به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ این مرکز در گزارشی با عنوان «بررسی تاریخی تنوع مدارس در ایران» آورده است؛ تنوع مدرسه و مکتب‌خانه در ایران پیشینه‌ای طولانی دارد و محدود به دوره مدرسه جدید نیست. اما این مسئله در دوره معاصر شکل پیچیده و گسترده تری به خود گرفته و در سطوح مختلف تصمیم گیری و شورا‌های مختلف سیاستگذاری جهت مدارس آموزش و پرورش محل بحث و نزاع واقع شده است.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در این گزارش با تبیین تاریخی مسئله تنوع مدارس از ابتدای شکل گیری مدرسه جدید در ایران، فراز و فرود این‌گونه‌ها را نشان داده و ضمن تحلیل معیار‌هایی که منجر به تأسیس یا حذف گونه‌ای خاص شده به این پرسش‌های کلیدی پاسخ دهد که:
۱. معیار‌های شکل‌گیری انواع مدارس در نظام آموزشی ایران چیست؟
۲. دوره‌بندی، عوامل و شرایط مؤثر بر شکل‌گیری یا حذف انواع مدارس چیست؟
۳. چه ملاحظاتی برای تصمیم‌سازی درباره پذیرش یا عدم‌پذیرش انواع مدارس لازم است؟
یکی از یافته‌های گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس این بوده است که با توجه به واقعیت‌های برخاسته از شرایط و ویژگی‌های دانش آموزان، شاخصه‌های برخاسته از فلسفه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و نیز شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه ایران، تنوع مدارس امری اجتناب‌ناپذیر است.
نتیجه دیگر این پژوهش نشان می‌دهد تنوع مدارس نه از سر علاقه و سلیقه، بلکه مبتنی‌بر معیار‌ها و ملاک‌های برخاسته از واقعیت هاست. به همین دلیل برای تأسیس یا حذف گونه‌ای مدرسه باید مبنای آن به روشنی اعلام شود. همچنین در طول دوره صد‌و‌هشتاد ساله ورود مدرسه جدید به ایران، هیچ‌یک از معیار‌های تنوع‌بخشی به مدارس حذف نشده است و تا امروز معیار‌های پیشین کماکان به‌رسمیت شناخته می‌شوند.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس عنوان می‌کند که موضوع تنوع بخشی یا حذف انواع مدارس با رویکرد تحول گرایی بنیادین در آموزش و پرورش ارتباط دارد، اما رویکرد موجود تنوع بخشی مانعی برای آن محسوب می‌شود، زیرا انواع مدارس عمدتاً بر انواع دانش آموز متمرکز است نه انواع مدیریت و انواع محتوایی که می‌تواند زمینه ساز تحول باشد.
از دیگر یافته‌های گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آن است که همواره تأسیس انواع مدارس بسیار راحت‌تر از حذف آن‌ها بوده است. این امر، به‌ویژه در دوره جمهوری اسلامی ایران از مصادیق بیشتری برخوردار است. در حالی که ممکن است معیار‌های پشتیبان تأسیس یک نوع مدرسه منتفی شده باشد و یا ارزیابی نتایج تأسیس نوع معینی از مدرسه لزوم تجدیدنظر در ادامه کار مدرسه را تأیید کند. به همین دلیل لازم است در تأسیس گونه‌های جدید، شرایط حذف آن‌گونه نیز در صورت رفع ضرورت آن، پیش‌بینی شود.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس عنوان می‌کند که از چالش‌های اساسی کنونی در حوزه تنوع مدارس وجود مراجع سیاستگذاری و تصمیم گیری متنوعی است که بدون تعریف درست و مشخص در سطوح مختلف مسئله و گاه در تقابل با هم عمل می‌کنند و تهدید‌هایی را برای یکپارچگی و حاکمیت فلسفه بنیادین مدرسه و رسالت آن در انواع مدرسه موجب می‌شوند. نسبت هر یک از مراجع تصمیم گیری با معیار‌های تعیین انواع مدارس، می‌تواند ورود اصولی مراجع سیاستگذاری به تنوع مدارس را تعریف کند به این نحو که؛ مجلس و شورای‌عالی انقلاب فرهنگی می‌تواند درباره مسائل کلان بیرون از آموزش و پرورش (یکی در حوزه مجموع مسائل ملی و دیگری از منظر چشم‌انداز کلان فرهنگی) راهبری نمایند و شورای‌عالی آموزش و پرورش که ذیل وزارت آموزش و پرورش و برای بررسی همین مسائل تخصصی تعریف شده است از درون آموزش و پرورش یا مؤلفه‌های اساسی درونی مسئله را بررسی نماید.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، با توجه به حوزه تخصص، مرجع تصمیم گیری درباره تنوع مدارس یا حذف انواع مدارس، شورای‌عالی آموزش و پرورش است. اما زمانی که مسائل کلان ملی و فرهنگی (معیار‌های بیرونی) مستلزم اقدامات آموزشی و احتمالاً تأسیس مدرسه هستند، مجلس و شورای‌عالی انقلاب فرهنگی از وزارتخانه و شورای‌عالی آموزش و پرورش بخواهند تا بهترین روش پاسخگویی به این مطالبه و نیاز را بررسی و تصمیم گیری کنند. چه بسا یک راه‌حل مستقیم در قالب تأسیس مدرسه‌ای خاص بهترین راه‌حل نباشد و راه‌حل‌های مؤثرتری برای پاسخگویی به مطالبات ملی یا فرهنگی قابل تعریف باشد.
متن کامل این گزارش را اینجا بخوانید.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در این گزارش با تبیین تاریخی مسئله تنوع مدارس از ابتدای شکل گیری مدرسه جدید در ایران، فراز و فرود این‌گونه‌ها را نشان داده و ضمن تحلیل معیار‌هایی که منجر به تأسیس یا حذف گونه‌ای خاص شده به این پرسش‌های کلیدی پاسخ دهد که:
۱. معیار‌های شکل‌گیری انواع مدارس در نظام آموزشی ایران چیست؟
۲. دوره‌بندی، عوامل و شرایط مؤثر بر شکل‌گیری یا حذف انواع مدارس چیست؟
۳. چه ملاحظاتی برای تصمیم‌سازی درباره پذیرش یا عدم‌پذیرش انواع مدارس لازم است؟
یکی از یافته‌های گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس این بوده است که با توجه به واقعیت‌های برخاسته از شرایط و ویژگی‌های دانش آموزان، شاخصه‌های برخاسته از فلسفه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و نیز شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه ایران، تنوع مدارس امری اجتناب‌ناپذیر است.
نتیجه دیگر این پژوهش نشان می‌دهد تنوع مدارس نه از سر علاقه و سلیقه، بلکه مبتنی‌بر معیار‌ها و ملاک‌های برخاسته از واقعیت هاست. به همین دلیل برای تأسیس یا حذف گونه‌ای مدرسه باید مبنای آن به روشنی اعلام شود. همچنین در طول دوره صد‌و‌هشتاد ساله ورود مدرسه جدید به ایران، هیچ‌یک از معیار‌های تنوع‌بخشی به مدارس حذف نشده است و تا امروز معیار‌های پیشین کماکان به‌رسمیت شناخته می‌شوند.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس عنوان می‌کند که موضوع تنوع بخشی یا حذف انواع مدارس با رویکرد تحول گرایی بنیادین در آموزش و پرورش ارتباط دارد، اما رویکرد موجود تنوع بخشی مانعی برای آن محسوب می‌شود، زیرا انواع مدارس عمدتاً بر انواع دانش آموز متمرکز است نه انواع مدیریت و انواع محتوایی که می‌تواند زمینه ساز تحول باشد.
از دیگر یافته‌های گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آن است که همواره تأسیس انواع مدارس بسیار راحت‌تر از حذف آن‌ها بوده است. این امر، به‌ویژه در دوره جمهوری اسلامی ایران از مصادیق بیشتری برخوردار است. در حالی که ممکن است معیار‌های پشتیبان تأسیس یک نوع مدرسه منتفی شده باشد و یا ارزیابی نتایج تأسیس نوع معینی از مدرسه لزوم تجدیدنظر در ادامه کار مدرسه را تأیید کند. به همین دلیل لازم است در تأسیس گونه‌های جدید، شرایط حذف آن‌گونه نیز در صورت رفع ضرورت آن، پیش‌بینی شود.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس عنوان می‌کند که از چالش‌های اساسی کنونی در حوزه تنوع مدارس وجود مراجع سیاستگذاری و تصمیم گیری متنوعی است که بدون تعریف درست و مشخص در سطوح مختلف مسئله و گاه در تقابل با هم عمل می‌کنند و تهدید‌هایی را برای یکپارچگی و حاکمیت فلسفه بنیادین مدرسه و رسالت آن در انواع مدرسه موجب می‌شوند. نسبت هر یک از مراجع تصمیم گیری با معیار‌های تعیین انواع مدارس، می‌تواند ورود اصولی مراجع سیاستگذاری به تنوع مدارس را تعریف کند به این نحو که؛ مجلس و شورای‌عالی انقلاب فرهنگی می‌تواند درباره مسائل کلان بیرون از آموزش و پرورش (یکی در حوزه مجموع مسائل ملی و دیگری از منظر چشم‌انداز کلان فرهنگی) راهبری نمایند و شورای‌عالی آموزش و پرورش که ذیل وزارت آموزش و پرورش و برای بررسی همین مسائل تخصصی تعریف شده است از درون آموزش و پرورش یا مؤلفه‌های اساسی درونی مسئله را بررسی نماید.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، با توجه به حوزه تخصص، مرجع تصمیم گیری درباره تنوع مدارس یا حذف انواع مدارس، شورای‌عالی آموزش و پرورش است. اما زمانی که مسائل کلان ملی و فرهنگی (معیار‌های بیرونی) مستلزم اقدامات آموزشی و احتمالاً تأسیس مدرسه هستند، مجلس و شورای‌عالی انقلاب فرهنگی از وزارتخانه و شورای‌عالی آموزش و پرورش بخواهند تا بهترین روش پاسخگویی به این مطالبه و نیاز را بررسی و تصمیم گیری کنند. چه بسا یک راه‌حل مستقیم در قالب تأسیس مدرسه‌ای خاص بهترین راه‌حل نباشد و راه‌حل‌های مؤثرتری برای پاسخگویی به مطالبات ملی یا فرهنگی قابل تعریف باشد.
متن کامل این گزارش را اینجا بخوانید.
ارسال نظرات