در گفتگو با حریری بررسی شد؛
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، آقای روحانی در نشست ملی ستاد مبارزه با کرونا از یک گشایش اقتصادی یاد کرد آن هم نه گشایشی که کار دولت باشد این بار این گشایش را با نام معجزه به ملت ایران منتسب کرد که این معجزه ملت ایران است که در سه ماه اول که حتما سه ماه دوم هم آمار‌ها بهتر خواهد شد، سه ماه اولی که کسب و کار‌ها تعطیل بود رشد اقتصادی بدون محاسبه نفت، ۱.۷ بوده، ولی کشور‌های دیگر رشد منفی ۱۵ و ۲۰ و... را تجربه کرده اند. با اینکه آقای رئیس جمهور سعی در شادی آفرینی و امید دهی به مردم دارند، اما کاش به جای اعضای هیات دولت یا مسوولینی که از این ستاد به آن ستاد می‌روند و فقط جای صندلی هایشان عوض می‌شود و دائما رو به روی وی سکوت کرده، دست به سینه می‌نشینند و شنوای سخنان رئیس جمهور هستند، آقای روحانی در یک دیدار تصویری، مثل چکش زنی غیر حضوری در بازگشایی مدارس، دیداری غیر حضوری با کارگران و دست فروشان، صاحبان کسب و کار‌های تعطیل شده، بدهکاران و بیکاران بگذارند و کمی هم به جای یکه گویی، گوش شنوایی برای درد دل مردمی باشد که آقای روحانی آن‌ها را اهل معجزه خواند! کاش رئیس جمهور اجازه می‌داد تا فرزندان این کارگران از سفره خالی از غذا یا شرمندگی پدر نقاشی بکشد و آقای رئیس جمهور زیر میز کارش بگذارد و هر ازگاهی بدان نگاه کند تا به یاد بیاورد این معجزه چگونه رقم خورده که وی با خوشحالی از آن سخن می‌گوید. آقای رئیس جمهور این معجزه نمک دیگری بود بر زخم هفت سالهای که هنوز خشک نشده و هر بار نیشتر سخنان شما خون تازه‌ای از آن خارج می‌کند. از همه آنچه به نام معجزه به نام مردم نوشته شد، اما به کام مردم غیر از گرفتاری و کاسه چه کنم چه کنم باقی نمانده که بگذریم و با متر اقتصاد سخنان دیروز آقای رئیس جمهور را اندازه بزنیم که تا چه حد این گفته معتبر است و اصلا چرا ما انقدر اهل معجزه هستیم را در گفتگو با مجید رضا حریری؛ رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین درمیان گذاشتیم.
اطلاعات معجزه واری که به ما نسبت داده شد در رشد اقتصادی در دوران کرونا تا چه اندازه معتبر است؟
رئیس جمهور در جلسه ستاد ملی مباررزه با کرونا گفتند که در دنیا فقط رشد اقتصادی ما بدون محاسبه نفت ۱.۷ بوده، مشخص نیست آقای روحانی بر چه اساسی چنین آمار‌هایی می‌دهند و اصلا در مقام مقایسه چه چیزی را با چه چیزی مقایسه می‌کنند! چین که اولین کشور مبتلا به ویروس کرونا بود رشد ۳.۵ درصدی داشته است. از سوی دیگر دولت نمی‌تواند هر سالی که نفت میفروشد نرخ رشد را با نفت حساب کند و هر سالی که نفت نمی‌فروشد را بدون نفت حساب کند. نرخ رشد امسال ما با احتساب نفت منهای ۵ است. آمارهای آقای رئیس جمهور درباره رشد اقتصادی که معجزه نامید و آن را به ملت منتسب کرد را اینگونه می‌توان تحلیل کرد که در بحران کرونا کشور‌هایی با رشد منفی ۱۰ درصدی هم داشتیم، کشور‌هایی که اقتصاد آن‌ها متکی بر خدمات، مثل توریسم و حمل و نقل بود از شیوع بیماری کرونا لطمات اقتصادی زیادی دید، اما کشور‌های متکی بر تولید صنایع پیشرفته به طور کلی لطمات جدی تری به آن‌ها وارد شد مثل آمریکا، که به دلیل بزرگ بودن اقتصاد نرخ رشد منفی ۹ دارد یا کشوری مثل ترکیه که از توریسم سالانه ۳۰ میلیارد دلار درآمد داشته است، یا بخش عمده‌ای از درآمد کشور ایتالیا منوط به گردشگری است، قطعا نبود این درآمد‌ها منجر به افت شدید اقتصاد می‌شود. اما کشور‌هایی که اقتصاد پیشرفته‌ای ندارند یا متکی به تکنولوژی نیستند و با دنیا ارتباط خاصی ندارند تقریبا اوضاعی مثل ما دارند، لذا این موضوع افتخار نیست که رئیس جمهور به آن ببالد! قابل توجه است که با آمار می‌توان بزرگترین دروغ‌ها را به جامعه گفت، برای این که هر طور به آمار نگاه کنی و تفسیر کنی می‌توانی از آن برداشتی داشته باشی، بنابراین می‌توان گفت با علم آمار و اطلاعاتی بر پایه آمار و اعداد می‌توان بزرگترین نتیجه گیری‌های اشتباه را به جامعه تحویل داد. این ضرب المثل معروفی درباره آمار است. آقای روحانی بهتر می‌دانند به دلیل عدم ارتباط اقتصاد ایران با بسیاری از کشور‌ها و کوچکی یا کوچک شدن اقتصاد ما در این سال‌ها نرخ رشد ما کمتر شده است. به عبارت دیگر وقتی اقتصادی کوچک می‌شود نرخ رشد منفی آن بسیار کمتر از اقتصاد‌های بزرگ می‌شود.
پس معجزه‌ای صورت نگرفته و حال اقتصاد ما خوب نیست؟
سال گذشته نرخ رشد منفی ما بالای ۶ درصد بود، وقتی از نرخ رشد سخن می‌گوییم هر سال را با سال قبل مقایسه می‌کنیم، لذا اقتصاد ما طی این سال‌ها با نرخ رشد منفی که از سالهای ۸۹ و ۹۰ به بعد داشته به شدت نسبت به سالهای قبل و اندازه‌های قبل خود کوچک شده است، بنابراین اقتصاد ایران دیگر جایی برای کوچک شدن ندارد، اقتصاد کشور‌های در حال توسعه برخی سال‌ها تا ۱۰ درصد رشد می‌کند، اما اقتصاد کشور‌های بسیار پیشرفته جایی برای نرخ رشد بیشتر از یکی دو درصد ندارد، این اقتصاد آنقدر بزرگ است که جای رشدی برای پر شدن ندارد و نمی‌تواند با نرخ‌های رشد بالا رشد کند. از سوی دیگر دراقتصاد‌هایی که نرخ رشد آن‌ها سال‌ها منفی بوده است دیگر جایی برای نرخ رشد منفی بیشتر ندارند. امسال اقتصاد‌های پیشرفته و شکوفا به دلیل رکود حاصل از کرونا نرخ‌های رشد‌های منفی بسیار بالایی داشتند، با توجه به اینکه نرخ رشد را نسبت به سال قبل مورد ارزیابی قرار می‌دهند به همین دلیل اینکه این سخن که نرخ رشد ما نسبت به خیلی از کشور‌ها کمتر منفی شده درست است، اما به معنی خوب بودن اقتصاد ما نیست. مثل این است که فردی دو هزار تومان داشته باشد همه زندگی اش را ببازد فقط دو هزار تومان باخته است، اما کسی که دو میلیون دارد اگر نصف زندگی اش را ببازد یک میلیون را از دست داده است.
قبلا هم چنین تجربه‌ای از مثبت شدن نسبت به جهان با چنین آمارهاری اقتصادی در کشور داشته ایم که برای ما مثال بزنید؟
آنچه به قول آقای رئیس جمهور معجزه شده ناشی از این است که هم اقتصاد ما کوچک است و هم اینکه اقتصاد ما با بسیاری از کشور‌ها ارتباطی نداشته چرا که اثر کرونا بیشتر روی مبادلات تجاری و بین المللی بوده، قطعا به این دلیل که اقتصاد ما به دلیل تحریم‌ها تبدیل به اقتصاد بومی محلی کوچکی شده پس تکانه‌هایی مثل کرونا تکان شدیدی به اقتصاد کوچک ما نمی‌دهد. مثال دیگر شبیه این موضوع بحران اقتصادی جهان در سال ۲۰۰۷ که همه دنیا به شدت تحت تاثیراین بحران قرار گرفت. آن زمان آقای احمدی نژاد بر این موضوع تاکید می‌کردند که ببینید کشور ما در این بحران آسیب ندیده است. بیان این سخنان از سوی رئیس جمهور جای تعجب دارد. مشخص است کشوری که در بازی‌های بین‌المللی نیست، حتما از حوادث بین المللی اقتصادی کمتر تاثیر می‌پذیرد همان طور که از مزایای بازی‌های اقتصادی بین المللی نیز کمتر بهره مند می‌شود. مثل این می‌ماند که شما را در تورنمنت فوتبال راه نمی‌دهند نمی‌توانی بگویی من امسال شکست نخوردم وقتی بازی نکرده ای! بنابراین این مسائل در فضای اقتصاد بین الملل بسیار تاثیر گذار است.
رئیس جمهور چرا از تبعات کرونا بر بسیاری از مشاغلی که دیگر کاری برای کار کردن ندارند حرفی نمی‌زند؟ از سوی دیگر آیا رشد بخش کشاورزی ماحصل سیاست‌ها و فعالیت‌های دولت است و نمره قبولی این بخش باید به دولت داده شود؟
چون اقتصاد ما بومی و بسته است، لذا اتفاقی که برای بازرگانی داخلی در حوزه خرده فروشی افتاده هیچ کدام از مسولین یا شخص آقای روحانی از این موضوعات سخنی نمی‌گوید به این دلیل که جزء نرخ رشد نیست در حالی که خرده‌فروشان، کسبه جزء، پیشه وران کارگاه‌های حرفه‌ی کوچک در معرض نابودی هستند و در آمارهای دولت نمی‌آیند. تنها موضوعی که منجر به متعادل سازی نرخ رشد اقتصادی ما شده کشاورزی است به این دلیل که کشاورزی و تولید مواد غذایی بعد از شیوع ویروس کرونا در دنیا نه تنها ضربه ندید، بلکه رشد هم داشت. بخش کشاورزی ایران هم شامل این مقوله شد، اما صنعت به تنهایی نرخ رشد منفی دارد، بنابراین کشاورزی عامل کاهش نرخ رشد منفی بوده است. نرخ رشد کشاورزی را هم دولت نمی‌تواند به حاصل سیاست گذاری خود نسبت بدهد چرا که نرخ رشد کشاورزی حاصل لطف خداوند در اعطای منابع طبیعی مثل باران به ما بوده مثل بارندگی‌های سال گذشته به اضافه اینکه بهار خوبی هم بدون آفت و بلایای طبیعی مخرب بر باغدارای مثل بارش تگرگ و... را پشت سر گذاشتیم، بنابراین کشاورزی نسبت به سال قبل رشد داشت و در نتیجه کشاورزی توانست آمار رشد اقتصادی کشور را اصلاح کرد.
برخی می‌گویند مسوولین و مشاورین و وزرا آمارهای اقتصادی را به صورت صحیح و واقعی به آقای روحانی نمی‌دهند با توجه به آمار دهی‌های آقای روحانی، آیا این مساله را قبول دارید؟
بنده این موضوع را قبول ندارم به این دلیل که اقای روحانی باهوش و مسلط است، بنابراین اگر اشتباهی در آمار دهی صورت می‌گیرد و دروغی به جامعه ارائه می‌شود مسوولیت همه‌ی این موضوع به عهده خود آقای روحانی است، ضمن اینکه مگر وزرا و مسوولین درجه یک اقتصادی را خود آقای رئیس جمهور انتخاب نکرده اند؟ مگر کسانی که از سوی آقای رئیس جمهور انتخاب شده اند می‌توانند آمار کذب به رئیس جمهور بدهند؟ هر چند که در کشوری که آمار مرکز آمار تفاوت فاحشی با آمارهای بانک مرکزی دارد، سخن گفتن از آمارهای مسوولین بیان یک مساله تمسخر آمیز بیش نیست در حالی که مدیران این دو نهاد را آقای رئیس جمهورانتخاب کرده است.
اطلاعات معجزه واری که به ما نسبت داده شد در رشد اقتصادی در دوران کرونا تا چه اندازه معتبر است؟
رئیس جمهور در جلسه ستاد ملی مباررزه با کرونا گفتند که در دنیا فقط رشد اقتصادی ما بدون محاسبه نفت ۱.۷ بوده، مشخص نیست آقای روحانی بر چه اساسی چنین آمار‌هایی می‌دهند و اصلا در مقام مقایسه چه چیزی را با چه چیزی مقایسه می‌کنند! چین که اولین کشور مبتلا به ویروس کرونا بود رشد ۳.۵ درصدی داشته است. از سوی دیگر دولت نمی‌تواند هر سالی که نفت میفروشد نرخ رشد را با نفت حساب کند و هر سالی که نفت نمی‌فروشد را بدون نفت حساب کند. نرخ رشد امسال ما با احتساب نفت منهای ۵ است. آمارهای آقای رئیس جمهور درباره رشد اقتصادی که معجزه نامید و آن را به ملت منتسب کرد را اینگونه می‌توان تحلیل کرد که در بحران کرونا کشور‌هایی با رشد منفی ۱۰ درصدی هم داشتیم، کشور‌هایی که اقتصاد آن‌ها متکی بر خدمات، مثل توریسم و حمل و نقل بود از شیوع بیماری کرونا لطمات اقتصادی زیادی دید، اما کشور‌های متکی بر تولید صنایع پیشرفته به طور کلی لطمات جدی تری به آن‌ها وارد شد مثل آمریکا، که به دلیل بزرگ بودن اقتصاد نرخ رشد منفی ۹ دارد یا کشوری مثل ترکیه که از توریسم سالانه ۳۰ میلیارد دلار درآمد داشته است، یا بخش عمده‌ای از درآمد کشور ایتالیا منوط به گردشگری است، قطعا نبود این درآمد‌ها منجر به افت شدید اقتصاد می‌شود. اما کشور‌هایی که اقتصاد پیشرفته‌ای ندارند یا متکی به تکنولوژی نیستند و با دنیا ارتباط خاصی ندارند تقریبا اوضاعی مثل ما دارند، لذا این موضوع افتخار نیست که رئیس جمهور به آن ببالد! قابل توجه است که با آمار می‌توان بزرگترین دروغ‌ها را به جامعه گفت، برای این که هر طور به آمار نگاه کنی و تفسیر کنی می‌توانی از آن برداشتی داشته باشی، بنابراین می‌توان گفت با علم آمار و اطلاعاتی بر پایه آمار و اعداد می‌توان بزرگترین نتیجه گیری‌های اشتباه را به جامعه تحویل داد. این ضرب المثل معروفی درباره آمار است. آقای روحانی بهتر می‌دانند به دلیل عدم ارتباط اقتصاد ایران با بسیاری از کشور‌ها و کوچکی یا کوچک شدن اقتصاد ما در این سال‌ها نرخ رشد ما کمتر شده است. به عبارت دیگر وقتی اقتصادی کوچک می‌شود نرخ رشد منفی آن بسیار کمتر از اقتصاد‌های بزرگ می‌شود.
پس معجزه‌ای صورت نگرفته و حال اقتصاد ما خوب نیست؟
سال گذشته نرخ رشد منفی ما بالای ۶ درصد بود، وقتی از نرخ رشد سخن می‌گوییم هر سال را با سال قبل مقایسه می‌کنیم، لذا اقتصاد ما طی این سال‌ها با نرخ رشد منفی که از سالهای ۸۹ و ۹۰ به بعد داشته به شدت نسبت به سالهای قبل و اندازه‌های قبل خود کوچک شده است، بنابراین اقتصاد ایران دیگر جایی برای کوچک شدن ندارد، اقتصاد کشور‌های در حال توسعه برخی سال‌ها تا ۱۰ درصد رشد می‌کند، اما اقتصاد کشور‌های بسیار پیشرفته جایی برای نرخ رشد بیشتر از یکی دو درصد ندارد، این اقتصاد آنقدر بزرگ است که جای رشدی برای پر شدن ندارد و نمی‌تواند با نرخ‌های رشد بالا رشد کند. از سوی دیگر دراقتصاد‌هایی که نرخ رشد آن‌ها سال‌ها منفی بوده است دیگر جایی برای نرخ رشد منفی بیشتر ندارند. امسال اقتصاد‌های پیشرفته و شکوفا به دلیل رکود حاصل از کرونا نرخ‌های رشد‌های منفی بسیار بالایی داشتند، با توجه به اینکه نرخ رشد را نسبت به سال قبل مورد ارزیابی قرار می‌دهند به همین دلیل اینکه این سخن که نرخ رشد ما نسبت به خیلی از کشور‌ها کمتر منفی شده درست است، اما به معنی خوب بودن اقتصاد ما نیست. مثل این است که فردی دو هزار تومان داشته باشد همه زندگی اش را ببازد فقط دو هزار تومان باخته است، اما کسی که دو میلیون دارد اگر نصف زندگی اش را ببازد یک میلیون را از دست داده است.
قبلا هم چنین تجربه‌ای از مثبت شدن نسبت به جهان با چنین آمارهاری اقتصادی در کشور داشته ایم که برای ما مثال بزنید؟
آنچه به قول آقای رئیس جمهور معجزه شده ناشی از این است که هم اقتصاد ما کوچک است و هم اینکه اقتصاد ما با بسیاری از کشور‌ها ارتباطی نداشته چرا که اثر کرونا بیشتر روی مبادلات تجاری و بین المللی بوده، قطعا به این دلیل که اقتصاد ما به دلیل تحریم‌ها تبدیل به اقتصاد بومی محلی کوچکی شده پس تکانه‌هایی مثل کرونا تکان شدیدی به اقتصاد کوچک ما نمی‌دهد. مثال دیگر شبیه این موضوع بحران اقتصادی جهان در سال ۲۰۰۷ که همه دنیا به شدت تحت تاثیراین بحران قرار گرفت. آن زمان آقای احمدی نژاد بر این موضوع تاکید می‌کردند که ببینید کشور ما در این بحران آسیب ندیده است. بیان این سخنان از سوی رئیس جمهور جای تعجب دارد. مشخص است کشوری که در بازی‌های بین‌المللی نیست، حتما از حوادث بین المللی اقتصادی کمتر تاثیر می‌پذیرد همان طور که از مزایای بازی‌های اقتصادی بین المللی نیز کمتر بهره مند می‌شود. مثل این می‌ماند که شما را در تورنمنت فوتبال راه نمی‌دهند نمی‌توانی بگویی من امسال شکست نخوردم وقتی بازی نکرده ای! بنابراین این مسائل در فضای اقتصاد بین الملل بسیار تاثیر گذار است.
رئیس جمهور چرا از تبعات کرونا بر بسیاری از مشاغلی که دیگر کاری برای کار کردن ندارند حرفی نمی‌زند؟ از سوی دیگر آیا رشد بخش کشاورزی ماحصل سیاست‌ها و فعالیت‌های دولت است و نمره قبولی این بخش باید به دولت داده شود؟
چون اقتصاد ما بومی و بسته است، لذا اتفاقی که برای بازرگانی داخلی در حوزه خرده فروشی افتاده هیچ کدام از مسولین یا شخص آقای روحانی از این موضوعات سخنی نمی‌گوید به این دلیل که جزء نرخ رشد نیست در حالی که خرده‌فروشان، کسبه جزء، پیشه وران کارگاه‌های حرفه‌ی کوچک در معرض نابودی هستند و در آمارهای دولت نمی‌آیند. تنها موضوعی که منجر به متعادل سازی نرخ رشد اقتصادی ما شده کشاورزی است به این دلیل که کشاورزی و تولید مواد غذایی بعد از شیوع ویروس کرونا در دنیا نه تنها ضربه ندید، بلکه رشد هم داشت. بخش کشاورزی ایران هم شامل این مقوله شد، اما صنعت به تنهایی نرخ رشد منفی دارد، بنابراین کشاورزی عامل کاهش نرخ رشد منفی بوده است. نرخ رشد کشاورزی را هم دولت نمی‌تواند به حاصل سیاست گذاری خود نسبت بدهد چرا که نرخ رشد کشاورزی حاصل لطف خداوند در اعطای منابع طبیعی مثل باران به ما بوده مثل بارندگی‌های سال گذشته به اضافه اینکه بهار خوبی هم بدون آفت و بلایای طبیعی مخرب بر باغدارای مثل بارش تگرگ و... را پشت سر گذاشتیم، بنابراین کشاورزی نسبت به سال قبل رشد داشت و در نتیجه کشاورزی توانست آمار رشد اقتصادی کشور را اصلاح کرد.
برخی می‌گویند مسوولین و مشاورین و وزرا آمارهای اقتصادی را به صورت صحیح و واقعی به آقای روحانی نمی‌دهند با توجه به آمار دهی‌های آقای روحانی، آیا این مساله را قبول دارید؟
بنده این موضوع را قبول ندارم به این دلیل که اقای روحانی باهوش و مسلط است، بنابراین اگر اشتباهی در آمار دهی صورت می‌گیرد و دروغی به جامعه ارائه می‌شود مسوولیت همه‌ی این موضوع به عهده خود آقای روحانی است، ضمن اینکه مگر وزرا و مسوولین درجه یک اقتصادی را خود آقای رئیس جمهور انتخاب نکرده اند؟ مگر کسانی که از سوی آقای رئیس جمهور انتخاب شده اند می‌توانند آمار کذب به رئیس جمهور بدهند؟ هر چند که در کشوری که آمار مرکز آمار تفاوت فاحشی با آمارهای بانک مرکزی دارد، سخن گفتن از آمارهای مسوولین بیان یک مساله تمسخر آمیز بیش نیست در حالی که مدیران این دو نهاد را آقای رئیس جمهورانتخاب کرده است.
ارسال نظرات