تعطیلات، توفیق اجباری پس از کرونا بود و ما آن را با آغوش باز پذیرفتیم. حالا با روزهای خالیمان چه کنیم؟
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو-محمدکاظم داودی؛ ارسطو میگفت: «سعادت، مستلزم فراغت است»، و شوپنهاور میگوید: «فراغت، بدون درگیری ذهنی، مرگ است». هرچند این دو نقلقول از این دو فیلسوف نه چندان همرأی، درابتدا مخالف هم بنظر میآیند، اما احتمالاً هر دو نقطه اشتراک مهمی دارند: «از تعطیلاتت درست استفاده کن!»
ما فرزندان همین دنیای شلوغ و فشردهایم که باید در مدت عمر کوتاهمان، بزرگ شویم و درس بخوانیم و ازدواج کنیم و کار کنیم و بچهدار بشویم و بمیریم، و مدتی که مشغول اینها هستیم، زیباییهای زندگی مانند رنگینکمانی در آسمان ابری یا قطرات شبنم روی یک گیلاس، میآیند و میگذرند. تعطیلات تنها امید ما برای زندگی کردن است. حالا که قرار است روزهای قرنطینه طولانی شود، با ساعتهای خانهنشینیمان چه کنیم؟
اگر هر روز فقط دو ساعت برای کتاب خواندن وقت بگذارید دوجلدی برادران کارامازوف یا آناکارنینا را در کمتر از دو هفته و صدسال تنهایی را در کمتر از یک هفته و کتابهایی مثل بیگانه یا پیرمرد و دریا را در دو روز تمام میکنید
بله، مثل همیشه، اولین و سرراستترین پیشنهاد همین است. همین حالا به کتابخانه خاکگرفتهتان بروید، یک یا دو کتاب انتخاب کنید، و شروع به خواندن کنید. در این صورت مطمئن خواهید بود وقتتان تلف نشده است. سه ماه تا نمایشگاه کتاب بعدی مانده و این بهترین فرصت برای ورقزدن کتابهای دستنخورده از نمایشگاههای کتاب قبلی است. تعطیلات ناگهانی و طولانی، جان میدهد برای خواندن رمانهای حجیم و ارزشمندی که همه این سالها فرصتش را پیدا نمیکردید. مثلاً اگر هر روز فقط دو ساعت برای کتاب خواندن وقت بگذارید دوجلدی برادران کارامازوف یا آناکارنینا را در کمتر از دو هفته و صدسال تنهایی را در کمتر از یک هفته و کتابهایی مثل بیگانه یا پیرمرد و دریا را در دو روز تمام میکنید. اگر هم کتاب نخواندهای دمدستتان ندارید، میتوانید یک پست در صفحه شخصیتان بگذارید و از دوستانتان بخواهید کتابهای خوبشان را معرفی کنند. اگر خوششانس باشید، شاید بتوانید از خودشان هم به امانت بگیریدش. در صورتی که اهل رمانخواندن هستید -که پیشنهاد میشود باشید- میتوانید به لیستهای مختلفی که در این سالها معرفی شده هم مجدداً سری بزنید. برای نمونه نگاه کنید به لیست رضا امیرخانی یا لیست گاردین. در کنار رمانها هم میتوانید کتابهای محتوایی و کاربردی و اعتقادی خودتان را هم در برنامه بیاورید تا پس از تعطیلات، احساس کنید کمی سنگینتر از پیش از آن شدهاید. اگر هم کلاً دندان بیرونزدن از خانه را کشیدهاید و نمیخواهید برای خرید کتاب از خانه خارج شوید، فرصت خوبی است که اپلیکیشنهای کتابخوان را امتحان کنید. بله حتماً کتاب کاغذی و ورقزدنش چیز دیگری است، اما کتاب خواندن از صفحه موبایل هم تجربه بدی نیست. اگر هم کلاً راضی به زحمتدادن به چشمهایتان نیستید و برای کارهای مهمتری نیازشان دارید، میتوانید انواع کتابهای صوتی و پادکست را امتحان کنید. کتابهای صوتی را از اپلیکیشنهای مخصوص این کار و انواع پادکستها را هم میتوانید در این سایتها (ناملیک، شنوتو، تهرانپادکست) ببینید. کسی چه میداند، شاید پس از مدتی خوشتان آمد و خودتان هم شروع به ضبط پادکستی کردید که سال بعد همین روزها پرطرفدار شده بود.
خیره به مانیتور
چند سالی است که سریالها هم به اندازه فیلمهای سینمایی جدی گرفته میشوند و در سراسر دنیا دنبالکننده دارند. اگر از دیدن فیلمهای کلاسیک و مشهور سینما خسته شدهاید و اگر از سینمای خارجی و ایرانی این روزها هم چیز زیادی به دلتان نچسبیده، میتوانید یک سریال شروع کنید. اگر خوششانس باشید و با دیدن تریلرها و خواندن معرفیها، سریال موردعلاقهتان را پیدا کنید، به گفته شاهدان عینی، از هر کار و زندگی دیگری میافتید و اپیزود را با اپیزود روشن میکنید تا به آخرین قسمت پخششده برسید و این همان بلای خانمانسوز روزهای روشن است که حالا در تعطیلات، مایه آرامش است. برای همین است که بعضی سریالبینهای حرفهای، تا همه فصلهای یک سریال درنیامده شروعش نمیکنند تا در خماری قسمتهای بعد نمانند. همچنین به همراه هر فیلم یا سریالی که میبینید، میتوانید وقت بگذارید و از مجلهها و سایتهای مرجع، چند نقد خوب هم درموردش بخوانید تا هم سواد فیلمدیدنتان بالا برود و هم از فیلم دیدن لذت بیشتری ببرید. اگر هم در این میدان گوششکستهاید که خب، قلم را دست بگیرید و شروع به نوشتن نقدهایتان کنید. برای انتشارش هم میتوانید از همان صفحه یا وبلاگ شخصی یا سایتهای مرجع نقد فیلم، استفاده کنید. در کنار همه این موارد اگر همچنان به فیلم دیدن با خانواده علاقهمندید، شبکههای مختلف تلویزیون را رصد کنید. از بین همه آنها، اقلاً یک مورد جذاب به تورتان میخورد که شب سینماییتان را درکنار خانواده بگذرانید. کنداکتور هرروز شبکههای صداوسیما را از اینجا ببینید.
کودک درون
هر وقت احساس کردید دیگر بزرگ شدهاید و وقت بازیکردنتان گذشته است، یعنی نتوانستهاید بازی دلخواهتان را پیدا کنید. چه اهل بازی با کنسول باشید و چه بازی با کامپیوتر، همیشه پیشنهاد مناسبی هست که از ساعتها بازیکردن خسته نشوید و متوجه گذشتن شب و روز نباشید. بازیهای موبایل هم که تنوع بینهایت دارند و میتوانید چندتایی را امتحان کنید تا مدل بازی محبوبتان را پیدا کنید. بازیهای نوستالژیک هم که جای خود دارند، چه آنهایی که در همین پیسی و اندروید خاطره شدهاند و چه آنهایی که در کنسولهای قدیمیتر مثل سگا و میکرو پایشان بزرگ شدهایم و حالا در پلتفرمهای جدید شبیهسازی شدهاند. بازیهای تحت شبکه و آنلاین هم که پای ثابت رژیم روزانه گیمرها هستند. نگران نباشید، کرونا از اینترنت واگیر نمیشود!
در کنار همه اینها، اگر همچنان دست و دلتان به بازی با دستگاههای بیروح و سرد الکترونیکی نمیرود، احتمالاً بوردگیمها برای شما طراحی شدهاند. اگر هنوز هیچکدامشان را امتحان نکردهاید، حتماً انواع مختلفش را بخوانید و ببینید از کدامشان بیشتر خوشتان میآید. میتوانید یک جاسوس مرموز یا یک عضو مافیا، یک تاجر خوششانس، یک استراتژیست باحوصله یا یک دوست مهربان باشید و از بازیتان لذت ببرید. بعضی بوردگیمها هم مناسب محیط خانواده است که به شرطی که نقض قرنطینه نشود، پیشنهاد خوبی برای گذراندن آخرین شبهای زمستان هستند. البته قیمت بازیهای رومیزی بهنسبت بالاست، اما طراحی هوشمندانه و مکانیسم جذاب بازی تا مدتها شما را درگیر خودش خواهد کرد.
مکتب جمعهها هم باز است
چند سالی است که دورهها و کلاسهای مجازی روی بورس آمدهاند و میتوانید به رایگان یا با هزینه اندک، دنبال علاقههایتان بروید
اگر همه روزها بدون ذوق و حوصله پای کلاسهای درس دانشگاه مینشینید و به صحبتهای کسلکننده استادهایتان گوش میدهید، تعطیلات فرصت خوبی برای یادگیری چیزهایی است که سرحال میآوردتان. همینکه از شر آموزشهای مجازی دانشگاه خلاص شدید میتوانید صفحهاش را ببندید و سایت دیگری مثل مکتبخونه را باز کنید و سر کلاس دانشگاه موردعلاقهتان بنشینید. چند سالی است که دورهها و کلاسهای مجازی روی بورس آمدهاند و میتوانید به رایگان یا با هزینه اندک، دنبال علاقههایتان بروید. میتوانید یک یا چند مهارت نیمهکاره را کامل کنید تا پس از تعطیلات از آن درآمدی هم کسب کنید. دورههای آموزش نرمافزارهایی برای ویرایش عکس و فیلم در دسترسند و همیشه هم در بازار کار مشتری دارند. یادگیری مهارتهایی مثل تایپ یا ویراست یا تعمیر بعضی وسایل مکانیکی و الکترونیکی هم خالی از منفعت نیست.
ممکن است سوالاتی در ذهنتان باشد که مدتهاست به دنبال فرصتِ خواندن و تأمل درموردشان هستید. میتوانید به سایتهایی مثل تد، صدانت، یا مدرسه آزاد فکری سری بزنید و در سوالات مهمتان بیشتر خیس بخورید. بسیاری از سخنرانان و اساتید هم دیگر سایت بهروز و آرشیو موضوعی و تاریخی خوبی از بحثهایشان دارند؛ برای مثال میتوانید به سایت دکتر علی غلامی، حاجآقا قاسمیان یا آقای پناهیان نگاهی بیندازید. مطمئن باشید دست خالی بیرون نمیروید.
جمعکردن پریشانیها
روزهای تعطیل، روال زندگی دست خودتان است و بهترین فرصت برای ایجاد عادتهای مفید جدید و ارتقای روحی و روانی است
از تعطیلات برای جمعکردن استفاده کنید. جمعکردن چه چیزی؟ همهچیزهایی که پراکندهاند و مدتهاست پشت گوش انداخته میشوند! زندگیتان را مرتب کنید و سروسامان بدهید. این ماجرا شامل آن کشو یا کمد بهمریختهای که در اتاق همۀ ما هست میشود تا مشارکت در خانهتکانی یا نظمدادن و مرور کردن فایلهای نامرتب هارد یا گوشی و یا حتی منظمکردن تفکرات آشفته و بازنگری در تصمیمات و روابط. کارهای عقبمانده از تابستان یا جمعبندیهای آخر سالتان را انجام دهید و فضاهای شخصیتان را مرتب کنید. این بین شاید لباس یا وسیله سالمی پیدا کنید که دیگر به آن نیازی ندارید و بتوانید کنار بگذارید و دمِعیدی به نیازمندان بدهید. اگر هم از گذشته نماز قضا یا نذری دارید که فرصت ادایش را نداشتهاید، الان وقت خوبی برای این کار دارید. روزهای تعطیل، روال زندگی دست خودتان است و بهترین فرصت برای ایجاد عادتهای مفید جدید و ارتقای روحی و روانی است. میتوانید کمی درمورد عادتها بخوانید و برای یک ماه پیشرو، دو یا سه عادت کوچک را انتخاب کنید و به آنها اهمیت بدهید تا برای بقیه زندگیتان، همیشه همراهتان باشند. بههرحال، چه کسی است که دلش نخواهد بیشتر کتاب بخواند یا برنامه ورزش منظم داشته باشد یا نمازهایش را اول وقت بهجا بیاورد؟
بخوابید!
این یکی اصلاً پیشنهاد منطقی یا مفیدی نیست، اما برای تجربه لذت انتقام از همه کلاسهای هشت صبح شنبه یا شبهای دراز امتحان، فکر بدی نیست. گذراندن چند روز به بطالت و هیچکاری انجام ندادن یعنی لمس تعطیلات و گذر زمان، از نزدیکترین فاصله. البته بعید است که در این کار بتوانید به موفقیت بلندمدتی دست پیدا کنید و نهایتاً مجبور میشوید از رختخوابتان بلند شوید و یکی از کارهای دیگر را انجام دهید. به هر حال اگر کاری نباشد، استراحت هم بیمعنا میشود.
بزنید بیرون!
نه! این یکی نه! تعطیلات کرونایی اصلاً برای نشستن در خانه است و به ریسک بیرون رفتن نمیارزد. اما اگر حس میکنید در خانه میپوسید و حتماً باید بزنید بیرون، خب بیرون را بیاورید داخل!
اگر دلتان لکزده برای چرخیدن در فروشگاهها و خرید کردن، میتوانید خرید اینترنتی را تجربه کنید. سایتها و اپلیکیشنهای خرید متنوعی داریم که میتوانید در آنها بچرخید و اگر خوششانس باشید از تخفیفهایش هم بهره ببرید. این روزها همه چیز را میتوانید اینترنتی بخرید، از غذا و خواروبار و نوشتافزار تا لوازم بهداشتی و وسایل خانه و موبایل و حتی چیزهایی که در فروشگاهها پیدا نمیشوند! اما به هر حال حواستان به سبد خریدتان باشد، چون اینجا خرید و پول خرج کردن به راحتی یک کلیک است. اگر چیزی چشمتان را گرفته که قیمتش را نمیدانید، میتوانید در ترب قیمتش را در فروشگاههای مختلف مقایسه کنید و بهترین خرید را داشته باشید. اگر اهل ورزش روزانه هستید و این روزها نمیتوانید بروید بیرون، میتوانید وسایل ورزشی خانگی بخرید و یک گوشه اتاق یا حیاطتان را ورزشگاه شخصی خودتان کنید؛ دارت، فوتبالدستی، دمبل، طناب، شطرنج و یا حتی کیسه بوکس، وسایلی هستند که میتوانید این چند روز را با آنها بگذرانید و نگذارید بدن و ذهنتان از فرم بیفتد.
عشق مسافرتها و توریستها هم میتوانند برای گشتوگذار در طبیعت یا اماکن دیدنی ایران و جهان از تور مجازی استفاده کنند. مثلاً برای بازدید مجازی از موزه ایران باستان میتوانید از این لینک استفاده کنید. با یک سرچ ساده، به بقیه مکانهایی که تور مجازی دارند هم دسترسی خواهید داشت و میتوانید بخشی از محرومیت از سفرتان را جبران کنید.
کارهای جدید!
بروید به سمت کارهایی که تا حالا بهشان فکر نکردهاید، البته آنهایی که کمخطرند! چه عیبی دارد، مثلاً یک روز در آشپزی به مادرتان کمک کنید یا اصلاً کل خانواده ناهار را مهمان شما باشند. یا شروع کنید به گوش دادن موسیقیها و آلبومهایی که به هر دلیلی سمتشان نمیرفتید. اوریگامی و ساخت وسایل کاربردی با دستهای خودتان (DIY) را امتحان کنید. یک کتاب رنگآمیزی بزرگسالان و یک بسته ششتایی مدادرنگی بگیرید و شروع به رنگآمیزی کنید. بنشینید کنار پدر و مادر یا بزرگترهایتان، آلبومهای خانوادگی را باز کنید و از خاطراتشان بشنوید. میتوانید خاطرات کودکی خودتان را بخواهید و یادداشت کنید که از دست نروند. خودکار بگیرید و بنویسید، در مورد سالی که گذشت و زندگی و احساساتتان و هر چیز دیگری؛ و درنهایت میتوانید یک شب تعطیل را بیدار بمانید و منتظر الهامات و هدایای شهودی تاریکی باشید.
تعطیلات، میتواند خودِ سعادت باشد، اگر آن را دریابیم.