به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی با موضوع " ایمنی زیستی و قوانین و مقررات بین المللی ایمنی زیستی محصولات تراریخته" آورده است: در گزارش حاضر تلاش شده است تا به وضعیت تولید و مصرف محصولات تراریخته) تغییر شکل یافته ژنتیکی) در سطح جهانی، نگرانی‌های موجود و همچنین قوانین و مقررات بین المللی ایمنی زیستی و راهکار‌های آن‌ها برای استفاده ایمن از مزایای محصولات تراریخته پرداخته شود.
بر اساس این گزارش، فناوری مهندسی ژنتیک یا فناوری ایجاد محصولات تغییر شکل یافته ژنتیکی یکی از فناوری‌های نوین و تحول ساز در حوزه زیست فناوری، طی ۲۳ سال گذشته است که توانسته فواید و خدمات بسیار ارزشمندی را در بخش‌های مختلف پزشکی (تولید دارو‌های نوترکیب و...)، کشاورزی ایجاد محصولات تراریخته مقاوم به تنش‌های زنده (آفات و بیماری‌ها و علف‌های هرز) و غیرزنده (خشکی و ..)، محیط زیست (کاهش مصرف سموم و کود‌های شیمیایی) و صنعت (تولید آنزیم‌ها و پروتئین‌های صنعتی نوترکیب) به جامعه بشری ارائه دهد.
همچنین این گزارش می‌افزاید: برای مثال، کشت بیش از ۱۹۱/۷ میلیون هکتاری گیاهان تراریخته (سال ۲۰۱۸) در دنیا در حدود ۲۶ کشور و مصرف آن‌ها در حدود ۷۰ کشور، نشان از اثر گذاری مثبت و فواید این فناوری است. (ISAAA, ۲۰۱۸)
در این گزارش آمده است: به رغم پتانسیل کاربرد و توسعه بسیار گسترده محصولات تراریخته، با گذشت حدود ۲۳ سال از زمان تجاری سازی این محصولات در دنیا، تنها چهار گیاه زراعی (سویا، ذرت، پنبه و کلزا) که مصرف مستقیم غذایی توسط انسان نداشته به طور گسترده در دنیا کشت شده اند که یکی از دلایل آن وجود نگرانی‌هایی درخصوص سلامت انسان بوده است.
براساس این گزارش، از طرفی تنها دو صفت در گیاهان تراریخته تجاری گسترش جهانی پیدا کرده است که یکی مقاومت به علف کش است و دیگری مقاومت به آفات. صفات دیگر در سطح بسیار محدود توسعه یافته اند. در کل، نگرانی‌هایی درخصوص مخاطرات احتمالی زیست محیطی محصولات تغییر شکل یافته ژنتیکی وجود دارد که شامل احتمال جریان ژن و ایجاد علف‌های هرز مقاوم به علف کش، اثر بر موجودات غیرهدف، کاهش احتمالی تنوع ژنتیکی و ارقام محلی به دلیل استفاده از ارقام تغییر شکل یافته ژنتیکی، مقاوم شدن آفات و علف‌های هرز به ژن (ها)ی منتقل شده، مخاطرات احتمالی بر سلامت انسان و دام و گیاه (مسمومیت زایی و حساسیت زایی احتمالی بر انسان و دام)، مخاطرات احتمالی اقتصادی و اجتماعی وابستگی احتمالی کشاورزان به شرکت‌های بزرگ تولیدکننده بذور محصولات تغییر شکل یافته ژنتیکی است.
این گزارش می‌افزاید: با توجه به نگرانی‌های موجود، مبحث جدیدی به نام ایمنی زیستی ایجاد شده که به مجموعه‌ای از تدابیر، سیاست ها، مقررات و روش‌ها اطلاق می‌شود که سعی در ایجاد راهکار‌های استفاده ایمن از فواید مهندسی ژنتیک داشته و از آثار سوء احتمالی کاربرد این فناوری بر تنوع زیستی، سلامت انسان، دام، گیاه و محیط زیست جلوگیری می‌کند (پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا).
بر اساس این گزارش، در این راستا، کنوانسیون ها، پروتکل ها، قوانین و استاندارد‌های مختلف ایمنی زیستی در راستای ارائه راهکار تولید، تجارت و استفاده ایمن از محصولات تغییر شکل یافته ژنتیکی در سطح دنیا تدوین و به تصویب رسیده اند. در این راستا، مقرراتی در سطح بین المللی و ملی برای استفاده و بهره برداری ایمن از این نوع محصولات طراحی و تصویب شده است که به نام قوانین ایمنی زیستی مشهور هستند.
این گزارش می‌افزاید: در طی این سال‌ها کنوانسیون تنوع زیستی، پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا، پروتکل الحاقی ناگویا-کوالالامپور درخصوص مسئولیت پذیری و جبران خسارات، دستورالعمل‌های کدکس غذایی، دستورالعمل‌های سازمان بین المللی استاندارد، دستورالعمل‌های سازمان خواروبار جهانی و سازمان بهداشت جهانی و مقررات سازمان تجارت جهانی درخصوص تولید، تجارت و استفاده ایمن از این قبیل محصولات تهیه و تصویب شده اند.
بر اساس این گزارش، فناوری مهندسی ژنتیک یا فناوری ایجاد محصولات تغییر شکل یافته ژنتیکی یکی از فناوری‌های نوین و تحول ساز در حوزه زیست فناوری، طی ۲۳ سال گذشته است که توانسته فواید و خدمات بسیار ارزشمندی را در بخش‌های مختلف پزشکی (تولید دارو‌های نوترکیب و...)، کشاورزی ایجاد محصولات تراریخته مقاوم به تنش‌های زنده (آفات و بیماری‌ها و علف‌های هرز) و غیرزنده (خشکی و ..)، محیط زیست (کاهش مصرف سموم و کود‌های شیمیایی) و صنعت (تولید آنزیم‌ها و پروتئین‌های صنعتی نوترکیب) به جامعه بشری ارائه دهد.
همچنین این گزارش می‌افزاید: برای مثال، کشت بیش از ۱۹۱/۷ میلیون هکتاری گیاهان تراریخته (سال ۲۰۱۸) در دنیا در حدود ۲۶ کشور و مصرف آن‌ها در حدود ۷۰ کشور، نشان از اثر گذاری مثبت و فواید این فناوری است. (ISAAA, ۲۰۱۸)
در این گزارش آمده است: به رغم پتانسیل کاربرد و توسعه بسیار گسترده محصولات تراریخته، با گذشت حدود ۲۳ سال از زمان تجاری سازی این محصولات در دنیا، تنها چهار گیاه زراعی (سویا، ذرت، پنبه و کلزا) که مصرف مستقیم غذایی توسط انسان نداشته به طور گسترده در دنیا کشت شده اند که یکی از دلایل آن وجود نگرانی‌هایی درخصوص سلامت انسان بوده است.
براساس این گزارش، از طرفی تنها دو صفت در گیاهان تراریخته تجاری گسترش جهانی پیدا کرده است که یکی مقاومت به علف کش است و دیگری مقاومت به آفات. صفات دیگر در سطح بسیار محدود توسعه یافته اند. در کل، نگرانی‌هایی درخصوص مخاطرات احتمالی زیست محیطی محصولات تغییر شکل یافته ژنتیکی وجود دارد که شامل احتمال جریان ژن و ایجاد علف‌های هرز مقاوم به علف کش، اثر بر موجودات غیرهدف، کاهش احتمالی تنوع ژنتیکی و ارقام محلی به دلیل استفاده از ارقام تغییر شکل یافته ژنتیکی، مقاوم شدن آفات و علف‌های هرز به ژن (ها)ی منتقل شده، مخاطرات احتمالی بر سلامت انسان و دام و گیاه (مسمومیت زایی و حساسیت زایی احتمالی بر انسان و دام)، مخاطرات احتمالی اقتصادی و اجتماعی وابستگی احتمالی کشاورزان به شرکت‌های بزرگ تولیدکننده بذور محصولات تغییر شکل یافته ژنتیکی است.
این گزارش می‌افزاید: با توجه به نگرانی‌های موجود، مبحث جدیدی به نام ایمنی زیستی ایجاد شده که به مجموعه‌ای از تدابیر، سیاست ها، مقررات و روش‌ها اطلاق می‌شود که سعی در ایجاد راهکار‌های استفاده ایمن از فواید مهندسی ژنتیک داشته و از آثار سوء احتمالی کاربرد این فناوری بر تنوع زیستی، سلامت انسان، دام، گیاه و محیط زیست جلوگیری می‌کند (پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا).
بر اساس این گزارش، در این راستا، کنوانسیون ها، پروتکل ها، قوانین و استاندارد‌های مختلف ایمنی زیستی در راستای ارائه راهکار تولید، تجارت و استفاده ایمن از محصولات تغییر شکل یافته ژنتیکی در سطح دنیا تدوین و به تصویب رسیده اند. در این راستا، مقرراتی در سطح بین المللی و ملی برای استفاده و بهره برداری ایمن از این نوع محصولات طراحی و تصویب شده است که به نام قوانین ایمنی زیستی مشهور هستند.
این گزارش می‌افزاید: در طی این سال‌ها کنوانسیون تنوع زیستی، پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا، پروتکل الحاقی ناگویا-کوالالامپور درخصوص مسئولیت پذیری و جبران خسارات، دستورالعمل‌های کدکس غذایی، دستورالعمل‌های سازمان بین المللی استاندارد، دستورالعمل‌های سازمان خواروبار جهانی و سازمان بهداشت جهانی و مقررات سازمان تجارت جهانی درخصوص تولید، تجارت و استفاده ایمن از این قبیل محصولات تهیه و تصویب شده اند.
ارسال نظرات