خطیب سمنانی در گفتگو با دانشجو؛
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو. فروش اوراق نفتی به عنوان گشایش اقتصادی جدیدترین طرح پیشنهادی دولت است که رئیس جمهور خبر آن را به عنوان یک خبر خوش اقتصادی به مردم داد، هر چند که آن زمان رئیس جمهور به صراحت این موضوع را بیان نکرد و این گشایش اقتصادی در حد یک غافلگیری بود، اما کمتر از چند روز مشخص شد گشایش اقتصادی برای مردم نیست، بلکه برای گذران امورات دولت است! محمد علی خطیب سمنانی اقتصاددان و کارشناس حوزه نفت و انرژی در این گفتگو چرایی عدم امکان فروش نفت خام به مردم در بازار سرمایه را توسط دولت تشریح کرده است.
به نظر شما چه دلایلی موجب شده تا کارشناسان عدم فروش نفت در بازار سرمایه را به دولت متذکر شوند؟
نفت خام مقوله‌ای متفاوت از نفت فرآوری شده یا مشتقات نفتی است، لذا فروش این دو متفاوت از هم است، یعنی دخل و تصرف دولت در فروش این دو بسیار متفاوت است. نفت خامی که از دل زمین بیرون می‌آید ماده خامی است که در زمره منابع طبیعی به شمار می‌رود، به این دلیل تاکید می‌شود نفت خام نباید به مردم فروخته شود چرا که نفت خام در زمره انفال است، مثل این می‌ماند که ما جنگل را در معرض فروش عمومی بگذاریم، انفال یا منابع طبیعی ثروت‌های کشور است که متعلق به یکایک ایرانیان است، لذا انفال، سرمایه‌های عمومی و منابع طبیعی مثل معادن و جنگل‌ها و همین نفت خام متعلق به همگان است، از این جهت نفت خام در اختیار دولت قرار می‌گیرد، چون دولت نماینده و برگزیده مردم است لذا دولت مسوول حفظ و توسعه کشور است، نفت خامی که استخراج می‌شود درآمد آن باید صرف توسعه زیر ساخت‌های اقتصادی و تولیدی شود، حفظ منابع طبیعی آنقدر مهم است که دولت‌ها و دولت ما برای حفظ این منابع، سازمانی به نام سازمان منابع طبیعی تاسیس کرده اند، منابع آبی، منابع کانی نفت، جنگل‌ها و. منابع طبیعی به شمار می‌روند، اما نفت فرآوری‌شده، چون در نهایت تبدیل به کالا می‌شود، دولت می‌تواند آن را به فروش عمومی در داخل و یا حتی خارج از کشور برای ارز آوری برساند. نفتی که فرآورده‌های آن مورد استفاده همگان قرار می‌گیرد و به عنوان انرژی در جریان تولید قرار بگیرد، قابل فروش است.
بیشتر بخوانید:
به نظر شما چه دلایلی موجب شده تا کارشناسان عدم فروش نفت در بازار سرمایه را به دولت متذکر شوند؟
نفت خام مقوله‌ای متفاوت از نفت فرآوری شده یا مشتقات نفتی است، لذا فروش این دو متفاوت از هم است، یعنی دخل و تصرف دولت در فروش این دو بسیار متفاوت است. نفت خامی که از دل زمین بیرون می‌آید ماده خامی است که در زمره منابع طبیعی به شمار می‌رود، به این دلیل تاکید می‌شود نفت خام نباید به مردم فروخته شود چرا که نفت خام در زمره انفال است، مثل این می‌ماند که ما جنگل را در معرض فروش عمومی بگذاریم، انفال یا منابع طبیعی ثروت‌های کشور است که متعلق به یکایک ایرانیان است، لذا انفال، سرمایه‌های عمومی و منابع طبیعی مثل معادن و جنگل‌ها و همین نفت خام متعلق به همگان است، از این جهت نفت خام در اختیار دولت قرار می‌گیرد، چون دولت نماینده و برگزیده مردم است لذا دولت مسوول حفظ و توسعه کشور است، نفت خامی که استخراج می‌شود درآمد آن باید صرف توسعه زیر ساخت‌های اقتصادی و تولیدی شود، حفظ منابع طبیعی آنقدر مهم است که دولت‌ها و دولت ما برای حفظ این منابع، سازمانی به نام سازمان منابع طبیعی تاسیس کرده اند، منابع آبی، منابع کانی نفت، جنگل‌ها و. منابع طبیعی به شمار می‌روند، اما نفت فرآوری‌شده، چون در نهایت تبدیل به کالا می‌شود، دولت می‌تواند آن را به فروش عمومی در داخل و یا حتی خارج از کشور برای ارز آوری برساند. نفتی که فرآورده‌های آن مورد استفاده همگان قرار می‌گیرد و به عنوان انرژی در جریان تولید قرار بگیرد، قابل فروش است.
بیشتر بخوانید:
به عبارتی در عرضه نفت خام و فرآورده‌های آن در عرضه در بورس یا سایر بازار‌ها دست دولت در هر دو حوزه به صورت یکسان باز نیست؟
بله، قطعا این دو باید از همدیگر تفکیک داده شود، بنابراین انتقادی که به طرح گشایش اقتصادی یا فروش نفت در بورس وارد است این است که نفت خام به هیچ وجه نباید به مردم فروخته یا پیش فروش شود، چون نفت خام ثروت ملی است، دولت می‌تواند نفت خام را تبدیل به کالا و فرآورده کند آن زمان در بورس عرضه کند، در واقع آن زمان، چون تبدیل به کالا شده می‌تواند قابلیت خرید و فروش و مبادله داشته باشد، چه در سطح داخلی چه در سطح خارجی، پول فروش این مبادله می‌تواند در اختیار دولت قرار بگیرد. بخش خصوصی هم می‌تواند در این جا ورود کند و در بازار سرمایه روی آن سرمایه‌گذاری کند.
آیا فروش نفت خام در بورس توسط کشور‌ها و بورس‌های دیگر دنیا تجربه شده است؟
نفت استخراج شده در بازار بین المللی خرید و فروش یا پیش فروش می‌شود که از آن به عنوان نفت کاغذی یاد می‌شود، یعنی نفت روی کاغذ معامله می‌شود، در واقع شرکت‌های نفتی که نفت را استخراج کردند پالایشگاه‌ها و شرکت‌هایی که نیازمند نفت هستند آن را پیش خرید می‌کنند، بنابراین نفت استخراج شده پیش فروش و به صورت کاغذی معامله می‌شود، یعنی یک میلیون بشکه نفت روی کاغذ خرید و فروش می‌شود، این معامله انجام شدنی است، یعنی اگر قرار بر عرضه نفت در بورس باشد قطعا نفت باید به صورت استخراج شده عرضه یا فروخته شود، در غیر این صورت نفت خام که در زمره اموال عمومی به شمار می‌رود به هیچ وجه قابلیت عرضه یا واگذاری ندارد، نفت استخراج شده در بورس با قیمت مشخص می‌تواند در بورس خرید و فروش شود.
با توجه به اینکه اشاره کردید دولت منتخب مردم است شاید دولت از این جهت خود را محق یا صاحب نفت خام می‌داند که گمان می‌کند می‌تواند آن را در بورس عرضه کند؟
به هیچ وجه دولت نمی‌تواند به این دلیل که منتخب مردم است اموال متعلق به مردم را به فروش برساند، چرا که اموال عمومی به صورت موقتی در اختیار دولت است، دولت به عنوان نماینده مردم باید از منابع طبیعی و عمومی محافظت کند نه اینکه اموال عمومی ملت و آیندگان را برای تامین کسری بودجه خود بفروشد.
آقای رئیس جمهور در خصوص ارز‌های صادراتی که صادرکنندگان را با توپ و تشر برای بازگرداندن ارز تهدید کرد به این موضوع اشاره کرد که دلار متعلق به دولت است به نظر می‌رسد درباره فروش نفت خام در بورس هم چنین تصوری دارد؟
دلاری که از فروش نفت حاصل شده است جزء درآمد‌های دولت به شمار می‌رود که در اختیار بانک مرکزی قرار می‌گیرد، این درآمد باید برای تامین زیر ساخت‌های توسعه‌ای کشور هزینه شود، دلاری که در ازای فروش نفت به دست آمد به عنوان کالا نه به عنوان منابع طبیعی به دست دولت رسیده است، لذا دلاری که در این فرآیند به دست آمده هم متعلق به دولت برای تامین برخی هزینه هاست و هم در صندوق توسعه ملی برای آیندگان باید ذخیره شود، لذا دلار حاصل از فروش نفت خام استخراج شده خرج بودجه شرکت‌های دولتی و حقوق کارمندان می‌شود، بنابراین بین این درآمد و فروش نفت در بورس به صورت اوراق تفاوت زیادی وجود دارد.
اگر به هر دلیلی بخصوص بحث تأمین کسری بودجه دولت، مجلس و قوه قضاییه به خاطر مخاطرات جدی بودجه‌ای با عرضه اوراق نفتی در بورس موافقت کنند، تبعات فروش نفت در بورس چیست؟
مثل این است که انگار جنگل‌ها و خاک این سرزمین را فروخته ایم، منابع زیرزمینی که کاری روی آن انجام نشده به فروش می‌رسد، یعنی عملا اموال مردم به خود مردم فروخته می‌شود ضمن اینکه دولت آقای روحانی، دولت آینده را بدهکار می‌کند. وقتی نفت خامی که در زمین است دولت پیش فروش می‌کند یعنی مملکت را بدهکار کرده و مال خود مردم را به آن‌ها فروخته در صورتی که نفت متعلق به خود مردم است.
ارسال نظرات