یوآن دیجیتال جایگزینی برای نظام پرداخت دلار؟

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو به نقل از فوربز، شیوع جهانی ویروس کرونا و متعاقبا اعمال محدودیت‌های اجتماعی در بسیاری از کشور‌ها و خانه نشین شدن میلیارد‌ها نفر در جهان به سقوط بازار‌های مالی بین‌المللی منجر شد و همین مسئله با اینکه از یک سو سرمایه‌گذاران را به سمت دلار سوق داد، اما در روی دیگر سکه باعث شد تا روز‌های سلطه دلار بر بازار جهانی، به شماره بیفتد.

به نظر می‌رسد با توجه به آنکه شاهد تغییرات جدید در سیاست‌های ارزی بسیاری از کشور‌ها از جمله چین هستیم، سلطه دلار بر بازار‌های جهانی رو به زوال است.

چند سالی است، بانک‌های مرکزی کشور‌های جهان در حال گفتگو درباره ارز‌های مجازی هستند و چین در این زمینه سردمدار است.

ارز‌های مجازی شبیه اسکناس‌های کنونی که از سوی بانک‌های مرکزی کشور‌ها منتشر می‌شوند، عمل می‌کند، اما به طور کامل آنلاین هستند.

بانک‌های مرکزی کشور‌ها به جای آنکه پول چاپ کنند و یا سکه ضرب کنند ارز مجازی را از طریق حساب‌های آنلاین، منتشر می‌کند.

در سایه این اتفاق کارفرمایان می‌توانند با استفاده از این حساب‌ها و ارز‌ها حقوق کارمندان خود را داده و از طرف دیگر فروشگاه‌های مجازی و مغازه‌ها هم می‌توانند از آن برای فروش کالا و دریافت پول استفاده کنند.

از طرف دیگر با استفاده از ارز‌های مجازی امکان مبادلات ارز خارجی، فراهم شده و روند تجارت بین‌المللی تصحیح خواهد شد.

سال گذشته و پس از آنکه شرکت فیسبوک از تصمیم خود برای منتشر کردن ارز مجازی لیبرا خبر داد، موضوع عرضه ارز‌های مجازی بین مقامات بانک‌های مرکزی کشور‌ها درباره لزوم انتشار ارز‌های مجازی بسیار گسترده‌تر شد و تحت تاثیر قرار گرفت.

در واقع فیس بوک با این اقدام خود را در سطح و یا بالاتر از جایگاه یک بانک مرکزی به عنوان عرضه کننده نخستین ارز مجازی جهانی قرار می‌داد.

بانک‌های مرکزی و سران کشور‌های جهان با این رویکرد فیس بوک، مخالفت کردند.

ترامپ در این باره در توئیتر در مخالفت با اقدام فیس بوک و البته دیگر ارز‌های مجازی نوشت: «ما فقط یک ارز واقعی در آمریکا داریم و این ارز از همیشه، قوی‌تر است. هم قابل اعتماد است هم قابل اتکا. دلار با فاصله زیاد در همه جای جهان ارز قالب است و همیشه در این شرایط باقی خواهد ماند.»

انتظار می‌رود علیرغم آنکه ارز مجازی لیبرا با محدودیت بیشتری نسبت به آنچه که پیش‌تر فیس بوک تصور می‌کرد مواجه شده، اما در ماه‌های آینده شاهد عرضه آن باشیم.

از طرف دیگر برخی نمایندگان مجلس آمریکا هم در قالب طرح‌های خود برای جبران خسارت‌های اقتصادی شیوع ویروس کرونا پیشنهاد ایجاد ارز دلار دیجیتال را مطرح کردند که البته از کلیات طرح در کنگره حذف شد و در واقع ممکن است طی ماه‌های آینده شاهد آن باشیم که ارز مجازی لیبرال فیس بوک به عنوان جانشین دلار دیجیتال در بازار جهانی مورد توجه قرار گیرد.

* یوآن دیجیتال به میدان آمد

به گزارش استار طی روز‌های گذشته و در بی‌توجهی نسبی رسانه‌های چینی اعلام کردند که بانک مرکزی این کشور به طور کامل برای عرضه ارز مجازی یوآن آماده شده و قصد دارد استفاده آزمایشی از آن را در ۴ شهر بزرگ این کشور، کلید بزند.

البته سال‌ها بود که چینی‌ها در حال زمینه سازی برای عرضه ارز مجازی بودند و بانک مرکزی این کشور طی ماه‌های گذشته و علیرغم شیوع ویروس کرونا دست از این پروژه برنداشته و اتفاقا به آن سرعت بخشیدند.

در صورتی که بستر استفاده از این ارز به طور کامل فراهم شود یوآن دیجیتال نخستین ارزی خواهد بود که به پشتوانه یک اقتصاد بزرگ در جهان عرضه می‌شود.

چینی‌ها در برنامه ریزی خود در این ارز مجازی تا جایی پیش رفتند که قرار است از آن در مناطقی که میزبان المپیک زمستان ۲۰۲۲ هستند، استفاده شود.

روزنامه چاینا دیلی مدعی شده که بستر استفاده از یوآن دیجیتال، به طور کامل فراهم شده و نظام پولی این شهر‌ها برای استفاده از ارز‌های مجازی همگام شده است. کار تا جایی پیش رفته که چینی‌ها مدعی شده‌اند که قرار است حتی حقوق کارمندان دولتی و شاغلان حوزه خدمات عمومی حقوق خود را به یوآن دیجیتال دریافت کنند.

شو یوآن، استادیار دانشگاه پکن، معتقد است از نگاه بالا دستی بانک مرکزی چین این اقدام بسیار حائز اهمیت است.

چاینا دیلی در گزارش خود مدعی شد ایجاد این نظام پرداخت بر مبنای یوآن دیجیتال می‌تواند جایگزینی کاربردی برای نظام پرداخت دلار باشد و تهدیدات آمریکا نسبت به قطع دسترسی به نظام پرداخت دلار را هم در سطوح پایین و هم در سطوح بین‌المللی خنثی کرده و تاثیر تحریم‌ها را نیز بی‌اثر می‌کند.

باتوجه به آنکه احتمالا ارز یوآن دیجیتال تاثیر پذیری کمتری در برابر فشار‌های سیاسی خواهد داشت ممکن است شاهد استقبال جدی از این ارز مجازی در بازار جهانی ارز باشیم.

از طرف دیگر شیوع ویروس کرونا باعث شده که استفاده مردم از اسکناس کاهش یافته و همین امر ممکن است مزید بر علت اقبال عمومی بیشتر برای ارز‌های مجازی شود.

به گزارش رویترز، چند روز پیش هم وانگ ژنیینگ، رئیس بورس طلای شانگ‌های هم خواستار ایجاد یک ارز جدید بین‌المللی برای پایان دادن به سلطه دلار در بازار جهانی، شده بود.

وی معتقد است سلطه دلار بر نظام مالی بین‌الملل در بلندمدت رو به زوال است.

پایین آوردن نرخ بهره دلار توسط بانک مرکزی آمریکا و اجرای برخی سیاست‌های انبساطی توسط این بانک برای جبران خسارت‌های اقتصادی کرونا بسیاری از کشور‌های جهان را که در معاملات بین‌المللی خود به دلار وابسته هستند و یا حجم قابل توجهی از حساب ذخیره ارزی آن‌ها شامل دارایی‌های دلاری می‌شود را نگران کرده است.

وانگ در این باره گفت: جهان به یک نظام ارزی بین‌المللی و فراملی نیاز دارد که تحت کنترل هیچ کشور واحدی نبوده و امکان مسدود کردن دارایی‌های کشور‌های دیگر در قالب آن، وجود نداشته باشد.

این نخستین باری نیست که چینی‌ها از ایجاد یک ارز واحد بین‌المللی سخن می‌گویند چرا که در سال‌های ۲۰۰۸-۲۰۰۹ نیز رئیس کل وقت بانک مرکزی چین خواستار ایجاد یک ارز بین‌المللی مستقل از کشور‌ها شدند.

وانگ معتقد است به خاطر اینکه از نظر کمیت، در استفاده از طلا با محدودیت مواجه هستیم این روش قدیمی مبادله نمی‌تواند گزینه مناسبی برای استفاده به عنوان ابزار جامع تجارت جهانی باشد.

وی می‌گوید مشکل سلطه دلار بر نظام پولی جهانی این است که کشور‌ها را در برابر تحریم‌های احتمالی آمریکا آسیب پذیر کرده و به واشنگتن این قدرت را می‌دهد که هر وقت که دوست دارد دارایی دلاری کشور‌ها را مسدود کند.

وانگ گفت دلار برای آمریکا حکم یک سلاح را داشته، اما برای دیگر کشور‌ها منشاء ناامنی است.

به گزارش فوربز، گلن بودمن، نویسنده و معامله‌گر باسابقه که با تحلیل درست بازار‌های بورس در طول بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸ برای خود شهرت خوبی کسب کرد، می‌گوید: ممکن است در آینده رقابت جدی برای تصاحب اوزان ارز قالب بر بازار مالی بین‌المللی بین یوآن دیجیتال و لیبرای فیس بوک به عنوان نسخه دیجیتالی دلار آمریکا شکل بگیرد.

وی گفت: هر دوی این ارز‌ها احتمالا طی ماه‌های باقیمانده از سال ۲۰۲۰ عرضه خواهد شد و روند نقل و انتقال پول و خرید و فروش را سریع‌تر، ارزان‌تر کرده و بهره‌وری بیشتری ارائه خواهند داد.

چین تمام تلاش خود را خواهد کرد تا شرکای تجاری بین‌المللی این کشور را راضی کند تا به جای دلار به سمت استفاده از یوآن دیجیتال بروند. در صورتی که چینی‌ها بتوانند کاربران بیشتری برای یوآن دیجیتال فراهم کرده و اقبال عمومی خوبی را رقم بزنند، دلار آمریکا به احتمال زیاد با مشکلات جدی در سلطه بر بازار جهانی روبرو خواهد شد.

از هفته آینده استفاده از ارز یوآن دیجیتال در شهر‌های بزرگ چین به صورت آزمایشی کلید می‌خورد و آرام آرام مرزبندی‌ها بین یوآن دیجیتال و نماینده دیجیتال دلار شکل خواهد گرفت، اما ممکن است نه در سال‌های آینده بلکه در بلندمدت شاهد جنگ ارزی بین شرق و غرب باشیم.

ممکن است در سال‌های آینده، دور نخست ریاست جمهوری ترامپ یادآور جنگ تجاری آمریکا و چین باشد، اما در صورتی که وی برای دومین بار به ریاست جمهوری آمریکا انتخاب شود ممکن است در تاریخ ترامپ به عنوان رئیس جمهوری یاد شود که شاهد سقوط دلار آمریکا بود.

در پایان می‌توان ادعا کرد که فقط چین نیست که به دنبال حذف دلار از تجارت داخلی و بین‌المللی خود است و دیگر بازیگران حاضر در اقتصاد جهانی از جمله روسیه و اروپا نیز کم و بیش رویکرد مشابهی را در پیش گرفته و اجرایی می‌کنند.

به گزارش سی ان بی سی، ۱۰‌ها سال است که دلار ارز قالب بین‌المللی است، اما به گفته آنه کورین، کارشناس مؤسسه تحلیل امنیت جهانی این جایگاه دلار می‌تواند با روی گرداندن کشور‌های بسیار قدرتمند جهان از دلار مورد تهدید قرار گیرد.

کورین معتقد است: بسیاری از کشور‌های مهم جهان از جمله چین، روسیه و حتی اتحادیه اروپا انگیزه‌های بسیار قوی برای حذف دلار از اقتصاد‌های خود دارند.

وی گفت: ما نمی‌دانیم که در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد، اما چیزی که می‌دانیم این است که شرایط کنونی ناپایدار است. چرا که شاهد افزایش تعداد کشور‌های بسیار قدرتمند که به دنبال حذف دلار هستند، هستیم.

یکی از عواملی که کشور‌های قدرتمند را به سمت دلار زدایی سوق می‌دهد قرار گرفتن در معرض قوانین قضایی آمریکا در زمان استفاده از این ارز است.

کورین می‌گوید: زمانی که در یک مبادله از دلار استفاده شود و یک بانک آمریکایی آن را انجام دهد طرف‌های این قرارداد حتی اگر هیچ کاری در آمریکا نداشته باشند در معرض قوانین قضایی آمریکا قرار می‌گیرند.

به اعتقاد کورین خروج یک جانبه آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران و اعمال دوباره تحریم‌ها علیه این کشور باعث شد تا شرکت‌های چند ملیتی اروپایی در صورت ادامه همکاری با ایران در معرض اقدامات تنبیهی واشنگتن قرار بگیرد.

این کارشناس اقتصادی افزود: اروپا به دنبال تجارت با ایران است، اما نمی‌خواهد به خاطر معامله با تهران تحت تعقیب قضایی آمریکا قرار گیرد.

کورین می‌گوید:هیچ کسی دوست ندارد به خاطر معامله با کشور‌هایی که آمریکا با آن‌ها دوست نیست در فرودگاه دستگیر شود.

بنابر این بسیاری از کشور‌ها انگیزه‌های بسیار بسیار قوی برای فاصله گرفتن از دلار و حذف دلار از مبادلات بین‌المللی خود دارند.