مسعودی: ظرفیت روابط عمومی‌ها در اصلاح اقتصادی کشور جدی گرفته نشده است/ روابط عمومی فرزند ۱۱۰ ساله‌ی صنعت

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو هفته‌ی پایانی اردیبهشت به نام روابط عمومی نام‌گذاری شده است. همه ما کم و بیش اعم از خبرنگار یا شهروند عادی در کار‌های اداری نام روابط عمومی را شنیده ایم، اما شاید کمتر از کارکرد‌های تخصصی روابط عمومی‌ها مطلع باشیم؛ کارکرد‌هایی در حوزه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، بین الملل و حتی اقتصادی، اما اینکه روابط عمومی‌ها در حوزه مسائل اقتصادی چه نقشی دارند و چگونه می‌توانند موجب رونق اقتصاد کشور شوند موضوع گفتگوی ما با دکتر امیدعلی مسعودی؛ استاد علوم ارتباطات و عضو هیئت علمی دانشگاه سوره است.

روابط عمومی‌ها از چند منظر در دنیای امروز کارکرد‌های بسیار مهمی دارند، اما، چون روی سخن ما در این گفتگو اقتصادی است می‌خواهیم نقش روابط عمومی سازمان‌های اقتصادی یا مرتبط بامسائل تاثیر گذار بر اقتصاد جامعه را مورد بررسی قرار بدهیم، آیا روابط عمومی نهاد‌های اقتصادی می‌توانند گام بلند و موثری برای رساندن حرف مردم به گوش مسوولین عالی رتبه بردارند و به نوعی زبان گویای دغدغه‌های اقتصادی مردم به شمار روند؟
برای پاسخ به این سوال بهتر است از ابتدا سابقه روابط عمومی‌ها یا دلیل تولد و روی کار آمدن چنین مجموعه‌ای را مورد بررسی قرار دهیم. اتفاقا روابط عمومی‌ها در حدود ۱۱۰ سال پیش بعد از روی کار آمدن نهاد‌های اقتصادی در دهه اول یا دوم قرن بیستم به وجود آمدند. روابط عمومی‌ها ماحصل صنعتی شدن دنیاست، هنگام راه اندازی کارخانه‌های بزرگ با تولیدات انبوه به وجود آمدند. روابط عمومی‌ها هنگامی متولد شدند که نفت چونان امروز خرید و فروش نمی‌شد، یعنی کارخانه‌ها به جای نفت از ذغال سنگ استفاده می‌کردند. آن زمان اگر در عرصه اقتصادی مثل در دسترس نبودن ذغال سنگ اگر اتفاقی می‌افتاد خبرنگاران حاشیه سازی‌های زیادی می‌کردند لذا به ضرر وزیان شرکت‌ها تمام می‌شد از این رو یکی از این شرکت‌های حمل و نقل آمریکایی از یک خبرنگار برای همکاری دعوت به کار کرد. آن خبرنگار متبحر کمک موثری به انتشار اخبار درست و تبیین خواسته‌های قتصادی شرکت کرد، با ساخت اتاق شیشه‌ای به دنبال ایجاد آرامش و اطلاع رسانی در کمترین مدت زمانی بر آمد تا از حاشیه سازی‌ها و خبر سازی‌ها جلوگیری به عمل بیاورد. از آن روز به بعد هر شرکتی به دنبال درست کردن یک اتاق شیشه‌ای به عنوان روابط عمومی برای خود برآمد، شیشه‌ای بودن یعنی تاکید بر شفافیت کار روابط عمومی است، لذا مهمترین وظیفه روابط عمومی‌ها شفاف سازی و اطلاع رسانی درست است. زمانی که سازمانی دچار مشکل می‌شود روابط عمومی در شفاف سازی و طرح مشکل پیش قدم می‌شود و البته به دنبال راهکار و راه حل نیز خواهد بود. مثلا اگر در حال حاضر کارخانه‌های ما در تهیه مواد اولیه ضرروی برای تولید کالای خود دچار مشکل هستند روابط عمومی‌ها با دولت، وارد کنندگان و تجار ارتباط برقرار می‌کنند. این موضوع به قدری حائز اهمیت است که در کنار روابط عمومی سازمان ها، روابط بین الملل زیر مجموعه روابط عمومی‌ها شکل گرفته است، چرا که روابط عمومی‌ها در مسائل اقتصادی علاوه بر فعالیت‌های داخلی در عرصه بین الملل نیز نقش حائز اهمیتی دارند.

روابط عمومی‌های نهاد‌های اقتصادی در زمان تحریم چه اثر گذاری دارند؟
در شرایط تحریم روابط عمومی‌های سازمان‌های اقتصادی می‌توانند بسیار موثرتر از آنچه تا کنون انجام داده اند عمل کنند. مثلا در زمینه اهمیت کار روابط عمومی‌ها یک مثال ساده می‌زنم. در ابتدای همه گیری ویروس کرونا آقای وزیر بهداشت درباره این بیماری به مردم توضیح می‌داد، در حالی که وظیفه وزیر سخنگویی وزارتخانه خود نیست، بعد با توجه به اینکه سخن گفتن دراین موضوع حساس نیازمند تخصص در امر روابط عمومی است مدیر روابط عمومی وزارت بهداشت در مقام سخنرانی قرار گرفت چرا که روابط عمومی شیوه درست پیام رسانی را می‌داند. روابط عمومی‌ها با خبرنگاران ارتباط تنگاتنگی دارند لذا به خوبی افکار عمومی و نیاز‌ها و ضرورت‌های آن‌ها را می‌شناسند بنابراین در حوزه اقتصادی هم می‌توانند به همین صورت بسیار تاثیر گذار باشند.

ارزیابی شما از عملکرد تیم‌های روابط عمومی نهاد‌های اقتصادی کشور چیست؟
پاسخ این سوال بسیار کارشناسی است. با مثالی این نقش را برایتان توضیح می‌دهم. در شرایط کرونایی و بحرانی که موجب نگرانی بسیاری از مردم شد اشاره به این نکته ظریف خوب است که شاید در نگاه اول بحران کرونا را نتوان خیلی اقتصادی متصور کرد، اما اینکه روابط عمومی‌ها از تاثیر بحران کرونا بر مشاغل پر خطر و قرمز صحبت کردند، انواع حمایت‌های لازم برای مشاغل مختلف را در همکاری با رسانه‌ها برشمردند، به نوعی کمک بزرگی در کاهش بحران اقتصادی جامعه بود. بی شک با توجه به اینکه روابط عمومی‌ها همانند رسانه‌ها با افکار عمومی در تعامل هستند، در همه‌ی وضعیت‌ها اعم از بحران تحریم یا بحران کرونا می‌توانند در روند مسائل اقتصادی کشور با اطلاع رسانی درست به بالا دستی‌های خود بسیار موثر باشند. اگر روابط عمومی‌ها برای کاهش اثرات اقتصادی تحریم‌ها و بحران‌های اقتصادی نتوانند افکار عمومی رو با خود همراه کنند و آن‌ها را به لحاظ همکاری هر چه بیشتر در صرفه جویی‌های اقتصادی و کمک به ظرفیت سازی‌های تازه در اقتصاد با خود همراه نکنند قطعا خسارت‌های زیادی به اقتصاد کشور وار می‌شود. همین روابط عمومی‌ها بودند که قرارگاه‌های حمایت از افراد محروم را در سطح جامعه مطرح کردند. روابط عمومی‌ها بودند که مساجد از آن‌ها برای تعطیلی و عدم همه گیری نمازگزاران ومسجدی‌ها تبعیت کرد. همین روابط عمومی‌ها بودند که اذهان عمومی را برای حمایت اقتصادی از هم و دولت را به حمایت از مردم البته به صورت صد درصدی با کمک رسانه قانع کرد. روابط عمومی‌ها و اصحاب رسانه بودند که افکار عمومی را نسبت به رعایت و اجرای پروتکل‌های بهداشتی مصمم کرد. به ترتیب با همکاری مردم با رسانه و روابط عمومی و رسیدن برخی شهر‌ها به وضعیت سفید و پایدار‌تر و کاهش خطر برخی مشاغل کم خطر نیز وارد عرصه اقتصادی شدند که اینک برخی مشاغل پرخطر نیز امکان بازگشایی یافته اند. قطعا روابط عمومی‌ها با همراهی و همیاری رسانه‌های کشور نقش موثری در تقویت بنیه‌های اقتصادی، آگاهی رسانی و افزایش اطلاعات درست مسئولین از وضعیت معیشتی مردم و روند‌های اقتصادی کشور دارند لذا بیش از گذشته باید بر نقش و تاثیر گذاری روابط عمومی‌ها بر فرآیند‌های اقتصادی کشور تاکید کرد.