کرونا براقتصاد‌های آمریکا، چین و اروپا در هفته‌های آتی را چگونه می‌دانید؟
با شیوع ویروس کرونا بازار چین به شدت ریزش کرد و بازار‌های ژاپن، سنگاپور، کره جنوبی و استرالیا که اقتصادشان از چین تاثیر می‌گیرد با ریزش‌های قابل توجهی مواجه شدند در حالی که بازار آمریکا با ثبت رکورد‌های جدیدی از افزایش شاخص‌های بورس پیشتاز بود. از چهارشنبه هفته گذشته با اعلام شیوع ویروس کرونا در آمریکا شاخص‌ها با ریزش‌های شدیدی مواجه شد که نسبت به دو هفته گذشته شاهد اصلاح یک و نیم درصدی بود که از ۲۹۵۰۰ به ۲۸۸۰۰ ر. سید. ریزش بازار آمریکا از دوشنبه هفته گذشته همچنان ادامه داشت شاخص (داو جونز) با ریزش هزار واحدی روزانه تا اول هفته جاری نزدیک به ۲۴۷۰۰ واحد سیر نزولی داشت که با افزایش شاخص به ۲۵۶۰۰ هر چند بازار‌ها بسته شد، اما به نسبت ریزش‌های هفته گذشته ریکاوری قابل قبولی نیست، اما درباره ماندگاری رشد شاخص‌ها به هیچ وجه نمی‌توان اظهار نظر کرد، جدی شدن شیوع کرونا در آمریکا و انتشار اخبار منفی منجر به افزایش ریزش‌ها و اثرات وحشتناکی بر اقتصاد این کشور می‌شود.

ویروس کرونا بسیاری از خدمات و تولیدات شرکت‌های بزرگ از جمله هواپیمایی و هتلداری را تحت تاثیر قرار داده، موضوع مهمی که زنجیر وار به پیکره اقتصاد لطمات جبران ناپذیری وارد می‌کند. روند ریزش شاخص‌های اقتصادی در اروپا به مراتب بیشترو خطرناک‌تر از آمریکاست در حالی که اقتصاد چین در روز‌های اخیر روند صعودی تری را طی کرده است.

وضعیت بازار جهانی طلا بعد از شیوع کرونا چگونه بوده است؟
طلا از جنگ تجاری سال ۲۰۱۸ از کف ۱۱۵۰ دلاری تا ۱۳۵۰ دلار رشد داشت، با تشدید جنگ تجاری اوضاع اقتصادی اروپا رو به وخامت گذاشت، چین نیز وضعیت مطلوبی نداشت لذا بانک‌های مرکزی دنیا با خریدن طلا وعدم نگهداری ارز در این مرحله وارد عمل شدند. پس از آن نیز با توجه به تشدید جنگ تجاری و سیاست‌های تسهیلی بانک‌های مرکزی دنیا، باز هم شاهد رشد قیمت انس طلا بودیم و تا قبل از شیوع ویروس کرونا انس طلا در کانال ۱۵۰۰ دلاری در نوسان بود. با شیوع ویروس کرونا طلا از نرخ ۱۵۵۰ تا نزدیکی‌های ۱۷۰۰ دلار افزایش قیمت داشت که در اوایل هفته گذشته به آرامی شروع به ریزش کرد و این مساله موجب شگفتی شد که با ریزش بازار سهام چرا بازار طلا هم دچار ریزش شده است؟ بسیاری از سرمایه گذاران به دلیل استفاده از اهرم، برای جلوگیری از نابودی سرمایه خود و افزایش اعتبار حساب‌های خود مجبور به فروش طلا شدند، به نحوی که انس طلا شاهد ریزش بی سابقه از قیمت ۱۶۵۰ تا ۱۵۶۲ دلاری در روز جمعه بود.

سقوط بازار سهام آمریکا چه اثری بر انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا خواهد گذاشت؟
شاید بیشتر توئیت‌های آقای ترامپ مربوط به موضوع افزایش شاخص در بازار سهام باشد که آن را یکی از دستاورد‌های اقتصادی خود می‌داند، چرا که از زمان روی کار آمدن آقای ترامپ بازار‌های سهام آمریکا روند رو به رشدی را تجربه کرده اند. افزایش محبوبیت آقای برنی سندرز به عنوان رقیب آقای ترامپ و تفاوت برنامه‌های اقتصادی وی با ترامپ که با اخذ مالیات از ثروتمندان به نفع طبقات ضعیف جامعه است منجر به ایجاد فشار برای فروش سهام شده و ریزش بازار سهام منجر به کاهش محبوبیت ترامپ می‌شود که زنگ خطری برای وی در رقابت‌های ریاست جمهوری آمریکا خواهد بود، ریزش بازار سهام به نفع ما و روی کار آمدن آقای سندرز به بازگشت دوباره آمریکا به برجام منتهی می‌شود.

---

آیا به طور روشن می‌توان تاثیرات منفی اقتصادی کرونا و زمان ماندگاری این تاثیرات را بیان کرد؟
درباره میزان اثر گذاری ویروس بر اقتصاد جهانی در حال حاضر نمی‌توان با قاطعیت نظر داد چرا که ویروس سارس در سال ۲۰۰۱ با شیوع در چین تنها منجر به کاهش رشد اقتصادی در یک فصل شد و چینی‌ها در فصل‌های بعدی ریزش‌ها را جبران کردند، ویروس سارس مانند ویروس کرونا همه گیر نبود لذا شیوع بی سابقه ویروس کرونا که به تعطیلی بسیاری از کسب و کار‌ها و مشاغل منجر شده حتی فروشگاه اپل و ماکروسافت را در چین تعطیل و آسیب‌های اقتصادی زیادی به صنایع مختلف وارد کرده است. تا زمانی که اخبار منفی شیوع و همه گیری ویروس کرونا وجود دارد ریزش‌ها در بازار‌های مختلف بسیار معمول است.

 

pmi چین که ماه گذشته ۵۰ واحد بود به طرز باور نکردنی به ۳۵ واحد کاهش داشته است، عددی که چین تا کنون آن را ثبت نکرده است، این رقم به مراتب ازرکود سال ۲۰۰۸ منفی‌تر است. تعطیلی‌های غیر قابل پیش بینی از ویروس کرونا بر این رقم تاثیر بسیاری گذاشته است، اما تسلط چین بر اوضاع و مهار نسبی ویروس تا حدی موجب بهبود روند شاخص‌ها شده در حالی که آمریکا با شیوع همه گیر کرونا در حال تکرار تجربه ریزش شاخص‌هایی است که چین طی یکی دو ماه گذشته به آن مبتلا شد.

بازار‌های فروش نفت ومحصولات پتروشیمی و فولاد منجمله بازار‌های ایران از همه گیری و تاثیرات کرونایی بر اقتصاد تا چه اندازه تاثیر گرفته اند؟
با آنکه ایران به لحاظ صادرات نفت و تحریم این حوزه از ویروس کرونا به صورت مستقیم دچار خسارتی نمی‌شود، اما کاهش قیمت محصولات پتروشیمی موضوع تاثیر گذاری بر اقتصاد ما به شمار می‌رود.

کاهش قیمت نفت به دلیل شیوع ویروس کرونا نیز از جمله موضوعاتی است که با شروع تعطیلی‌های سال نو در چین و کاهش مصرف سوخت وسایل نقلیه و صنایع در این کشور براقتصاد آمریکا تاثیر گذاشت، آمریکا به عنوان بزرگترین صادر کننده نفت از این جهت هم متضرر شده بنحوی که نفت WTI آمریکا در روز‌های گذشته نزدیک به ۴۴ دلار خرید و فروش شد. تشدید بیماری کرونا با تشدید کاهش قیمت نفت ارتباط مستقیمی دارد لذا به نظر می‌رسد نفت شیل آمریکا که بین ۳۰ تا ۵۰ دلار تمام می‌شود بعد از پایان هیجانات بازار‌ها و کاهش التهابات ویروس کرونا در شش ماه آینده به ۵۰ تا ۶۰ دلار افزایش بیابد. قیمت نفت نیز می‌تواند در کاهش قیمت محصولات پتروشیمی تاثیر گذار باشد، کاهش مصرف فولاد از سوی چین به عنوان بزرگترین مصرف کننده فولاد نیز درقیمت فولاد موثر خواهد بود واین مساله برای صادرات محصولات پتروشیمی و فولاد ایران تجربه خوبی نخواهد بود، امید می‌رود در هفته‌های آینده قیمت محصولات فولاد و پتروشیمی به نرخ‌های معمول خود بازگردد.

پیش بینی شما از روند بازار‌های مختلف در ماه‌های آینده بخصوص درایران چیست؟ آیا بازار سهام همچنان پیشتاز خواهد ماند؟
دو فاکتور نقدینگی و تورم در بازار سهام ایران بسیار تاثیر گذارند، دو فاکتوری که اعتماد مردم را به ارزش ریال کاهش داده و به دنبال تبدیل پول خود به ملک یا سهام هستند، لذا دردسترس بودن سهام و اینکه افراد با توانایی مالی و سرمایه‌های خرد و کلان می‌توانند در بازار سهام سرمایه گذاری کنند بازار جذابی را به وجود آورده که حتی برخی سهم‌ها به صورت حبابی تا ۲۰ برابر افزایش داشته اند، سهام‌هایی که با وجود حباب همچنان خریدار دارند، اما روند رو به رشد بازار سهام با تاثیر پذیری از بیماری کرونا می‌تواند سیر نزولی را در پیش بگیرد. کاهش نرخ دلار و مداخله بانک مرکزی در کاهش یا تثبیت نرخ دلار نیز در اصلاح بازار‌ها تاثیر گذار است، اما در مجموع با توجه به وجود فاکتورهایی، چون تورم و نقدینگی سرگردان در اقتصاد همچنان بازار‌هایی مثل سهام جذاب و ارزشمند است و سرمایه‌ها را به سمت خود جذب می‌کند.