دولت در کنار بازارهایی همچون طلا، مسکن، خودرو و دلار که جذابیت بالایی دارند، از سال گذشته به فعالسازی بورس روی آورده بود تا وضعیت جذب نقدینگی را تغییر دهد.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، تا زمانی که فرد میتواند از بازارهایی همچون مسکن و خودرو به اندازه کافی درآمد کسب کند وارد بورس نمیشود یا به صورت مقطعی وارد میشود و با کوچکترین تغییر دوباره به بازارهای قبلی بر میگردد. اتفاقی که به نظر میرسد این بار در حال رخ دادن است و مردم کم طاقت و تازه وارد به بورس که هیجان سود بردن مقطعی اما با ارقام ۲۰۰ درصدی چشم و گوش آنها را به هر نقدی بسته بود؛ حال به دنبال انتقال داراییهای خود به بازارهای دیگر مانند ملک و خودرو هستند؛ هر چند این راه هم دارای ضمانت نیست و چرخه معیوب سرگردانی سرمایههای مردم جویای نجات از فقر و کم مایگی در بازار سرمایه ایرانی ادامه دارد!
عزیز آرمن، اقتصاددان با اشاره به اینکه در چند ماه گذشته فعالیت بنگاههای تولیدی تحت تاثیر قرار گرفته است، میگوید: در حال حاضر سرمایهگذاری در ایران به عنوان یک چالش جدی مطرح است، از این رو دولت در کنار بازارهایی همچون طلا، مسکن، خودرو و دلار که جذابیت بالایی دارند، از سال گذشته به فعالسازی بورس روی آورده بود تا وضعیت جذب نقدینگی را تغییر دهد، اما این مقوله به فعالیت و رونق بازارها دیگر بستگی دارد و تا زمانی که فرد میتواند از بازارهایی همچون مسکن و خودرو به اندازه کافی درآمد کسب کند، وارد بورس نمیشود یا به صورت مقطعی وارد میشود و با کوچکترین تغییر مانند آنچه در دو هفته اخیر رخ داده است، دوباره به بازارهای قبلی برمیگردد! در واقع در همین جاست که ریزش بورس و صف فروش هم رایج میشود.
وی با تاکید بر اینکه در واقع کنترل بازار ارز، مسکن و... نقدینگی را به سمت بورس میبرد، در مورد دلیل تاثیر خروج مردم از بورس بر تورم مسکن و خوردرو میافزاید: در یک سال گذشته بازار مسکن با رکود مواجه بوده و اگر افزایش قیمت در این بازار اتفاق نمیافتاد بازار بورس به دلیل شناور بودن میتوانست نقدینگی این بخش را جذب کند، البته بازار بورس براساس ظرفیتش توانست در یک سال گذشته معاملات بیشتری انجام دهد. اما در دو هفته اخیر پس از تصمیمات تازه که منجر به بیاعتمادی مردم شد، از سویی شاخص بورس افت کرد و از سوی دیگر هجوم نقدینگی به بازار ملک و خودرو موجب تورم دوباره این کالاها در بازار سرمایه ایران گردید. اتفاقی که متعاقب آن وسوسه خروج از بورس و بازگشت به معاملات خودرو و ملک را در ایران دامن زده و احیا کرده است!
آرمن با بیان اینکه دولت نیز که به دنبال انتقال سرمایهها به بورس است، از این طریق میتواند سرمایه در گردش بنگاهها را تامین کند و بخشهای مولد توسعه پیدا میکنند. میافزاید: در شرایطی که تورم بالا در نتیجه سوداگری در بازار وجود داشته باشد، در نهایت اقتصاد با تبعات زیادی مواجه میشود. از این رو دولت باید سیاست خود را در کنار رونق بازار سرمایه، روی مدیریت بازار مسکن، خودرو و... قرار دهد.
و شاید همین اظهارات سخنان ۲ ماه پیش مهدی سوری تحلیلگر و مدرس سرمایهگذاری مرکز آموزشهای بورس و اوراق بهادار در گفتوگو با روزنامه "آفتاب یزد" را به یاد میآورد که در مورد تاثیر افزایش شاخص بورس بر تورم ارز و... گفته بود: «در این رابطه تاثیر معکوس وجود دارد و این تورم در جامعه است که باعث افزایش شاخص بورس میشود؛ چرا که موجب افزایش قیمت دارایی و محصولات شرکتها و کارخانجات میگردد.»
وی با بیان اینکه بورس نهتنها باعث افزایش تورم نمیشود، بلکه میتواند در بسیاری مواقع تورم جامعه را نیز کنترل کند در تشریح دلیل خود گفته بود: «در جامعهای با انتظارات تورمی بالا مردم به نگه داشتن وجوه نقد تمایل ندارند و مصمم به تبدیل وجوه نقد خود به دارایی هستند. اگر مردم پول خود را به سمت سرمایهگذاری در سکه، طلا و دلار معطوف کنند، ارزش پول ملی پایین میآید و قاعدتا تورم کلی جامعه نیز افزایش مییابد.
وی اضافه میکند: «حال اگر مردم این پول خود را در ملک، خودرو و سایر داراییهای غیرمولد سرمایهگذاری کنند، باز هم باعث افزایش تورم در آن داراییها میشود.»
تاثیر خروج از بورس بر قیمت مسکن
نایب رئیس اتحادیه املاک تهران در خصوص تاثیر خروج مردم از بورس بر بازار مسکن نیز میگوید: «چنانچه طی یک بازه زمانی شاخص سهام مثبت و طی بازه زمانی دیگری شاخص روند منفی داشته باشد، این موضوع در کاهش یا افزایش قیمت مسکن اثر ندارد». و حال در موقعیتی که بازار سهام در هفته گذشته و جاری سیر نزولی چشمگیری را تجربه کرده است نایب رئیس اتحادیه املاک تهران در پاسخ به این پرسش که شاخص بورس چه تاثیری بر قیمت مسکن گذاشته است؟ میگوید: مسکن یک بازار مقاوم است. معتقدیم چنانچه اتفاقهایی از جمله سقوط هواپیما، جنبش سیاسی یا تغییر رئیس جمهوری یک کشور رخ دهد، ممکن است قیمت طلا، ارز و شاخص بورس دچار نوسان شود، اما این نوع اتفاقها در کوتاهمدت در بازار مسکن چندان اثرگذار نیست. حسام عقبائی میافزاید: در بازار سهام هر نوع اتفاق سیاسی و اقتصادی شاخصها را دچار نوسان میکند و این موضوع طبیعی است. بنابراین چنانچه طی یک بازه زمانی شاخص سهام مثبت و طی بازه زمانی دیگری شاخص روند منفی داشته باشد این موضوع در کاهش یا افزایش قیمت مسکن اثر ندارد. او با اشاره به روند خرید ملکهای کلنگی توسط مردم اظهار میکند: براساس آخرین آمار متوسط قیمت زمین در شهر تهران از مرز ۲۵میلیون تومان عبور کرده است. خرید ملکهای کلنگی به دلیل اینکه قیمت زمین در شهرهای بزرگ بالا رفته کاهش یافته است. دلیل این موضوع هم این است که خریداران برای خرید زمین باید سرمایههای هنگفت داشته باشند. در شرایط فعلی سازندگان تمایل دارند به جای خرید ملکهای کلنگی در ساخت و ساز این خانهها مشارکت کنند.
تاثیر خروج از بورس بر روی بازار خودرو
بررسی وضعیت بورس در طول سه ماه نخست سال جاری، نشان از رشد ۲۴۰ درصدی این بازار داشت و این رشد درحالی اتفاق افتاده بود که سایر بازارها از جمله خودرو، سکه و ارز هم رشد زیادی را تجربه کرده اند. در این بین میتوان گفت که بازار خودرو به طور متوسط در سه ماهه نخست سال جاری با رشد ۲۰ تا ۲۵ درصدی همراه بوده است و نرخ ارز و سکه نیز به ترتیب رشد ۳۵ و ۶۳درصدی را تجربه کرده اند.
در نگاه اول، برخیها معتقد هستند که بازار خودرو علاوه بر تاثیر گرفتن از نرخ ارز و همچنین میزان عرضه خودروسازان، میتواند تحت تاثیر رشد بازار سرمایه نیز قرار گیرد و به روند صعودی خود ادامه دهد. این گروه معتقد هستند که از یک طرف عرضه خودرو توسط شرکتهای تولیدکننده با چالش روبرو شده و در تامین نیاز بازار ناتوان هستند و از طرف دیگر، افزایش نرخ ارز باعث شده تا چشم انداز سرمایهگذاری در بازار خودرو مثبت باشد.
در نقطه مقابل این تحلیل، برخی دیگر معتقد هستند که با در نظر گرفتن درصد پایین سوددهی بازار خودرو نسبت به بازار سرمایه، سکه و یا ارز در ۳ ماه نخست امسال، این بازار نمیتواند جذابیت خود را حفظ کرده و برای طولانی مدت قابل اتکا باشد و به تدریج علاوه بر اینکه راه ورود سرمایههای سرگردان به بازار خودرو ناهموار میشود، آن دسته از سرمایههای حاضر در این بازار هم مسیر خروج را در پیش خواهند گفت. هدف اصلی سرمایههای سرگردان از ورود به بازار خودرو کسب سود حداکثری است، اما باتوجه به پایین بودن نرخ سوددهی بازار خودرو، سرمایههای سرگردان این بازار به سایر بازارها از جمله بورس هدایت شده بود که با توجه به اتفاقهای دو هفته اخیر در بورس به نظر میرسد سرمایه از بورس به سمت بازار خودرو دنده عقب را انتخاب کرده است!