از طرح سه فوریتی مجلس درباره توقف تعهدات برجامی چه خبر؟!

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو_ پس از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های بانکی و نفتی آمریکا علیه ایران، دولتمردان ایران به امید اقدامات مقابله‌ای اروپا سیاست نرمش و انفعال را در پیش گرفتند. اگرچه عراقچی در مصاحبه‌ای در شهریور ۹۷ گفته بود: «ما به اروپایی‌ها روشن گفته‌ایم اگر منافع اصلی ما در برجام، بحث فروش نفت و بازگشت پول نفت پرداخت‌ها و دریافت‌ها (مسائل بانکی)، عملیاتی نشود، برای ما ماندن در برجام هیچ فایده دیگری نخواهد داشت و تا زمانی که بتوانیم نفت خود را بفروشیم بودن در برجام برای ما منافع خود را خواهد داشت»، اما پس از آن که تحریم‌های نفتی آمریکا بازگشت، تفسیر دیگری از منافع برجام ارائه شد!

 

ظریف در مصاحبه‌ای در دی‌ماه ۹۷ گفت: «اصلاً این طور نیست که هدف برجام اقتصادی باشد» سخنان رئیس‌جمهور در آبان‌ماه سال گذشته، تفسیر روشن‌تری از منافع غیراقتصادیِ برجام ارائه می‌کرد. وی در سخنرانی خود در جمع مردم رفسنجان گفت: «برجام قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران را برداشت و اگر ما برجام را نگه داریم سال آینده تحریم تسلیحاتی ایران برداشته خواهد شد.»، اما این رؤیا نیز تعبیر نشد و آمریکا با متهم کردن ایران به نقض برجام، در ۳۰ شهریورماه، عملاً با فعال‌سازی مکانیزم ماشه، تحریم‌های تسلیحاتی ایران را نیز بازگرداند.

 

تجربه خروج آمریکا از برجام و تبعیت سایر کشور‌ها حتی چین و روسیه از تحریم‌های آمریکا نشان می‌دهد صرفِ محکوم کردن یا اظهار تأسف کشور‌های دیگر، تأثیر عملی بر اقدامات آمریکا نخواهد گذاشت. در سال ۹۷ نیز زمانی که آمریکا به طور یک جانبه از برجام خارج شد، کشور‌های اروپایی عمیقاً اظهار تأسف کردند و حتی وعده‌هایی دادند که اثرات ناشی از خروج آمریکا از برجام را جبران کنند؛ با این حال گذر زمان نشان داد تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا عملاً جنبه بین‌المللی پیدا کرده و کشور‌های دیگر نیز از این تحریم‌ها پیروی می‌کنند. اکنون نیز اگرچه سایر اعضای شورای امنیت، اقدام آمریکا را در فعال‌سازی مکانیزم ماشه نپذیرفته‌اند، اما این اظهارات و موضع‌گیری‌ها هیچ گونه اثر عملی نداشته و دردی را از ما دوا نمی‌کند و لازم است اقدامی عملی از سوی ایران در پاسخ به این اقدام آمریکا صورت گرفته و اجرای تعهدات برجامی ایران به حال تعلیق درآید.

در شرایط فعلی، حساب طیف سیاسی حامی برجام مشخص است. این جریان سیاسی هرگز تن به توقف اجرای تعهدات برجامی نخواهند داد چراکه آنان در سال‌های اخیر همه حیثیت سیاسی خود را پای برجام ریخته بودند و اعتراف به اشتباه، برای آنان هزینه سیاسی بالایی دارد. از این رو آنان همچنان تلاش می‌کنند اقدام آمریکا را در فعال‌سازی مکانیزم ماشه صرفاً یک اقدام خلاف قوانین بین‌المللی معرفی کرده و پس از عدم همراهی ظاهری اعضای شورای امنیت با این اقدام آمریکا، این امر را نشانه شکست و انزوای آمریکا نشان دهند. کشور‌های اروپایی نیز که دریافته‌اند برجام برای دولت ایران جنبه حیثیتی پیدا کرده و دولت به هیچ وجه حاضر به پایان دادن برجام نیست، با انجام برخی اقدامات ظاهری تلاش می‌کنند خود را متمایل به ایران نشان دهند تا دولتمردان ایران دستاویزی برای اقناع افکار عمومی جهت باقی ماندن در برجام داشته باشند.

اما در میان طیف سیاسی منتقد برجام نیز حرکت درخوری مشاهده نمی‌شود؛ با این که برخی نمایندگان مجلس همچون حجت الاسلام ذوالنوری رئیس کمیسیون امنیت ملی و حجت الاسلام پژمانفر رییس کمیسیون اصل ۹۰ خبر از تقدیم یک طرح سه فوریتی مبنی بر توقف کامل اجرای تعهدات هسته‌ای ایران در صورت بازگشت قطعنامه‌های تحریمی سازمان ملل داده بودند، اما ظاهراً اظهار تأسف مقامات اروپایی از اقدام آمریکا، این گروه را نیز به تردید انداخته است!

در چنین شرایطی جای این پرسش از نمایندگان انقلابی مجلس وجود دارد که چرا چشم خود را بر اثرات عملیِ اقدام آمریکا بسته‌اند و به صرف همراهی نکردنِ ظاهری کشور‌های اروپایی، طرح توقف اجرای تعهدات برجامی ایران را مسکوت گذاشته‌اند؟!