نظارت بر افزایش قیمت خودروهای چینی با کیست؟/ سازمان حمایت: از شورای رقابت بپرسید؛ شورای رقابت: به ما مربوط نیست!

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، خودروهای چینی که در مقایسه با دیگر خودروهای خارجی کیفیت مطلوبی ندارند، هر روز گران‌تر از دیروز به بازار عرضه می‌شوند. هفته گذشته قیمت ام وی ام ایکس ۵۵ از ۶۸۰ میلیون تومان گذشت و نرخ بعضی مدل‌های چری بیش از نیم میلیارد تومان در کارخانه تعیین شد.

قیمت‌های بازار هم هیچ قاعده و قانونی ندارند و اگر به همین منوال پیش برویم، نرخ بخش زیادی از مدل‌های مختلف خودروهای چینی به زودی از مرز یک میلیارد تومان در بازار خواهد گذشت. این در حالی است که با یک حساب و کتاب سرانگشتی، می‌توان به این نتیجه رسید که نرخ‌ خودروهای چینی در بازار برای مشتری بیش از حد گران تمام می‌شود. برای پیگیری این موضوع که چرا قیمت خودروهای چینی نیز در بازار هم گام با خودروهای داخلی افزایش یافته است با روابط عمومی سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرف کننده تماس می گیریم که در پاسخ به خبرنگار رادار اقتصاد می گوید: این مسئله باید از طریق شورای رقابت پیگیری شود.

مسئول دفتر رضا شیوا رئیس شورای رقابت هم در حالی که او ۲۷ اردیبهشت ۹۹ از ورود شورای رقابت به بحث قیمت‌گذاری خودروهای چینی خبر داده بود، به خبرنگار رادار اقتصاد می گوید: این شورا به مسئله قیمت‌گذاری خودروهای چینی ورود نمی‌کند.

پس چه کسی مسئول نوسانات قیمت خودروهای چینی در بازار است و کدام نهاد ناظر بر عملکرد مونتاژ کنندگان خودرو نظارت می‌کند؟ چرا قیمت خودروهای چینی روند صعودی طی می‌کند در حالی که می‌تواند این‌گونه نباشد؟ وقتی از مسئولان وزارت صمت که معلوم نیست چرا این روزها به گوشه نشینی روی اورده اند نا امید می شویم ناچاریم یه سراغ کارشناسان صنعت خودرو برویم تا جواب سوالات خودرا بگیریم.

*گران تمام شدن واردات

فربد زاوه کارشناس خودرو درباره اینکه نرخ خودروهای چینی حتی با دلار ۳۰ هزار تومانی ارزان‌تر از نرخ‌های فعلی بازار است، بیان می‌کند: یک مقداری از افزایش قیمت‌ها به خاطر بحث‌های جنبی است. واردات برای وارد کننده گران‌تر تمام می‌شود.

او ادامه می‌دهد: بحث نقل و انتقال پول بین ۱۰ تا ۱۵ درصد ارزش پول را کم می‌کند و این عدد وحشتناکی است ولی متاسفانه تحمیل تحریم به کشور است. منتها تنها دلیل تغییر قیمت‌ها این نیست.

او ادامه می‌دهد: دلار به طرز وحشتناکی در حال افزایش نرخ است. وقتی بازار بسته بوده و در انحصار است، فروشنده سعی می‌کند حداکثر سودی که می‌تواند را کسب کند. متناسب با تعداد خودرویی که می‌تواند عرضه کند، قیمتی برای محصول خود تعیین می‌کند که سود حداکثری را بدست آورد. کاری که هر آدم عاقلی انجام می‌دهد.

زاوه می‌گوید: بازار در همه حوزه‌ها انحصاری است. در حوزه خودروهای چینی به خاطر سخت‌گیری مکرر وزارت صمت، تقریبا هیچ شرکتی فعال نیست و یکی دو شرکت فعال هستند. آنها هم هرجوری دلشان می‌خواهد با مردم رفتار می‌کنند.

خودروهای چینی مشمول قیمتگذاری نیست

به گفته این کارشناس خودرو، محصولات مونتاژی چون عرضه محدود هستند، مشمول قیمت‌گذاری نیستند. تعداد عرضه به گونه ای نیست که نیازی به ورود نهاد نظارتی به قیمت‌گذاری باشد. نرخ این محصولات توسط خود مونتاژ کننده تعیین می‌شود.

او ادامه می‌دهد: منتها اگر از آنها درباره گران فروشی شکایت شود، طبق معمول سازمان حمایت از مصرف کننده به این شکایت ورود می‌کند و ساختار قیمتی را بررسی می‌کند که ببیند گران فروشی کرده اند یا خیر.

او در واکنش به سخنان منابع مطلع که از فشار قیمت‌گذاری برای خودروهای چینی خبر می‌دهند و به مداخله خودروسازان داخلی  برای بالا نگه داشتن سطح قیمت خودروهای مونتاژی اشاره دارند، می‌گوید: من در این رابطه اطلاعی ندارم. اگر چنین چیزی باشد، خیلی سوژه خوبی برای بررسی رسانه‌ای است.

او اضافه می‌کند: باید قوه قضائیه هم به این داستان ورود کند، اگر این ادعا صحت داشته باشد که قیمت‌گذاری خودروی چینی به کمیته خودرو می‌رود و این کمیته هم قیمت گزاف برای این محصول می‌گذارد، موضوع قابلیت پیگیری قضایی و حقوقی هم دارد.

به اعتقاد زاوه درباره حاشیه سود منطقی شرکت‌های مونتاژکننده خودرو به راحتی نمی‌توان نظر داد زیرا آنها شرکت‌های خصوصی هستند و صورت‌های مالی عمومی ندارند که بگوییم حاشیه سود آنها چقدر است.

او یادآور می‌شود: می‌توان تخمین‎هایی درباره سود آنها زد اما این تخمین خیلی درست نیست. زیرا از ریز هزینه تولید، حمل و نقل و لجستیک و دیگر هزینه این شرکت‌ها بی‌اطلاع هستیم بنابراین به راحتی نمی‌توانیم در این رابطه اظهار نظر کنیم اما به هر شکل، خیلی از این ماشین‌ها را اگر به صورت CBU وارد کنیم که تقریبا ارزبری مشابهی دارد، بین ۱۰ تا ۲۰ درصد زیر قیمت می‌توان محصول تولید کرد و به فروش رساند.

او می‌گوید: البته این عدد در حاشیه سود شرکت‌ها مستتر است ضمن آنکه چندان قابل توجه نیست.

کاهش تیراژ عامل افزایش قیمت

سعید مدنی مشاور سابق مدیر عامل شرکت خودرو سازی سایپا که خود نیز سالها مدیریت عامل این مجموعه را بر عهده داشت نیز درباره دلیل افزایش قیمت خودروهای چینی در بازار می‌گوید: در حال حاضر خیلی از خودروهایی که در بازار هستند، قیمتشان بالاتر از قیمتی است که کارخانه اعلام می‌کند. یکی از دلایلش این است که تیراژ کاهش یافته و محصول موجود در بازار تیراژش محدود است به همین خاطر قیمت‌ها بالا رفته است.

او اضافه می‌کند: از سوی دیگر سرمایه‌های سرگردان دنبال خرید کالا هستند و برخی کالاها مثل خودرو دارای سود آنی غیر از تورم است و این مسئله باعث شده است مردم برای حفظ ارزش پولشان به سمت خرید کالاهای سرمایه‌ای هجوم آورند. یکی از این کالاها خودروی چینی است.

مدنی می‌گوید: با توجه به نظام قیمت‌گذاری که داریم، یک خودروی ساده که CKD آن هشت تا ۹ هزار دلار است، با در نظر گرفتن هزینه جنبی مونتاژ، ترخیص، مالیات بر ارزش افزوده تقریبا یک و نیم تا دو برابر گران‌تر از ارزش واردات تمام می‌شود.

او ادامه می‌دهد: اگر چنین خودرویی را با هشت هزار دلار خریداری کنید، هزینه آن پس از ورود به کشور تقریبا ۱۲ هزار دلار تمام می‌شود. این قیمت ضربدر ۳۰ هزار تومان شود، بهای تمام شده خودرو نزدیک به ۴۰۰  میلیون تومان می‌شود. در صورتی که خودروسازها با این قیمت اجازه فروش ندارند.

او درباره اینکه چرا مونتاژکنندگان اجازه ندارند به قیمت ۴۰۰  میلیون تومان خودروی مونتاژی را بفروشند و آیا کمیته قیمت‌گذاری خودرو آنها را مکلف به چنین کاری می‌کند، توضیح می‌دهد: در حال حاضر قیمت‌گذاری خودروهای چینی به عهده شورای رقابت است.

او در واکنش به ادعای مسئول دفتر رئیس شورای رقابت در رابطه با عدم مداخله این شورا در قیمت‌گذاری خودروهای چینی عنوان می‌کند: شورای رقابت مسئول این کار است و اجازه نمی‌دهد قیمت خودرو بالا برود. خودروهای چینی تقسیم‌بندی قیمتی دارند. برخی خودروهای چینی در رده‌ای قرار گرفته بودند که مشمول قیمت‌گذاری بودند اما خودروهای جدیدی که بعضی شرکت‌ها نرخ آن را یک میلیارد تومان اعلام کرده‌اند، مشمول قیمت‌گذاری نیستند. قیمت سی کی دی آنها حدود ۱۲ تا ۱۵ هزار دلار است.

او اضافه می‌کند: با احتساب افزایش ۵۰ تا ۱۰۰ درصد نرخ‌ها به دلیل شرایطی که پیش از این توضیح دادم، بهای تمام شده چنین خودرویی نزدیک به یک میلیارد تومان در می‌آید.

مشاور سابق مدیر عامل سایپا می‌گوید: خودروهای قدیمی که قیمت‌های پایه آنهاپایین بود –در زمانی که تولید همچنان وجود داشت-، مشمول قیمتگذاری‌های شورای رقابت بودند. منتها چون پایه قیمت‌ها پایین گذاشته شده است و بر اساس آن پایه، شورای رقابت جرایمی مثل کیفیت سوخت و ضرایب مختلف را اعمال می‌کند و برای تعیین قیمت پایه تورم بخشی را از بانک مرکزی می‌گیرد، همه این مسایل را روی قیمت خودروها اعمال می‌شود و تاثیرگذار است.

او اضافه می‌کند: در حال حاضر اگر کسی بتواند خودروی جدید بیاورد چون فعلا مشمول قیمت‌گذاری نشده است می‌تواند با همان دلار آزاد قیمت‌ها را حساب ‌کند.

مدنی درباره وجود فشاربرای  قیمت‌گذاری بالا برای خودروهای چینی بیان می‌کند: مونتاژکننده قیمت پیشنهادی‌اش را اعلام می‌کند، منتها بعضی از هزینه‌ها را شورای رقابت قبول نمی‌کند.

او یادآور می‌شود: در کل نظام قیمت‌گذاری باعث شده است خودروسازها کالایی را که تولید می‌کنند با زیان انباشته همراه باشد و به این ترتیب، افزایش میزان تولید رخ ندهد.

او عنوان می‌کند: خودروهای چینی که قبلا ثبت نام شده بود، با ارز ۶ هزار تومانی این ثبت نام‌ها انجام شده بود. این خودروها جزء تعهدات شرکت‌های مونتاژکننده هست که در حال حاضر به حجم این تعهدات اضافه شده است اما دلار یکباره ۳۰ هزار تومان شده است. خیلی‌ها با فرض ثابت بودن دلار برای خود تعهد ایجاد کردند که منجر به زیان انباشته شده است و این مسئله موجب بالارفتن قیمت خودروهای چینی در بازار شده است.

منبع: رادار اقتصاد