گزارش |
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، حنانه جانمحمدی* روز‌های پایانی آخرین هفته اردیبهشت ماه با خبر افتتاح طرح آبرسانی به دشت سیستان برای سیزدهمین بار همراه شد که کلنگ آن برای اولین مرتبه در ۵ سال گذشته زده شد، اما تا به حال خبری از شروع آن به چشم نیامده است. با گذشت بیش از ۵ سال از اجرا، این طرح هنوز به صورت کامل به بهره برداری نرسیده است. بودجه‌ی اختصاص یافته به آن هم مبلغ ۸۵۰ میلیون دلار است که تمام آن از صندوق توسعه ملی برداشته شده و قرار بوده بسیار زودتر از این روز‌ها به بهره برداری برسد.
با اینکه بعد از هر سفر استانی روحانی و کابینه هیئت دولت به سیستان و بلوچستان این طرح مجددا افتتاح و رونمایی می‌شد، اما رویکردی قاطعانه برای اجرای آن به وجود نیامد و صرفا در کشوی وزارتخانه‌ها و پیچ و خم بروکراسی‌های اداری خاک خورد. حالا بعد از گذشت سیزده مرتبه از اولین رونمایی، هیچ کس انتظار افتتاح واقعی این طرح را ندارد؛ هرچند که باتوجه به مشکلات متعددی که سیستان و بلوچستان با آن دست و پنجه نرم می‌کند افتتاح چنین طرح‌هایی چندان عقلانی به نظر نمی‌رسد.
با اینکه بعد از هر سفر استانی روحانی و کابینه هیئت دولت به سیستان و بلوچستان این طرح مجددا افتتاح و رونمایی می‌شد، اما رویکردی قاطعانه برای اجرای آن به وجود نیامد و صرفا در کشوی وزارتخانه‌ها و پیچ و خم بروکراسی‌های اداری خاک خورد. حالا بعد از گذشت سیزده مرتبه از اولین رونمایی، هیچ کس انتظار افتتاح واقعی این طرح را ندارد؛ هرچند که باتوجه به مشکلات متعددی که سیستان و بلوچستان با آن دست و پنجه نرم می‌کند افتتاح چنین طرح‌هایی چندان عقلانی به نظر نمی‌رسد.
طبق گفته‌های کارشناسان استانی و کشوری، طرح آبرسانی به مزارع سیستان، موسوم به ۴۶ هزار هکتاری بدون کوچک‌ترین مباحثه و مشورت با صاحب نظران و صرفا بر اساس پر شدن عریضه صورت گرفته و در ساخت این ایده، نظر اساتید و کارشناسان دانشگاهی تاثیری نداشته است.
بیشتر بخوانید:
ایرداتی مثل عدم پیش بینی طرح جهت الگوی کشت بهینه، عدم اجرای طرح توسط برخی پیمانکاران و رهاشدن لوله‌ها به حال خود، عدم توازن در توزیع آب بین کشاورزان، مشکلات اجتماعی و اختلاف بین بهره برداران، عدم تخصیص آب به بسیاری از اراضی روستاها، استناد به اسناد منقرض شده توزیع آب، شبهات مالی فراوان و عقب افتادن حقوق کارگران بومی این پروژه باعث شد طرحی که در ابتدا منجر به شادی مردم استان شده بود، زمینه ساز بدبینی آن‌ها نسبت به عملی شدن مصادیق توسعه در سیستان و بلوچستان باشد. با این حال نظر قطعی کشاورزان در ابتدا این بوده که شاید طرح پیشنهادی دولت در کاغذ شدنی باشد، اما در عمل نتیجه‌ای نخواهد گرفت و حالا بعد از گذشت چند سال صحت و سقم این گفته ها تایید می‌شود.
در روز ۳۰ اردیبهشت ماه امسال نیز حبیب الله دهمرده، نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی در تذکر کتبی خطاب به وزیر کشاورزی خواستار پرهیز از افتتاح طرح ۴۶ هزارهکتاری قبل از تکمیل آن شد. دهمرده در این تذکر کتبی از به کار گیری روش‌های عجیب و غیرعلمی اظهار ناراحتی کرده و خواستار تکمیل این طرح به طور شایسته شده است.
پس سوال اینجاست طرحی که هنوز به طور کامل تکمیل نشده و دچار ایرادات فراوانی است، چطور پتانسیل افتتاح دارد؟ اگر کشور افغانستان مانند سال ۹۶ حاضر به اهدای حق آبه هیرمند نباشد، آب مورد نیاز طرح از کجا تامین خواهد شد؟
دو تن از نمایندگان منتخب مردم سیستان وبلوچستان در مجلس شورای اسلامی هم در خصوص پروژه انتقال آب با لوله به دشت سیستان با انتشار نامه‌ای به رئیس جمهور ، خواستار جلوگیری از افتتاح طرح آب رسانی به دشت سیستان تا زمان رفع نواقص آن شدند.
مشکلات و نواقص پروزه ۴۶ هزار هکتاری که در این نامه به آن اشاره شده است شامل: عدم توجه عوامل اجرائی پروژه به سهم آب کلیه کشاورزان در روستا ها، عدم توجه عوامل اجرائی پروژه به نیاز‌ها و توانمندی‌های کشاورزان و تاکید آن‌ها بر تشکیل گروه‌های هم آب و تجمیع در یک مکان، اجرای فاز یک پروژه در اراضی کشاورزان بدون توجه به الزامات حقوقی و عدم توجه به ساختار فیزیکی و شیمیایی خاک در مسیر خطوط انتقال، انتقال آب به اراضی کشاورزی در کمتر از یک سوم اراضی منطقه و بصورت متمرکز در نواحی مختلف اجرا می‌شود که کارساز نیست، تامین ۴۰۰ میلیون متر مکعب آب از مخازن چاه نیمه‌ها و تحویل آب مطمئن و مستمر به کشاورزان از این مخازن و موضوع بهره برداری و نگهداری بهینه و پایدار شبکه است.
مشکلات و نواقص پروزه ۴۶ هزار هکتاری که در این نامه به آن اشاره شده است شامل: عدم توجه عوامل اجرائی پروژه به سهم آب کلیه کشاورزان در روستا ها، عدم توجه عوامل اجرائی پروژه به نیاز‌ها و توانمندی‌های کشاورزان و تاکید آن‌ها بر تشکیل گروه‌های هم آب و تجمیع در یک مکان، اجرای فاز یک پروژه در اراضی کشاورزان بدون توجه به الزامات حقوقی و عدم توجه به ساختار فیزیکی و شیمیایی خاک در مسیر خطوط انتقال، انتقال آب به اراضی کشاورزی در کمتر از یک سوم اراضی منطقه و بصورت متمرکز در نواحی مختلف اجرا می‌شود که کارساز نیست، تامین ۴۰۰ میلیون متر مکعب آب از مخازن چاه نیمه‌ها و تحویل آب مطمئن و مستمر به کشاورزان از این مخازن و موضوع بهره برداری و نگهداری بهینه و پایدار شبکه است.
کمالی، دبیر جنبش دانشجویی عدالتخواه استان سیستان و بلوچستان در این باره به خبرنگار دانشجو می‌گوید: علت عجله دولت و وزارت جهاد در افتتاح طرح ۴۶هزار هکتاری چیست؟! در سفر‌های متعدد سرپرست و وزیر جهاد کشاورزی به سیستان و بازدید از طرح ۴۶هزار هکتاری مردم مشکلات و نواقص طرح را بیان کردند، وبنا بر این بود که تا زمان رفع نواقص این پروژه افتتاح نشود؛ ️اما به یکباره تصمیم‌ها عوض شد و چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت، وزیر جهاد کشاورزی به منظور افتتاح چند پروژه حوزه کشاورزی که یکی از آن‌ها طرح آبرسانی به ۴۶هزار هکتار از اراضی دشت سیستان می‌باشد، وارد زاهدان شد.
به گفته کمالی ، سیستانی‌ها به افتتاح طرح نیمه تمام آبیاری به مزارع دشت سیستان اعتراض دارند و این موضوع را به طرق مختلف اعلام داشته اند. پس از نامه نگاری‌های فراوان از سوی مردم و عدم توجه دولتمردان به این مسئله، حتی جمعی از کشاورزان معتمدین و نخبگان دانشگاهی با حضور در دفتر امام جمعه سیستان و بلوچستان خواستار جلوگیری از افتتاح این طرح بزرگ که هنوز به اتمام نرسیده، شدند.
کمالی ادامه می‌دهد: به نظر می‌رسد که افتتاح این طرح را باید در راستای توان بالاى مافیا درون وزارت جهاد تعریف کرد که توانسته علیرغم تمامی مخالفت‌ها این طرح نیمه تمام را که با اعتباری بالغ بر ٨٥٠ میلیون دلار درحال انجام است، به مرحله افتتاح سوری برساند.
با این وجود فاز اول طرح انتقال آب به مساحت ۳۲هزار هکتار پس از آماده شدن روز پنجشنبه، ۱ خرداد به دستور رییس جمهور و با حضور وزیرجهاد کشاورزی به بهره برداری رسید و ۱۴ هزار هکتار باقی مانده تا شروع فصل جدید زراعی در پاییز ، به بهره برداری می‌رسد.
خبرگزاری دانشجو پیگیر جزئیات دقیق روند اجرای پروژه و رسیدگی به خواسته های کشاورزان و مردم سیستان و بلوچستان و همچنین ارتباط با مسیولان مربوطه برای اصرار به اجرای طرح مذکور خواهد بود. همچنین در گزارش های بعدی ابعاد بیشتری از ضعف و کاستی های طرح آب رسانی به دشت سیستان را پوشش خواهد داد.
ارسال نظرات