سینماگران به دنبال منابع الهام باشند/ چند پیشنهاد به فیلمسازان

 به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو به نقل از ستاد خبری سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، شب گذشته ۱۱ آبان نشست تخصصی «اهمیت جشنواره‌های بین‌المللی برای فیلم کوتاه» با حضور لیا بلترامی مشاور جشنواره داکا و مهمت بهادیر با موضوع «زمان و الهام در سینما» با اجرای رامتین شهبازی و غزال بخت‌آزاد (مترجم) در لایو اینستاگرام انجمن سینمای جوانان ایران برگزار شد.

رامتین شهبازی در ابتدای این نشست گفت: ما نشست امشب را به فیلمساز بزرگ سینمای ایران، جناب آقای کیانوش عیاری تقدیم می‌کنیم و امیدواریم که همواره سلامت باشند، در حوزه سینما فعالیت کنند و ما نیز از ایشان بیاموزیم.

سپس لیا بلترامی درباره فیلمسازی و سینما گفت: فیلم هنر و صنعت است و ما در ایران این موضوع را به خوبی مشاهده می‌کنیم چون تمامی فیلم‌ها آثار هنری هستند. در کمپانی که من مشغول فعالیت هستم در ساخت بیش از ۲۰۰ مستند همکاری داشتم و در پنج سال گذشته ۴۹ جایزه بین‌المللی دریافت کردم.

او افزود: در حال حاضر به دلیل شیوع کرونا به مانند گذشته امکان سفر ندارم و در خانه روی وبسایت خود کار می‌کنم. هر سال در کمپانی ما زنانی از سراسر دنیا دوره یک ساله فیلمسازی را می‌گذارنند و وقتی به کشور خود باز می‌گردند آمادگی کامل برای ورود به فضای حرفه‌ای فیلمسازی را دارند.

بلترامی بیان کرد: ۲۳ سال پیش جشنواره فیلم امروز را تاسیس کردم که فیلمسازان بسیاری از ایران چون سیدرضا میرکریمی، داریوش یاری و... در این جشنواره حضور داشتند. همزمان با این رویداد سینمایی با جشنواره فیلم داکا در بنگلادش و همچنین جشنواره فیلمی در نیجریه همکاری خود را آغاز کردم. جشنواره‌ها مهم‌ترین نقطه ملاقات برای فیلمسازان هستند و این محافل بهترین محل برای یافتن پخش کنندگان حرفه‌ای برای فیلم کارگردانان جوان هستند.

این سینماگر سپس خطاب به فیلمسازان جوان گفت: فیلم‌هایتان را برای جشنواره‌ها ارسال کنید اما این کار را بسیار با وسواس و انتخاب شده انجام دهید. وقتی فیلم خود را ساختید اول از همه باید از اثری که تولید کرده‌اید رضایت داشته باشید، سپس قوانین جشنواره‌ها را پیش از ارسال فیلم به دقت مطالعه کنید تا به نتیجه مطلوب برسید. همچنین فیلم‌هایتان را به جشنواره‌هایی بفرستید که با تمام ویژگی‌های فیلمتان تناسب دارند.

بلترامی ادامه داد: بیشترین تلاش را داشته باشید تا بهترین نسخه از فیلم خود را به جشنواره ارسال کنید. همچنین به هر جشنواره‌ای که می‌روید از تاریخچه آن آگاه باشید، امروز جشنواره‌های بسیاری هستند که قدمت بسیار کمی دارند و هیچ تاثیر مثبتی بر سرنوشت فیلم شما نمی‌گذارند. برخی از افراد جشنواره‌ها را راه می‌اندازند تا پول جمع کنند، فریب‌شان را نخورید. فیلمسازان جوان اکثرا پخش کننده ندارند اما در ایران پخش کنندگان خوبی حضور دارند که می‌توانند به جوانان کمک کنند.

در ادامه این نشست رامتین شهبازی درباره تاریخچه جشنواره فیلم امروز پرسشی را مطرح کرد که بلترامی گفت: این جشنواره را ۲۳ سال پیش تاسیس کردم و در هیات انتخاب آن حضور داشتم. ما در این جشنواره بخشی را به فیلم‌های مربوط به کوهستان اختصاص دادیم چرا که اکثرا فیلم‌هایی که درباره کوه صحبت می‌کنند معنویت خاصی دارند. ضمن اینکه هیچ رویدادی برای نمایش فیلم‌هایی با حال و هوای معنوی وجود ندارد. جشنواره فیلم امروز سفری در میان تفاوت‌هاست.

این فیلمساز همچنین تاکید کرد: وقتی در هیات انتخاب هستم و قرار است هزار فیلم را ببینم و قضاوت کنم، چند دقیقه آغازین و پایانی فیلم بسیار برایم مهم است.

شهبازی سپس از این سینماگر درباره مهم‌ترین دستاوردی که از حضور در جشنواره‌های مختلف به دست آورده است، پرسید و او پاسخ داد: اول احساس می‌کنم یک خانواده در تمامی مراحل دارم و دوم اینکه به واسطه این جشنواره‌ها فرصت تماشای فیلم‌های بسیاری را به دست آورده‌ام و این اتفاق من را به انسانی پخته و با تجربه‌تر تبدیل می‌کند.

در بخش دیگر این نشست نوبت به پرسش مخاطبان از بلترامی رسید و او در پاسخ به اینکه چه زمانی برای ارسال فیلم به جشنواره‌ها مناسب است؟ توضیح داد: بسیاری از جشنواره‌ها تا اوایل نوامبر است، همچنین ماه اکتبر فرصت بسیار مناسبی برای ارسال فیلم به جشنواره‌هاست. ژانویه هم ماه مناسبی است چون جشنواره‌های محدودتری در این ماه برگزار می‌شوند و امکان دیده شدن بیشتری دارد.

بلترامی درباره اینکه چه جشنواره‌هایی پذیرش فیلمنامه هم دارند؟ گفت: تعدادی جشنواره هستند که چنین رویکردی دارند و پیچینگ‌ها بهترین گزینه برای یافتن این جشنواره‌های سینمایی هستند.

این سینماگر در پاسخ به اینکه کدام یک از جشنواره‌هایی که در آن حضور داشته است، نقش پیشنهادکننده را ایفا کرده است؟ بیان کرد: یک دوره از جشنواره فیلم فجر، جشنواره فیلم داکا در بنگلادش و همچنین جشنواره فیلم کازان در روسیه چنین رویکردی را داشته‌اند.

بلترامی درباره اینکه چه توصیه‌ای به پخش کنندگان جوان برای حضور در جشنواره‌های بین‌المللی دارد؟ پاسخ داد: زمان بسیار زیادی را برای تماشای فیلم‌ها بگذارید، همچنین پروژه‌های متفاوت را دنبال کنید که حرف تازه‌ای دارند. به جشنواره‌های متعدد سفر کنید و در نهایت سعی کنید مسیر خود را برای پخش معین کنید و اگر فیلم خوبی دیدید هرگز از آن به راحتی گذر نکنید.

او در پاسخ به اینکه در انتخاب فیلم‌ها فرم یا محتوا برایش اولویت دارد؟ گفت: باید یک توازنی برقرار باشد اما در جشنواره‌های تماتیک محتوا اهمیت بیشتری دارد ولی برای آنکه محتوا دیده شود کیفیت ساخت فیلم هم باید بالا باشد.

در ساعت ۲۲ هم نشست مهمت بهادیر فیلمشاز اهل ترکیه برگزار شد.

وی در این نشست با ارایه یک بیوگرافی از خود گفت: در کودکی پدرم سرباز بود و به خاطر شغل او سفرهای مختلفی رفتیم به واسطه سفرهای متعدد با فرهنگ های متعدد آشنا شدیم که آن زمان در شکل گیری شخصیتم موثر بود البته متوجه این موضوع نبودم. آن زمان تمام سفرها به عنوان یک چالش برایم محسوب می شد. پدر من یک ارتشی عادی نبود بلکه در بخشی از ارتش بود که سربازهایی با پیچیدگی شخصیت زیر دستش بودند از همین رو با آدم های عجیب و غریب رو به رو بودم. ۷ ساله بودم که به منطقه سوریه رفتیم آن موقع جنگ اول عراق در سوریه رخ داده بود. آن زمان وقتی بمباران می شد در پناهگاه ها مستقر می شدیم یک بار در سینما بمباران رخ داد و آدم ها در سینما پناه گرفتند. به همین ترتیب من هم اولین بار بود که در سینما قرار گرفتم.

بهادیر با اشاره به ساخت فیلم اولش بیان کرد: فیلم اولم درباره زلزله و الهام گرفته از خاطراتم بود، کودک که بودم زلزله آمد و ترسی که احساس کردم الهام بخش ساخت فیلم برای من شد. در همان سال ها فکر می کردم که چه کنم و این تصمیمی بخش بزرگی از زندگی من بود. زلزله که آمد داوطلب امداد شدم و با یک مهاجر غیرقانونی آشنا شدم. نباید این لحظه ها را در زندگی رد کنیم. این لحظه ها بر ما تاثیر مستقیم و گاهی غیرمستقیم می گذارد اما باید کاری کنیم حس جدیدی در ما ایجاد کند. مهم است که دنبال منبع الهام در زندگی خود باشیم. من این راه را انتخاب کردم که به قصه ها فکر کنم یعنی می گذارم منبع الهام من باشند.

این فیلمساز توضیح داد: آن زمان سوالی در زندگی من بود که چرا به آدم ها قصه می گوییم؟ قصه ها باعث می شود سوال پیش بیاد که چرا متفاوت خلق شدیم. اصلا چرا چیزی هستیم که الان هستیم؟ این دیدگاه ها در الهام بخشی تاثیر می گذارد. در این زمانه که ما زندگی می کنیم گاهی از واقعیت های زندگی دور می شویم، گاهی حواسمان پرت می شود و لحظات واقعی را از دست می دهیم سینما فرصتی در اختیار ما می گذارد که لحظات واقعی را خلق کنیم درام هایی که من خلق می کنم تحت تاثیر سه مقطع زمانی یعنی از زمان ساختن تا نمایش است که سعی می کنم توازنی بین آنها ایجاد کنم.

بهادیر عنوان کرد: به تازگی از یک فیلمبرداری در اکراین برگشته ام. ما این روزها با بیماری کرونا مواجه ایم و در این فیلمبرداری ها پلان هایی هستند که بازیگران باید فاصله فیزیکی کمی داشته باشند اما واقعیت زمان ما این است که بیماری وجود دارد و ممکن است این موضوع هم فاز با قصه نباشد به همین دلیل بازیگران احساس امنیت نمی کنند و این روی احساس آنها در زمان بازی تاثیر می گذارد، درام واقعی نمی شود و این واقعیت را زیر سوال می برد.

وی گفت: من به تخیل و فانتزی هم به عنوان یک مخاطب علاقه دارم. وقتی درباره واقعیت صحبت می کنم لزوما واقعیت پیش آمده منظور نیست منظورم از واقعیت این است که شرایطی که به عنوان نویسنده خلق می کنم یک واقعیت است نه صرفا «واقعیت مستقل».

این فیلمساز اظهار کرد: من ادبیات محور هستم و بزرگترین پایه خلق سینما برایم ادبیات است. بچه که بودم دوست داشتم بدانم در خانه های دیگران چه خبر است و این سوال برایم جادویی بود. کتاب ها یک زندگی دیگر بودند و فیلم هم همینطور. وقتی در فیلمی یک کاراکتر را دنبال می کنم سعی می کنم آن را نقد نکنم چون نمی خواهم کاراکتر را تحلیل کنم بلکه می خواهم کسی را ببینم که زندگی دیگری را تجربه می کند.

بهادیر درباره تولید پروژه های مشترک خطاب به فیلمسازان و مخاطبان توضیح داد: در پروژه های مشترک به طرف مقابل فقط به عنوان سرمایه گذار نگاه نکنید بلکه به قصه گویی مشترک برسید نه اینکه به او به عنوان فردی نگاه کنید که فقط هزینه های فیلم شما را می دهد. این دیدگاه خوب نیست.

وی با اشاره به روش های موفقیت افراد عنوان کرد: ممکن است یک نفر استعداد خاصی داشته باشد، راه خود را برود و موفق هم باشد اما سینما صرفا هنر نیست، مباحث تکنیکی دارد و باید تعادلی بین تکنیک و هنر ایجاد شود. فیلمساز باید بداند به کجا می خواهد برود و مقصد خود را بداند در غیر این صورت ممکن است پرت شود اگر فیلمی با تئوری شخص بسازید فیلم شما شانس بهتری خواهد داشت.

بهادیر درباره فیلمنامه هایش بیان کرد: من به سبک رمانتیسم می نویسم که این سبک مرزهایی دارد از همین رو باید شرایط را تفکیک و موقعیتی ایجاد کرد که کاراکتر به آن موقعیت پایبند باشد. وقتی کاراکتر خلق شد دیگر خودش پیش می رود. همیشه وقتی اولین نسخه فیلمنامه تمام می شود یک بار دیگر آن را می خوانم و خودم را جای کاراکترها می گذارم تا موقعیت کاراکترها واقعی شود.

این فیلمساز درباره وضعیت اکران در دوران کرونا و به واسطه گسترش تکنولوژی گفت: این روزها اکران فیلم وسیع تر از جشنواره است دیگر سینما تنها جایی نیست که فیلم اکران شود. عصر سالن های سینما در حال تمام شدن است چون رسانه های جدید برای نمایش آثار ایجاد شدند و سالن سینما دیگر مقدس نیست البته سالن سینما در بازه ای یک لزوم صنعتی بود این روزها مخاطب در سالن سینما فقط می تواند فیلم را از اول تا آخر ببیند ولی حالا با شکل گیری رسانه های جدید مخاطب می تواند برای مثال فیلم را قطع کند، در میان فیلم کار دیگری کند و ... به همین دلیل به نظرم دیگر مخاطبان دنبال فرمت های جدیدی هستند و این فرصت های خاص به فیلمسازان می دهد.

بهادیر مطرح کرد: وقتی چیزی را خلق می کنم به مخاطب فکر نمی کنم به این فکر می کنم که چه چیزی مرا به پروژه هدایت می کند. یک فیلم می تواند منابع الهام متفاوتی داشته باشد چون هر آدمی احساس خود را نسبت به فیلم دارد.

وی درباره تولید مشترک به فیلمسازان گفت: از مرحله شروع فیلمنامه در جشنواره ها دنبال تولید مشترک باشید این تولید می تواند واقعا تولید مشترک باشد، می تواند نویسندگی یا کارگردانی مشترک باشد، می تواند به معنای صنعتی مشترک باشد یا می تواند در مرحله پس تولید مشترک باشد.

این فیلمساز در پایان بیان کرد: دوست دارم به تهران بیایم ما فیلمساز هستیم و منبع الهام واقعی آن جایی است که هم را می بینیم.

سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به دبیری سید صادق موسوی با برگزاری نشست‌های «۲۰-۳۷» تا ۱۷ آبان ادامه دارد.