دپوی زبالههای شهری و بیمارستانی شهرستان ساری در محله چهاردانگه چند سالی است که باعث رنجش مردم روستاهای اطراف و تجمع و تحصن آنها شده است.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، حنانه جانمحمدی؛ * کمتر از یک سال پیش بود که اعتراضات مردم روستاهای «کردمیر» و «تلمادره» مازندران به سوژه رسانهها تبدیل شد. ماجرای دپوی زباله در این مناطق از سال ۸۴ آغاز شد؛ کارگران شهرداری ساری زبالههای این شهر را به نقاطی دور از مرکز استان برده و میسوزاندند. شهرداری ساری در ابتدای امر قراردادی با مردم منطقه چهاردانگه و روستاهای مورد نظر امضا کرد که این اتفاق (دپوی زباله) بیشتر از سه ماه در آنجا زمان نخواهد برد! اما با وجود گذشت ۱۵ سال، نه تنها دستگاهی برای زباله سوزی تهیه شده، بلکه منطقه دپوی زبالهها نیز تغییری نکرده است.
به گفته افراد محلی، تجمع روستائیان چهاردانگه ساری برای جلوگیری از انتقال و دپوی زباله در این منطقه با ورود نیروهای انتظامی و یگان ویژه به خشونت کشیده شد و متاسفانه تعدادی مورد ضرب و شتم قرار گرفتند.
بیش از این تحصن، اهالی تلمادره طی نامهای به یوسف نژاد، نماینده سابق مجلس دهم، وزارت کشور و بیت رهبری خواستار رفع این جریان شدند. حقیقتا عدم عملکرد مطلوب برخی از مسئولین در جوابدهی به مردم مسبب ایجاد بحرانهایی به بزرگی غیزانیه در سایر استانها و شهرهای کشور شده و زمینه ساز بروز رفتار خشونت آمیز بین مردم و نیروهای امنیتی خواهد شد.
از روزهایی که کامیونها با بی رحمی شیرابههای متعفن را در جاده کیاسر به سمنان میریختند، ۲ سال میگذرد. شیرابههایی که وجود نحسشان باعث لغزندگی جاده و تصادفهای پی در پی میشد و اگر اعتراض اهالی نبود، لغزندگی جاده همچنان جان مردم را میگرفت. تحصنهای چند روزه و کفنپوشی اهالی برای تعیین تکلیف دپوی غیراصولی زباله، مسئولان را مجبور به نتیجه رساندن پروژههای نیمهتمام زبالهسوز کرد.
بابایی، از فعالین عدالتخواه مازندران در این باره به خبرنگار دانشجو میگوید: به دنبال مرگ یک چوپان و دام ها در حوضچه شیرابه و بروز سالک، اهالی منطقه وادار به تحصن و اعتراض شدند. جریان از زمانی شروع شد که زبالههای بیمارستان را به یکی از مناطق اطراف ساری منتقل میکنند. در همان روزهای ابتدایی این اتفاق، مردم نسبت به این فاجعه واکنش نشان داده و با تجمع و تحصن خواستار به پایان رسیدن این ماجرا میشوند. تا اینکه زبالهها به کیاسر منتقل میشود و قول میدهند که بعد از شش ماه، پسماند را به مکان دیگری منتقل خواهند کرد.
بابایی میگوید: بعد از شش ماه مسئولین منکر این انتقال شدند و آن را به زمانهای دیگری موکول میکردند؛ تا اینکه بعد از گذشت ۱۵ سال دمل این ماجرا هنوز باقی مانده است. در این بین در سال ۹۸ مردم و اهالی روستاهای اطراف در منطقهای که پسماند نگه داری میشود، تجمع کرده و جاده کیاسر به سمت سمنان را بستند. نیت و هدف اصلی مردم از این تجمع جلوگیری از ادامه انتقال زبالهها به این نقطه بود که برایشان مشکل ایجاد کرده بود و با سر دادن شعارهای گوناگون و به دست گرفتن پلاکاردهای مختلف، خواستار توقف این طرح شدند.
به گفته بابایی، روزانه حدود ۳۰۰ تن زباله از ساری به آنجا منتقل میشود؛ حتی پسماند بیمارستانی بیماستان امام خمینی ساری نیز در این زبالهها وجود دارد و این حساسیت را برای اهالی دو چندان کرد.
این فعال عدالتخواه ادامه میدهد: ۲۰ روزی مردم این منطقه با تجمع درخواست پایان این اتفاق را داشتند. حتی آغاز ماه محرم نیز مانعی برای انجام این تحصن نشد و مردم در همان محل به برپایی مجلس روضه و نماز جماعت نیز میپرداختند؛ تا اینکه مسئولین با هماهنگی نیروهای امنیتی سعی کردند این ماجرا را جمع کنند.
چهاردانگه به دلیل مختصاتی که دارد و به دلیل فاصله مکانی با مناطق جنگلی، ۱۴ سال پیش بهنظر رسید که بهترین نقطه برای دپوی زبالهها بهصورت موقت باشد. در زمان ریاست جمهوری احمدی نژاد اعتبارات برای انجام پروژه وجود داشت، ولی پشت گوش انداختن پروژه زبالهسوز در ساری باعث شد دپوی پسماند در این منطقه مانند سایر نقاط کشور به کلافی سردرگم تبدیل شود.
این اتفاق باعث آلوده شدن آبهای زیرزمینی منطقهای با جمعیت حدود ۱۶ هزار نفر شده ؛ بهطوری که مدتی قبل در میان زبالهها، پسماندهای بیمارستانی متعلق به دانشگاه علوم پزشکی آمل نیز پیدا شد. این پیشامد باعث نگرانی مردم از بابت ورود زباله به آبهای جویبار، قائمشهر، نکا و... شده است.
شهادت مردم چهاردانگه و روستاهای اطراف به افزایش بیماریها حاکی از این است که پساب این زبالهها روی دام و کشاورزی منطقه تأثیر مخرب گذاشته است؛ شیوع سرطان و بیماریهای ناشناخته در نوزادان و همچنین بوی تعفنی که حداقل در ۵ روستای اطراف ساطع میشود، ازجمله مواردی است که مردم نسبت به آن معترض هستند. مازندرانیها از ۵ سال گذشته خواستار قطع حمل زباله شدند. با تجمع آنها، ۷۰ کامیونی که زبالهها را به همراه شیرابههای جاری به این منطقه میآورند، به حدود ۵ تریلی مخصوص حمل زباله، کاهش یافت و دپو همراه با آهکپاشی انجام شد.
پساب این زبالهها روی دام و کشاورزی منطقه تأثیر مخرب گذاشته است؛ شیوع سرطان و بیماریهای ناشناخته در نوزادان و همچنین بوی تعفنی که حداقل در ۵ روستای اطراف ساطع میشود ازجمله مواردی است که مردم نسبت به آن معترض هستند.
ناگفته نماند که به گفته افراد محلی تصفیهخانه شیرابه که از ۲ سال پیش راه افتاده هنوز کار نمیکند و بیشتر جنبه ظاهرسازی دارد. تجمع زباله در این منطقه فاجعه زیستمحیطی ایجاد کرده است. آلودهشدن خاک و آب در مسیر ۱۲۰ کیلومتری ساری تا چهاردانگه از جمله مشکلات آن است.
«پارک ملی» کیاسر و منطقه حفاظتشده «شاهدژ» با فاصله کمی از محل دپو قرار دارد. چشمههای «بادابسورت» نیز در این منطقه قرار دارد. این مناطق، حیاتوحش غنی دارد و در این سالها با دپوی غیرمسئولانه زباله آسیب دیده است. شیرابهها عمدتا به سمت کیاشهر جاری میشود، اما به نظر میرسد مدیریت شهری که مسئولیت ساماندهی زبالهها را دارد به پروژههای بازیافت و پردازش زباله اهمیت نمیدهد. در سالهایی که کشور دچار تحریمهای شدید نبود، شرکتهای زیادی برای بازیافت و تولید کمپوست اعلام آمادگی کردند، ولی هیچکدام به نتیجه نرسید و به نظر میرسد مافیای زباله مانع این کار باشند.
خبرگزاری دانشجو در صدد است که از میان مسئولین شهری و استانی مازندران موضوع را پیگیری کرده و به نتیجه مطلوب دست یابد.